فهرست مطالب

پژوهش در دین و سلامت - سال دوم شماره 1 (زمستان 1394)

مجله پژوهش در دین و سلامت
سال دوم شماره 1 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سرمقاله
  • محمدرضا رزاقی صفحات 1-2
  • مقاله اصیل
  • کبری رضایی حقیقت، آناهیتا خدابخشی کولایی صفحات 3-10
    سابقه و اهداف
    برخورداری از هوش معنوی و خودانضباطی تاثیر بسزایی در خدمات رسانی کادر درمانی به بیماران دارد و دارا بودن این ویژگی در پرستاران بخش ویژه از اهمیت بیش تری برخوردار است. بنابراین در این پژوهش به بررسی هوش معنوی و خودانضباطی در مردان و زنان پرستارشاغل در بخش های ویژه و عمومی بیمارستان های شهر تهران پرداخته شده است.
    مواد و روش ها
    مطالعه به صورت توصیفی- مقایسه یی است که بر روی 180 نفر از پرستاران زن و مرد شاغل در بیمارستان های دانشگاهی تهران، به صورت تصادفی- خوشه یی چند مرحله یی انجام شد. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه ی خودانضباطی و پرسش نامه ی هوش معنوی استفاده شد. در نهایت، تحلیل داده ها با استفاده از واریانس چندمتغیری(MANOVA) انجام پذیرفت.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد تفاوت معناداری بین پرستاران بخش ویژه و عمومی، از نظر هوش معنوی و خودانضباطی وجود ندارد(p<0.05). همچنین، تفاوت گروه های زن و مرد از نظر هوش معنوی معنی دار نیست(p<0.05)؛ اما تفاوت دو گروه زن و مرد پرستار، از نظر متغیرهای خودانضباطی معنی دار است(p<0.05) و زنان از خودانضباطی بالاتری برخوردارند.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتیجه های پژوهش حاضر، می توان گفت که خودانضباطی و هوش معنوی در کار با بیماران در بخش های درمانی، از متغیرهای روان شناختی موثر است و در امر آموزش و به کارگماری پرستاران باید به این موردهای خاص، توجه ویژه داشت.
    کلیدواژگان: هوش معنوی، خودانضباطی، پرستاران، بخش های ویژه، بخش های عمومی
  • سیدرحمت الله موسوی مقدم، فروزان داوری فرد، ناهید ویسی، حامد توان، اسدالله صادق خانی صفحات 11-18
    سابقه و اهداف
    امروزه تنیدگی و فرسودگی شغلی، مشکلی شایع و جدی در میان افرادی است که به ویژه در شغل های خدمات انسانی مشغول به فعالیت هستند. باورهای دینی، باور به واقعی بودن جنبه های اسطوره یی، فراطبیعی یا معنوی یک دین است. بهزیستی روان شناختی مستلزم درک چالش های وجودی زندگی است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه ی رابطه ی باورهای دینی و بهزیستی روان شناختی در میان کارکنان دانشگاه علوم پزشکی با فرسودگی شغلی بالا و پایین بوده است.
    مواد و روش ها
    در این پژوهش، که از نوع مطالعه های همبستگی است، جامعه ی آماری، همه ی کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام(280 نفر) بود. با در نظر گرفتن شمار جامعه و استفاده از جدول مورگان، 160 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با استفاده از پرسش نامه ی فرسودگی شغلی مسلش و جکسون، 80 نفر با فرسودگی شغلی پایین و 80 نفر با فرسودگی شغلی بالا، غربالگری شدند. سپس نمونه ها پرسش نامه های بهزیستی روان شناختی ریف و باورهای دینی(خدایاری فردی) را تکمیل کردند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و Z فیشر، تحلیل گردید.
    یافته ها
    تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمونZ فیشر نشان داد تفاوت رابطه ی باورهای دینی با بهزیستی روان شناختی و مولفه های آن، در نمره ی کل بهزیستی روان شناختی(08/3) و مولفه های پذیرش(31/2)، تسلط محیطی(3)، هدفمندی(24/3) و رابطه با دیگران(8/2)، بین افراد با فرسودگی شغلی بالا و پایین معنادار بوده است.
    نتیجه گیری
    جزئیات پژوهش نشان داد که رابطه ی باورهای دینی با نمره ی کل بهزیستی روان شناختی و مولفه های پذیرش، تسلط محیطی، هدفمندی و رابطه ی با دیگران، در افراد با فرسودگی شغلی پایین، بیش تر از افراد با فرسودگی شغلی بالا است. اما بین دو گروه از نظر تفاوت رابطه ی باورهای دینی با استقلال و رشد شخصی، تفاوت معناداری مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: باورهای دینی، بهزیستی روان شناختی، فرسودگی شغلی، ایلام
  • آرام تیرگر، یاسمن حبیب زاده، زهرا رفاهی صفحات 19-25
    سابقه و اهداف
    قرآن کریم از آغاز نزول تاکنون، سرچشمه ی بی پایان علوم و معارف اسلامی بوده است. همچنین، برای ما مسلمانان بیانات و سیره ی پیامبر و امامان(ع) نیز از دیگر منابع ارزشمند در شناسایی راه و رسم زندگی به شمار می رود. هدف از انجام این بررسی، تعیین میزان استفاده از آیه های قرآن کریم و روایت های معصومان(ع)، طی فرآیند آموزش درس های تئوری، در میان دانشجویان علوم پزشکی بوده است.
    مواد و روش ها
    این بررسی به شکل مقطعی برای تمام کلاس های تئوری یک دانشکده ی پیراپزشکی به اجرا در آمد. برای جمع آوری داده ها، از فرم جمع آوری محقق ساخته ی متناسب با هدف های پژوهش استفاده شد، که در آن، اطلاعات مربوط به چگونگی استفاده و همچنین دفعه های استفاده از آیه ها و روایت ها در هر کلاس درسی و یا مطلب آموزشی مربوط به هر جلسه، به طور مجزا و برای هر استاد به صورت اختصاصی با کمک دانشجویان آموزش دیده ی حاضر در کلاس، ثبت گردید. از شرایط ورود استادان در این مطالعه، دارا بودن دست کم یک سوم از کلاس های طول ترم، بوده است.
    یافته ها
    نتیجه های حاصل از حدود 900 جلسه ی آموزشی، از 92 کلاس درسی متعلق به هفت رشته ی تحصیلی و 58 تن از استادان دانشکده ی پیراپزشکی، نشان داد که در مجموع، در 81 جلسه ی آموزشی، دست کم یک بار از آیه های قرآن کریم؛ و در 99 جلسه، دست کم یک بار از روایت های معصومان(ع) استفاده شده است. در 17 و 22 مورد از کلاس ها، استفاده ی بیش از یک بار نیز دیده شده است. در مجموع، توزیع فراوانی نسبی موارد استفاده از آیه ها و روایت ها در مدرسان مرد و زن نیز گویای تشابه استفاده ی آنان بوده است.
    نتیجه گیری
    علی رغم اینکه استادان بسیاری از آیه ها و روایت ها در کلاس های تئوری استفاده می کنند، اما هنوز حدود بیش از 50 درصد استادان علوم پزشکی در بیش از نیمی از کلاس های درسی، از آیه ها و روایت ها استفاده نمی کنند. از این رو استفاده از آموزه های قرآن و روایت ها در متن های درسی، به تناسب آن درس ها، پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: پژوهش در آموزش، قرآن، آیه ها، روایت ها، آموزش پزشکی
  • فریده حسین ثابت، هابیل عطایی صفحات 26-33
    سابقه و اهداف
    پژوهش حاضر، رابطه ی بین هوش معنوی و صبر و همچنین استرس ادراک شده را در بین دانشجویان دوره ی کارشناسی دانشکده ی روان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی بررسی می کند.
    مواد و روش ها
    این مطالعه از نوع توصیفی و همبستگی است؛ و برای انجام آن، 150 نفر از دانشجویان دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه ی طباطبایی، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای این پژوهش از سه پرسش نامه ی هوش معنوی عبدالله زاده؛ سنجش صبر حسین ثابت؛ و همچنین استرس ادراک شده ی کوهن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها هم از تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد.
    یافته ها
    نتیجه های پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی و صبر، رابطه ی مثبت معنی دار(776/0) و همچنین بین هوش معنوی و استرس ادراک شده، رابطه ی منفی معنی دار(448/0-) وجود دارد.
    نتیجه گیری
    نتیجه های پژوهش حاضر نشان داد که بین هوش معنوی و صبر، رابطه ی مثبت معنی داری وجود دارد، یعنی با افزایش هوش معنوی، میزان صبر بیش تری پیش بینی می شود. همچنین بین هوش معنوی و استرس ادراک شده، رابطه ی منفی معنی دار وجود دارد، یعنی با افزایش هوش معنوی، استرس ادراک شده ی کم تری پیش بینی می شود.
    کلیدواژگان: هوش معنوی، صبر، استرس ادراک شده، دانشجویان
  • غلامحسین جوانمرد، رقیه محمدی قره قوزل، الهه پوراکبران، حسین محمدی، محمدرضا موسوی صفحات 34-41
    سابقه و اهداف
    عمل به باورهای دینی می تواند رابطه ها، تصمیم گیری، تعهد و فرزندپروری زوج ها را متاثر سازد و سبب ارتقای عملکرد خانواده و استحکام بنیان آن گردد. این مطالعه با هدف بررسی انسجام و کارکردهای خانوادگی در زوج ها، براساس عمل به باورهای دینی، در شهر تبریز صورت گرفته است.
    مواد و روش ها
    این پژوهش، از نوع مطالعه ی توصیفی است که به روش مقطعی انجام گرفته. روش نمونه گیری در این مطالعه، از نوع نمونه گیری در دسترس بوده(37 زن، 40 مرد) و جامعه ی مورد مطالعه نیز کل دبستان های پسرانه ی شهر تبریز بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مقیاس عمل به باورهای دینی(معبد دو) و مقیاس عملکرد خانواده(FAD) بوده است. داده ها نیز با نرم افزار SPSS و با تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    کارکرد کلی خانواده با میزان دین داری، رابطه ی مثبت معناداری داشت(r= 0.375، P<0.01). تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که میزان دین داری زنان و مردان، سهم معناداری در تبیین و پیش بینی تغییرهای کارکرد کلی خانواده دارد(P<0.01).
    نتیجه گیری
    عمل به باورهای دینی می تواند انسجام و کارکرد خانوادگی را در زوج ها پیش بینی کند و باعث ارتقای رابطه های مثبت بین اعضای خانواده گردد.
    کلیدواژگان: انسجام و کارکرد خانواده، باور دینی، زوج ها، شهر تبریز
  • مقاله مروری
  • مهدی میثاقی نژاد، مرتضی عبدالجباری، مسعود مسلمی فرد خالدی، مرضیه کرمخانی صفحات 42-51
    علم انسان موهبتی الهی است که بنا به شواهد توان دستیابی به ناشناخته هایی را دارد که علاوه بر اثبات اشرف مخلوقات بودن آدمی، می تواند در ظاهر امر با برخی آیه های قرآن تعارض داشته باشد. بر اساس آیه های الهی، علم به تعیین جنسیت جنین در اختیار حق تعالی است و یکی از اموری است که ظاهرا راه را بر اختیار انسان در تعیین جنسیت، بسته است. اما امروزه پیشرفت های پزشکی و ژنتیکی از یک سو؛ و نیز احتمال تعدی از اصول اخلاقی و خطرهای ناشی از آن در حوزه ی سلامت اخلاقی و اجتماعی از سوی دیگر، این مسئله را به چالشی جدی در بحث علم و دین مبدل ساخته است. البته رویکرد و نگاه دینی می تواند برنامه یی هدفمند برای بهتر و درست تر زیستن انسان بیاموزد؛ برنامه یی که با توجه به پیشرفت و توسعه ی علوم، با عملکرد مناسب در الگوهای رفتاری، اختیار و اراده و مداخله ی انسان را در بحث تعیین جنسیت و حوزه ی علوم پزشکی، چهارچوب مند و توجیه پذیر می کند. از این رو در این مقاله سعی شده است ضمن اشاره به تعیین جنسیت و مشیت الهی، میزان دخل و تصرف انسان و همسویی این دخل و تصرف، در قالب دین و میزان ارتباط آن با سلامت روانی و اجتماعی تبیین گردد.
    کلیدواژگان: علم، اختیار، سلامت، اخلاق
  • سیدضیاءالدین علیانسب، علی اکبر حاضری جیقه، آمنه رمه پرور، امیرمحمد مرتضویان صفحات 52-63
    داشتن عمر طولانی و صرف آن در اطاعت الهی، از دیدگاه آموزه های اسلامی نشانه ی سعادت و خوشبختی معرفی شده است. گرچه امروزه طرفداران طول عمر، بیش تر به تحقیق های دانشمندان علوم تجربی چشم دوخته اند، این نوشتار، عامل های مادی طول عمر انسان را از دیدگاه اسلام تبیین کرده است. مدت عمر انسان را خدای متعال تعیین می کند، ولی خدای متعال به انسان فرصت داده تا نقش خود را ایفا کند و در طول اراده ی خدای قادر، در کوتاه کردن عمر خویش و یا طولانی شدن آن، این نقش را بازی کند و عمر خود را کوتاه یا طولانی گرداند. نقش انسان در مقدار عمر خویش، این است که با انجام اعمالی، مدت مشخص شده و طبیعی عمر خویش را، زندگی کند یا زودتر و یا دیرتر از دنیا برود؛ بنابراین، عامل های موثر در افزایش و کاهش عمر انسان، از دیدگاه منبع های اسلامی از دو جنبه(عامل های مادی و معنوی) قابل بررسی است. این پژوهش با روش کتابخانه یی عامل های مادی و طبیعی موثر در طول عمر را بررسی نموده، با معرفی پانزده عامل مادی فزونی عمر انسان از دیدگاه آیه ها و روایت ها، در نهایت به این نتیجه رسیده است که بیش تر عامل های معرفی شده در آیه ها و روایت ها تجربی افزایش عمر با این عوامل هماهنگ و همسو است؛ در چند مورد نیز دیدگاه مطرح شده در روایت، مسئله ی جدیدی برای تحقیق پژوهشگران علوم پزشکی مطرح می نماید.
    کلیدواژگان: عمر انسان، عامل های طول عمر، بقا، آیه ها و روایت ها
|
  • Mohammad Reza Razaghi Pages 1-2
  • Kobra Rezaee Haghighat, Anahita Khodabakhshi Koolaee Pages 3-10
    Background And Objectives
    Spiritual intelligence and self-regulation have the main impact on health care service to patients and having these features in the nurses of intensive ward is more important. Therefore, current study investigated the spiritual intelligence and self-regulation among male and female nurses of intensive and general wards in the hospitals of Tehran city.
    Materials And Methods
    This study is a descriptive comparative research that has performed on 180 male and female nurses in the hospitals of Tehran city. Self-Regulation Questionnaire (SRQ) and Spiritual Intelligence Assessment were utilized to gather the data. Finally, data analysis was done by MANOVA.
    Results
    The findings indicated that there is no significant difference in terms of spiritual intelligence and selfregulation between the nurses of intensive and general wards (p<0.05). In addition, the difference of male and female in spiritual intelligence is not significant (p<0.05), although the difference of male and female nurses in self-regulation is significant.
    Conclusion
    The results of current study can be utilized in effective engagement of medical staff specially nurses in divers wards (intensive and general).
    Keywords: Spiritual intelligence, Self, regulation, Nurses, Intensive ward, General ward
  • Seyyed Rahmatollah Mousavi Moghadam, Forouzan Davarifard, Nahid Vaesi, Hamed Tavan, Asadolah Sadeghkhani Pages 11-18
    Objectives
    Nowadays, tension and occupational burnout is a common and serious problem among people, particularly who are working in the human services jobs. Religious beliefs are attitudes towards the reality of mythological, supernatural or spiritual aspects of a religion. Subjective well-being is requires an understanding of the challenges of life. The aim of this study was to compare the relationship between religious beliefs and psychological well-being among employees of university of medical sciences with high and low burnout.
    Materials And Methods
    In this correlational study, the statistical population were all 280 employees in ILAM University of Medical Sciences (n=280). Considering the size of the population and using Morgan table, 160 people were choosen by simple random sampling so that 80 persons with low and 80 persons with high occupational burnout were screened using Questionnaire of Burnout Maslach and Jackson. Then individuals completed psychological wellbeing Reef and religious beliefs questionnaires (Khodayarifard). The research data was analyzed using the statistical software SPSS and Pearson correlation coefficient, t-test and Z scale.
    Results
    Data analysis using Fisher's Z-test showed that the relationship between religious beliefs and psychological well-being and its components, in the total score of psychological well-being (3.08) and components of reception (2.31), environmental control (3), purpose (3.24) and relationships with others (2.8) was significant between people with high and low occupational burnout.
    Conclusion
    Details of the research showed that the relationship between religious beliefs with a total score of psychological well-being and component acceptance, environmental mastery, purpose and relationships with others is higher in persons with low occupational burnout in comparison with high occupational burnout people. But it was not observed significant difference in terms of the religious beliefs, independence and personal growth between the two groups.
    Keywords: Religious beliefs, Psychological well, being, Occupational burnout, ILAM
  • Aram Tirgar, Yasaman Habibzadeh, Zahra Refahi Pages 19-25
    Background And Objectives
    Since the beginning of the descent up to now, Quran was the endless source of Islamic sciences and the core of religious education.In addition, statements and deeds of the Prophet and the great Imams of Muslims are the other sources of life pattern. The aim of this study was to determine how to use the verses and Hadith during theoretical training in medical education.
    Materials And Methods
    This cross-sectional study was conducted among all theoretical classes in a paramedical faculty. The data were collected by means of a tailor-made data collection sheet. The data in all classes were gathered through trained students for instructors. Having one third of classes during a semester was one of the inclusion criteria for each instructor.
    Results
    The results of 900 sessions of 92 classrooms of the 7 major and 58 instructors of the Faculty of Paramedical Sciences showed that verses and Hadith were used at least once in 81 and 99 sessions, respectively. They were also used more than once in 17 and 22 classes.Totally, according to the results, the frequency distribution of the use of verses and Hadith was similar for male and female instructors.
    Conclusion
    Despite using the verses and Hadith via considerable number of instructors during theoretical sessions, but more than half of instructors have never used such valuable messages. Therefore, the use of verses and hadiths according to the training subject is recommended.
    Keywords: Research in Education, Quran, Verses, Hadith, Medical education
  • Farideh Hosseinsabet, Habil Ataei Pages 26-33
    Background And Objectives
    This research investigates the relationship between spiritual intelligence and patience and perceived stress in undergraduate students of faculty of Psychology and Educational Sciences, AllamehTabatabai University.
    Materials And Methods
    The design of this studywas descriptive and correlational. To do so, 150 students were selected using convenience sampling method. They were asked to respond to of the spiritual intelligence (Abdollahzadeh, 2009), patience (HosseinSabet,2007) and Perceived Stress (Cohen, 1983) scales. Data were analyzed using multi-variable regression analysis.
    Results
    The results showed a significant positive relationship between spiritual intelligence and patience, 0/776. Also there was a significant negative relationship between spiritual intelligence and perceived stress, -0/448.
    Conclusion
    This study showed that the higher spiritual intelligence predict higher patience and lower perceived stress.
    Keywords: spiritual intelligence, patience, perceived stress, students
  • Qolamhossein Javanmard, Roghaye Mohammadi Gharehghozlo, Elaheh Porakbaran, Hossein Mohammadi, Mohammad Reza Mousavi Pages 34-41
    Background And Objectives
    Practical Commitment to Religious Beliefs can affect The relationship, decision, commitment and parenting of couples and improve family functioning and strengthen the foundation of families. The purpose of this study is the prediction of Coherence and family functioning in couples based on Practical Commitment to Religious Beliefs in city of Tabriz.
    Materials And Methods
    The type of this study was descriptive cross-sectional and sampling method was available sampling, n = 40 men, n = 37 women and studied population included all secondary schools in Tabriz city. Data collection techniques were Family Assessment Device (FAD) and questionnaire of Practical Commitment to Religious Beliefs. Data were analyzed using SPSS software and descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (Pearson correlation).
    Results
    There was a significant positive correlation between religiosity and family functioning (r = 0.375, P <0.01). Linear regression analysis showed that men and women religious has a significant role in explaining and predicting changes in family functioning (P <0.01).
    Conclusion
    Practical Commitment to Religious Beliefs can predict coherence and family functioning in couples, And promote positive relationships between family members in the family.
    Keywords: Coherence, family functioning, religious belief, couples, Tabriz
  • Mahdi Misaghi Nezhad, Morteza Abdoljabari, Masud Moslemifard Khaledi, Marzieh Karamkhani Pages 42-51
    Human knowledge is a gift of God and according to the evidences, it can achieve mysterious things thus in addition to proving the Noblest of all creatures, can have apparently conflicts with some verses of the Quran. According to divine verses, God determines fetal gender and it seems sex determination is outside of human control. But today, medical and genetic advances on the one hand and possibility of violation of ethical principles and risks caused in the area of moral and social health on the other hand, have made it a serious challenge in science and religion. The religious perspective can teach a targeted program to make a better human life; a program that according to the progress and development of science, with good performance in behavioral patterns, will justify and frame human intervention in the field of medicine and sex determination. Therefore, in this article, along with an explanation of the issue of sex determination and providence, the human intervention, and its alignment with the religion and relation with mental and social health have been expressed.
    Keywords: Science, Authority, Health, Morality
  • Ziaodin Olianasab, Ali Akbar Hazeri Geqeh, Amaneh Rameparvar, Amir Mohammad Mortazavian Pages 52-63
    Having long life and spend it in obedience to God from the perspective of Islamic teaching has introduced as a sign of prosperity and happiness. Although now a day proponents of long life pay more attention to researches of scientists, this article has explained the material factors of human long life from the Islamic perspective. God determines human lifespan but has given them opportunity to play the role in their life and accordance with the will of Almighty God, their life can be short or long. Human role in his life is to do things, live in a certain and normal life and die soon or late. However the effective factors on Reductions and increase of human life can be studied according to Islamic perspective (material and spiritual factors). This research reviewed the Material and spiritual factors affecting the longevity and by introducing fifteen material factors which increase human life span from the perspective of verses and Hadiths finally concluded many experimental factors increasing longevity were consistent with these factors. In a few cases, the vision outlined in Hadiths has raised new topics for research of medical scientist.
    Keywords: Human Life, Factors of life span, survival, Signs, miracles