فهرست مطالب

مطالعات روابط بین الملل - پیاپی 28 (زمستان 1393)

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل
پیاپی 28 (زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/12/19
  • تعداد عناوین: 6
|
  • طاهره ابراهیمی فر صفحات 9-36
    جهانی شدن پدیده پیچیده ای است که شکل جدیدی از روابط اجتماعی راموجب گردیده است و این در حالی است که محدودیتهای خاص خود را نیز به دنبال دارد. با وجود این که غرب بیش ترین بهره را از فن آوری اطلاعات در عرصه جهانی شدن می برد اما به نظر می رسد که بخشهای عظیمی از مردم جهان به ویژه در منطقه خلیج فارس، با وجود برنامه های توسعه ای ملل متحد و ابزارهای حقوق بشر بین المللی و توجهات فزاینده نظام بین الملل به گسترش عدالت در سطوح ملی و بین ملتها، از این مزایا بی بهره مانده اند.
    این محدودیت اساسا نتیجه توزیع نابرابرفن آوری اطلاعات از یک سو و نامساعد بودن روابط بین دولتهای منطقه خلیج فارس و دولت – ملت ها از سوی دیگر است. با توجه به جنبه های جدید جهانی شدن و با توجه به این که پتانسیل فن آوری، ظرفیت گفتگو را افزایش داده است، این مقاله می کوشد تا ضمن بررسی تاثیر فن آوری اطلاعات بر گفتگوی فرهنگ ها در بستر جهانی شدن به این پرسش پاسخ دهد که فناوری اطلاعات چه تاثیری بر برقراری یک گفتگوی عادلانه بر پایه درک متقابل در منطقه خلیج فارس در عرصه جهانی شدن گذاشته است؟ فرضیه این تحقیق بر ناکارآمدی فن آوری اطلاعات در این منطقه تاکید دارد مبنی بر این که فن آوری اطلاعاتی فضای مناسبی را برای گفتگو در میان دولتها و دولت- ملت های منطقه خلیج فارس فراهم نیاورده است که علل این ناکاآمدی به تفضیل در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: جهانی شدن، گفتگو، فن آوری اطلاعات
  • زهرا الوندی، داود کیانی صفحات 37-76
    در چند دهه اخیر، بخش مهمی از روح حاکم بر روابط میان اتحادیه اروپا با سایر کشورها را مسائل و مباحث حقوق بشری تشکیل می دهد. اتحادیه اروپا، با انعقاد پیمان ماستریخت (سال 1992) شرط احترام به حقوق بشر را در روابط خود با کشورهای جهان سوم، به عنوانعنصر ضروری،وارد نموده و نسبت به مسائل حقوق بشری حساسیت فراوانی نشان می دهد. این امر در خصوص روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس نیز صادق بوده است. مقاله حاضر، در پی بررسی تطبیقی سیاست حقوق بشری اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی می باشد. این مقاله در تلاش است به شیوه ای تطبیقی نقض استانداردهای حقوق بشری مورد نظر و تعریف شده، از سوی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را تحلیل و تاثیر رفتار آن بر سیاست خارجی این اتحادیه در قبال این دو کشور را بررسی نماید.
    کلیدواژگان: اتحادیه اروپا، سیاست حقوق بشری، جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی
  • اسماعیل بایبوردی، علیرضا کریمیان صفحات 77-102
    وجود اقوام مختلف در درون جامعه کهن ایران، موجبات داد و ستد فرهنگی و اجتماعی را در طول تاریخ فراهم آورده است چرا که ایران کشوری چند قومی است. دوام و استمرار هویت فرهنگ ایرانی در طول تاریخ، مدیون گروه های مختلف قومی نظیر کردها، آذری ها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها، عرب ها و فارس ها بوده است. با توجه به پویایی فرهنگ ایرانی و تحولات اجتماعی فرهنگی در ایران در دهه های اخیر، مردم ایران درک جامع تری از جهان، فرهنگ جهانی و فرهنگ ایرانی شان یافته اند. این شناخت و آگاهی بی تاثیر از شرایط محیط داخلی و خارجی نبوده است. این فرضیه که در اثر جهانی شدن، شاهد رشد و گسترش هویت های قومی و در نتیجه به چالش کشیده شدن هویت ملی در ایران خواهیم بود، به لحاظ نظری و عملی چندان قابل دفاع نیست. چرا که در راستای جریان جهانی شدن و به منظور شناسایی نوع رابطه فرهنگ ایرانی با فرهنگ جهانی، می توانیم فرض را نه بر جدایی و تمایزپذیری فرهنگی، بلکه بر پیوستگی، تعامل و اثرگذاری فرهنگ ها بر یکدیگر در نظر بگیریم و با این فرض است که مهمترین زمینه برای گسترش روحیه و تمایلات جهان گرایانه در هویت ایرانی را می توان در منشاء تاریخی آن ملاحظه کرد.
    کلیدواژگان: جهانی شدن، هویت ملی، هویت قومی، فرهنگ، ایران
  • احمد رضا خزایی صفحات 103-132
    جایگاه دیپلماسی و رفتار سیاسی در پی گیری اهداف و منافع کشورها که از گذشته تاکنون مورد توجه دولتمردان و سیاست گذاران بوده، طرح موضوع و تبیین دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام را بیش از هر زمان دیگر حایز اهمیت نموده است. از نظر تاریخی، دیپلماسی در قالب شیوه های مسالمت آمیز و استفاده از مذاکره و گفتگو برای ختم جنگ، اعاده صلح و تامین اهداف معنا یافته است و به حکومت پیامبر اسلام (ص) و نیز دوره های قبل از میلاد باز می گردد.
    این مقاله با عنایت به ضرورت موضوع در صدد است تا با استناد به منابع تاریخی اسلام، دیپلماسی دولت اسلامی و سیره و رفتار سیاسی پیامبر (ص) را در حوزه روابط و سیاست خارجی دولت اسلامی تبیین نموده و در پاسخگویی به جایگاه و ماهیت دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام از سیر تطور تاریخی و نمودهای تاریخی دیپلماسی پیامبر اسلام (ص) و همچنین اصول و مبانی دیپلماسی به همراه ابزارهای دیپلماسی و رفتار سیاسی بهره جوید.
    کلیدواژگان: اسلام، دیپلماسی، پیامبر اسلام (ص)، رفتار سیاسی، سیاست خارجی
  • کامران طارمی، ایرج مرادی صفحات 133-166
    از بدو پیروزی انقلاب، روابط جمهوری اسلامی ایران واتحادیه اروپا با فراز ونشیب های فراوانی مواجه بوده است. این فراز و نشیب ها از تنش های مضمن در روابط دوجانبه نشات گرفته است. در طول این مدت دولتهای مختلف بر اساس گفتمان های واقع بینانه و آرمان گرایانه جهت گیری سیاست خارجی خود را با اتحادیه اروپا تنظیم کرده اند. یکی از ویژگی های اصلی در سیاست خارجی ایران تلاش مداوم برای ایجاد توازن بین قدرت های بزرگ و یا همکاری با یکی بر علیه دیگری بوده است. این در حالی است که ایران به لحاظ موقعیت ژئوپلتیک از موقعیت منحصر به فرد بین المللی برخوردار است که سبب شده ایران همواره در کانون توجه قدرت های بزرگ قرار گیرد. از این رو اتحادیه اروپا برای ایفای نقش فعال در منطقه خلیج فارس، خاورمیانه و آسیای مرکزی خواهان توسعه روابط با ایران بوده است. اما اتحادیه بر اساس هنجارها و منافع خاص خویش سیاست خارجی اش را در قبال جمهوری اسلامی تنظیم کرده است که نتایج آن را به شکل تحریم وقطع رابطه دیپلماتیک تبلور پیدا کرده است. این مقاله سیاست خارجی ایران را در قبال اتحادیه اروپا در دولتهای مختلف مورد بررسی قرار می دهد.
    کلیدواژگان: سیاست خارجی، تروریسم، بنیاد گرایی، گفتگوهای سازنده وانتقادی، اتحادیه اروپا
  • سید محمد طباطبایی، راضیه حضرتی صفحات 167-197
    حوادث 11سپتامبر منجر به تغییرات عمده ای در محیط امنیت بین المللی گردیده است، بسیاری این رویداد را حتی مهم تر از پایان جنگ سرد می دانند. حوادث مذکور با ایجاد تغییر و تحول در ساختار نظامبین الملل دولت های هژمون را به بازتعریف روابط با یکدیگر واداشته است. روابط ایالات متحده امریکا تحت تاثیر این حوادث با رقیب دوران جنگ سرد خود، روسیه وارد مرحله جدیدی شده است.در این نوشتار سعی می شود بر اساس نظریه رئالیسم تهاجمی، علل همکاری روسیه با ایالات متحده امریکا در دوران پس از جنگ سرد و سپس نیازهای امنیتی و سیاسی ایالات متحده بعد از حوادث 11سپتامبر و در نهایت تاثیر اینحوادث در جهت ارتقاء و اعتلای جایگاه روسیه در عرصه بین المللی مورد بررسی و واکاویقرار گیرد.
    کلیدواژگان: حوادث 11سپتامبر، نظام بین الملل، امنیت، تروریسم، چندجانبه گرایی
|
  • Esmaiel Baibordi, Alireza Karimi Pages 77-102
    The presence of the different ethnic groups in the ancient society of Iran has caused the cultural and social exchange throughout history. Because Iran is a multi-ethnic country, the continuity and survival of the identity of Iranian culture throughout history owes a lot to different ethnic groups like Kurds, Azeris, Lors, Beluches, Torkamans, Arabs and Fars. Considering the liveliness of Iranian culture and the social cultural changes in Iran in recent decades, the people of Iran have found a more comprehensive understanding of the world, world culture and their Iranian culture. This recognition and awareness have not been without effect from the internal and external world. The theory that as a result of globalization, we will witness growth and development of ethnic identities and consequently also witness the challenging of national identity in Iran, theoretically and practically cannot be supported considerably. Because in parallel to the process of globalization and fro recognition of the type of connection between Iranian culture and world culture. We can suppose that it is not the separation and distinction of the cultures that do matter but rather the connectivity and interaction of them. Considering this supposition, the most important background for the spread of the universal spirit and globalized inclinations in the Iranian identity can be seen in its historical origin.
    Keywords: Globalization, national identity, ethnic identity, culture, Iran
  • Ahmadreza Khazaie Pages 103-132
    The presence of the different ethnic groups in the ancient society of Iran has caused the cultural and social exchange throughout history. Because Iran is a multi-ethnic country, the continuity and survival of the identity of Iranian culture throughout history owes a lot to different ethnic groups like Kurds, Azeris, Lors, Beluches, Torkamans, Arabs and Fars. Considering the liveliness of Iranian culture and the social cultural changes in Iran in recent decades, the people of Iran have found a more comprehensive understanding of the world, world culture and their Iranian culture. This recognition and awareness have not been without effect from the internal and external world. The theory that as a result of globalization, we will witness growth and development of ethnic identities and consequently also witness the challenging of national identity in Iran, theoretically and practically cannot be supported considerably. Because in parallel to the process of globalization and fro recognition of the type of connection between Iranian culture and world culture. We can suppose that it is not the separation and distinction of the cultures that do matter but rather the connectivity and interaction of them. Considering this supposition, the most important background for the spread of the universal spirit and globalized inclinations in the Iranian identity can be seen in its historical origin.
    Keywords: Globalization, national identity, ethnic identity, culture, Iran
  • Kamran Tarami, Iraj Moradi Pages 133-166
    As a major political player on the global stage and a chief trading partner, the European Union (EU) has always occupied a prominent place in Islamic Iran's foreign relations. Bilateral ties, however, have always been strained fluctuating between bad and worse. This article examines Iranian-EU relations since the revolution in Iran with the aim of identifying the factors in Iranian foreign policy that have contributed to estrangement and variations that have characterized Iran-EU ties. It argues that whenever the governments in Tehran have adopted a radical foreign policy, relations have deteriorated and at times when they have pursued a pragmatist line tensions have eased.
    Keywords: foreign policy, Terrorism, Fundamentalism, Critically Constructive Dialogue, European Union
  • Seyedmohammad Tabatabaie, Razieh Hazrati Pages 167-197
    September 11 incident leaded to some principle changes in international security and many see it evens more important than the results of the Cold War. This incident not only changed the structure of international system, but made countries to redefine their foreign relations. US relation with its rival in Cold War, Russia, entered into a new stage. The question studied in this paper is: “what are the effects of 9/11 on Russia`s position in international system?” The hypothesis is that the 9/11 incident leaded to an increasing role of Russia in the international system according to the security and political requirements of the US. In this article, the reasons of cooperation between Russia and US is based on offensive realism, US security and its political requirements of the after 9/11 and its effects on the increasing importance of Russia`s position in international system are carefully studied.
    Keywords: 9, 11 Incident, International system, Security, Terrorism, Multilateralism