فهرست مطالب

پژوهشنامه اقتصاد کلان - سال دهم شماره 20 (پاییز و زمستان 1394)

پژوهشنامه اقتصاد کلان
سال دهم شماره 20 (پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/08/19
  • تعداد عناوین: 7
|
  • علمی - پژوهشی
  • یوسف محنت فر*، حامد سلیمانی، سید بیژن بابایی صفحه 1
    اقتصاد کشور های جهان سوم از جمله کشور ما اغلب بر تولیدات کشاورزی متکی است و فعالیتهای کشاورزی هم، غالبا در روستاها انجام می شود. برای بهبود بخشیدن به روش های سنتی تولیدات کشاورزی و بهره برداری بهینه از زمین و منابع تولید و توزیع محصولات کشاورزی ، افزایش رشد اقتصادی و دست یابی به توسعه پایدار در این بخش در اقتصاد ایران باید توجه شود .لذا بدون درک صحییح از برنامه های توسعه و سند چشم انداز بیست ساله کشور نمی توان به اهداف اقتصادی بخصوص در بخش کشاورزی رسید . زیرا در دنیای امروز ضرورت توسعه یافتگی کشورها از دغدغه های اصلی محسوب شده، و بخش کشاورزی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بخش غالب اقتصادی تلقی می شود . با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد ایران این تحقیق انجام شده است در این مقاله ارزش افزوده بخش های اقتصادی30 استان کشور را در دوره زمانی برنامه چهارم توسعه(1388-1384) مورد بررسی قرار گرفته. نتایج الگو های اقتصاد سنجی با استفاده از داده های تابلوی نشان می دهد که رشد بخش کشاورزی در استان های کشور تاثیری مثبت و معنی داری بر رشد تولید ناخالص داخلی داشته است. بنابراین دولت باید در راستای دست یابی به اهداف کلان اقتصادیش به بخش کشاورزی توجه جدی داشته باشد .
    کلیدواژگان: ارزش افزوده، رشد اقتصادی، توسعه پایدار، بخش کشاورزی، برنامه چهارم توسعه
  • سید عزیز آرمن*، سید امین منصوری، ایمان فرح بخش صفحه 29
    هدف اصلی در این تحقیق برآورد تابع تقاضا با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایده آل پویای خطی و روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط در دوره زمانی 1386-1361 و هفت گروه درآمدی به عنوان مقطع و بررسی رفتار خانوارها از طریق محاسبه کشش های خودی و غیرخودی قیمتی و کشش درآمدی در گروه های کم و با درآمد بالا در مناطق شهری ایران است. برای این منظور به بررسی پنج آزمون اصلی شامل، فرضیه همگنی، فرضیه تقارن، قانون تقاضا، ضروری بودن گروه خوراک و یکسانی کشش غیرخودی در گروه های مختلف درآمدی پرداخته شد. نتایج آزمون همگنی نشان داد که مصرف کنندگان گروه کم درآمد در مصرف گروه های کالایی دچار توهم پولی هستند و به درآمد واقعی حساسیت ندارند. مصرف کنندگان گروه با درآمد بالا نیز در مورد گروه خوراک و متفرقه به درآمد واقعی خود توجه ندارند اما در مورد گروه پوشاک و مسکن به درآمد واقعی خود توجه دارند. آزمون تقارن، عدم تقارن در الگوی مصرف را نشان می دهد. بررسی قانون تقاضا نشان داد که کشش های خود قیمتی برای تمامی گروه ها منفی است. نتایج محاسبه کشش درآمدی نشان می دهد که در گروه کم درآمد گروه خوراک و مسکن ضروری و گروه متفرقه و پوشاک لوکس هستند. در حالی که برای گروه با درآمد بالا، گروه بهداشت و تفریح و تحصیل از بقیه گروه های کالایی ضروری تر است و پس از آن سه گروه خوراک، پوشاک و مسکن قرار دارند و گروه کالایی متفرقه لوکس است. بررسی کشش قیمتی غیر خودی نشان می دهد جانشینی و مکملی برای گروه های کالایی یکسان از گروه های مختلف درآمدی، متفاوت است.
    کلیدواژگان: تقاضای تقریبا ایده آل، رگرسیون های به ظاهر نامرتبط، داده های ادغام شده، گروه های درآمدی، مناطق شهری ایران
  • امیر منصور طهرانچیان *، هدی علی مرادی صفحه 56
    در مقاله ی حاضر به محاسبه شاخص واردات قاچاق و بررسی عوامل موثر بر آن در ایران(1350-1388) پرداخته می شود. برای این منظور با استفاده از روش فازی، 10 سناریو طراحی و در محیط برنامه نویسی MATLAB اجرا شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که روند واردات قاچاق در سال های مورد بررسی به رغم نوسانات عمده، در مجموع افزایشی بوده است. هم چنین، براساس یافته های این پژوهش در سال های 1350-1366 شاخص نرخ متوسط تعرفه در مقایسه با سایر عوامل مورد بررسی بیشترین تاثیر را بر روند واردات قاچاق گذاشته است. هم چنین، این پژوهش نشان داد که در برنامه اول و دوم توسعه نرخ تورم نسبت به سایر عوامل از اهمیت بیشتری در واردات قاچاق برخوردار است. براساس یافته های این پژوهش در برنامه ی سوم و چهارم توسعه بار مالیاتی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.
    کلیدواژگان: واردات قاچاق، اقتصاد ایران، منطق فازی، روش پولی
  • سید کمال صادقی، سالار جلیل پور* صفحه 82
    یکی از مهمترین منابع تامین مالی برای سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی ، اعتبارات پرداخت شده به این بخش از مسیر سیستم بانکی می باشد . طبق ادبیات اقتصادی کمیت و کیفیت بودجه دولت می تواند اثرات دوگانه ای بر عملکرد بانکها از لحاظ اعتباردهی به بخش خصوصی در پی داشته باشد. هدف این مطالعه ارزیابی ماهیت و شدت اثرات ساختار بودجه ای دولت از دو مسیر سهم هزینه های دولتی در اقتصاد و سهم تامین مالی هزینه های دولت از اعتبارت سیستم بانکی بر اعتبارات پرداخت شده به بخش خصوصی در ایران می باشد . به این منظور ، با استفاده از داده های سری زمانی سالهای 1350 تا 1388 و با روش تکنیک هم انباشتگی جوهانسون-جوسیلیوس ، سعی در شناخت نقش تجربی دولت در این فاصله زمانی بر اندازه تامین مالی بیرونی بنگاه ها در ایران شده است . نتایج تجربی حاکی از آن است که هم افزایش سهم هزینه های دولتی و هم افزایش تامین مالی دولت از سیستم بانکی ، بر اعتبارات پرداخت شده به بخش خصوصی در ایران تاثیرمنفی داشته است . این حالت با فرضیه «بانکهای غیرکارا» در ایران سازگار می باشد. نتایج مدل تصحیح خطا نیز حاکی از آن است که تامین مالی هزینه های دولت از مسیر سیستم بانکی در مقایسه با شاخص دیگر یعنی سهم هزینه های دولتی در اقتصاد باعث خروج سریعتر منابع از دسترس بخش خصوصی در ایران می گردد.
    کلیدواژگان: تامین مالی بخش خصوصی، ساختار بودجه دولت، سیستم بانکی، هم انباشتگی جوهانسون، جوسیلیوس، ایران
  • رضا مظهری صفحه 100
    هدف این مطالعه شناسایی و برآورد تقاضای پول با تاکید بر نقش نااطمینانی در ایران است. در این راستا از داده های فصلی کشور طی سال های Q41389– Q11369 استفاده شده است. از مبانی نظری تابع تقاضای استاندارد که بر اساس آن تقاضای پول تابع میزان درآمد و هزینه فرصت پول است، به عنوان مبنای شناسایی مدل استفاده شده است و سپس با عنایت به اینکه طی دهه های گذشته تکانه های متعدی بر اقتصاد ایران وارد شده و نااطمینانی را برای تصمیم گیران اقتصادی افزایش داده است، در چارچوب مدل تقاضای پول، متغیر نااطمینانی در اقتصاد به مدل اضافه شده است. از تکنیک مدل سازیGARCH برای برآورد و محاسبه شاخص نااطمینانی استفاده شده است و برای برآورد مدل تابع تقاضا پول از روش تخمین خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) بهره گیری شده است. نتایج تخمین ها نشان می دهد که تولید ناخالص حقیقی و شاخص نااطمینانی بر تقاضای حقیقی پول تاثیر مثبت و معنی داری دارند در حالی که نرخ تورم بر تقاضای حقیقی پول تاثیر منفی و معنی داری دارد. مضافا اینکه نتایج مدل های تخمین زده شده به تفکیک تقاضای پول حقیقی M1 و تقاضای نقدینگی حقیقی M2 موید این است که شاخص نااطمینانی موجب کاهش در تقاضای M1 و افزایش تقاضای M2 می شود.
    کلیدواژگان: تقاضای پول، نااطمینانی اقتصادی، ARDL، ایران
  • ابراهیم انواری*، منصور زراء نژاد صفحه 132
    در این مقاله اثر نااطمینانی پارامترها بر طراحی سیاست پولی بهینه در اقتصاد ایران بررسی شده است. پس از برآورد قاعده سیاستی پولی مطابق رابطه تیلور در دو حالت خطی و غیر خطی، از ضرایب این روابط برای بررسی و شبیه سازی اثر نااطمینانی استفاده شده است. برای استخراج رابطه غیر خطی از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) طی دوره 91-1350استفاده شده است. بر اساس برخی از نتایج این تحقیق در حالت وجود نااطمینانی درباره دیرپایی تورم، برای جلوگیری از نتایج نامطلوب در آینده، پاسخ های تهاجمی تر به تغییرات برای بانک مرکزی بهینه تر است. نااطمینانی پارامترها پاسخ های سیاستی را محتاط تر کرده است. در رویارویی با نااطمینانی درباره اثر سیاست ها در پاسخ به شوک های اقتصادی پاسخ های احتیاطی بهینه تر بوده است. در شرایط نااطمینانی عکس العمل های سیاستی بهینه به شکاف تولید و تورم نسبت به حالت اطمینان بیشتر است. نااطمینانی درباره سیاست تورم هدف، ضرایب تابع عکس العمل بهینه را نسبت به سایر نااطمینانی ها افزایش داده است.
    کلیدواژگان: نااطمینانی، نااطمینانی پارامترها، سیاست پولی بهینه، قاعده پولی غیر خطی
  • کریم اسلامیون*، فاطمه دمیری صفحه 151
    این مطالعه با استفاده از نظریه بازی ها، به بررسی رفتار تورم و بیکاری در ایران طی فصل دوم 1384 الی فصل سوم 1390 می پردازد. از یک الگو که امکان آزمون وجود ترجیحات نامتقارن برای بانک مرکزی را فراهم می سازد استفاده می گردد. الگو می تواند پیش بینی الگوهای بارو-گوردون و کوکرمن-گرلاچ را برای رفتار تورم و بیکاری در ایران آزمون نماید. در قسمت تجربی، ابتدا واریانس شرطی بیکاری از طریق الگوی واریانس ناهمسانی شرطی رگرسیون خود همبسته تعمیم یافته (GARCH) بدست آمده و سپس الگوهای مرتبط توسط روش حداکثر درستنمایی برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که بانک مرکزی ایران دارای رفتار نامتقارن نسبت به انحراف نرخ بیکاری از نرخ بیکاری هدف می باشد. بنابراین، مسئولین پولی اهمیت بیشتری به انحراف مثبت بیکاری از نرخ هدف بیکاری در مقایسه با انحراف منفی بیکاری از نرخ هدف می دهند. یافته ها نشان می دهد که رفتار تورم در ایران توسط الگوی عمومی تئوری بازی قابل توضیح است. از آنجا که واریانس شرطی بیکاری در توضیح رفتار تورم نقش مهمی ایفا می کند توصیه می شود که برای جلوگیری از تغییرات تورم، سیاستگزاران با اتخاذ سیاست های مناسب عوامل نوسان زا در بازار کار را بر طرف سازند.
    کلیدواژگان: نظریه بازی ها، تورم، بیکاری، ترجیحات نامتقارن، بازی سیاست پولی، ایران
|
  • Y. Mehnatfar Page 1
    The Economy of the Third World countries such as Iran is mostly dependent on agricultural product mainly produced in the farms. In order to improve the modes of traditional agricultural products and to optimize the use of land it is necessary to increase economic growth to achieve sustainable development in Iran. It should be noted that without paying attention on development as well as outlook plan the country cannot achieve its economic goals especially in agriculture sector. The present paper deals with the value added of the economic sectors in 30 provinces of Iran during the country’s 4th economic development plan (i.e. 2005-2009),The results based on the pane data regression estimation indicate that the growth of agricultural products have positive and significance impacts on the growth of the provinces GDP. Therefore, it is suggested that to achieve the macroeconomic goals in agriculture sector, the government must seriously concentrate on agricultural products.
    Keywords: Value Added, Economic Growth, Sustainable, Development Agriculture Sector, 4th economic plan
  • S.A. Arman Page 29
    This article aimes to estimate consumer demand function using Dynamic Linear Almost Ideal Demand System and Seemingly Unrelated Regression (SUR) method in 1982-2007 period. Seven income classes of urban areas in Iran are selected as cross-sections and then using the estimated own-price and cross-price elasticities, we try to compare the consumption behavior of households in the several income classes under consideration. To undertake this task, several hypotheses includeding homogeneity and symmetry hypothese are tested. Results show that the consumers in low-income class face with money illusion, meaning that they are insensitive to their real income. Again, high-income class consumers are not sensible to their real incomes when food and miscellaneous goods are under investigation, while this is not the case when they consume clothing and housing goods. Results also confirm the assymmetry hypothesis in the consumer behavior. The examination of demand-law hypothesis show negative own- price elasticities in all commodity groups, as is expected. Results of estimation of income elasticities indicate that food and housing groups are essential but miscellaneous and clothing groups are luxury, when the low-income group is under consideration. For high-income group, hygienic commodities, found to be more essential than all of the other commodity groups are. Moreover, survey of cross-price elasticities show that for the same commodity groups, substitute and supplementary properties are different in various income groups.
    Keywords: Almost Ideal Demand, Seemingly Unrelated Regression, Pooled data, Iran urban areas
  • A.Tehranchian Page 56
    In this paper the Smuggling imports & its determinants are calculated in Iran during the period from 1350-1388 For this purpose, with using a fuzzy method, 10 scenarios were designed and implemented in MATLAB programming environment. The results indicated that the smuggling imports during the period under consideration in spite of the large fluctuations, has been rising in total. Also, based on the findings for 1350-1366 the average tariff rate in comparison with other factors under consideration have a greatest impact on smuggling imports. Furthermore, this study showed that in the first & second development plan, inflation is more important than other factors in the smuggling imports. Based on the results, in the third & fourth development plan, the most important factor is tax burden.
    Keywords: Smuggling Import, Iranian Economy, Fuzzy Logic, Monetory Method
  • S. Jalilpoor Page 82
    One of the main sources of private finance is private credit given through domestic banking system. Based on economic literature, government budget structure could have dual effect on bank's lending performance. The Aim of This Study is investigating the effect of budget structure through government expenditure and government borrowing from banking system on private credit in IRAN. For this purpose 1971-2009 time series data and Johansen-juselious co-integration approach has been used.
    Empirical results show that both government expenditure and government borrowing lead to negative effects on private credit. These results are more consistent with the "lazy bank" view in IRAN. ECM results also show that budget financing through domestic banking system comparing with government expenditure, cause quickly crowding out of credit from private sector.
    Keywords: private finance, Government budget structure, banking system, Johansen, Juselius Co, Integration, Iran
  • R. Mazhari Page 100
    This study aims to examine the impact of uncertainty on the demand for money in Iran form 1990Q1 – 2010Q4. First, I focus on the relation between uncertainty and demand for money with the emphasis of Keynes conception. Using autoregressive distributed lag (ARDL) approach of cointegration. My empirical results indicate that the effect of the GNP and uncertainty index on real money demand is positive and significant while inflation rate on real demand for money is negative and significant. Furthermore, the results of the model estimation indicate that the effect of uncertainty on M1 is negative and insignificant, but the effect of uncertainty on M2 is positive and significant.
    Keywords: money demand, economic uncertainty, ARDL, Iran
  • E.Anvari Page 132
    In this paper analysis the effects of parameters uncertainty on designed optimal monetary policy in Iran. For this purpose after the estimate linear and non linear Taylor monetary policy rule, coefficient of this estimation used for simulation model uncertainty during 1971-2012. General method of moment approach is used for estimation of non-linear model. The result show that in inflation persistence uncertainty for avoids bad outcome monetary policy in future, robust policy is optimal. In parameter uncertainty conservatism response is good. In uncertainty of policy effects in impulse to economic shocks, policy makers should designed less aggressively policy. response policy to inflation and output gap in uncertainty is greater than the certainty equivalence. In uncertainty of inflation targeting coefficient of optimal impulse is greater than the other uncertainty.
    Keywords: Uncertainty, parameter uncertainty, optimum monetary policy, non linear monetary policy
  • K. Eslamiuon Page 151
    The purpose of this paper is to analyze the time-inconsistency problem between inflation and unemployment rate series for Iran. The validity of the Barro-Gordon model’s implications is tested by using state-space form and a Kalman filter based on data for the period of 1972 – 2011. In order to investigate the long-run effects of the time-inconsistency problem, unit root and co-integration tests are applied. First, a Kalman filter is used to test the short-run effects. Then the modified Barro-Gordon model’s constraint is applied to remove the trend of inflation and unemployment rate. The results of this study suggest that both inflation and unemployment series are not stationary and having the unit root, but that first differences of the two series are stationary. The co-integration test results also support the Barro-Gordon model’s implications for the long-run behavior of inflation and NAIRU, the two variables are cointegrated. The results of this study suggest the presence of the problem of time-inconsistency for the Iranian economy in the short-run.
    Keywords: Time Inconsistency, Inflation, Unemployment, Barro, Gordon Model