فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده
سال دهم شماره 31 (تابستان 1394)

هدف این پژوهش بررسی توانمندسازی کارکردی همسران به صورت گروهی مبتنی بر آموزه های اسلامی بر رضایتمندی زناشویی زوجین است. این پژوهش از نوع طرح آزمایشی در قالب پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. برای اجرای این پژوهش با روش تصادفی چندمرحله ای، 100 نفر زنان طلاب حوزه علمیه شهر قم انتخاب شدند. ابزار پژوهش «مقیاس سنجش رضایتمندی زناشویی اسلامی جدیری» بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد و در بخش استنباطی از آزمونهای لامبدای ویلکز، شاپیرو ویلک و تحلیل کوواریانس استفاده شده است. یافته ها نشان داد که توانمندسازی کارکردی زوجین مبتنی بر رویکرد اسلامی موجب بهبود و ارتقای رضایتمندی زناشویی زنان می شود. تفاوت نمره گروه آزمایش و کنترل معنی دار بود (05/0p<). با توجه به نتایج، مداخله اسلامی روانشناختی در افزایش رضایتمندی زناشویی زنان تاثیر داشته است و از نتایج این پژوهش می توان در کاهش نقاط ضعف و قوت زندگی زناشویی زوجین بهره برد و برای پربارسازی روابط آنها، برنامه های درمانی ارائه کرد.

هدف این مطالعه فهم استفاده از چادر ملی و بررسی ابعاد دخیل در زمینه پذیرش یا عدم پذیرش این پدیده جدید است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی، و به روش پدیدارشناسی انجام شده است. زمان اجرای پژوهش، بهار و تابستان سال 1392 بوده و نمونه ها شامل بیست نفر خانم بودند که یا خودشان چادر ملی سر می کردند و یا به نوعی با این مسئله در ارتباط بوده، و با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، انتخاب شده اند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از شیوه مصاحبه گروهی و تجزیه و تحلیل داده های آن انجام شد. تفسیر یافته ها حکایت می کند تمایز اجتماعی، فشار هنجاری، بازنمایی بدن، تعارض هویت قومی، مردسالاری، عدم انتشار اجتماعی، آسانی و سودمندی ادراکی و کلیشه چادر، عمده مفاهیمی است که می توان با آنها میزان استفاده از چادر ملی را تحلیل کرد.

این مقاله که برگرفته از پژوهش است به چگونگی تقسیم کار در خانواده و تبیین نگرش خود زنان به عنوان ایفاکنندگان نقش خانه داری می پردازد. در این پژوهش از روش کیفی (مصاحبه عمیق) استفاده شده و حجم نمونه شامل 40 زن (20 نفر شاغل و20 نفر خانه دار) است که به صورت هدفمند از شهر تهران انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود تغییرات بسیاری که در وضعیت زنان (اشتغال و تحصیلات) رخ داده است، هم چنان مسئولیت مهمترین کارهای خانه بر دوش زنان قرار دارد. با اینکه بیشتر زنان انتقادهای شدید به کار خانگی مبنی بر پایان ناپذیری، انزوا و تکراری بودن آن دارند، تحلیل گرایشهای فمینیستی درباره بردگی و تحت ستم بودن زنان در خانه داری و استثمار از سوی مردان را قبول ندارند و حاضر به انکار و رد مسئولیت خویش نیستند. آنها بیشتر در نهایت خواهان تغییراتی به منظور بهبود وضعیت خویش هستند که شامل استقرار منبع مالی مستقل و همکاری و قدردانی سایر اعضای خانواده بویژه مردان از آنهاست

در این پژوهش تلاش شد تا عوامل خوددرمانبخش تعارضات زناشویی با تاکید بر آرای جوادی آملی مورد بحث و تحلیل قرار گیرد. جامعه آماری در این پژوهش تمام کتابهای جوادی آملی (54 کتاب) است که از سال 1376 تا سال 1393 به چاپ رسیده است. محور تمامی آثار جوادی آملی با توجه به شناخت انسان (انسان شناسی) است. در این پژوهش در واقع جامعه پژوهش همان نمونه پژوهش است. واژه های کلیدی که جستجوها بر اساس آنها صورت گرفته، عبارت است از: خوددرمانبخش، عملکرد سالم، اختلاف، تعارض، سلامت، زوج و ازدواج. به این ترتیب با توجه به برداشت محقق، عوامل خوددرمانبخش از متون انسان شناسی جوادی آملی استخراج گردید. آن گاه ویژگی های استخراج شده در چهار مقوله تقسیم بندی شد و پس از این مرحله، مضامین استخراج شده به تایید سه نفر از متخصصان رسید؛ بدین ترتیب نیت مولف (جوادی آملی) از طریق روش تحلیل محتوا تایید و نهایی، و افقهای مولف مشخص شد؛ ضمن اینکه عوامل خوددرمانبخش و افق مولف، پس از استخراج و مورد تایید قرار گرفتن توسط سه نفر از متخصصان، مورد تایید جوادی آملی نیز قرار گرفت. به طور کلی می توان گفت باور و اعتقادات دینی باعث تقویت نیروی درون شخصی و بین شخصی زوجین می شود و آنان به این ترتیب می توانند بر مشکلات و تعارضات خود فائق آیند. اگر زوجین بتوانند با کمک عوامل خوددرمانبخش بحث شده، مشکل یا تعارضی را که برایشان پیش می آید، حل کنند و با دیدگاهی مثبت به موقعیت بنگرند، موجبات بقا و استحکام خانواده را فراهم می آورند. ازدواج سالم به معنای حضور عوامل مهم درون شخصی، بین شخصی و اعتقادات دینی است که در این پژوهش به بررسی آنها پرداخته شد.

این پژوهش، گونه گفتمان زنان مسلمان را در رسانه های قدیمی و جدید مورد بررسی قرار می دهد تا با مقایسه ویژگی های گونه بتوان شیوه های آموزشی جدیدی را با بهره گیری از رسانه های نوین برای یاد دهی زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی به زنان مسلمان به کار برد. از این رو به منظور پاسخ به این پرسش، که آیا شیوه یاد دهی گونه مدار یا عادی می تواند بر گفتگوی زنان مسلمان تاثیر داشته باشد، 198 نفر از زنانی که در رشته روابط بین الملل در دانشگاه های شهر اصفهان تحصیل می کردند به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. از این میان، 182 نفر با سطح مهارت زبانی متوصط ضعیف به منظور بررسی کارامدی شیوه آموزش گونه مدار به شکل تصادفی به دو گروه 91 نفری تقسیم شدند. گروه اول به شیوه عادی و گروه دوم به شیوه آموزش گونه مدار، محتوای انگلیسی را در 18 جلسه مجازی روی تلفن همراهشان دریافت می کردند. تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی اسپیر من و مربع کای پیر سون از تاثیر شیوه آموزش گونه مدار بر رسایی و شیوایی گفتمان بین المللی زنان حکایت می کرد. تحلیل داده های گردآوری شده از همسویی پاسخ نگرش زنان به شیوه آموزش گونه مدار و عملکرد آنها خبر می داد. این نتایج نظریه آموزش گونه مدار سویلز (1990) را تایید می کرد؛ چرا که تمرکز بر گونه سبب شد تا گفتگوی فراگیران با بهره مندی از جزئیات بیشتر درک و انتقال پیام را برای آنها آسان تر سازد.

این پژوهش به منظور تعیین مقایسه سازگاری زناشویی و باورهای غیرمنطقی در زنان جراحی زیبایی شده و زنان جراحی زیبایی نشده انجام شد. پژوهش، مطالعه ای علی مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش تمام زنان در شهر تهران بود. روش پژوهش نمونه گیری هدفمند و در دسترس بود. تعداد افراد نمونه شامل200 نفر، 100 نفر زنان جراحی زیبایی شده و 100 نفر زنان جراحی زیبایی نشده است. ابزار سنجش در این تحقیق شامل مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر (1976) و آزمون باورهای غیرمنطقی جونز (1968) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه استفاده شد. نتایج نشان داد میزان باورهای غیر منطقی زنان جراحی زیبایی شده از زنان جراحی زیبایی نشده بیشتر است (p< 0.05). هم چنین تفاوت معناداری بین سازگاری زناشویی در زنان جراحی زیبایی نشده و زنان جراحی زیبایی شده وجود دارد (p<0.05). یافته ها بر وجود باورهای غیرمنطقی بیشتر و سازگاری زناشویی کمتر در زنان جراحی زیبایی شده تاکید دارد. از این رو این نتایج می تواند در مشاوره های پیش از جراحی زیبایی و زوجی مورد توجه قرار گیرد.