فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل
پیاپی 27 (پاییز 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/09/18
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حبیب الله ابو الحسن شیرازی صفحات 9-56
    با وقوع انقلاب نارنجی در سال 2004 با آنکه نظام سیاسی دراوکراین دگرگون نشد ولی دریک جابجایی قدرت درسطح دولت، حزب «مناطق اوکراین» در انقلابی آبی رنگ در سال 2010 به رهبری« یاناکوویچ» که روس گرا بود، جای خود را به غرب گرایان به رهبری مشترک «پوروشنکو» و «تیموشنکو» داد. این جابجایی قدرت که توام با خشونت انجام گرفت باردیگر شکاف موجود بین مردم شرق اوکراین طرفدارنزدیک شدن بیشتر به روسیه و غرب اوکراین که هوادار عضویت در اتحادیه اروپا و داشتن روابط نزدیکتری با آمریکا هستند، را بیشتر کرد. کشورهای غربی و روسیه هر کدام در پی جذب اوکراین به سمت خود هستند. اما در حالی که مسکو حضور ناتو و اتحادیه اروپا را در مرزهای خود تهدیدی بر موجودیت روسیه دیده و حاضر به پرداخت هزینه هنگفت سیاسی- اقتصادی برای جلوگیری از این اتفاق است، اتحادیه اروپا آمادگی پرداخت هزینه های جذب این کشور را ندارد. به نظر می رسد کی یف از حمایت همه جانبه اتحادیه اروپا از این کشور در قبال روسیه قطع امید کرده و خواهان حضور واشنگتن است که مواضع سر سخت تری نسبت به بحران اوکراین دارد می باشد. این مقاله سعی دارد ضمن تشریح دو انقلاب نارنجی و آبی در اوکراین، به ریشه های درگیری های موجود دراین کشور در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی و در نهایت رقابت غرب و روسیه در اوکراین را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد. واژگان کلیدی: اوکراین، انقلاب نارنجی، انقلاب آبی، غرب، روسیه
    کلیدواژگان: اوکراین، انقلاب نارنجی، انقلاب آبی، غرب، روسیه
  • احمد حکیمی پور صفحات 58-93
    با تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و اضمحلال آن که به اعتباری هم شکست کمونیسم بود و هم شکست تئوری های غربی، دوران جنگ سرد به پایان رسید. از پی آن انگاره های سیاسی و دیدگاه های نظری متعددی در تلاش برای تبیین شرایط متحول و نوین بین المللی و ناظر بر فرآیند تغییرات جهانی سربرآوردند. تحلیل هایی که از وضعیت جدید ارائه می شد، همگی از این نقطه آغاز می گردید که فروپاشی شوروی به معنی پیروزی غرب است. از میان تحلیل های ارائه شده، دو نظریه توجه بیشتری را به خود معطوف کرد: یکی نظریه خوش بینانه فرانسیس فوکویاما بود که جهان آینده را نظامی تک قطبی و تحت سیطره لیبرال دموکراسی غرب می دید و نظریه دوم به هانتینگتون تعلق داشت که معتقد بود دنیای جدید به مرحله ای نایل آمده که در آن نه کشورها و سیاست پردازان، بلکه تمدن ها و فرهنگ سازان نقش آفرینان اصلی خواهند بود. اساس نظریه هانتینگتون بر این است که با پایان یافتن جنگ سرد، دوران نزاع ایدئولوژیک نیز خاتمه می یابد و عصر جدیدی آغاز می شود که مناقشه اصلی میان تمدن هاست. نظریه وی گرچه در مورد بسیاری از مسائل مهم جهان پاسخ گو نبوده، اما در مورد بسیاری از وقایع، نظیر جنگ های داخلی یوگسلاوی، ظهور بنیادگرایی مذهبی، نزاع های داخلی روسیه، تشدید درگیری های تجاری آمریکا و ژاپن و... توانایی چشمگیری از خود نشان داده است. آمریکایی ها برای معماری «نظم جدید» و «رهبری بر جهان» در دوران «پساشوروی» تلاش های زیادی انجام داده و هزینه های زیادی نیز متحمل شدند. ارائه نظریاتی چون «نظم نوین بین الملل»، «پایان تاریخ» و یا «جنگ تمدن ها» را می توان در این مقاله مورد بررسی و تحلیل قرار داد. همچنین این مقاله به بررسی وضعیت جهانی پس از جنگ سرد می پردازد. در این بررسی از یک سو به روندهای جهانی در دوران پس از جنگ سرد به ویژه پس از یازده سپتامبر پرداخته شده و از دیگر سو تئوری های موجود جهت تبیین این وضعیت مورد واکاوی انتقادی قرار گرفته است. واژگان کلیدی: برخورد تمدن ها، هانتینگتون، جهانی شدن، گفتگوی تمدن ها، نظام بین الملل.
    کلیدواژگان: برخورد تمدن ها، هانتینگتون، جهانی شدن، گفتگوی تمدن ها، نظام بین الملل
  • اردشیر سنایی صفحات 94-119
    با به قدرت رسیدن نومحافظه کاران در آمریکا و متعاقب حمله تروریستی به برج های سازمان تجارت جهانی در 11 سپتامبر 2001- به عنوان تاثیرگذارترین حادثه تروریستی و نقطه عطفی در روابط بین الملل- مقوله تروریسم به یکی از مهمترین دستورکارهای امنیتی تبدیل شد. در واقع تروریسم بعد از 11سپتامبر خود به عاملی در جهت شکل دهی به سیاست خارجی برخی کشورها تبدیل شده و در عرصه سیاست بین الملل هرکشوری براساس ارزشها و هنجارهای مدنظر خود به مقابله با تهدیدات نامتقارن و تروریسم پرداخته، استراتژی خاصی را اتخاذ نموده و در همین راستا در آمریکا پس از 11سپتامبر دکترین جنگ علیه تروریسم و مبارزه با تسلیحات کشتار جمعی توسط نومحافظه کاران تدوین گردید. اتحادیه اروپا هم راهبرد مقابله با تسلیحات کشتار جمعی را به تصویب سران اتحادیه رساند. این امر سبب شد تا قدرتهای بزرگ به ائتلاف ضد تروریسم بپیوندند. در راستای مبارزه با تروریسم، حملات تروریستی 11سپتامبر شرایط و بستر لازم را برای آمریکا جهت حمله به افغانستان در سال 2001 و متعاقبا حمله به عراق در سال 2003 بدون همراهی و مشارکت کشورهای اتحادیه اروپا بویژه فرانسه و آلمان و با بی اعتنایی به سازمان ملل فراهم کرد که این مساله مهمترین شکاف در روابط فراآتلانتیکی اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا در زمینه مبارزه با تروریسم را بوجود آورد. این مقاله در صدد مطالعه تطبیقی استراتژی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در مقابله با تروریسم می باشد. واژگان کلیدی: استراتژی، تروریسم، چندجانبه گرایی، یکجانبه گرایی، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا.
    کلیدواژگان: استراتژی، تروریسم، چندجانبه گرایی، یکجانبه گرایی، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا
  • محمد سهرابی، احسان جنتی صفحات 120-171
    ایده صهیونیزم محصول قرن نوزدهم و ناشی از نوعی برداشت سیاسی از مذهب یهود بوده که به تدریج و با حمایت های دول غربی در قرن بیستم توانست با ایجاد یک گفتمان مشترک، افکار عمومی یهودیان را معطوف به سرزمین فلسطین نماید و با تشکیل دولت یهودی، ضمن دادن نوید آرامش به یهودیان مهاجر در سرزمین تعیین شده، ایده فراسرزمینی نیل تا فرات را نیز مطرح نمود. اما این اجتماع چندپاره پس از گردهم آمدن با چالش های مختلفی در حوزه های سیاسی، اجتماعی، جمعیتی، استراتژیک و بالاخره فکری، هویتی و گفتمانی مواجه می باشد به نحوی که تغییرات وسیعی در حوزه اندیشه حاکم بر تشکیل دولت یهودی خود را نمایان نموده است. تغییراتی در سطوح دانشگاهی و آکادمیک درونی اسرائیل که با بازنگری در صورت بندی های گفتمان صهیونیزم، آسیب شناسی و سنجش میزان تحقق وعده ها و اهداف، چالش نوین فکری را پیش روی جامعه و هیئت حاکمه این رژیم قرار داده است. این روند تشابهات بسیاری با جریان پسامدرنیسم در برابر مدرنیته در غرب دارد. عبور از این بن بست فکری و عملی از طریق گفتمان های جایگزین و راهکارهای نوینی که با توجه به واقعیات درونی و بیرونی اسرائیل در منطقه خاورمیانه در حال طرح شدن است، گمانه هایی را پیرامون اقبال عمومی به پیشنهاد فکری نوین، دارای تطابق بیشتر با واقعیات و احتمال سقف گونگی و جایگیری آن، رهنمون خواهد ساخت.
    کلیدواژگان: گفتمان، صهیونیزم، پساصهیونیزم، مدرنیسم، پسامدرنیسم، سقف گونگی
  • رضا سیمبر صفحات 171-208
    ایران و عربستان از جمله کشورهایی هستند که داعیه تسلط و رهبری بر جهان اسلام را دارند و از دریچه معرفتی خاص خود این هدف را دنبال می کنند. به دلیل اختلافات بنیادین در نشانگان زبان شناختی، رقابت و تقابل بین دو کشور نه تنها کم نشده، بلکه به شدت در اشکال گروه های شبه نظامی وابسته توسعه یافته است. بحران سوریه، نبرد بین حزب الله لبنان با گروه النصره و داعش در سوریه، درگیری های فرقه گرایانه شبه نظامیان اهل سنت و شیعه در عراق، درگیری های فرقه گرایانه در لبنان نشانگان نبرد سخت ایدئولوژیک با بنیادهای زبان شناختی در محیط خاورمیانه است. از طرفی دیگر با توجه به اینکه مساله التفاتی یا اراده سیاست گذاران خارجی دو کشور به شدت محدود به این عناصر ایدئولوژیک با بنیاد زبان شناختی شده، امکان یک راه حل سریع منطقه ای در خاورمیانه برای کنترل تروریسم در کوتاه مدت را از میان برده است. با این اوصاف سوال این است که آیا در پس جدال های ظاهری سیاست خارجی عربستان و ایران، اراده قدرت توسعه بنیاد گرایی با اشکال متفاوت متنی زبان شناختی نمی باشد؟ بدین وجه نیاز است که تحلیل گران روابط بین الملل تا حدودی به بنیاد های زبان شناختی سنت، فرهنگ و اختلافات در خاورمیانه توجه نمایند. پاسخ به این جدال بدین گونه مطرح است که رقابت دو کشور بیش از آنکه تحت انگاره های منافع ملی عرفی دو کشور باشد، تحت تاثیر رقابت های زبان شناختی و نشانگان متنی آن می باشد.
    کلیدواژگان: شالوده شکنی، دریدا، فرقه گرایی، گشایش متن، جدال امنیتی
  • مرتضی محمودی صفحات 209-231
    اسرائیل پیوسته می کوشد تا خود را یکی از تهدید های جدی علیه جمهوری اسلامی ایران نشان دهد. مقامات اسرائیلی از سال 1990 به بعد بارها اذعان کرده اند که در صورت دست یابی ایران به سلاح هسته ای و تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر آن را مورد حمله نظامی قرار خواهند داد. گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برپایه انقلاب اسلامی از عامل فرهنگی - دینی تاثیر عمیقی پذیرفته است. دیدگاه استقلال طلبی و نفی سلطه، اسلام گرایی و نفی برتری قومی و نژادی، تاکید بر وحدت گرایی اسلامی، گفتمان مظلوم محور، حمایت قاطع از مردم فلسطین و طرد نیرو های خارجی از منطقه همگی از اینگونه گفتمان و دیدگاه نشات می گیرد. مقامات اسرائیلی دلایل دشمنی خود را حمایت ایران از گروه ها و جنبش های اسلامی مخالف اسرائیل، مخالفت ایران با روند صلح خاورمیانه و دستیابی ایران به سلاح های کشتار جمعی می دانند. بر این اساس، با بزرگ جلوه دادن تهدید ایران در اذهان دیگران در پی بکارگیری ابزارهای متعدد علیه جمهوری اسلامی ایران می باشد؛ در حالی که ایران در پی انرژی صلح آمیز هسته ای جهت بهره گیری از فناوری و تکنولوژی است.
    کلیدواژگان: امنیت اسرائیل، جمهوری اسلامی ایران، تهدید نظامی، مکتب کپنهاگ، سلاح هسته ای
|
  • Habibollah Abolhassanshirazi Pages 9-56
    With appearance of the Orange Revolution in Ukrainein2004, although the political system did not change however a shift of power with in the government occurred by the "Regions of Ukraine" party on the blue revolution in 2010 under the pro-Russian leadership of "Yanakvvych" and was replaced by the common West led way of "Purshnkev" and "Tymoshenko". This shift of power thatwasviolentonce again showed the gapbetweentheEastUkrainewho is pro-Russian andWestUkraine who are thepro-union membershipinEurope andhavingclose relationswithAmerica in further shape. Western countries andRussia havesoughtto attractUkraine.But whileMoscow considered NATO's presence andEuropean Union in its bordersas a threatandis willing topayenormouseconomic and political expenses in order toprevent this from happening, butEuropeanUnion is notprepared topay fortheabsorptionof this country. It seemsKievinsupportoftheEuropeanUniontowardsRussiahaslost hope andwantedWashington presence which hasatougherstancetowardUkraine's crisis.This paperis also attempting todescribetwoblue andorangerevolutionsin Ukraine,the roots of theconflictsexistingin the countryatthree national, regionalandinternational levels andthecompetitivenessof the West andRussiain Ukrainewillbe reviewed andanalyzed.
    Keywords: Ukraine, Orange Revolution, Blue Revolution, west, Russia
  • Ardeshir Sanaie Pages 94-119
    Up sep.11¡ 2011 terrorist attacks to world trade organization (WTO) as most effective terrorist attacks which was regarded as turning point at international relations: the issue of terrorism was changed into security agenda. In fact sep.11¡2001 terrorist attacks: the issue of terrorism was changed into factor in the way of formation to foreign policy of some countries and in the field of international policy: each country based on its values and norms fight against asymmetric threats and terrorism and selected specific strategy. In his way following up sep.11¡ 2011 terrorist attacks in U.S.A the doctrine of war against terrorism and combat with mass destruction weapons was compiled by neoconservative party. E.U. approved strategy of combat with mass destruction weapons: which resulted in coalition of great worlds powers against terrorism. In the way of combat with terrorism¡ Sep.11¡ 2011 terrorist attacks prepared suitable grounds for attacks of U.S.A to Afghanistan in year 2001 and following up attack to Iraq in year 2003 without accompany of EU countries such as: France and Germany and regardless to U.N. which resulted in great gap between relations of EU beyond Atlantic region and U.S.A in the field of combat with terrorism. In the present research it is dealt with this question that: What is similarity and difference among strategies of EU and U.S.A in relation to combat with terrorism.
    Keywords: United States of America, European Union, Multilateralism, Unilateralism, Terrorism, strategy, 11, 2011 Terrorist Attacks
  • Ehsan Jannati Pages 120-171
    Zionism is the product of a political interpretation of the Jewish religion in the nineteenth century, which could gradually and with the support of western countries make a unified discourse and focus Jews’ public opinion on Palestine territory, and with the establishment of a Jewish state in Middle East in addition to giving the promise of peace to the Jewish refugees in the specified land, proposed the para territorial idea of from Nile to Euphrates, but this fragmented society is faced with different challenges in political, sociological, population, strategic areas and intellectual, identity discourse issues, so that vast changes has happened in the dominating ideas underlying the foundation of a Jewish state. The changes in academic levels inside Israel, which has brought in new intellectual challenges to society and the governing board, by reviewing and revising the formation of Zionist discourse consideration and evaluation of the achievement of the aims and objectives. The process has many similarities with the flow of post modernism against modernism in west. Transition from this intellectual operational stalemate point is possible through alternative discourses and new resolutions which are in accordance with the internal and external realities of Israel and the region. Suppositions show public interest would be drawn to the new intellectual proposition which is more conforming with the reality & probability of arc-typical & station.
    Keywords: Discourse, Zionism, Post, Zionism, Modernism, Post, Modernism, Arc, Typical
  • Reza Simbar Pages 171-208
    Security Struggle between Iran and Saudi in the Middle East rather than by competing national interests of both countries will be affected by the symptoms it is linguistics competition.Two Governments seek to dominate the Islam world through the lens of their own knowledge.Due to fundamental differences in the Linguistic symptoms competition and conflict between the two countrie's bilateral not lessened but rather highly developed forms of militant groups affiliated.Syria crisis , the battle between the Lebanese Hezbollah group and Dash (ISIL) in Syria, clashes in Iraq's Sunni and Shiite sectarian militias, sectarian clashes in Lebanon's internal governance of the crisis, some Persian Gulf countries including Bahrain Syndrome battle hardened ideological foundations of linguistics in the Middle East. n other hand, Noting that the two countrie's foreign policy will be strictly limited to the ideological foundation of linguistic elements thatPossibility of a quick solution to control terrorism in the Middle East region is subdued in the short term.With these qualities you should look at the struggle of the foreign policy of Saudi Arabia and Iran, the will power to develop different forms of fundamentalism text to see both sides to the terror leader is.Thus, what is needed in part to linguistic analysts of international relations in the Middle East conflicts and problems to simply consider issues not such as the balance of power.
    Keywords: Deconstruction, Drrida, sectarianism, Opening Lyrics, Security Battle
  • Morteza Mahmoodi Pages 209-231
    Israel is one of the most serious threats against the Islamic Republic of Iran. Since 1990 Israeli authorities have repeatedly announced that if Iran reach nuclear bomb and complete Bushehr nuclear plant, they will attack it. Iran's discourse after Islamic Republic revolution have been deeply affected by cultural – religious factors, Independence and rejection of the hegemonic discourse, the discourse of Islamism and ethnic supremacy negation, the unity of the Islamic Forum and supportive discourses towards Palestinians and the elimination of Israel and the rejection of all foreign forces from the region which are caused by this issue. On the other side Israelis have announced their animosity towards Iran. Based on current discourse in Israel, Israeli authorities have said these reasons as their animosity towards Iran: Iran's support from Palestinian groups who are against Israel, Iran's opposition for Middle East peace process, Iran's reach to nuclear weapon. But from the evidence it can be seen that the main factor is nuclear weapon. Israeli authorities are worried about radical Islamism and nuclear weapon. The main cause of military threat of Israel towards Islamic Republic of Iran is ideological which should be said is forever. The main question of this research is that what is the main reason of military threat of Israel towards Iran? the hypothesis that answers this question is that the most important reason for Israel to threaten Iran is identity and fearing Iran to be nuclear and breaking its monopoly, increasing Iran's power and isolation of Israel in the region. Based on this, with securitization of Iran's issue and magnifying its threat on others minds Israel tries to use all the instruments again Islamic Republic of Iran, while Iran is pursuing peaceful nuclear energy for research and development. In this article we from Copenhagen School of thought the subject are examined.
    Keywords: national security, Israel, Islamic Republic of Iran, Military Threat, Nuclear Weapon