فهرست مطالب
پژوهش نامه اسلامی زنان و خانواده
سال سوم شماره 5 (پاییز و زمستان 1394)
- تاریخ انتشار: 1395/01/10
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحه 9«سبک زندگی» بیانگر ظهور پارادایم تحلیلی نوین در عرصه علوم اجتماعی است. خاستگاه متفاوت سبک های زندگی بشر را می توان در باورها، تفکرات، مبانی، پیش فرض ها، نوع نگاه به انسان، هستی، اهداف، زندگی، ارزش ها و در الگوهای رفتاری بشر جست وجو کرد. سوال آن است که مهمترین مبانی انسان شناختی از دیدگاه قرآن برای دستیابی به سبک زندگی مومنانه و طیبه کدامند؟ در نوشتار پیش رو، با بهره گیری از روش تحلیلی و توصیفی به روش اسنادی در منابع قرآنی و آثار مربوط به مبانی انسان شناختی سبک زندگی به بحث و بررسی گذارده شده است. بررسی تاثیرگذارترین «مبانی انسان شناختی سبک زندگی از دیدگاه قرآن»، چارچوب کلی و استانداردهای سبک زندگی مومنانه و در مرحله متعالی تر، سبک زندگی طیبه را تعیین می کند و موجب تمایز این نوع سبک زندگی از دیگر سبک های زندگی رایج در دنیای مدرن می شود. این پژوهش در واکاوی «مبانی انسان شناختی» نوعی جهان بینی دست یافت که انسان را موجودی فرامادی و سرشته شده با نیازهای معنوی و هویت الهی و حیاتی به امتداد ابدیت بیان می کند. از این رو، الگوهای رفتاری و نگرش های انسان، جنبه فرامادی و ابدی می گیرد و بر محور توحید ظهوری متمایز می یابد.کلیدواژگان: سبک زندگی، حیات طیبه، زندگی مومنانه، قرب الهی، هویت
-
صفحه 39ارتباط، نقش مهمی را بین دو انسان به عنوان زن و شوهر ایفا کرده و بر تمام جنبه های خانواده و زندگی زناشویی تاثیر می-گذارد. بنابراین ضعف در مهارت های ارتباطی مشکلات عدیده ای را برای زوجین و خانواده آنها به وجود می آورد. پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه مهارت های ارتباطی و تعاملات عاطفی با رویکرد آموزه های دینی، در جهت افزایش رضایت زناشویی، انجام شد. روش این پژوهش، کیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. برای تهیه این برنامه آموزشی علاوه بر استفاده از کتاب ها و مقالات علمی داخلی و خارجی، آیات قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین(ع) نیز مورد بررسی قرار گرفتند. در طرح این برنامه سعی شده است از مهارت های ارتباطی که مبتنی بر آموزه های دینی است، استفاده شود. این مهارت ها شامل رعایت حقوق متقابل (بقره: 228)، صمیمیت زوجین (روم: 21)، ایجاد صلح بین زوجین(نساء: 128)، راست گویی و صداقت (نحل: 105)، گرایش زوج ها به فضایل اخلاقی و پرهیز از رذایل اخلاقی و یاد خدا(مائده: 5، رعد: 28 و 29)، حق شناسی و سپاسگذاری(ابراهیم: 7)، نرمی زبان و بیان خوش(آل عمران: 159، بقره: 83)، پرهیز از بدگمانی(حجرات: 12) و... می باشد. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل منابع، برنامه آموزش مهارت های ارتباطی و تعاملات عاطفی با رویکرد آموزه های دینی، در هشت جلسه دو ساعته با موضوعات: شناخت اهداف ازدواج، ارتباط کلامی، حالات و روابط غیرکلامی، تعاملات عاطفی، روابط جنسی، تصمیم گیری و حل مشکلات، باورهای دینی و ارزش های اخلاقی، مدیریت خانواده و روش فرزندپروری تدوین گردید که دارای روایی محتوا و سازه مناسبی می باشد. در نهایت پیشنهاد می شود که با در نظر گرفتن هویت دینی و مذهبی مردم کشور ما، می توان از این برنامه به عنوان یک روش پیشگیرانه برای آموزش پیش از ازدواج و آموزش به زوجین، جهت جلوگیری از ایجاد اختلاف و افزایش رضایت زناشویی و هم چنین برای حل مشکلات زناشویی استفاده نمود.کلیدواژگان: مهارت های ارتباطی، تعاملات عاطفی، ارزش های دینی، رضامندی زوجیت
-
صفحه 61مساله نگاه به نامحرم به قصد ازدواج، از موضوع حرمت نگاه به نامحرم استثنا شده است. با توجه به اهمیت مقدمی نگاه در تشکیل خانواده، هدف از انجام این تحقیق بررسی حدود شرعی نگاه به نامحرم به قصد ازدواج، حکمت آن و موارد ابهام این موضوع است. همچنین به این سوالات پاسخ داده شده است: حدود نگاه مجاز، چقدر است؟ آیا جواز نگاه مشروط به این است که خواستگار، تحقیقات مقدماتی را انجام داده و دختر را از نظر سایر ابعاد پسندیده باشد، یا اینکه شرعا می تواند پیش از انجام تحقیقات به او نگاه کند؟ آیا در صورت داشتن قصد ازدواج، اجازه نگاه به زنان متعدد جهت انتخاب گزینه دلخواه را دارد؟ و دیگر آنکه حکمت جواز نگاه به نامحرم به قصد نکاح چیست؟ در این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است، این نتیجه حاصل شد که خواستگار بعد از انتخاب زن از سایر جهات، به قصد ازدواج، مجاز به نگاه به وجه و کفین، مو و محاسن و حتی اندام زن از روی لباس است و مطلق قصد ازدواج، کافی در جواز نگاه به زنان متعدد نخواهد بود؛ ضمن آنکه حکمت جواز نگاه، جلوگیری از اضرار به مرد در پرداخت مهریه توسط او و اقدام به ازدواج دو طرف از روی آگاهی کافی در راستای تشکیل خانواده ای استوار بر پایه علاقه و محبت است.کلیدواژگان: نگاه، نامحرم، قصد ازدواج، حکمت، مهریه
-
صفحه 83پژوهش حاضر با هدف تبیین فرآیند اثربخشی درمان جامع نگر دینی برکاهش افسردگی دانشجویان دخترصورت گرفت. روش پژوهش، نظریه برخاسته از داده ها است و داده ها با روش کدگذاری «اشترواس» و «کوربین» تحلیل شد. افراد نمونه شامل یازده نفر از دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز بودند. این افراد با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و پس از دریافت هشت جلسه درمان جامع نگر دینی، از آنان درباره فرایند اثربخشی این درمان مصاحبه به عمل آمد. براساس نتایج، محورهای محتوای درمانی جلسات و اثر حضور در گروه، به عنوان محورهای علی شناسایی شدند. راهبرد تقویت، شامل بعد زیستی، اجتماعی، روانی، معنوی و همچنین علاقه و ایمان درمانگر و تشویق مراجعان به اعتماد و سخن گفتن در گروه بود. شرایط زمینه ای عبارتند از: عوامل محیطی، ساختاری، خانوادگی، فرهنگی و فردی. شرایط واسطه ای یا مداخله گر نیز عبارتند از: ضعف اعتقادات معنوی و اعتماد نکردن. درمان جامع نگر دینی، پیامدهایی مثل افزایش توکل، ایمان و امید، احساس عامل بودن، تغییر نگرش به زندگی و بهبود عملکرد داشت. با اتکا به نتایج می توان به تاثیر دین و چگونگی اثربخشی آن در فرایند درمان مراجعان پی برد.کلیدواژگان: درمان جامع نگر دینی، دانشجویان دختر، پژوهش کیفی
-
صفحه 101هدف از این پژوهش، شناسایی رابطه بین پایبندی مذهبی و تعارض زناشویی در میان زوجین و مقایسه آنها با توجه به متغیر جنسیت می باشد. بدین منظور، اطلاعات نمونه مورد پژوهش (391 زوج) از میان زوجین ساکن استان سمنان، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای گردآوری شد. شرکت کنندگان به گویه های پرسش نامه های پایبندی مذهبی و تعارض زناشویی پاسخ دادند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام شد. با کاربرد روش آماری همبستگی پیرسون نشان داده شد که بین متغیرهای پایبندی مذهبی و تعارض زناشویی و زیرمقیاس های آنها رابطه معنادار وجود دارد (05/0>p). همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه، حاکی از معناداری تفاوت نمرات زیرمقیاس های پایبندی، ناپایبندی مذهبی و نمرات زیرمقیاس های کاهش همکاری، افزایش واکنش هیجانی، جدا کردن امور مالی و ارتباط موثر در میان زوجین بود. بنابراین، می توان گفت: افراد با پایبندی مذهبی بیشتر، ازدواج را مقدس و یک مسئولیت تلقی کرده و بواسطه ایفای تعهدات زناشویی، با تعارض زناشویی کمتری روبرو می شوند.کلیدواژگان: پایبندی مذهبی، تعارض زناشویی و جنسیت
-
صفحه 119مسئله اشتغال زنان در بیرون از منزل، از جمله مسائل چالش برانگیز است. در زندگی مهدوی در شرایط عادی از لحاظ اقتصادی هیچ تکلیفی بر عهده زنان گذاشته نشده است و خانه داری را نه تنها شغلی مهم می دانند، بلکه نقش مادری و همسری زن چنان ارزش و جایگاهی دارد که دیگر نقش های وی در سایه این دو وظیفه تعریف می شود. بر این اساس، باید نظر اسلام در فعالیت های اقتصادی بررسی شود. این نوشتار، دیدگاه اسلام و فقهای امامیه را در این مورد تبیین کرده و ادله قائلین به جواز و عدم جواز اشتغال را بیان نموده است. سبک زندگی مهدوی، اشتغال زنان را با رعایت اصول مورد نظر اسلام یعنی، کاهش اختلاط جنسی و اولویت نقش مادری و همسری و عدم تعارض آن با وظایف خانوادگی زن جایز می داند و در صورت تعارض، اشتغال زن را تایید نمی کند. در غیر این موارد، نه فقط منعی برای اشتغال زنان ندارد، بلکه مشارکت اجتماعی زن را در برخی موارد لازم و ضروری می داند. مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانه ای تدوین شده است.کلیدواژگان: اشتغال، جواز اشتغال، فقهای امامیه، زنان، اسلام
-
Page 9Life style represents the emergence of a new analytical paradigm in the field of social sciences. Mankinds different life styles have come from various beliefs, thoughts, principles, assumptions, viewpoints related to human being, existence, goals, life, values, and human beings behavioral patterns. The question is what the important anthropological principles are to achieve a faithful and pure life style from view of Koran. In this research, the anthropological principles of life style in Koranic texts are discussed by documentary and analytical-descriptive methods. Investigating the most effective anthropological principles of life style from view of Koran first determines the general framework and standards of faithful life style and then, in the higher stage, of pure life style. That also differentiates this kind of life style from other life styles existed around the modern world. This study achieved a kind of worldview during perusing the anthropological principles that knows human beings as supernatural creatures with spiritual needs, divine identity, and eternal life. Therefore, human beings behavioral patterns and attitudes are supernatural and eternal and differently appear on the basis of monotheism.Keywords: life style, pure life, faithful life, divine revelation, identity
-
Page 39The present research was conducted with the aim of planning and formulating the program of communicational skills and emotional relationships based on religious teachings in order to increase marital satisfaction by the means of qualitative method (content analysis). For planning and formulating the educational program, this research took advantage of the external and internal books and essays, Koranic verses, Imams Hadiths, and communicational skills based on religious teachings. These skills include the respect for each others rights, couples sincerity, peace among couples, honesty, doing the moral virtues and avoiding the moral vices by couples, remembrance of God, gratitude, soft spoken, avoiding the mistrust, and so on. After analyzing the resources, the educational program of communicational skills and emotional relationships based on religious teachings, which has an appropriate content and construct validity, was formulated during eight 2 hour sessions. In these sessions, the following issues were considered: the awareness of marriage goals, verbal communication, non-verbal states and relations, emotional relationships, sexual relations, decision-making, problem-solving, religious beliefs, moral values, family management, and parenting methods. It is suggested that the program is used for preventive education before the marriage, couples education for preventing them from conflicts and increasing marital satisfaction, and problem-solving of matrimony.Keywords: communicational skills, emotional relationships, religious values, satisfaction of couples
-
Page 61The issue of the look at a non-Mahram with the aim of marriage is different from the prohibition of the look at a non-Mahram. Regarding the prior importance of the look for marrying, the purpose of this research is to investigate the judicial limits of the look at a non-Mahram with the aim of marriage, its reason, and ambiguous cases of this issue. The following questions also have been answered: what are the limits of allowable look? Does the permission of the look depend whether the proposer first does elementary searches about the girl and like her from all aspects or he can judicially have a look at her before doing searches? Are boys permitted to have a look at many girls in order to choose a girl with the aim of marriage? What is the reason the look at a non-Mahram is permitted with the aim of marriage? This analytical-descriptive research concludes that the proposer is permitted to have a look at the girls face and two hands, hair, and even body over her clothes and just the aim of marriage will not be enough to have the permission of the look at many girls. In addition, reasons for the permission of the look are the followings: not to harm men in paying the dowry, and to marry consciously in order to form a stable family on the basis of love and affection.Keywords: look, non, Mahram, the aim of marriage, reason, dowry
-
Page 83The study was conducted in order to explain the process of effectiveness of religious holistic therapy on the reduction of girl students depression. The grounded theory was applied in this study and the data were analyzed by Strauss and Corbins coding methodology. The sample included 11 girl students from Shahid Chamran University of Ahvaz who were selected by purposeful sampling. They participated in eight sessions on the religious holistic therapy and after that, they were interviewed about the process of effectiveness of this therapy. According to the results, the topics of therapy content in the sessions and the effect of presence in the group were identified as the causal topics. The reinforcement strategy consisted of biological, social, mental, and spiritual aspects as well as therapists interest and faith, the encouragement of participants to be confident and speak in the group. The context conditions included environmental, structural, family, cultural, and individual factors and the moderate conditions also consisted of the weakness of spiritual beliefs and non-confidence. The religious holistic therapy led to the increase of reliance, faith and hope, the feeling of being active, the change of attitude towards to life, and performance improvement. Based on the study results, the effect of religion and the way the religion affects the process of therapy can be understood.Keywords: religious holistic therapy, girl students, qualitative study
-
Page 101The purpose of this study is to identify the relationship between religious adherence and marital conflict among the couples and compare them regarding the variable of gender. The data were collected from the sample (391 couples) which is selected from the couples in Semnan province by multistage sampling. The participants responded to the questionnaires of religious adherence and marital conflict. Data-analysis was done with the help of Pearson correlation coefficient and SPSS software. The results showed that there is a meaningful relationship between the variables of religious adherence and marital conflict as well as their subscales (pKeywords: religious adherence, marital conflict, parity, gender
-
Page 119The womens employment out of home is one of the most controversial issues. In Mahdavi life, economically in normal conditions, woman does not any duties just housekeeping which is not only an important job, but the womans roles of motherhood and wifehood also have such a significant position that other womans roles are defined on the basis of them; thus, the viewpoint of Islam should be analyzed in the field of economic activities. The present study explains the view of Islam and Imameih scholars in this issue and provides the reasons of who permit the womens employment and who do not. Mahdavi life style allows the women to work if Islamic principles, such as the reduction of sexual promiscuity, the priority of roles of motherhood and wifehood, and no conflict with other womans family roles, are observed. In other cases, there is no prohibition for womens employment and even in some situations, the womens social participation is necessary. This study has employed analytical-descriptive and library methods.Keywords: employment, permission of employment, Imameih scholars, women, Islam
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.