مجله تحقیقات نظام سلامت
سال یازدهم شماره 2 (تابستان 1394)

استفاده از خدمات تشخیصی پر هزینه با تکنولوژی سطح بالا در دهه ی گذشته افزایش یافته است تحقیقاتی که انجام شده است دلایل متعددی را با توجه به سیستم بهداشتی وکشوری که آن مطالعات در آن انجام شده است گزارش کرده اند ازجمله مسن شدن جمعیت، پیشرفت در تکنو لوژی های تشخیصی، افزایش تعداد رادیولوژیست هاو غیره می باشد.
این مطالعه یک مطالعه مروری است که با استفاده از بانک های اطلاعاتی ISI و Science Direct، BMC، Clinical Imaging، Journal of Health Economics و دیگر مجلات مرتبط در جستوجوی شناخت عوامل موثر در افزایش استفاده از خدمات تشخیصی MRI در سالهای اخیر با توجه به مطالعات خارجی و داخلی می باشد.
میزان استفاده از خدمات MRI در افزایش یافته است. که این افزایش به دلایل متعددی میباشد. در مطالعه حاضر علل افزایش هزینه های خدمات تشخیصی را در 5 دسته قرار گرفت، شامل: عوامل تکنولوژیکی، عوامل مربوط به پزشکان، عوامل مربوط به بیمار و جامعه، عوامل مربوط به رادیولوژیست ها و عوامل مربوط به کارکرد بازار نظام سلامت. این طبقات هر کدام جزئیات و زیر طبقه های مربوط به خود را دارند که باید متناسب با شرایط هر کشور جهت سیاست گذاری تعریف شوند.
فرهنگ کاربری خدمات تشخیصی باید هم در جوامع پزشکی (پزشکان، رادیولوژیست ها و...)، هم برای سیاست گذاری و هم بیماران و جامعه به خوبی جا بیافتد. سیاست گذاری های غلط در کشور های جهان سوم سهم عمده ای از درآمد آنها را کسر که ناشی از عدم کارشناسی دقیق در خصوص اثربخشی و کارایی این نوع خدمات است. فرهنگ سازی برای جامعه و تاکید بر جنبه های مختلف قانونی، آموزشی و فرهنگی برای پزشکان تدابیر لازم را نیاز دارد.

تشخیص سرطان تجربه ای بسیار ناخوشایند و غیر قابل باور برای هر فرد است که دامنه ای از علائم شامل درد و انواع ناراحتی های جسمی و روانی را به همراه دارد. حمایت اجتماعی یک منبع قابل اعتماد برای کمک به بیماران سرطانی در سازگاری با بیماری و علائم آن است که کیفیت زندگی را افزایش می دهد.
این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال1392 در میان 117 نفر از بیماران مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی در بیمارستان سیدالشهدا اصفهان انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای شامل دو قسمت خصوصیات دموگرافیک و حمایت اجتماعی جمع آوری و با آزمونهای آماری توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.
حمایت اجتماعی مشارکت کنندگان با میانگین (42/9 =SD) و 21/ 59 در دو سطح پایین (3/ 57 درصد) و متوسط (7/ 42 درصد) قرار داشت. ارتباط حمایت اجتماعی با سن معکوس و معنا دار (p=0.02) و با سطح تحصیلات مستقیم و معنا دار (p=0.00) بود. میانگین حمایت اجتماعی در افراد مجرد بیش از افراد متاهل و افراد مطلقه و بیوه (p=0.02) و در زنان بیشتر از مردان بود (p=0.01).
یافته ها حاکی از پایین بودن سطح حمایت اجتماعی در افراد بود. همچنین بر اساس نتایج مردان، افراد با سطح تحصیلات پایین تر و افراد بیوه و مطلقه حمایت اجتماعی کمتری دریافت نموده بودند و این حمایت با افزایش سن نیز کاهش می یافت. این مسئله توجه بیشتر به حمایت اجتماعی در این بیماران با لاخص در گروه های با سطح حمایت پایین تر را می طلبد.

فن های محوری در صنعت بسیار استفاده می شوند و سایلنسرها از جمله راه های کنترل صدای فن ها محسوب می شوند.
سایلنسر جذبی به طول 50 سانتی متر و جاذب مورد استفاده پشم معدنی است. در این مطالعه به بررسی تعدادی از متغیرهایی که بر عملکرد سایلنسر جذبی در کانال موثر است پرداخته می شود و تاثیر آنها در کاهش تراز فشار صوت سایلنسر مورد بررسی قرار می گیرد.
در فرکانس های 125 و 250 هرتز کاهش در میزان فشار صوت دیده شد در صورتی که در فرکانس 500 هرتز کمترین کاهش بدست آمده است. در این مطالعه با افزایش میزان ضخامت در ماده جاذب سایلنسر جذبی تغییر چندانی در کاهش صدا وجود نداشت اما با افزایش چگالی از Kg/m380 به 100 نتایج بهتری در کاهش تراز فشار صوت دیده شد و باعث افزایش میزان NR شد.
با توجه به بررسی داده های حاصل از مطالعه مذکور، می توان در سیستم های تهویه از سایلنسر با ضخامت 5 سانتی متر با دانسیته Kg/m3 100 در کاهش فشار صوت در فرکانس پایین تر از 250 هرتز به عنوان وسیله ای موثر استفاده کرد.

با توجه به اهمیت و نقش نیروهای کارآمد و توانمند در کشور و رسالت مهم دانشگاه در پرورش استعدادهای دانشجویان و نظر به اینکه در ایجاد انگیزه پیشرفت عوامل درون داد شامل هوش هیجانی و خودکارآمدی نقش بسزایی دارند لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه خودکارآمدی و هوش هیجانی با انگیزه پیشرفت در دانشجویان پیام نور بیرجند در 1391 انجام گرفت.
در این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع همبستگی، 341 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور بیرجند که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ، خودکارآمدی عمومی شرر و انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس بود. داده ها با استفاده از نرم افزار 15 SPSS و آزمون های آماری T مستقل، آنالیزواریانس یکطرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره در سطح 05/ 0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از میان دانشجویان مورد مطالعه 174 نفر (51%) مذکر و 262 نفر (7/ 76%) مجرد بودند. نتایج نشان داد رابطه مثبت و معنی داری بین خودکارآمدی و نیز مولفه های خودآگاهی و مهارت اجتماعی با انگیزه پیشرفت تحصیلی وجود دارد. میانگین نمره انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانشجویان مونث نسبت به مذکر و میانگین نمره خودکارآمدی در دانشجویان مذکر نسبت به مونث بیشتر است؛ ولی از نظر هوش هیجانی در دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. هم چنین در هیچکدام از متغیرهای مذکور در رده های مختلف سنی و نیز رشته های مختلف تحصیلی تفاوتی به دست نیامد.
با توجه به نتایج این پژوهش می توان با افزایش خودکارآمدی و هوش هیجانی از طریق اعمال روش های مناسب و غنی کردن محیط پرورشی، انگیزه پیشرفت را ارتقاء داد.

مطالعات زیادی نشان می دهند که افزایش شاخص توده بدنی نسبی، کاهش فعالیت جسمی را به دنبال خواهد داشت. هدف این مطالعه بررسی توزیع مقدار فعالیت جسمی بر اساس شاخص جنسیت و توده ی بدنی نسبی در دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق می باشد.
این مطالعه توصیفی مقطعی به منظور بررسی توزیع مقدار فعالیت جسمی بر اساس شاخص جنسیت و توده ی بدنی نسبی در دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق انجام گردید. برای این منظور تعداد 300 دانش آموز پایه ی پنجم و ششم ابتدایی به روش تصادفی انتخاب شدند. پرونده ی بهداشتی آنان بررسی شد و آنهاییکه بر اساس الگوی مرکز آمار بهداشتی (NCHS) دارای شاخص توده ی بدنی بالای 85 بودند انتخاب شدند. فعالیت فیزیکی واحدهای پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه مناسب و مشابه IPAQ-SF مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با روش های مناسب آماری در نرم افزار SPSS ویرایش 17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که فراوانی چاقی و اضافه وزن در دو جنس تفاوت معنی داری دارد (P=0.000). دانش اموزان دارای اضافه وزن بدون توجه به جنسیتی که دارند، دارای فعالیت جسمی بیشتری نسبت به دانش اموزان چاق بوده و میانگین شاخص های MPA، VPA و MET نیز بر اساس توزیع جنسیتی و شاخص توده ی بدنی نسبی تفادت معنی داری دارند(P=0.000).
از آنجاییکه افزایش شاخص توده بدنی نسبی باعث کاهش فعالیت جسمی دانش اموزان هر دو جنس می گردد، لذا مهم است که با تهیه و تدوین برنامه های مناسبی باعث افزایش فعالیت جسمی بیشتر در دانش آموزان چاق به نسبت دانش اموزان دارای اضافه وزن گردیم.

ایدز، یکی از مشکلات بهداشتی در جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه است و معتادین به مواد مخدر تقریبا 15/ 68 درصد موارد ایدز در ایران را تشکیل داده که به عنوان عامل اصلی گسترش ایدز محسوب می شوند. هدف این مطالعه تعیین ارتباط بین سازه های مدل اعتقاد بهداشتی با رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز در معتادین خرم آباد می باشد.
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی 88 نفر از معتادینی که در مرکز بازتوانی خرم آباد نگهداری می شوند، در سال 1392-1391 انجام شد. نمونه ها به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای مشتمل بر سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، آگاهی و رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز بود. داده ها با آزمون های آماری تی مستقل، کای اسکوار و آنالیز رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل گردید.
سازه های مدل اعتقاد بهداشتی به همراه آگاهی در مجموع 46% واریانس رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز را توضیح می دهند. در بین این متغیرها، میزان پیشگویی کنندگی متغیر خودکارآمدی درک شده (ß= 0.39) بیش از سایر متغیرها بود و متغیر آگاهی (ß= 0.21) در مرتبه ی بعدی بود.
یافته های پژوهش حاضر، رابطه بین خودکارآمدی، شدت و موانع درک شده را در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز تایید می کند. نتایج این مطالعه می تواند در استراتزی های مداخله ای تئوری محور، به منظور ایجاد و تغییر رفتار بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به پیامدهای استرس شغلی بر روی رانندگان و همچنین حوادث ترافیکی که سبب مرگ و میر و خسارت خواهد شد، لذا این مطالعه با هدف بررسی ارتباط استرس شغلی و سابقه حادثه در رانندگان آژانس های درون شهری یزد در دو گروه نوبت کار و غیر نوبت کار انجام گردید.
مطالعه حاضر یک مطالعه پژوهشی تحلیلی است که به روش موردی- شاهدی در سال 1392 و در رانندگان مربوط به 10 آژانس درون شهری یزد انجام گرفت. به همین منظور، تعداد 142 راننده نوبت کار و 125 نفر غیر نوبت کار به روش تصادفی- سهمیه ای انتخاب گردیدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از یک پرسشنامه دو قسمتی استفاده شد. سپس نتایج توسط نرم افزار spss20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
آنالیز داده ها نشان داد که درصد نوبت کاران دارای سابقه حادثه(4/ 75 درصد) بسیار بیشتر از غیر نوبت کاران(56 درصد) است که این اختلاف از لحاظ آماری نیز معنی دار بود. همچنین میانگین نمره استرس بر حسب سابقه نیز در نوبت کاران (61 /26±74/ 169) بالاتر از غیر نوبت کاران (05/ 28±47/ 160) می باشد که این اختلاف معنی دار (P=0.03) است.
نتایج بدست آمده حاکی از آن است که نوبت کاری اثر بسزایی بر روی استرس شغلی رانندگان داشته است که علاوه بر کاهش عملکرد فرد، سبب ایجاد حوادث نیز می گردد. لذا لازم است ضمن بررسی جامع تر میزان استرس در رانندگان، تدابیر لازم جهت کاهش پیامدهای آن نیز اندیشیده شود.

شناسایی و درک عوامل اثرگذار بر بروز استرس معلمان زن مقطع ابتدایی و نحوه سازگاری با این عوامل می تواند موجب تغییرات شگرف درتوسعه نظام آموزشی کشور شده و زمینه ای برای طراحی مداخلات آموزشی مناسب در راستای ارتقاء سلامت افراد و جوامع باشد.هدف از این مطالعه تبیین تجارب استرس و استراتژی های سازگاری معلمان زن مقطع ابتدایی از دیدگاه آنان بود.
این مطالعه کیفی با مشارکت46 نفر از معلمان زن مقطع ابتدایی شاغل در مدارس شهری و روستایی استان لرستان به روش بحث گروهی(Focus group)به صورت نیمه ساختار یافته(Semi structured) در گروه های پنج الی ده نفره در سال 1392طراحی و اجرا شد. پس از کسب رضایت نامه، داده ها جمع آوری،ضبط، دستنویسی وپس از کنترل صحت ثبت داده ها، با روش تحلیل محتوی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.جهت حمایت از صحت و استحکام داده ها معیار مقبولیت تایید پذیری و انتقال پذیری لحاظ گردید.
پنج مضمون اصلی شامل ماهیت استرس زایی شغل، مهندسی مجددسازمانی، عوامل فرهنگی - اجتماعی، عوامل مربوط به فرد و تعارض نقش ها استخراج شد.
شناخت موضوعات در زمینه استرس و استراتژی های سازگاری می تواند در حل مشکلات آموزشی اثرگذاربوده و دریچه ای به سوی انجام تحقیقات جامعتر و وسیعتری را برای محققان باز نماید. به نظر می رسد استفاده از مدلهای اجتماعی ومدلهای در طراحی فرآیندهایی مانند پایش و نظارت ها، سیستم های آموزش معلمان، ارزش گذاری و تغییر در فرآیند ارتقاء شغلی موثرباشد.

برخی مطالعات مقطعی ارتباط کمبود ویتامین D با اجزای سندرم متابولیک را نشان داده اند، اما یافته های فعلی کاملا با یکدیگر هماهنگ نیستند. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D در ایران، مطالعه حاضر در راستای این هدف طراحی گردید. 156 زن بالای 30 سال مبتلا به سندرم متابولیک به روش نمونه گیری تصادفی متوالی وارد مطالعه شدند. غلظت 25 – هیدروکسی ویتامین D سرم (25(OH) وD) و اجزای سندرم متابولیک اندازه گیری شد. سندرم متابولیک بر اساس NCEP:ATP-III تعریف شد. افراد بر اساس غلظت 25(OH) و Dسرم به سه گروه طبقه بندی شدند.
میانگین غلظت های 25(OH) و D سرم 8/ 10 ± 5/ 20 نانوگرم در میلی لیتر مشاهده شد. 54/5 % درصد زنان کمبود ویتامین D، 23/1% در معرض خطر کمبود و 22/4% درصد دارای سطوح نرمال ویتامین D بودند. بعد از تعدیل سن، BMI و فعالیت فیزیکی آنالیز ANCOVA ارتباط آماری معکوس و معنی داری بین غلظت 25(OH)و D سرم و قند خون ناشتا نشان داد (003/ 0 =P). آنالیز MANCOVA ارتباط مستقیم و معنی داری بین غلظت 25(OH)D با سطوح HDL-C سرم نشان داد (14 0/0= P). ارتباط دور کمر و غلظت 25(OH) و D از نظر آماری معنی دار نبود. ارتباط آماری معنی داری بین غلظت 25(OH) و D با سایر اجزای سندرم متابولیک مشاهده نشد.
ارتباط 25(OH) و D سرم با قند خون ناشتا و HDL-C می تواند پیش گوکننده بیماری های مزمن باشد، اما برای تعیین نقش ویتامین D با سندرم متابولیک و بیماری های مرتبط با آن طراحی مطالعات آینده نگر و کارآزمایی های بالینی ضروری به نظر می رسد.

در صنعت فولاد گستره وسیعی از تجهیزات و ماشین آلات در فرآیند تولید مورد استفاده قرار می گیرند که از منابع صدای آزاردهنده محسوب می گردند. هدف این مطالعه ارزیابی صدای محیطی و میزان مواجهه فردی در واحدهای مختلف یک صنعت فولاد بود.
پس از شناسایی منابع و ویژگی های صوتی تجهیزات در فرآیند تولید، اندازه گیری تراز صدای محیطی و میزان مواجهه فردی به ترتیب با استفاده از ترازسنج صدا مدلCell.450 بر طبق استاندارد 9612 ISO و دوزیمتر مدل TES-1345انجام گردید. توزیع تراز صدا در سطح کارگاه ها بصورت نقشه صوتی با استفاده از نرم افزار AutoCAD تهیه گردید. میزان افت شنوایی کارگران درطول سه سال متوالی 91-1389 از پرونده کارگران استخراج و نسبت به تراز صدای معادل مواجهه و دز صدای دریافتی مورد آنالیز قرار گرفت.
نتایج نشان داد که در کل کارخانه حدود 2/ 11% از مجموع ایستگاه های اندازه گیری در محدوده خطر و 8/ 88% از آنها در محدوه احتیاط قرار داشت. متوسط تراز کلی فشار صوت در 4 واحد دارای صدای آزاردهنده کوره، انرژی، ریخته گری و موادرسانی به ترتیب در حدود 6/ 97، 95، 7/8 9 و 83 دسی بلA و تراز صوت در محوطه کوره بلند، سالن بلوور و سالن کولینگ تاور بیش از 90 دسی بل برآورد شد. میانگین دز صدای دریافتی کارگران در واحدهای کوره، چدن ریزی، بلوور و کولینگ تاور به ترتیب8/ 282%، 12/ 295%، 9/ 239% و 5/ 180% تعیین گردید. میانگین افت شنوایی ناشی از صدا در طول سه سال متوالی اخیر به ترتیب 4/ 12، 5/ 14 و 4/ 15 دسی بل A بود.
اندازه گیری های محیطی و فردی صدا نشان داد که واحدهای کوره، انرژی و چدن ریزی دارای شرایط نامناسبی به لحاظ آلودگی صوتی می باشند بطوریکه میانگین افت شنوایی کارگران در هر سال 5/ 1 دسی بل افزایش داشته است.

استرس شغلی می تواند باعث ایجاد تاثیرات منفی بر روی متغیرهای سازمانی مانند تعهد و وفاداری افراد به سازمان و متغیرهای فردی سازمانی مانند عملکرد شغلی افراد گردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت استرس شغلی و تاثیر آن بر روی تعهد سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان سازمان زندان های استان ایلام بود.
این مطالعه بر روی 177 نفر از کارکنان سازمان زندان های استان ایلام و در زندان مرکزی ایلام، مجتمع حرفه آموزی و کاردرمانی دالاب، زندان دره شهر و کانون اصلاح و تربیت انجام گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از مقیاس استرس شغلی HSE، پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر و پرسشنامه عملکرد شغلی پاترسون استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و آزمون های آماری چند متغیره، مدل خطی عمومی، ضریب همبستگی پیرسون و ANOVA تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج نشان داد که میانگین نمره استرس شغلی (± انحراف معیار) در زندان مرکزی ایلام، مجتمع حرفه آموزی و کاردرمانی دالاب، زندان دره شهر و کانون اصلاح و تربیت، به ترتیب 74/ 98 (81/ 14±)، 60/ 95 (08/ 15±)، 12/ 99 (12/ 19±) و 71/ 85 (71/ 15±) بود. همچنین مشخص شد که بین استرس شغلی و تعهد سازمانی ارتباط معناداری وجود نداشت، اما بین استرس شغلی و عملکرد شغلی افراد از نظر آماری رابطه معناداری وجود داشت (P=0.000).
براساس نتایج، مشخص شد سطح استرس شغلی برحسب محیط زندان و نوع شغل متفاوت است. همچنین مشخص شد استرس شغلی بر روی تعهد سازمانی کارکنان زندان اثری ندارد اما بر روی عملکرد شغلی آنها تاثیر گذار است و باعث کاهش عملکرد آنها می گردد. به کار گیری اقدامات لازم جهت مدیریت، کاهش یا حذف استرس شغلی در جهت حفظ سلامت فردی و شغلی کارکنان زندان و افزایش کیفیت و کمیت عملکرد شغلی آنها، امر ضروری می باشد.

تحلیل ممیزی و رده بندی یکی از پرکاربردترین بخش های آماری در حوزه های مختلف علمی است. در این مورد روش های کلاسیک آماری دارای پیش فرض هایی هستند که در صورت برقرار نبودن آنها استفاده از این روش ها با خطاهای قابل توجه ای همراه است. به همین دلیل محققین به طرف روش هایی با محدودیت کم تری مانند شبکه ی عصبی رو آوردند.
برای مقایسه ی سه روش ممیزی درجه دو، رگرسیون لجستیک و شبکه عصبی مصنوعی در تشخیص بیماری از 1000 داده مورد- شاهدی مربوط به بیماری انفارکتوس میوکارد استفاده شد. ارزیابی شبکه عصبی، با ملاک حداقل مربعات خطای پیش بینی صورت پذیرفت واز الگوریتم پس انتشار خطا استفاده شد. در ادامه عملکرد سه الگوریتم مختلف BFGS، Conjugate gradient وGradient descent از شبکه عصبی در تشخیص و پیش بینی بیماری، مورد مقایسه قرار گرفت. تحلیل داده ها با نرم افزارهای SPSS و R، SAS، STATISTICA انجام شد.
درصد خطا، درصد صحت پیش بینی، حساسیت، ویژگی و سطح زیر منحنی راک به ترتیب در روش ممیزی درجه دو برابر با 15/ 10، 85/ 89، 8888 /0، 9083/ 0، 922 /0، و در روش رگرسیون لجستیک برابر با 88/ 10، 12/ 89، 8743/ 0، 9110/ 0، 941/ 0 وبرای شبکه عصبی مصنوعی منتخب برابر با 97/ 3، 03/ 96، 9561/ 0، 9644/ 0، 966/ 0 بدست آمد. تفاوت معنی داری بین سطح زیر منحنی راک برای سه روش وجود داشت. همچنین از بین سه الگوریتم مختلف شبکه عصبی الگوریتم BFGS بهترین عملکرد را داشته است.
یافته های مطالعه ی حاضر نشان می دهد که روش شبکه عصبی مصنوعی نسبت به رگرسیون لجستیک و ممیزی درجه دو برای پیش بینی وجود بیماری انفارکتوس میوکارد دقت بیشتری داشته است.

آب آشامیدنی به روش های مختلفی گندزدایی می شود که متداول ترین و ارزان ترین روش آن، کلرزنی است. یکی از مهم ترین مسائل در زمینه کلرزنی، مکان و میزان تزریق کلر است که باید به گونه ای انتخاب شود که میزان کلر باقیمانده در کلیه نقاط یک شبکه توزیع آب شهری در محدوده استاندارد بوده و همچنین هزینه های مربوطه حداقل گردد. در این تحقیق سعی شده با اجرای برنامه برای دو شبکه توزیع آب شهری، میزان کلر باقیمانده در لوله ها و مقدار کلر مصرفی در نقاط مختلف شبکه مورد مقایسه و تحلیل کیفی قرار گیرد.

به منظور مدل سازی شبکه از نرم افزار water Gems v 0/3 استفاده شد. با استفاده از این نرم افزار، شبکه به دو صورت ثقلی و پمپاژ مستقیم، مدل و طراحی گردید.

با حل دو مدل کاربردی از شبکه های آبرسانی توسط نرم افزار، کارایی هر دو شبکه در جهت تعیین میزان بهینه تزریق کلر نشان داده شد. نتایج نشان داد که میزان کلر باقی مانده در 62 درصد از لوله های شبکه پمپاژ مستقیم در حد استاندارد و در 100 درصد از لوله های موجود در شبکه توزیع ثقلی کمتر از حد استاندارد است. همچنین میزان کلر مصرفی در شبکه پمپاژ مستقیم 5/ 6 درصد کمتر از شبکه توزیع ثقلی محاسبه گردید.

نتایج این پژوهش نشان داد که تزریق کلر در به شبکه های با پمپاژ مستقیم در مقایسه با شبکه های توزیع ثقلی، بیشتر امکان پذیر بوده و هم چنین به میزان کلر مصرفی کمتری نیاز می باشد.

هر چند ارتباط بین تعداد دندان ها و اختلالات گوارشی شناخته شده است، اطلاعات محدودی در مورد رابطه بین از دست دادن دندان ها و سندرم روده تحریک پذیر (Irritable Bowel Syndrome: IBS) موجود است.
هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین وضعیت دندانی و IBS در بین بزرگسالان ایرانی بود.
در این مطالعه مقطعی بر روی 4012 بزرگسال ایرانی، وضعیت دندانی بوسیله پرسشنامه خود اجرا ارزیابی شد. شرکت کننده ها در سه گروه اصلی طبقه بندی شدند: افراد دارای کلیه دندان ها، 5-1 دندان از دست داده، بیش از 5 دندان از دست داده. IBS و زیر گروه های آن بر اساس معیارهای Rome III تعریف شدند.
پس از تعدیل متغیرهای مخدوشگر، افرادی که 5-1 دندان را از دست داده بودند، 33/ 1 برابر شانس بیشتری برای ابتلا به IBS در مقایسه با افراد دارای کلیه دندان ها، داشتند. پس از کنترل متغیرهای مخدوشگر افرادی که 5-1 دندان را از دست داده بودند، از 37٪ شانس بیشتری برای ابتلا به IBS با غلبه یبوست، در مقایسه با افراد دارای کلیه دندان ها برخوردار بودند (Odds Ratio: 37/ 1 ٪؛ 95٪ فاصله اطمینان: 86/ 1-01/ 1). چه در مدل خام و چه در مدل های تعدیل شده، رابطه معنی داری بین وضعیت دندانی و سایر زیرگروه های IBS دیده نشد. همچنین رابطه ای بین از دست دادن بیش از 5 دندان و شیوع IBS یافت نشد.
مطالعه حاضر نشان داد از دست دادن 5-1 دندان به صورت معنی داری خطر IBS را افزایش می دهد به خصوص در مورد IBS با غلبه یبوست. این رابطه در گروه مردان برخلاف زنان معنی دار بود. جهت تایید این یافته ها نیاز به مطالعات بیشتر از نوع آینده نگر می باشد.

پساب های حاوی رنگ های سنتتیک برای سیستم های اکولوژیکی و سلامت عمومی خطرناک هستند. فرآیند جذب سطحی در سال های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. لذا این مطالعه با هدف بررسی امکان استفاده از نانو ذرات اکسید روی تثبیت شده بر کربن فعال در جذب رنگ متیلن بلو از فاضلاب سنتتیک انجام شد.
مطالعه حاضر به صورت آزمایشگاهی در یک راکتور منقطع انجام گرفت. تثبیت کردن نانوذرات بر روی کربن فعال به روش حرارتی صورت گرفت. اثر متغیرهایی نظیر بارگذاری نانوذرات بر سطح کربن فعال، pH، زمان تماس، غلظت رنگ و دوز جاذب مطالعه شد.کینتیک واکنش و ایزوترم جذب مورد بررسی قرار گرفت.
مقادیر ظرفیت جذب رنگ در بارگذاری های نانوذرات 01/ 0، 1/ 0 و 5/ 0گرم بر یک گرم کربن فعال برای غلظت اولیه رنگ 50 میلی گرم در لیتر و جرم جاذب 3 /0 گرم در لیتر در زمان 120 دقیقه به ترتیب 6/ 16، 45/ 16 و 52/ 14 میلی گرم بر گرم بوده است. میزان جذب رنگ با جاذب پوشش داده شده (با ظرفیت جذب 6/ 16میلی گرم بر گرم) از قدرت رنگبری بالاتری نسبت به کربن خام (با ظرفیت جذب 47 /6 میلی گرم بر گرم) برخوردار است.
نتایج حاصل مشخص ساخت که می توان از فن آوری تثبیت نانوذرات بر کربن فعال به عنوان یک جاذب موثر، کارآمد و سریع در جهت حذف رنگ متیلن بلو از محلول های آبی استفاده کرد.

کروم از فلزات سنگین موجود در پساب صنایع بوده که به دلیل اثر منفی بر موجودات زنده و اثرات زیست محیطی باید قبل از تخلیه به محیط، از آب های آلوده حذف گردد. هدف از این مطالعه، بررسی پتانسیل جذب کربن فعال شده با کلرید آمونیوم(NAC) برای حذف کروم شش ظرفیتی از محلول های آبی و مقایسه آن با کربن فعال تجاری(SAC) می باشد.
در این مطالعه، اثر pH، غلظت اولیه کروم شش ظرفیتی، مقدار جاذب، زمان تماس بر راندمان حذف کروم سنجیده شد. همچنین ایزوترم و سینتیک جذب کروم توسط کربن فعال شده با کلرید آمونیوم (NAC) و کربن فعال تجاری (SAC) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که کربن فعال شده با کلرید آمونیوم (NAC) می تواند در غلظت کروم50mg/l، دوز بهینه 1 گرم در لیتر، pH 2، و زمان تماس 30 دقیقه بیش از 90 در صد کروم را حذف نماید. نتایج نشان داد که سینتیک و ایزوترم به ترتیب از معادله واکنش درجه دوم و لانگمویر با مقادیر بالاتر NAC نسبت به SAC تبعیت می کند. حداکثر ظرفیت جذب برای NAC و SAC به ترتیب 142/85mg/g و 63/69mg/g بدست آمد.
نتایج نشان داد که NAC در مقایسه با SAC به عنوان یک جاذب موثر و ارزان در حذف کروم شش ظرفیتی از آب های آلوده می باشد.

مواجهه با فلزات به عنوان یک خطر برای سلامتی انسانها و محیط زیست مطرح می باشد. تعیین عناصردرمحلول های مختلف، مقدمه ای برای پیشگیری وکنترل مواجهه بافلزات است. امروزه روش های آماده سازی نمونه، برای تسهیل شیوه های آنالیز استفاده می شود. در این مطالعه، استخراج فاز جامدی بر پایه نانوزئولیت Yبرای تغلیظ مقادیر بسیار کم Cd2+و Cr6+ از محلولهای آبی پیشنهاد شده است.

با کپسوله کردن لیگاندی درون میسل های تریتون X-100 و هدایت این مجموعه درون حفرات نانوزئولیت Y، فاز جامد تهیه شد. فاز جامد تهیه شده در PH های مختلف، غلظت های مختلف لیگاند و زمان به هم خوردن بررسی گردید. استخراج فلزات در مقادیر بسیار کم، توسط فاز جامد و به کمک دستگاه جذب اتمی کوره، ارزیابی و اعتباربخشی گردید.

منحنی استاندارد برای هر دو فلز بعد از استخراج در رنج غلظت 5 تا 80 میکروگرم بر لیتر، با ضریب همبستگی بیش از 99% به دست آمد. ضریب تغییرات(Coefficient variance) درون روز و برون روز برای استخراج فلزات کروم (VI) وکادمیم(II) از فاز جامد بهینه شده در غلظت های مختلف کمتر از 10 درصد گزارش گردید.

نتایج مطالعه نشان می دهد با مهار کردن شلاته کننده ای مثل آمونیم پیرولیدین دی تیو کاربامات درون میسلهایی از تریتون X-100 می توان ترکیبی ایجاد نمود که فلزات در مقادیر بسیار کم را به دام اندازد. بررسی فاکتورهای مختلف مثل تکرار پذیری و صحت روش استخراج مشخص ساخت که نانوزئولیت Y عامل دار شده در استخراج Cd2+و Cr6+ ازمحلولهای آبی، موفقیت آمیز عمل کرده است.

امروزه در میان اکثر روش های خوشه بندی داده ها، خوشه بندی مبتنی بر آمیخته ای از توزیع ها، به عنوان یک روش خوشه بندی مدل-محور، مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در این راستا، استفاده از آمیخته ای از توزیع های نرمال، متداول شده است. با این وجود، در عمل معمولا توزیع متغیر مورد بررسی در خوشه ها نرمال نیست و دارای ساختارهای چوله و یا دم کلفتی است که توزیع نرمال نمی تواند به درستی آنها را پوشش دهد. بنابراین نیاز به استفاده از توزیع های منعطف تر از نرمال به خوبی احساس می شود. از طرف دیگر در بسیاری از روش های خوشه بندی داده ها از جمله خوشه بندی مبتنی بر آمیخته ای از توزیع ها، تعداد خوشه ها معلوم است. حال آنکه در عمل، معمولا تعداد خوشه ها مجهول است و نیاز است که به همراه سایر پارامترهای توزیع، تخمین زده شود. به همین دلیل استفاده از فرآیند دیریکله به عنوان یک روش نیمه پارامتری، علاوه بر اینکه ساختار منعطف توزیعی را ایجاد می کند، تعداد خوشه ها را نیز مجهول درنظر گرفته و با استفاده از اطلاعات موجود در داده ها آنها را برآورد می کند.
در روش های متداول خوشه بندی، داده های خام، مورد تحلیل قرار می گیرند و تعداد خوشه ها و نحوه تخصیص افراد به خوشه ها، بر مبنای چنین داده هایی صورت می گیرد. حال آنکه با استفاده از روش های خوشه بندی رگرسیونی که در آن نقش عوامل مزاحم بر خوشه بندی با وارد کردن این عوامل به عنوان متغیرهای توضیحی در مدل، حذف می شود، تحلیل دقیق تر و خوشه بندی مناسب تری به دست می آید که در آن، هر فرد با توجه به شرایط فیزیکی و موقعیتی که در آن قرار دارد، به خوشه ایتخصیص می یابد.
در این پژوهش، جهت به دست آوردن بینشی جامع از الگوی سلامت کودکان و نوجوانان بررسی شده در مطالعه کاسپین 3، خوشه بندی افراد نمونه از نظر دو شاخص چربی خون و قند خون، مدنظر قرار گرفته و میزان تاثیر شاخص چاقی، رده سنی و جنسیت بر نحوه خوشه بندی افراد، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
به منظور برآورد پارامترهای مجهول موجود در مدل، با رویکرد بیز به مساله، از روش های شبیه سازی مونت کارلوی زنجیر مارکفی در نرم افزار اپن باگز استفاده شده است. همچنین خوشه بندی رگرسیونی داده ها مدنظر قرار گرفته که در آن، نقش عوامل مزاحم در خوشه بندی، با وارد کردن آنها به عنوان متغیرهای توضیحی در مدل رگرسیونی، حذف گردیده است. با استفاده از برازش چندین مدل رگرسیونی با متغیرهای توضیحی متفاوت، تاثیر هر یک از عوامل مزاحم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و اهمیت خوشه بندی رگرسیونی نسبت به روش متداول، خوشه بندی غیررگرسیونی، آشکار شده است. همچنین به منظور به دست آوردن بینش مناسب در رابطه با تعداد الگوهای افراد در معرض خطر بیماری های قلبی-عروقی و دیابت، بر مبنای دو عامل شاخص چربی خون و قند خون، از فرآیند دیریکله، به عنوان یک روش خوشه بندی مدل-پایه استفاده شده است. در این روش از خوشه بندی، علاوه بر اینکه تعداد خوشه ها با استفاده از اطلاعات موجود در داده ها، تخمین زده می شود، ساختار پارامتری مشخصی نیز برای توزیع خوشه ها درنظر گرفته نمی شود و از این رو، یک روش منعطف و نیمه پارامتری به حساب می آید.
در تخصیص افراد به خوشه ها، عوامل پنهانی تاثیرگذار هستند که شناخت این عوامل، نحوه و علت تخصیص افراد به خوشه ها را توجیه و تفسیر می کند. به این منظور، تاثیر متغیرهای شاخص چاقی، رده سنی و جنسیت بر خوشه بندی با وارد کردن این متغیرها به عنوان متغیرهای توضیحی در مدل رگرسیونی و درنتیجه حذف اثر آنها بر خوشه بندی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل، منجر به تشکیل سه خوشه شد، به طوری که درصد افراد تخصیص یافته به خوشه های 1 تا 3، به ترتیب برابر با 47% (1310 نفر)، 4%(112 نفر) و 49%(1366نفر) شد. با بررسی چارک های متغیرهای قند خون و چربی خون در خوشه های 1 تا 3 نتیجه می شود که افراد قرارگرفته در خوشه 3 که حجم بزرگی از کودکان و نوجوانان نمونه را تشکیل می دهند، از لحاظ شاخص چربی خون و نیز قند خون، با توجه به شرایط رده سنی، جنسیت و وضعیت چاقی آنها، افراد در معرض خطر محسوب می شوند. همچنین افراد خوشه اول دارای قند خون و شاخص چربی خون نرمال و افراد خوشه دوم دارای قند خون در محدوده خطر و شاخص چربی خون نرمال هستند.
در خوشه بندی جوانان و نوجوانان از لحاظ دو متغیر قند خون و شاخص چربی خون، متغیر رده سنی و شاخص چاقی دو عامل تاثیرگذار بر تعداد و ساختار خوشه ها هستند. همچنین خوشه بندی رگرسیونی با استفاده از فرآیند دیریکله، ضمن اینکه تاثیر عوامل مزاحم در خوشه بندی را حذف و تحلیل های دقیق تری از وضعیت افراد به دست می آورد، تعداد خوشه ها و الگوهای موجود در داده ها را نیز تخمین می زند.

بازاریابی اجتماعی در طی چندین سال گذشته بارها در جهت تاثیرگذاری بررفتار بهداشتی مورد استفاده قرارگرفته شده است. هدف این مطالعه بررسی اثر ارائه برنامه های ترویجی-آموزشی که شامل بروشور، کلیپ های تبلیغاتی و مشاوره می باشد بر کاهش مصرف غذای آماده دانش آموزان دبستان سما می باشد.
این مطالعه نیمه تجربی بر روی 56 نفر از دانش آموزان دبستان دخترانه و پسرانه سما در دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای شامل دو قسمت بود سوالات زمینه ای و سوالاتی در مورد میزان مصرف غذای آماده که با توجه به مطالعات قبلی طراحی شد. این پرسش نامه به صورت پیش آزمون در هر دو گروه تکمیل شد. سپس بر اساس اطلاعات به دست آمده برنامه ترویجی- آموزشی که شامل کلیپ تبلیغاتی و بروشور و مشاوره حضوری بود برای گروه آزمایش طراحی و اجرا شد و پس از سه هفته آزمون ثانویه از هر دو گروه به عمل آمد. بعد از جمع آوری داده ها با استفاده از آزمون فرضیه های مختلف از جمله تحلیل واریانس فرضیه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
میانگین نمره برنامه های ترویجی آموزشی قبل از آموزش در 2 گروه اختلاف معنی داری نداشت (39/0p=). اما بعد از آموزش میانگین نمره برنامه های ترویجی آموزشی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی داری داشت (002/0p=). نتایج نشان دادند که بعد از آموزش بین ارائه کلیپ (000/0p=)، ارائه بروشور (000/0p=) و دادن مشاوره (000/0p=) بر کاهش مصرف غذای آماده در گروه آزمایش ارتباط معنی داری وجود دارد.
برنامه های ترویجی آموزشی در مورد کاهش مصرف غذای آماده در رفتار تغذیه ای دانش آموزان تحت مطالعه تاثیر مثبت داشته است. با توجه به پایین بودن سطح آگاهی دانش آموزان مقطع ابتدایی و برای بهبود و اصلاح رفتار تغذیه ای آنان در مورد کاهش مصرف غذای آماده استفاده از برنامه ترویجی آموزشی ضروری به نظر می رسد.