فهرست مطالب

تصویر سلامت - سال سوم شماره 3 (پاییز 1391)

مجله تصویر سلامت
سال سوم شماره 3 (پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/09/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • وحیده قربانی ثانی، فریبا حیدری، حسین جباری بیرامی صفحه 1
    خشونت علیه پرسنل پزشکی مشکلی شایع است که به طرق مختلف روی می دهد (1). خشونت در محل کار یک خطر شغلی محسوب می شود که باعث ایجاد عوارض خطرناکی بر جسم و روان کارکنان می گردد. این عوارض شامل کاهش روز های کاری، ترک شغل، کاهش کارایی، انتقال به شغل دیگر، آسیب جدی جسمی و یا حتی مرگ می باشد (1و2). در مطالعه ای که در بخش اورژانس 5 بیمارستان آموزشی- درمانی شهر تبریز انجام گرفت؛ 5/ 84 درصد از پرسنل اورژانس بیان کردند که در طول سه ماه گذشته حداقل یک مورد خشونت را (کلامی یا جسمی) از طرف مراجعین یا همکارانشان تجربه کرده اند. این در حالی است که کمتر از نصف (5/ 49 درصد) از این حوادث به طور رسمی یا غیر رسمی گزارش شده بودند. علاوه بر این اکثریت شرکت کنندگان به اهمیت گزارش این خشونت ها باور و اعتقادی نداشتند و این کار را امری بی فایده می دانستند. از طرفی شیوع بالای این حوادث ناگوار، نیاز به طراحی و اجرای مداخلات، در جهت کاهش و پیشگیری از این حوادث را مطرح می کند که شامل آموزش کارکنان برای پیش بینی، پیشگیری و مدیریت مناسب این حوادث می باشد. از طرف دیگر برای طراحی مداخلات مناسب نیاز به درک کامل علل و الگوی وقوع این خشونت ها وجود دارد. بنابراین عدم گزارش و رسیدگی کامل به این مشکلات ضرورت اقدامات و تنظیم مقررات را نشان می دهد؛ از جمله برقراری سیستم مراقبت (surveillance)، آموزش کارکنان در مورد اهمیت گزارش دهی، حمایت از پرسنل و اجتناب از مقصر جلوه دادن، سرزنش، تنبیه یا ایجاد ترس در کارکنان برای گزارش می باشد (3و4).
  • جعفر صادق تبریزی، سپیده سادات هاشمی فرهمند*، فرید غریبی صفحه 3
    زمینه و اهداف
    امروزه اهمیت ارتقای فرآیندها در تعالی سازمانی و نیز جایگاه سیستم های پشتیبانی در اداره امور سازمان ها بر کسی پوشیده نیست. بر این اساس، مطالعه حاضر درصدد بررسی وضعیت فرایندهای اداری- مالی دانشکده بهداشت و تغذیه تبریز با استفاده از تکنیک مستندسازی و تحلیل فرایند در سال 91 می باشد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه از نوع کیفی بوده و در سال 1391 به انجام رسید. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق مصاحبه با صاحبان فرایند و نیز مشاهده مستقیم پژوهشگران به دست آمد. در مرحله اول فرآیندهای امور اداری- مالی مستندسازی شدند که برای این نمودارهای قالبی و جریان فرآیند برای آنها ترسیم گردید و سپس با همکاری نزدیک تیمی متشکل از پژوهشگران و مسئولین اجرای هر فرایند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نمودار جریان فرآیند پیشنهادی برای آن ها ترسیم شد. در ادامه، تمامی فرآیندها با استفاده از جدول ماتریس از لحاظ سطح عملکردی مورد مقایسه قرار گرفته و ده فرآیند با پایین ترین کیفیت برای انتخاب اولویت مداخله، در جدول ماتریس اولویت بندی شدند.
    یافته ها
    در این مطالعه 35 فرآیند بخش های امور عمومی، کارگزینی، دبیرخانه، بایگانی، انبارداری، حسابداری، اموال، خدمات و کارپردازی مستندسازی گردید و بر اساس ماتریس مقایسه عملکردی، فرآیند «تهیه سند هزینه» در بخش حسابداری به عنوان مشکل دار ترین فرآیند انتخاب گردید. در ماتریس اولویت مداخله نیز فرآیند «درخواست خرید کالا» به عنوان اولین اولویت مداخله ارزیابی شد.
    بحث و نتیجه گیری
    نتایج مطالعه حاکی از آن است که اکثریت فرایند ها، دارای مشکلاتی در طراحی و اجرا می باشند و بازنگری و اصلاح آنان نوید بخش بهبود مستمر کیفیت در عرصه مطالعه و جلوگیری از هدر رفت منابع مختلف سازمانی خواهد شد. همچنین به دلیل ماهیت چند بخشی بودن غالب فرایندها، نیاز بیش از پیش به اصل هماهنگی بین واحدها و سطوح مختلف به وضوح احساس می شد.
    کلیدواژگان: مستند سازی، اولویت بندی فرایندها، بخش اداری مالی
  • عبدالواحد خدامرادی، حسین جباری بیرامی*، محمدرضا نریمانی، صمد اقدام نیا صفحه 11
    زمینه و اهداف
    جلسات جزء جدایی ناپذیر دنیای سازمانی بوده و هزینه های سنگینی را به سازمان تحمیل می نماید. این مطالعه با هدف بررسی میزان اثربخشی جلسات تشکیل شده در دانشگاه علوم پزشکی تبریز از دیدگاه شاغلین در پست های مدیریتی انجام شده است.
    مواد و روش ها
    این مطالعه توصیفی - مقطعی دیدگاه 82 نفر از شاغلین پست های سرپرستی یا مدیریتی را به عنوان نمونه از جامعه 207 نفری مورد بررسی قرار داده است. داده ها با پرسش نامه محقق ساخته روا و پایا شده جمع آوری، با نرم افزار SPSS آنالیز و با آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس معنی دار بودن تفاوت ها بررسی شدند.
    یافته ها
    مدیران و سرپرستان برای کیفیت جلسات در ابعاد فرایندهای قبل از جلسه، مدیریت جلسه 75 درصد و اثربخشی از ابعاد دستیابی به هدف، رضایت و حضور موثر در جلسات برگزار شده 32 درصد از امتیاز کل را دادند. به عبارت دیگر با کیفیت کلی جلسات موافق، ولی با اثربخشی جلسات مخالف بودند. همچنین تفاوت معنی داری بین اثربخشی و کیفیت جلسات برگزار شده با سن و دوره های آموزشی طی شده مشاهده (05/ 0≥ P) ولی با جنسیت، میزان تحصیلات و رشته تحصیلی آزمودنی ها تفاوت معنی داری مشاهده نمی شود (05/ 0 ≤P).
    بحث و نتیجه گیری
    نظر به اثر بخشی پایین جلسات برگزا شده، لازم است دعوت، شروع و پایان جلسات به موقع صورت گرفته و شرکت کنندگان از اهداف جلسه آگاهی پیدا نموده و در حد ممکن روی موضوعات جلسه تمرکز گردد و توانمندسازی شاغلین در پست های مدیریت در دستور کار قرار داده شود.
    کلیدواژگان: اثر بخشی، جلسات اداری، کیفیت، مدیران
  • سعید خانی، فرنوش شفاپی*، حسین جباری بیرامی صفحه 18
    زمینه و اهداف
    گردشگری سلامت به عنوان یکی از اشکال تخصصی گردشگری، رشد بزرگی را در دهه گذشته تجربه کرده است. توسعه این صنعت در کشور و استان نیازمند توجه به مقوله های مهمی چون فنون بازاریابی، عملکرد سازمان ها و شرایط محیط پیرامونی می باشد. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر در جذب گردشگران سلامت در استان کرمانشاه طراحی و انجام شده است.
    مواد و روش ها
    در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، نظرات 70 نفر از دست اندرکاران کلیدی گردشگری سلامت استان با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته و در سال 90 بررسی شده است. برای نمایش و تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روش های آمار توصیفی، نمودارها و جداول و نرم افزار SPSS18 استفاده شده است.
    یافته ها
    فراوانی تجمعی پاسخ های زیاد و خیلی زیاد به سوالات مرتبط با فرضیه یک)عملکرد سازمان های مرتبط با جذب گردشگران سلامت به استان) 95.7 %، فرضیه شماره دو (آمیخته بازاریابی با جذب گردشگران سلامت به استان) 98.6 % و فرضیه شماره سه (شرایط محیطی استان) 94.3 % می باشد. بنابر این در اولویت بندی بین این سه فرضیه به ترتیب عوامل بازاریابی، سپس عملکرد سازمان های مرتبط و در آخر شرایط محیطی استان قرار می گیرند که با یافته های متعدد و اخیر در کشور و دنیا نیز تا حدود زیادی همخوانی دارد.
    بحث و نتیجه گیری
    اولویت بندی عوامل مطرح شده در فرضیات نشان می دهد که در استان کرمانشاه، تلاش برای توسعه عوامل مرتبط با آمیخته بازاریابی بیش از سایر عوامل بایستی در اولویت قرار گیرد.
    کلیدواژگان: گردشگری سلامت، آمیخته بازاریابی، شرایط محیط
  • الناز اصغری*، مریم شاملی صفحه 24
    زمینه و اهداف
    یادگیری یکی از مهمترین فعالیت های انسانی است، از این رو یکی از مهمترین وظایف صاحب نظران این است که عوامل فردی موثر در یادگیری از جمله جنس را شناسایی و فرآیند مربوطه را بر اساس آن تعدیل نمایند، تا نتایج بهتر و طولانی تر باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین نقش جنس در میزان یادگیری و رضایت مندی فراگیران از روش تدریس انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه ی مشاهده ای در انجمن پرستاری رشت انجام شد. به دو گروه از فراگیران خانم (19نفر) و آقا (21نفر) که به صورت در دسترس انتخاب شده بودند، تدریس مشابه صورت گرفت و در نهایت میزان یادگیری و رضایت مندی فراگیران از روش تدریس با پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از نرم افزار SPSS13 و با آزمون های تی تست مستقل، کای دو و تست دقیق فیشر سنجیده شد.
    یافته ها
    مقایسه دو گروه نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین مشخصات فردی دو گروه از نظر سابقه کار در حیطه علوم پزشکی (p<0.002)، میزان علاقه آن ها به علوم پزشکی (p<0.0001)و وضعیت تاهل (p<0.025) وجود داشت. خانم ها به طور معنی داری رضایت بیشتری از روش تدریس داشتند (p<0.1000). ولی تفاوت دو گروه از نظر پیشرفت یادگیری (تفاوت وضعیت آزمون نهایی نسبت به پیش آزمون) معنی دار نبود.
    بحث و نتیجه گیری
    طبق نتایج به دست آمده پیشرفت علمی فراگیران مونث و مذکر با روش تدریس سخنرانی مشابه است. ولی فراگیران خانم رضایت بیشتری از این روش دارند.
    کلیدواژگان: جنسیت، پیشرفت یادگیری، رضایتمندی، روش تدریس، رشت
  • نادر اسماعیل نسب، حسین امیریان*، بتول اسکندری، مینا زارعی صفحه 29
    زمینه و اهداف
    تولد نوزادان نارس (قبل ازهفته 37 بارداری) مهمترین فاکتور موثر بر نتیجه سلامتی و بقای کودک هست و در مقایسه با نوزادان ترم، این نوزادان در معرض زیاد خطر مرگ و ابتلا به مشکلات سلامتی هستند. جهت تعیین برخی عوامل موثر در تولد نوزادان نارس این تحقیق صورت گرفته است.
    مواد و روش ها
    این تحقیق با استفاده از روش مورد- شاهدی صورت گرفته است. در مدت زمان اجرای مطالعه 110 نوزاد نارس به عنوان مورد و 132 نوزاد ترم به عنوان شاهد به روش نمونه گیری آسان جهت بررسی انتخاب گردیده اند. گردآوری دادها با استفاده از پرسشنامه و پرونده پزشکی مادران بوده و برای تعیین فاکتورهای موثر بر تولد نوزادان نارس در دوگروه مورد و شاهد از نسبت شانس(Odds Ratio) و مدل رگرسیون لجستیک استفاده شده است.
    یافته ها
    مهمترین عوامل مرتبط با تولد نوزادان نارس انجام چون زایمان سزارین (OR = 2.61)، پره اکلامپسی (OR = 2.42) سابقه سقط و مرده زایی در یکی از بارداری های قبلی (OR = 2.75)، سابقه بستری بیش از دو روز در دوران بارداری و قبل از زایمان در بیمارستان (OR = 5) و انجام مراقبت های دوران بارداری فقط در بخش خصوصی (OR = 2.472)، زایمان چند قلویی (OR = 5.79) و سابقه تولد نوزاد کم وزن در بارداری های قبلی (OR = 4.10)، اشتغال مادر (OR = 5.70)، وجود دیابت در بستگان درجه اول مادر (OR = 2.64)، رتبه تولد بیش از سه (OR = 1.03)، ارتباط معنی داری با نارس به دنیا آمدن کودکان نشان دادند. آنالیز رگرسیون لجستیک نشان داد که با افزایش بارداری های مادر به طور معنی داری تولد نوزاد نارس افزایش می یابد.
    بحث و نتیجه گیری
    داشتن سابقه سقط و تولد نوزاد کم وزن در بارداری های قبلی، اشتغال مادر، زایمان سزارین، بارداری بیشتر از سه، پره اکلامپسی انجام مراقبت در بخش خصوصی از عوامل موثر بر تولد نوزادان نارس شناخته شده و با اعمال توجه وی‍‍ژه به مراقبت بارداری های پرخطر و مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشت مادر و کودک در بخش خصوصی، می توان از تولد نوزادان نارس جلوگیری و به دنبال آن مرگ و میر نوزادان را کاهش داد. مطالعات جامع تر دراین خصوص توصیه می شود.
    کلیدواژگان: تولد پره ترم، عوامل خطر، بارداری، مراقبت بهداشتی
  • هادی حسن خانی، زلیخا عسگرلو، الناز اصغری* صفحه 35
    بیمارستان مجازی یک سیستم اطلاعاتی - تعاملی است که در اختیار کلیه افراد قرار می گیرد تا همگان به مراقبت موثر دستیابی داشته باشند. این مقاله ی مروری غیر سیستماتیک به منظور مروری بر مفهوم بیمارستان مجازی و کاربردهای آن، با گردآوری اطلاعات موجود از سایت های بیمارستان های مجازی و مقالات علمی و معتبر در این زمینه، تنظیم شده است.
    اکثر مطالعات انجام یافته در این زمینه در مورد نحوه طراحی و کاربرد بیمارستان مجازی بود. داده های موجود در زمینه ی بیمارستان های مجازی نشان می دهد؛ این پدیده ها در زمینه های مختلف از جمله آموزش، کاهش میزان عفونت بیمارستانی، بهبود پیامدهای بیماری و... موجود و در دسترس می باشد.
    در مجموع بیمارستان های مجازی مزایا و معایب زیادی دارند. لذا برای راه اندازی این پدیده باید معایب و مزایای آن در نظر گرفته شود.
    کلیدواژگان: بیمارستان مجازی، اینترنت، سیستم بهداشتی درمانی
|
  • Jafar, Sadegh Tabrizi, Sepideh, Sadat Hashemi Farahmand*, Farid Gharibi Page 3
    Background And Objectives
    Considering the importance of process improvement and support system, we tried to take a step to clarify logistics’ processes and initiate quality improvement in health and nutrition faculty of Tabriz University of Medical Sciences using process mapping and decision making matrix.
    Material And Methods
    This study is qualitative and was conducted in 2012. The data were gathered by interview with the participation of the individuals involving in the process and researchers’ direct observation. In this study, we clarified logistics’ processes of financial and administration deputy using block diagram and detailed flowchart. After clarifying the process, research team analyzed the data and proposed an improved way for process as a suggestive detailed flowchart. At the next stage, we compared the processes in decision making matrix and finally, the best option for intervention was chose among 10 worst functioning processes in decision making matrix of prioritization.
    Results
    In this study, 35 processes were documented using process mapping in general affairs, personnel affairs, secretariat, archive deputy, storage department, accounting, properties, services, supply and financial department. The accounting documenting process had the worst function according to comparison matrix and the purchase and supply process was selected as the best option of intervention.
    Conclusion
    The results of this study showed that most of the processes in this deputy have problems in theory and practice and system improvement is in need of reforming which will improve quality and prevent organization sources to be wasted. Due to the multi-department function of the processes, the unity of departments and a qualified management is required for better reform.
    Keywords: Process Mapping, Decision Making Matrix, Process Compare, Logistics Deputy
  • Abdolvahed Khodamorade, Hossein Jabbari Beyrami*, Mohammad Reza Narimani, Samad Eghdamnia Page 11
    Background And Objectives
    Meetings are inseparable part of organizational world which cost high. The aim of this study was to analyze the effectiveness of the meetings held in Tabriz University of Medical Sciences from personnel’s perspective in management setting.
    Material And Methods
    This is a cross-sectional, descriptive study. The study community consisted of 207 managers in different directorship positions in which 82 of them were selected as the sample by using Kookran formula. Data were collected using researcher-made which its validity and reliability were achieved according to Likert spectrum. Data were analyzed by SPSS software version 16. The applied tests included independent T test and Anova.
    Results
    Personnel dedicated 75% of total score for pre meeting processes and meeting management and 32% for the effectiveness of the meetings in the process of achieving the goals, satisfaction from holding the meetings and effective participation in the meetings. In other words, they were compliant with the quality of the meetings but disagreed on the effectiveness of the meetings. Also, these findings showed meaningful relationship between effectiveness and quality of the meetings with age and educational courses. However, there was no meaningful difference between effectiveness and quality of the meetings with gender, level of education and field of study (p>0.05).
    Conclusion
    In order to improve the quality and effectiveness of the meetings, it is necessary to hold meetings’ invitation, beginning and finishing on-time. In addition, participants should be focused and informed about the subjects of the meeting. Furthermore, empowering managers and personnel in different management positions by holding educational packages and workshops is suggested.
    Keywords: Effectiveness of Meeting, Quality, Managers
  • Saeed Khani, Farnoosh Shafapay*, Hossein Jabbari Beyrami Page 18
    Background And Objectives
    Health tourism has drastically grown during the last decade as a form of specialized tourism. The development of this industry in Iran and Kermanshah requires attention to important factors such as marketing techniques, the performance of organizations and the surrounding environment situation. This study was designed and conducted to identify effective factors in attracting health tourists to Kermanshah Province.
    Material And Methods
    In this descriptive-analytical research, the opinions of 70 major experts involved in health tourism of Kermanshah province were investigated using a researcher-made questionnaire in 2011. Descriptive statistical methods, diagrams, tables and SPSS Version 18 were used to display and analyze the data.
    Results
    Cumulative frequency of responses with “much” and “very much” to the questions related to hypothesis one (the performance of the organizations related to health tourist attraction to the province), hypothesis two (marketing mix with health tourists to the province) and hypothesis three (the situation of surrounding environment of the province) were 95.%, 98.%, and 94.3 %, respectively. Thus, marketing factors, the performance of related organizations and the surrounding environment situation of the province are respectively the priorities in the prioritization among these three hypotheses. These findings are nearly in a similar line with several recent findings in Iran and the world.
    Conclusion
    The prioritization of the mentioned factors in the hypotheses showed that effort for the development of the factors related to marketing mix should be placed in the highest priority in comparison with the other factors in Kermanshah province.
    Keywords: Health Tourism, Marketing Mix, Environment Situation
  • Elnaz Asghari*, Maryam Shameli Page 24
    Background And Objectives
    Learning is one of the most important human activities. In this field, experts should recognize related factors like gender and modify learning accordingly, to reach the best constant results; so this study was aimed at investigating gender effect on students’ learning improvement and satisfaction.
    Material And Methods
    This observational study was conducted in Rasht nursing institute.Two groups of male (n=21) and female (n=19) that were selected conveniently were taught with similar teaching method and their learning and improvement satisfaction were assessed using researcher-based questionnaire using independent t-test, chi-square test and Fisher's exact test in SPSS 13.
    Results
    Comparing demographic characteristics showed that there were significant differences between two groups in case of work experience in medical field (p<0.002), interest in medical sciences (p<0.0001) and marital statues (p<0.025). Female students were more satisfied with teaching method (p<0.1000) but both groups had similar learning improvement.
    Conclusion
    According to the results, both genders get similar benefits from lecture method, but females are more satisfied.
    Keywords: Gender, Learning improvement, satisfaction, teaching method, Rasht
  • Nader Esmailnasab, Hossein Amirian*, Batoul Eskandai, Mina Zarei Page 29
    Background And Objectives
    Preterm birth (birth that occurs before the 37th week of pregnancy) is the major factor affecting a child's health and survival. Compared with term infants, these infants are at higher risk of mortality and incidence of health problems. The aim of this study was to identify risk factors associated with preterm birth.
    Material And Methods
    A case-control study was conducted in Hamadan Fatemieh hospital, Iran, between 23rd October 2011 and 21st June 2012. Convenience sampling was performed and a total number of 110 cases of preterm births and 132 full-term births as control group were screened and enrolled in the study. Data were collected through interview and patient medical record. The results were compared using logistic regression analysis and odds ratio (OR) in the analysis. Several significant risk associations between preterm birth and the following risk factors were identified.
    Results
    Significant risk factors for preterm births included: preeclampsia (OR = 2.42) cesarean delivery (OR = 2.61), previous history of stillbirth or abortion (OR = 2.75), multiple pregnancies (OR = 1.03), recurrent low birth weight delivery (OR = 4.10), prenatal care in private sector (OR = 2.47), working women (OR = 5.70), hospitalization during pregnancy for more than 2 days, multiple gestation deliveries (OR = 5.79), diabetes in first-degree relatives and birth order higher than 3 (OR = 1.03) showed a significant relationship with premature births. The logistic regression analysis indicated that odds of preterm birth increases with the number of pregnancies ≥3 (OR=0.03 95% CI: 1.07- 3.75).
    Conclusion
    The main determinants of preterm birth in the study consisted of previous history of stillbirth or abortion, cesarean delivery, multiple pregnancies, working women, preeclampsia and health care in the private sector. By applying special attention to the caring of high-risk pregnancies and health services for mothers and improvement of maternal health services in the private sector, the number of preterm births and the infant mortality can be reduced. More comprehensive studies in this regard are recommended.
    Keywords: Pregnancy, Preterm Birth, Health Care
  • Hadi Hassankhani, Zoleikha Asgarlo, Elnaz Asghari* Page 35
    Virtual hospital is an informational-interactive system that seeks to ensure that the benefits of modern medicine are available to everyone. The aim of this non-systematic narrative study was to review virtual hospital concept and its applications. Information collecting was conducted by literature review and visiting virtual hospital's websites.Most of the already existing articles were about virtual hospitals modeling and its application in patient's management. Present data show that virtual hospital's websites had some role in education, decreasing hospital infection rate, improving patient outcome, etc.In general, virtual hospitals have both many advantages and disadvantages. As a result, all the outcomes should be considered when modeling this new technology.
    Keywords: Virtual Hospital, Internet, Health Care System