فهرست مطالب

جامعه، فرهنگ، رسانه - پیاپی 17 (زمستان 1394)

فصلنامه جامعه، فرهنگ، رسانه
پیاپی 17 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/01/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • تقی آزاد ارمکی، شهناز سلیمان پور صفحه 11
    گرایش معلم ها به مصرف کالاهای تجملاتی سئوالاتی چون چگونگی و نوع الگوی مصرف آنها را مطرح کرده است. در این مقاله به شناخت معیارهای مصرفی معلم ها پرداخته و تلاش شده است با بهره گیری از نظریه مصرف تظاهری وبلن الگوی مصرف معلم ها و شکل گیری گروه جدید با ویژگی های خاص رفتاری مورد بررسی و تحلیل جامعه شناختی قرارگیرد. برای دستیابی به این منظور علاوه بر مطالعات نظری و تاریخی با استفاده از روش میدانی و تکنیک های مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته ، مشاهده همراه با مشارکت اقدام به گردآوری داده ها برای آزمون فرضیه های مورد نظر بر گرفته از نظریه وبلن برآمدیم. نکته مهم این است که بررسی و تبیین موضوع مصرف گرایی در ایران بیشتر با نگاه آسیب شناسانه مرتبط با پیامدهای منفی آن است و کمتر به فهم رفتارهای مصرفی به عنوان یک کنش اجتماعی توجه شده است .در این مقاله سعی می شود با استفاده از رویکرد نظری و مطالعه تجربی در منطقه 4 شهر تهران، الگوی مصرف معلم ها به عنوان یک عمل یا کنش اجتماعی متاثر از تحولات اجتماعی و فرهنگی در ابعاد مادیو معنوی بررسی شود. نتایج این مطالعه نشان داد الگوی مصرف معلم ها تظاهری استو این نوع مصرف، نشان دهنده شکل گیری گروه جدیدی در میان معلم ها است که مشخصه آنها گرایش به زندگی تجملاتی و مصرف متظاهرانه است. مطالعه تجربی انجام شده درباره الگوی مصرف معلم ها در ایران نشان می دهد که الگوی مصرف آنها در دو دهه اخیر متاثراز تحولات فرهنگی و اجتماعی به ویژه تغییر ارزش ها وفراتر از نیازهای طبیعی بوده است. بر اساس این مطالعه معلم ها هر چند خود را عضو طبقه متوسط می دانند اما تلاش زیادی می کنند تا بر اساس هنجارهای مصرفی و ارزش های مادی طبقات بالای جامعه رفتار کنند. در اینجا این دو موضوع که مصرف معلم ها مبتنی بر جایگاه اقتصادی و اجتماعی آنها نیست و الگوی آنها در مصرف مبتنی بر ارزش های طبقات مرفه است، بر اساس مبانی نظری وبلن (مصرف متظاهرانه) دنبال شده است.
    کلیدواژگان: مصرف تظاهری، تن آسایی، ضایع کردن، منزلت اجتماعی
  • محمد مهدی فرقانی، رویا پیامنی صفحه 31
    این مقاله حاصل کوششی است در راستای بررسی شاخص های کیفیت مطبوعات از دیدگاه استادان ارتباطات و روزنامه نگاران حرفه ای در ایران. دستیابی به این شاخص ها علاوه بر مشارکت در ارتقای سطح دانش و غنی تر کردن ادبیات این حوزه، در امر بهبود سیاستگذاری و سازوکارهای ارتباط با مطبوعات به سازمان ها و نهادهای ذی ربط کمک می کند تا براساس شاخص ها و معیارهای مشخصی به این امر مبادرت کنند. در این پژوهش با استفاده از نظریه های هنجاری رسانه ها، معیارها و اصول اخلاقی و حرفه ای روزنامه نگاری، و نیز مرور ادبیات نظری سبک های روزنامه نگاری و مفاهیم این حوزه، گویه های تحقیق استخراج و با استفاده از روش کیو و تحلیل عاملی، نظرات دو گروه روزنامه نگاران و استادان ارتباطات، مورد سنجش و مقایسه قرار گرفت.
    با توجه به گستردگی حوزه مطبوعات، از ابعاد گوناگون می توان کیفیت مطبوعات را مورد ارزیابی قرار داد. در این تحقیق، شاخص های کیفیت مطبوعات در پنج بعد قوانین و مقررات حقوقی، مالکیت و مدیریت مطبوعات، تکنیک ها و اصول روزنامه نگاری، رابطه مطبوعات با دولت و ملزومات اشتغال به حرفه روزنامه نگاری مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با محاسبه بار عاملی، مشخص شد که پاسخگویان از بین 52 گویه مطرح شده بر سر 42 گویه اجماع و اتفاق نظر داشتند که حاکی از توافق بالای روزنامه نگاران و استادان ارتباطات در مورد گویه های تحقیق است.
    کلیدواژگان: مطبوعات، شاخص های کیفیت، روزنامه نگاری کیفی، روزنامه نگاری حرفه ای، اخلاق حرفه ای
  • ابوتراب طالبی، حسین شریفی فدیجی صفحه 57
    هدف این مقاله بررسی جایگاه برنامه درسی پنهان در زندگی دانش آموزی است. دراین راستا ابتدا مبانی نظری و خاستگاه برنامه درسی پنهان و چگونگی شکل گرفتن آن مورد بحث قرار گرفته است. سپس جامعه مورد تحقیق معرفی وبه طور خلاصه رویکرد وروش تحقیق کیفی پدیدارشناختی و چگونگی به کار بستن و اجرای عملی آن ارائه شده است.
    در بخش یافته ها جو اجتماعی مدارس وفضای کلی روانی اجتماعی و ارتباطی حاکم بر آن ها و زندگی دانش آموزی بحث وبررسی شده است. یافته ها موید غلبه نوعی برنامه درسی پنهان است که آن را الگوی «مقاومت همراه با تابعیت» در زندگی دانش آموزی نامیده ایم. این الگو بر محور «جو اجتماعی» شکل می گیرد و درزمینه های متعدد در مقابل سیاست ها وبرنامه های رسمی قرار می گیرد. الگوی برنامه درسی پنهان در زندگی دانش آموزی بیشتر درسبک زندگی و فضای اجتماعی نمود یافته وکمتر جنبه «اعتقادی» و «سیاسی» دارد.
    کلیدواژگان: برنامه درسی پنهان، مقاومت، زندگی دانش آموزی، برنامه درسی رسمی
  • حسن محدثی گیلوایی صفحه 79
    کاربرد زبان متاثر از موقعیت های اجتماعی است و زبان در درون روابط و رخ دادهای اجتماعی به کاربرده می شود. از آن جایی که کنش گران در شرایط نامتقارن اجتماعی قرار دارند و به خاطر امیال، منافع، و مواضع متفاوت و نامتقارن اجتماعی دچار تضادهای مختلفی می شوند، از زبان در این شرایط تضادآمیز برای نیل به مقاصد خود بهره می گیرند. زبان گاهی برای شکل دهی وفاق و هم آهنگی و رفع تضاد به کار برده می شود و گاهی برای تثبیت و تعمیق و تداوم تضادهای اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. لذا برخلاف آن چه در بادی امر به نظر می رسد، کاربرد زبان بیش از آن که تابع آموزه های دینی و اصول اخلاقی باشد، تابع موقعیت های اجتماعی است. انتخابات یکی از مجال ها و موقعیت های بروز عدم تقارن اجتماعی و تضادها و نیز نوعی بزنگاه سیاسی برای پی گیری منافع و امیال و تثبیت یا ارتقای مواضع اجتماعی است. لذا به طور عادی می توانیم انتظار داشته باشیم که کنش گران سیاسی در شرایط انتخاباتی از دروغ گویی برای پی گیری و نیل به اهداف خود بهره ببرند. در چنین شرایطی، دروغ گویی در اشکال و سطوح متفاوتی خود را نمایان می سازد. این مقاله اشکال و پی آمدهای دروغ گویی را در انتخابات در سه سطح خرد، میانی، و کلان مورد بحث و بررسی قرار داده است و با مراجعه به اسناد و منابع منتشر شده، مصادیقی از دروغ گویی را مطابق با مقوله های مورد بحث، ارایه می کند. با این همه، این مقاله چنین رفتاری را اگرچه در مجال های انتخاباتی رایج و شایع می داند اما آن را به عمل کرد تمامی کنش گران سیاسی تعمیم نمی دهد و چنین تعمیمی را نابه جا می داند.
    کلیدواژگان: کاربرد زبان، دروغ گویی، موقعیت اجتماعی، انتخابات
  • نوروز نیمروزی ناوخی صفحه 99
    تحقیق از نوع توصیفی _ اکتشافی است، به لحاظ سطح تحقیق، تحقیقی پهنانگر و به لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. هدف کلی تحقیق، شناخت شایع ترین بازی های شبکه ای رایانه ای در بین کودکان و نوجوانان شهر مشهد است. روش تحقیق، روش پیمایشی و تکنیک جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که در مطالعات اکتشافی از تکنیک مصاحبه نیز در مراجعه به مراکز بازی های رایانه ای (نظیر گیم نت، و...) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله، کلیه مراکز بازی های رایانه ای در سطح شهر مشهد می باشد. در این تحقیق واحد تحلیل، مراکز بازی های رایانه ای نظیر گیم نت ها می باشد؛ اما واحد مشاهده، استفاده کنندگان (کودکان و نوجوانان) از بازی های رایانه ای است. حجم نمونه در نظر گرفته شده 50 مرکزگیم نت و از هر مرکز 5 نفر از استفاده کنندگان از بازی های رایانه ای در نظر گرفته شده است که مجموعا 250 نفر به عنوان حجم نمونه نهایی انتخاب شد. شیوه نمونه گیری از مراکز بازی های رایانه ای، طبقه ای متناسب می باشد و معیار طبقه ای این نمونه گیری، محل سکونت استفاده کنندگان می باشد و شیوه نمونه گیری از استفاده کنندگان، تصادفی ساده می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد شایع ترین بازی های شبکه ای رایانه ای درمیان پاسخگویان به ترتیب بیشترین فراوانی از میان 54 بازی عبارتند از : کانتر (30 درصد)، فیفا (12 درصد)، وارکرافت (5/11 درصد)، جنرال (4/11 درصد)، جی تی (5/5 درصد) و بقیه بازی ها (مجموعا 29 درصد) با فراوانی کمتر از 5 درصد در اولویتهای بعدی قرار دارند. بر این اساس به لحاظ موضوعی بیشترین موضوعات مورد علاقه در بازی ها، موضوعات جنگی، ورزشی و پلیسی است.
    کلیدواژگان: بازی های شبکه ای رایانه ای، کودکان ونوجوانان، گیم نت
  • مجید موحد، محمدتقی عباسی شوازی، مریم هاشم پور صادقیان صفحه 119
    دین از منظر ارتباطات در قالب سه بخش تحلیل می شود؛ ارتباط خداوند با انسان (وحی)، انسان با انسان (اخلاق) و انسان با خداوند (دعا و نیایش). امروزه بسیاری معتقدند که ورود مدرنیته و عناصر آن به کشورهای مسلمان با فروکاهش اعتقاد و عمل به مناسک دینی سنتی از جمله دعا همراه شده است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عوامل فرهنگی و اقتصادی مدرن با دعا انجام شده است. بدین منظور 400 نفر از افراد بالای 15 سال شهر شیراز طی یک مطالعه پیمایشی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که از بین عوامل فرهنگی و اقتصادی مدرن، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی مدرن و تحصیلات پدر و مادر رابطه معکوس و معناداری با دعا کردن دارند و گونه دعای ذهنی بر حسب محل تولد (شهر-روستا) تفاوت معناداری دارد. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که ورود مدرنیته به ایران و همزمان با آن، رشد عوامل مدرن گرچه از سویی نتوانسته اعتقاد به دعا یا میزان آن را کاهش دهد اما آن را به سوی صورت های فردی شده تری کشانده است.
    کلیدواژگان: دین، دعا، رسانه ها، فرهنگ، اقتصاد، مدرنیته، عرفی شدن
  • دیوید ام. بژه ترجمه: اسماعیل عالی زاد، نیلوفر باغبان مشیری، عباس جنگ صفحه 143
    هدف از نگارش این مقاله، نظریه پردازی درباره کمپانی های والت دیزنی به عنوان یک سازمان داستان پرداز است که در آن، گفتمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن در یک جریان کنش و واکنش متقابل ، با یکدیگر برخورد می کنند. تحلیلی پسامدرن از این گفتمان های چندگانه، صداهای طرد شده و داستان های نادیده گرفته شده را در سوی تاریک تر افسانه دیزنی آشکار می سازد. برای این منظور، از تامارا-نمایشی که خود نمودی از یک استعاره گفتمانیاست- برای ارائه و اثبات یک نظریه چند صدایی (تعابیر متعدد از یک داستان) از گفتمان های سازمان یافته رقیب استفاده می شود. در بخش های بعدی، نظریه داستان پردازی سازمان یافته، تحلیل هایی از گزارش های رسمی شرکت دیزنی و روایاتی ناشناخته تر یا حتی متضاد مورد توجه قرار خواهد گرفت. این مقاله با اشاره ضمنی به نظریه پسامدرن و پژوهش های آینده در ارتباط با داستان پردازی پایان می یابد.
    کلیدواژگان: استعاره گفتمانی، نظریه چندصدایی، واسازی، سازمان داستان پرداز، دیزنی، تامارا
|
  • Taghi Azad Armaki, Shahnaz Soleiman Pur Page 11
    Iran low-income people tendency , in particular teachers to consume luxurious products has brought up questions on their consumption pattern and how they consume. The answer to this question became the subject of my M/A Thesis and this paper is based on my findings in this research.This paper recognizes the teachers’ consumption criterion and analyzes the teachers consumption pattern as well as the formation of a new group with its specific behavioral characteristics by Veblen Pretended Consumption application. For this purpose, it was decided to test the Veblen Pretended Consumption Theory among the teachers of Municipality-Tehran District 4 by in-depth halfstructured interview , observation with participation in the attempt to collect data for the considered theories (based on Veblen’s Theory), utilizing the qualitative research findings as well as the theoretical and historical studies by the field technique and method.The results show the low-income people consumption pattern is pretended , leading to formation of a new group among the teachers whose feature is the tendency to luxurious life and pretended consumption.
    Keywords: Pretended Consumption, Idleness, Wasting, Social Position, Wealth
  • Mohammad Mehdi Forghani, Roya Payamani Page 31
    This article attempts to examine the quality parameters of the press, from the viewpoint of communications professors and professional journalists in Iran. Achieving these parameters, in addition to contribute in knowledge and enriching the literature of this scope, help the relevant organizations and institutions to improve policymaking and mechanisms of the relationship with press on the basis of specific criteria and parameters. In this research, using normative theories of media, criteria, professional and ethics principles of journalism, as well as review of theoretical literature of styles of journalism and concepts of this scope, items of the research were obtained and then by using Q and factor analysis methods, the opinions of two groups of journalists and communication professors were assessed and compared. Due to the large scope of the press, from various aspects, quality of the press could be evaluated. In this research parameters of the quality of the press examined in five aspects: legal laws and regulations, ownership and management of the press, journalism techniques and principles, relationship between the press and the government and the requirements of practicing journalism. Finally with assessing load factor, it was found that respondents were agree over 42 items from 52 items that it shows high agreement between journalists and communications professors on the items of the research.
    Keywords: press, parameters of the quality, professional journalism, professional ethics
  • Abutorab Talebi, Hussein Sharif Fadiji Page 57
    The purpose of this paper is to show the position of hidden curriculum in student life. for this purpose initially ,we have discussed theoretical bases ,origin of hidden curriculum and the formation of the theory .then we have introduced qualitative approach of phenomenology and elaborated on the way to use it and apply on our special cases in summary beside research environment and studied schools are presented. In the chapter of findings we discuss and present general psychological-social atmosphere in the schools.The findings show a hidden curriculum that we have named it pattern of resistance together with adherence .this pattern shapes based on social atmosphere and it is in contrast with the formal programs and policies in different aspects.This pattern of hidden curriculum appears in life style and social atmosphere more than faithful and political aspects.
    Keywords: Hidden Curriculum, Resistance, Student life, Formal Curriculum
  • Hasan Mohaddeci Page 79
    The use of language is affected social situations. The social actors exist in asymmetrical social situations (including asymmetrical power situations, asymmetrical social-skills occasions, and asymmetrical possibilities). They involve some conflicts in terms of their various desires, interests, and positions, and use language in order to achieve their goals. The language is sometimes used for attaining consensus and accompany and resolving deputies and it is sometimes used in order to continue conflicts. Contrary to public opinion, use of language isn’t a function of moral norms and religious doctrines but, it’s a function of social situation. Some social conflicts can emerge in election. The election campaign is an opportunity of social exchanges and civil or social rivalry. It is expected that candidates and other social actors lie in order to pursue their purposes. In election, lie-telling emerges in three levels: micro (face to face relations, meso (groups, clans, organizations, and institutions), and macro (political system). Also, various forms of lie-telling are expressed in the electoral campaigns, especially in political campaigns. This article examines some forms of lie-telling and some its negative consequences in past electoral campaigns in Iran.
    Keywords: use of language, lie, telling, social situation, election
  • Nowrooz Nimroozi Navokhi Page 99
    This research is descriptive-exploratory. The total aim of this study is to survey on the most prevalent computer games among children and teenagers. The method of the research is survey and its technique of data gathering is questionnaire. Research population is game nets in Mashhad. Analysis unit here is game nets and observation units are children and teenagers. Sample size include 50 game nets and it for respondents is 250 person. Sample taking method is proportional taxonomic and random sampling. The criterion of sampling is residence local of respondent. The findings showed that the most prevalent computer games among respondent are Counter (30%), FIFA (12%), War craft (11.5%), General(11.4%), GT(5.5%) and other games(29%) with frequency less than 5 percent. So, war, sport and police subjects more than other cases are interest in the view of respondents.
    Keywords: Computer Network Games, Children, Teenagers, Game net
  • Majeed Movahed, Mohammad Taghi Abbasi Shavazi, Maryam Hashempour Sadeghian Page 119
    Religion analyses from the perspective of communication in the form of three parts; the relationship between God and man (revelation), man and man (moral), and man and God (prayer). Prayer is one of the important pillars of religion. Today, many believe that the belief and practice of traditional religious ritual such as prayer are reduced in Muslim countries by entrance of modernity and its elements. Therefore, this study aimed to investigate the relationship between cultural and economic factors. For this purpose, 400 people who were more than 15 years old were studied. The results indicate that cultural and economic factors, father and mother education and usage of modern mass media have a reverse and significant relationship with praying. And meditative prayer has significant differences in terms of birth place (urban-rural). The results indicate that modernity entrance to Iran and simultaneously, growing of modern factors could not reduce the belief and rate of praying, but brought it to the individualized form.
    Keywords: religion, prayer, media, culture, economy, modernity, secularism
  • David M. Boje, Translated By: Esmaii Alizad, Nilufar Baghban Moshiri, Abbas Jong Page 143
    My purpose is to theorize Walt Disney enterprises as a storytelling organization in which an active-reactive interplay of premodern, modern, and postmodern discourses occurs. A postmodern analysis of these multiple discourses reveals the marginalized voices and excluded stories of a darker side of the Disney legend. Tamara, a play that is also a discursive metaphor, is used to demonstrate a plurivocal (multiple story interpretation) theory of competing organizational discourses. Subsequent sections address storytelling organizational theory, analyses of official accounts of Disney enterprises, and less well known, even contrary, accounts. The article concludes with implications for postmodern theory and future storytelling research projects.
    Keywords: discursive metaphor, plurivocal theory, deconstruction, storytelling organization, Disney, Tamara