فهرست مطالب

فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی - سال ششم شماره 1 (پیاپی 21، پاییز 1394)

فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی
سال ششم شماره 1 (پیاپی 21، پاییز 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/09/19
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مقاله پژوهشی
  • کیومرث نیازآذری، ابوالقاسم بریمانی*، علی جوکار، احمد رستگار امریی صفحات 5-17
    در عصر حاضر، دسترسی به اطلاعات و استفاده موثر از آن برای تمام اقشار جامعه به منزله یک اصل اساسی در زندگی اجتماعی و حرفه ای به شمار می رود. در این راستا، داشتن سواد اطلاعاتی ابزار ارتباط با جهان می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی رابطه بین آموزش سواد اطلاعاتی با عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن بوده است. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های علوم تربیتی، مشاوره و روان شناسی به تعداد 688 نفر بود. نمونه آماری از طریق جدول کرجسی و مورگان، 242 نفر تعیین و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب رشته تحصیلی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی محتوایی آن توسط استادان و متخصصان مربوطه مورد تایید قرار گرفته است. پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برابر 0/79 به دست آمد. جهت بررسی و تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس دو راهه و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی سوالات تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین آموزش سواد اطلاعاتی (یافتن، استفاده کردن و انگیزه) با عملکرد تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد و 10/5 درصد تغییرات عملکرد تحصیلی دانشجویان را متغیر آموزش سواد اطلاعاتی تبیین می کند.
    کلیدواژگان: فن آوری اطلاعات و ارتباطات، سواد اطلاعاتی، انگیزه، عملکرد تحصیلی، دانشجویان
  • سجاد جمشیدی کیا *، پوراندخت فاضلیان، زهره خوش نشین صفحات 19-35
    سیستم های مدیریت یادگیری، برنامه های سطح بالای پیچیده تحت وب می باشند که در سال های اخیر از سوی مراکز بسیاری مورد توجه و استقبال قرار گرفته است. یکی از این جنبه ها که پژوهش حاضر به دنبال آن است، ارزیابی کیفیت این سیستم ها در دانشگاه های الکترونیکی تهران می باشد. روش پژوهش حاضر، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه الکترونیکی تهران در سال 1393 تشکیل می دهند. برای انتخاب نمونه، از روش تصادفی طبقه ای استفاده شد. 143 نفر از دانشجویان الکترونیکی این دانشگاه و 10 نفر از کارشناسان ارشد تکنولوژی آموزشی، به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته است که برای سنجش روایی آن از نظر متخصصان استفاده شد. هم چنین، پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برابر با 0/93 به دست آمد. یافته ها نشان می دهد که بیشترین و کمترین خرده مولفه از نظر کارشناسان ارزیاب به ترتیب مربوط به مولفه های کیفیت فنی (59/60) و کیفیت پاسخ گویی (47/70) و از نظر دانشجویان نیز بیشترین خرده مولفه کیفیت فنی (62/92) و کمترین خرده مولفه (52/21) می باشد. به طور کلی، نتایج نشان می دهد که کیفیت سیستم مدیریت یادگیری در دانشگاه الکترونیکی تهران بر اساس این ارزیابی به طور معناداری بالاتر از حد میانگین (نقطه 50%) و پایین تر از حد مطلوب (نقطه 75%) است.
    کلیدواژگان: سیستم مدیریت یادگیری، یادگیری الکترونیکی، آموزش از راه دور، دانشگاه مجازی
  • محمد غفاری مجلج*، آزاده قربانی پیرعلیدهی، فرزانه فرضی صفحات 37-54
    آموزش و پرورش، به منظور حفظ و ارتقای نقش خود در امر تعلیم و تربیت دانش آموزان، ناگزیر از به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل موثر بر استفاده معلمان ابتدایی شهرستان بندرانزلی از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی در فعالیت های آموزشی به انجام رسید. این پژوهش، کمی- کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، پیمایشی است. از 280 نفر معلم ابتدایی شهرستان بندرانزلی، 162 نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که امکانات فنی مربوط به فن آوری اطلاعات و ارتباطات در تعیین هدف، عمده ترین عامل موثر بر میزان به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات توسط معلمان هستند. بر اساس نتایج تحقیق، سه عامل از تحلیل عاملی اکتشافی استخراج شد: عامل اول هدف و محتوا، عامل دوم روش تدریس و ارزشیابی و عامل سوم امکانات فنی که در مجموع 83/74% از واریانس کل را تبیین کرده اند. با توجه به یافته های تحقیق، فراهم ساختن امکانات فنی و ارتقای صلاحیت های معلمان از طریق برگزاری دوره های ضمن خدمت مناسب پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: معلمان ابتدایی، شهرستان بندرانزلی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات، فعالیت های آموزشی
  • مهدی شریعتمداری*، مرضیه آقاجانی صفحات 55-70
    هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سواد فن آوری اطلاعات و ارتباطات معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر تهران است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه معلمان پایه پنجم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 93-1392 بود که با مراجعه به جدول کرجسی و مورگان تعداد 338 نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از دو پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه ها توسط محققان بررسی و تایید شد. پایایی آنها از طریق آلفای کرونباخ برای پرسش نامه سواد فن آوری اطلاعات و ارتباطات برابر با 0/949 و برای پرسش نامه پیشرفت تحصیلی 0/947 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کلموگروف اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سواد فن آوری اطلاعات و ارتباطات معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد، به عبارتی، هر چه سواد فن آوری اطلاعات و ارتباطات معلمان بیشتر باشد، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بیشتر می شود. هم چنین، تحلیل رگرسیون نشان دادکه به کارگیری کامپیوتر و فایل های مدیریتی و مشاغل و فن آوری اطلاعات و ارتباطات پیش بینی کننده مثبت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هستند.
    کلیدواژگان: فن آوری اطلاعات و ارتباطات، پیشرفت تحصیلی، دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی
  • محمدرضا اقبال *، اکرم سادات یعقوبی، سیده لیلا حسینی طبقدهی صفحات 71-85
    پژوهش حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر بر موفقیت دریادگیری الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان یکی از واحدهای دانشگاهی استان مازندران، در سال تحصیلی 1392 می باشد. بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 366 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه، انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه بررسی و تایید شد. پایایی آن با اجرای آزمایشی پرسش نامه در نمونه ای با حجم 30 نفر از طریق آلفای کرونباخ برابر با 0/84 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که سه عامل شبکه و پشتیبانی، فرهنگ و سیاست سازمانی بر موفقیت در یادگیری الکترونیکی تاثیر گذار می باشند و نتایج آزمون t نیز نشان داد که وضعیت متغیرهای فرهنگ، سیاست سازمانی و شبکه و پشتیبانی در واحد دانشگاهی مورد مطالعه کمتر از حد متوسط است.
    کلیدواژگان: عوامل فرهنگی، سیاست سازمانی، شبکه و پشتیبانی، یادگیری الکترونیکی
  • مهرک رحیمی *، الهام سلیمانی صفحات 87-111
    هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر داستان گویی دیجیتال بر اضطراب شنیداری زبان آموزان ایرانی است. شصت زبان آموز سطح متوسط به صورت نمونه در دسترس انتخاب شده و به عنوان گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (30 نفر) در تحقیق حاضر که از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون است؛ شرکت نمودند. در ابتدا، برای سنجش سطح اضطراب شنیداری هر دو گروه از پرسش نامه اضطراب شنیداری زبان خارجه، با سه عامل اضطراب عاطفی، نگرانی ادراکی و ترس پیش بین به عنوان پیش آزمون استفاده شد. تدریس مهارت شنیدن بر اساس روش ارتباطی شامل سه مرحله پیش- شنیداری، شنیداری و پس- شنیداری به مدت 14 هفته انجام شد. در بخش شنیداری در گروه آزمایش داستان های دیجیتال به صورت چند رسانه ای اجرا شدند و شاگردان فایل داستان را با استفاده از دستگاه دی وی دی مشاهده کردند و به آن گوش دادند. بخش شنیداری گروه کنترل شامل گوش دادن به روایت شفاهی داستان بدون استفاده از پخش چندرسانه ای بود. فعالیت های پیش شنیداری و پس شنیداری هر دو گروه یکسان بود. در پایان، آزمایش اضطراب شنیداری هر دو گروه با استفاده از پرسش نامه اضطراب شنیداری زبان خارجه اندازه گیری شد. تحلیل داده ها، با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که استفاده از داستان گویی دیجیتال سبب کاهش معنادار اضطراب شنیداری زبان آموزان گروه آزمایش و سه عامل آن در قیاس با گروه کنترل شده است. بررسی میزان تاثیر آزمایش بر سه عامل پرسش نامه حاکی از تاثیر قابل ملاحظه به کارگیری داستان های دیجیتال بر کاهش اضطراب عاطفی (شاخص مجذور اتای تفکیکی= 0/773) در قیاس با نگرانی ادراکی (شاخص مجذور اتای تفکیکی = 0/552) و ترس پیش بین (شاخص مجذور اتای تفکیکی= 0/247) می باشد.
    کلیدواژگان: داستان گویی دیجیتال، اضطراب شنیداری، زبان آموزان
  • رقیه فتحی، حسین مهدی زاده* صفحات 113-129
    این پژوهش در قالب یک طرح نیمه آزمایشی با هدف تاثیر آموزش با استفاده از تکنیک های سازمان دهنده تصویری بر میزان یادگیری و یادداری دانش سلامت دانش آموزان در سال 1392 انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه دانش آموزان پایه پنجم شهر ایلام بوده اند. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری مبتنی بر هدف و ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه معلم ساخته بوده است. با توجه به ماهیت طرح های نیمه آزمایشی، دانش آموزان هفت کلاس، انتخاب و سپس، با رعایت اصل انتساب تصادفی در هفت گروه سازمان دهنده های تصویری شامل گروه های خویشاوند، شبکه لغات، گروه بندی شبکه ای، ماتریس های گروهی، نقشه های مفهومی ساده، نقشه های مفهومی استدلالی و زنجیره توالی جایگزین و طی ده جلسه در زمینه بهداشت فردی و عمومی در معرض آموزش قرار گرفتند. با استفاده از پرسش نامه، سطح دانش سلامت دانش آموزان گروه های آماری در سه مرحله، قبل از مداخله (پیش آزمون)، بلافاصله پس از اتمام دوره آموزشی (پس آزمون اول) و دو هفته پس از اتمام دوره ها و بدون اعلام قبلی (پس آزمون دوم) مورد سنجش قرار گرفت. نتایج آزمون واریانس یک طرفه حاکی از وجود تفاوت معنادار بین یادگیری (تفاوت پس آزمون اول و پیش آزمون) و یادداری (تفاوت پس آزمون دوم و پیش آزمون) گروه ها و برتری روش های شبکه لغات، نقشه های مفهومی ساده، گروه های هم خانواده و ماتریس های گروهی بود. نتایج تجزیه کوواریانس نیز میزان تاثیر روش آموزشی در یادگیری را 8%، برآورد نموده است. بنابراین، با تکیه بر نتایج این پژوهش می توان تاثیر سازمان دهنده های تصویری را مثبت و قابل قبول برآورد نمود.
    کلیدواژگان: سازمان دهنده های تصویری، دانش سلامت، یادگیری و یادداری
  • علی دانا*، نسرین ترک، عیسی رضایی صفحات 131-146
    پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر به کارگیری کارپوشه الکترونیکی بر راهبردهای انگیزشی دانشجویان انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی که در سال تحصیلی 93-1392 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دادند. نمونه پژوهش شامل دو کلاس از مقطع کارشناسی ارشد بود که به صورت در دسترس انتخاب گردیدند. تعداد دانشجویان هر کلاس، 18 نفر و کل تعداد نمونه 36 نفر بودند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. در ابتدای ترم از هردو گروه در شرایطی یکسان پیش آزمون به عمل آمد. سپس، گروه آزمایش به مدت یک ترم در معرض سنجش به شیوه کارپوشه الکترونیکی قرار گرفت و در پایان ترم جهت بررسی تغییرات، پس آزمون بر هر دو گروه اجرا گردید. برای تحلیل داده های به دست آمده، از روش تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته ها نشان داد که باورهای انگیزشی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که کارپوشه الکترونیکی یکی از ابزارهای سنجش و آموزش می باشد که موجب بهبود باورهای انگیزشی دانشجویان می شود.
    کلیدواژگان: کارپوشه الکترونیکی، باورهای انگیزشی، سنجش، آموزش
|
  • Kioumars Niazazari, Abolghasem Barimani*, Ali Jokar, Ahmad Rastegar Amree Pages 5-17
    In the present era, having access to information and using it effectively is considered as a fundamental principle in the social and professional life of everyone from different groups of society. In this case, information literacy is a means of communication in the world. The aim of this study was to investigate the relationship between instruction of information literacy and academic performance of M.A. students in Islamic Azad University, Roodehen branch. The research method was descriptive and correlational. The statistical population was all M.A. students of pedagogy, consulting and psychology generally (N=688). 242 subjects were determined as sample through Krejcie and Morgan table and selected randomly by using stratified sampling method based on field of study. To collect data, a researcher made questionnaire was used.Content validity of the questionnaire was confirmed by professors and professional experts. The reliability was estimated 0.79 using Cronbach's alpha. To study and analyze the data, descriptive and inferential statistics such as Pearson correlation coefficient, two-way ANOVA and multiple regressions were used. The results of the survey showed a significant relationship between instruction of informational literacy (to find, to use and to be motivated) and M.A. students’ academic performance and %10.5 of the improvement in student's academic performance was due to their instruction of informational literacy.
    Keywords: information, communication technology, information literacy, motivation, academic performance, Students
  • Sajad Jamshidikia*, Pourandokht Fazelian, Zohre Khoshneshin Pages 19-35
    Learning Management System are highly complex and under the web programs which in recent year's most educational centers have paid special attention to it. This study investigated one aspect of this system with regards to evaluation of the quality of these systems, in the Tehran Electronic Universities. The descriptive- survey method was used. The statistical population was all students in Tehran Electronic University in 2014. 143 student of Electronic University of Tehran and 10 specialists in instructional technology at the master level, in the university were selected as sample by stratified random sampling method. The researcher made questionnaire was used for gathering the data. The validity of it was approved by specialists. The reliability was calculated by using Cronbach Alpha and was 0.93. The results showed that the highest and lowest sub-components from experts point of view was the technical quality (59.60) and accountability (47.70) and from student’s point of view was evaluating technical quality components (62.92) and evaluating accountability (52.21). In general, the results indicated that the quality of learning administrative systems in Electronic University of Tehran, based on the evaluations, is significantly higher than the mean (50%) and lower than optimal level (75%).
    Keywords: Learning management systems, e, learning, distance learning, virtual university
  • Mohammad Ghaffari*, Azadeh Pir Alidehi, Farzaneh Farzi Pages 37-54
  • Mehdi Shariatmadari*, Marzieh Aghajani Pages 55-70
    The present study aimed to study the relationship between teacher's ICT literacy and the academic achievement of fifth grade students in Tehran. The research was descriptive in nature and correlational method was used as the design of the study and data collection method. The statistical population of the study included all teachers of fifth grade in Tehran primary schools who were 2669 in 2014-15 academic year. Based on Krejcie and Morgan table and by using simple random sampling method a sample of 338 was chosen. In order of data collection a researcher made questionnaire was used. The content and face validity of the questionnaires was evaluated and confirmed by researchers. Reliability of the survey was explored and the calculated Cronbach Alpha was 0.949 and 0.903 for ICT Literacy scale and Academic Achievement questionnaire respectively. For data analyzing Kolmogorov–Smirnov test, Pearson correlation coefficient and stepwise multiple Regression tests were used. The findings of the study indicated that there was a significant correlation between teachers ICT literacy, and students’ academic achievement. Furthermore, Regression analysis showed that use of computer and management files, jobs and ICT predict academic achievement positively.
    Keywords: information, communication technology, academic achievement, fifth grade students
  • Mohammad Eghbal*, Akram Yaghobi, Leila Hosseitabaghdehi Pages 71-85
    The present study aimed to investigate the factors affecting success in e-learning from student's point of view. The research method based on purpose was applied and based on data collection was survey. The statistical population included all students of one of the branches of Mazandaran province Universities, in the academic year 2013. According to the Krejcie and Morgan table 366 people were selected as statistical sample by using random sampling method. For data collection, a researcher made questionnaire was used. Face and content validity of the questionnaire were verified. Its reliability, assessed through a pilot study in a sample of 30 people and Cronbach's alpha, was estimated 0.84. In order to analyze the data, exploratory factor analysis and one sample t-test were used. Exploratory factor analysis showed that three factors including network and support, culture and organizational policies were effective on e-learning success. Also, the results of t-test showed that the variables of culture, organizational policy and network and support in the university branch of the study were less than average
    Keywords: cultural factors, organizational politics, network, support, e, learning
  • Mehrak Rahimi*, Elham Soleimany Pages 87-111
    The aim of the present study was investigating the impact of digital storytelling on language learners’ listening anxiety. Sixty intermediate language learners participated in the study and were sampled as the experimental (n=30) and control (n=30) groups. Their entry level listening anxiety was assessed by Foreign Language Listening Anxiety Questionnaire (FLLAQ) with respect to three factors: emotionality, worry, and anticipatory fear. Both groups received listening instruction based on communicative language teaching (pre-listening, listening, and post-listening). Pre-listening and post-listening activities of both groups were the same. For 14 weeks, the experimental group watched and listened to digital stories made by Corel Video Studio Pro X7 in the listening phase of their listening class. Meanwhile, the control group just listened to the narration of the same stories. FLLAQ was used as a posttest to assess participants’ listening anxiety at the end of the experiment. The result of multivariate analysis of covariance (MANCOVA) revealed that the listening anxiety of the experimental group lowered significantly at the end of the experiment in comparison to the control group considering the FLLAQ and its three dimensions. Examining the effect sizes, however, showed that the treatment effect was the strongest for lowering emotionality dimension of listening anxiety (partial eta squared=0.773) in comparison to worry (partial eta squared=0.552) and anticipatory fear (partial eta squared=0.247).
    Keywords: digital storytelling, listening anxiety, language learners
  • Roghaye Fathi, Hossein Mehdizadeh* Pages 113-129
    The research in the form of a quasi –experimental design with the aim of education impact was done by using visual organizer techniques on leaning and retention of student's health knowledge in 2013. The statistical population of the study included all fifth grade students of Ilam city. Sampling method was based on the aim and data gathering tool was teacher's made questionnaire. According to the nature of quasi – experimental designs, the students of seven classes were selected and they were randomly exposed to the seven visual organizers including sibling group, vocabulary network, category network, matrix groups, simple concept maps, conceptual maps, chain alternative sequence and trained on individual and public health during ten session. By using questionnaire the level of student’s heath in the statistics groups was measured in three stages including before intervention (pretest), immediately after completing the course (after the first test), two weeks after the completion of the program without prior notice. The results of one-way variance showed the significant difference among learning (the first pre-test and posttest difference) and group’s retention and showed the superiority of network methods, simple concept maps, family groups and group matrix. Covariance analysis results estimated the 8% of the education method effect on learning. Therefore, based on the results of the study, the impact of the visual organizers is positive and acceptable.
    Keywords: visual organizers, health knowledge, learning, retention
  • Ali Dana*, Nasrin Tork, Isa Rezaei Pages 131-146
    The present research was done on the purpose of examination of the impact of electronic portfolio on student's motivational beliefs. The research method was quasi-experimental with pretest-posttest design with the control group. Statistics population of the research was comprised of all students of faculty of education and psychology of Allameh Tabatabaei University in the academic year of 2013-2014. Research sample was comprised of two masters’ classes which were chosen by available method. The number of each class was 18 students and all the samples were 36 students that were randomly divided into two experimental and control groups. At the beginning of the term both groups were taken a pretest in a same circumstance. Then after the experimental group was assessed by electronic portfolio exposed for one term, at the end of the term in order to examine the changes a posttest was taken from both groups. In order to analysis the data the analysis covariance method were used. The results showed that motivational beliefs of the experimental group has increased significantly compared to the to the control group. So, it could be concluded that the electronic portfolio is one of the assessment and instruction tools that afford improving student's motivational beliefs.
    Keywords: electronic portfolio, motivational beliefs, assessment, instruction