فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های اطلاعاتی و جنایی
سال دهم شماره 4 (پیاپی 40، زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/02/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • داود سیفی قره یتاق*، ابوالفتح خالقی، محمد مهدی پور صفحات 9-36
    ملاحظات آماری موجود حاکی از روند رو به افزایش ارتکاب جرایم نسبت به سال های قبل و حداکثر میل به تبهکاری در سن 5/22 سالگی و مشارکت پایین تر زنان در ارتکاب جرایم است. در رویکرد جامعه شناختی به عوامل ارتکاب جرم، صرف نظر از اینکه جرم نتیجه همگانی شخصیت بزهکار با شرایطی است که او را احاطه کرده است و هیچ عاملی به تنهایی در تکوین نقض هنجارهای اجتماعی موثر نیست.تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات عوامل خانوادگی و فردی مانند تنبیه و بی مهری، از هم گسیختگی خانواده، محیط متشنج خانواده و جنسیت بر حجم و ساخت بزهکاری اجرا شده که از نظر ماهیت، توصیفی - تحلیلی و از نظر روش، علی - مقایسه ای است. برای بررسی های توصیفی، مشخصات 1049بزهکار از طریق آمارهای جنایی و مطالعه پرونده، موردبررسی قرارگرفته است؛اما برای تبیین های مقایسه ای، نمونهتحقیق شامل98 نفر بزهکارو91 نفر غیر بزهکار بودکه باروش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شد. مطابق نتایج آزمون تی، بین گروه بزهکاران و بهنجار از حیث ساختار گسسته خانواده، معاشرت با همسالان مجرم، نظارت والدین و سبک دلبستگی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین متغیر نظارت والدین و گسسته بودن ساختار خانواده با معاشرت با بزهکاران همبستگی منفی وجود دارد.
    کلیدواژگان: ساخت بزهکاری، سیستان و بلوچستان، عوامل خانوادگی، جنسیت، مواد مخدر، نرخ جرم
  • عبدالرضا امیری، اصحاب حبیب زاده*، رضا بهشتی، رضا عبدالرحمانی صفحات 37-64
    اتاق های گفتگوی اینترنتی یکی از فناوری های نوین ارتباطی بوده که در تبادل اطلاعات و ارتباطات نقش آفرینی می کنند. از سوی دیگر، تبعات و ابعاد منفی را در حوزه های مختلف دارند که از این جهت حائز اهمیت است. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اتاق های گفتگوی اینترنتی در ارتکاب جرایم اخلاقی صورت گرفته است. این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی از نوع پیمایش انجام شده است. جامعه آماری تعداد 8000 نفر از دانشجویان دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، دانشگاه شهید بهشتی، علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب بودند که براساس فرمول کوکران تعداد 321 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند.یافته های های تحلیلی پژوهش از دیدگاه کاربران بیانگر تاثیر معنادار متغیرهای مورد مطالعه بر ارتکاب جرایم اخلاقی در فضای اتاق های گفتگوی اینترنتی است، به طوری که نبود نظارت لازم در اتاق های گفتگوی اینترنتی اعم از عدم نظارت والدین، عدم حضور پلیس اینترنتی، عدم فیلترینگ و عدم نظارت سازمان های مسئول در فرآیند وقوع جرایم اخلاقی تاثیرگذار است، کاربران معتقدند که نبود محدودیت های اخلاقی متغیر تاثیرگذار دیگری بر شکل گیری و وقوع جرایم اخلاقی است. همچنین ناشناخته ماندن هویت اصلی کاربران در اتاق های گفتگو اعم از عدم پایبندی به هویت مذهبی و اعتقادی، هویت خانوادگی، هویت فرهنگی، هویت قومی و نژادی و ارائه هویت غیر واقعی در چت روم ها در ارتکاب جرایم اخلاقی بی تاثیر نیست. علاوه بر این از نظر کاربران، میزان بهره مندی از اتاق های گفتگوی اینترنتی در قالب مدت زمان صرف شده برای ارضای نیازها، میزان شکل گیری دوستی های اینترنتی و ارتباطات مخفیانه در چت روم ها در ارتکاب جرایم اخلاقی نقش دارند.
    کلیدواژگان: اتاق های گفتگو، اینترنت، گپ، جرایم اخلاقی، کاربران
  • محمدعلی اردبیلی*، مهدی مقیمی صفحات 65-90
    جهانی بودن فناوری های اطلاعات و ارتباطات اینترنت نشان از فراملی بودن جرم سایبری دارد. به همین دلیل برای پیشگیری موثر از جرم سایبری، همکاری به موقع و موثر بین کشورها ضروری است.از میان انواع همکاری های بین المللی، همکاری های پلیسی از اهمیتی ویژه برخوردار است. این امر وجود سازوکارهایی برای اقدام آنی، هماهنگ و تخصصی بین پلیس کشورها راحیاتی می سازد. در سازمان ملل متحد به عنوان شاخص ترین سازمان بین المللی، جرم سایبری به عنوان یک دغدغه جهانی مطرح شده است. کشورهایی با درجات مختلف پیشرفت اقتصادی، علمی، فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیرهعضو این سازمان هستند؛ از سویی نظام های پلیسی این کشورها نیز با یکدیگر تفاوت دارند. با درنظر گرفتن این تفاوت ها، هدف مقاله حاضر، بررسی آن دسته از اسناد سازمان ملل است که در راستای پیشگیری از جرم سایبری، به عنوان یکی از سیاست های جهانی، به ترویج همکاری های بین المللی پلیس پرداخته شده است. در این اسناد، با ایجاد یک چارچوب بین المللی، حداقل معیارها و قواعد مرتبط با همکاری های بین المللی پلیس پیشنهاد شده است. روش مقاله حاضر، اسنادی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. این مقاله با بررسی اسناد یاد شده، پیشنهاد تاسیس یک تیم واکنش سریع به حملات سایبری، محدوده عملکرد، ساختار، عناصر تشکیل دهنده و مسئولیت های این تیم ارائه شده است.
    کلیدواژگان: جرم سایبری، پلیس، پیشگیری از جرم، همکاری های بین المللی، سازمان ملل متحد
  • سعید عطا زاده*، سیدمحمود میرخلیلی، محمدعلی حاجی ده آبادی، علی حسین نجفی ابرندآبادی، محمد ابراهیم شمس ناتری صفحات 91-120
    حریم خصوصی از مهم ترین مفاهیمی است که در اکثر نظام های حقوقی، به ویژه نظام جزایی اسلام به طور جدی مورد تاکید قرار گرفته و احکام فقهی - حقوقی متعددی در این زمینه ارائه شده است. حرمت تجسس در زندگی خصوصی شهروندان و عدم دخالت در قلمرو حریم خصوصی مکانی، مهم ترین شاخصی است که مورد توجه متولیان نظام کیفری است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد مطالعات اسنادی نگاشته شده و ضمن تبیین مفاهیم حریم خصوصی و ممنوعیت تجسس در قلمرو آن با رویکرد تامین امنیت اخلاقی جامعه مورد بررسی قرار گرفت، یافته های پژوهش حاکی از آن است که اصولا حریم خصوصی افراد نباید مورد تعدی و تجاوز قرار گیرد. همان طور که در بسیاری از مباحث فقهی - حقوقی و همچنین اسناد بین المللی به حرمت تجسس و عدم جواز ورود به خانه مردم بدون اذن تاکید شده و حریم خصوصی غیر قابل تعرض قلمداد شده است، لذا زندگی خصوصی، امور خانوادگی، حقوق مادی، معنوی و غیره افراد از مداخله های خود سرانه به دور بوده، بدیهی است استثنائاتی در برخی از جرایم حوزه حریم خصوصی از جمله جرائم اخلاقی و منافی عفت که با ماهیت سازمان یافته و یا به منظور اشاعه فساد و فحشا صورت می گیرد و عفت عمومی و امنیت اخلاقی جامعه را جریحه دار نماید یا شاکی یا شاکیان خصوصی داشته باشد، در این صورت تجسس و ورود به حریم خصوصی برای کشف جرم با رعایت موازین اسلامی و قانونی ضرورت پیدا خواهد کرد.
    کلیدواژگان: ممنوعیت تجسس، حریم خصوصی، امنیت اخلاقی، اشخاص، اخلاق
  • مریم کاویانی، اکبر وروایی * صفحات 121-142
    در حقوق کیفری ایران به پیروی از فقه جزایی اسلام در خصوص جنایات غیر عمدی شامل جنایات شبه عمد و خطای محض، جانی به دیه محکوم می شود. در خصوص جنایات عمدی نیز اگر به هر دلیل امکان صدور یا اجرای حکم قصاص نباشد، جانی به پرداخت دیه محکوم می شود. مقدار دیه با توجه به نرخ تورم، سالانه افزایش می یابد. هدف اصلی این تحقیق تعیین تاثیر افزایش دیه بر میزان جرایم کلاهبرداری و ارتشا است و اینکه افزایش سالانه دیه بر کاهش یا افزایش این جرایم به چه شکل تاثیرگذار است.تحقیق حاضر از نوع هدف،کاربردی و از حیث روش توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل قضات دادگستری و کارشناسان سازمان های بیمه دولتی و شرکت های بیمه خصوصی در شهر کرمانشاه است که به شیوه نمونه گیری سهمیه ای، تعداد 80 نفر براساس جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان می دهند که افزایش سالانه دیه تاثیر معناداری بر جرایم کلاهبرداری و ارتشا دارد، بدین صورت که هرچه دیه افزایش یابد، میزان جرایم کلاهبرداری و ارتشا نیز افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: دیه، بیمه، کلاهبرداری، ارتشا، جنایات عمدی، جنایات غیرعمدی
  • بهمن مرادی *، سید یوسف موسوی صفحات 143-160
    احساس امنیت یکی از نیازهای اساسی جامعه بوده و نیروی انتظامی باید بتواند برای همه اقشار جامعه، محیطی امن، سالم و پایدار فراهم کند. امروزه با توجه به وجود نا امنی های اجتماعی مخصوصا برای بانوان و دانش آموزان دختر در سطح شهر تهران، انجام این تحقیق ضرورت دارد. بنابراین، با هدف سنجش احساس امنیت ذهنی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر تهران از عملکرد پلیس انجام پذیرفته است. تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و از حیث روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دبیرستان های دخترانه محله نامجو در قسمت مرکزی شهر تهران تشکیل می دهند که تعداد 100 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از از ابزار پرسش نامه استفاده شد. یافته های این تحقیق نشان داد که پایگاه اجتماعی و اقتصادی پدر خانواده، هیچ تاثیری بر برداشت دانش آموزان دختر از امنیت ذهنی ندارد. هر چه پلیس حضور فیزیکی ملموس و توام با رفتار مطلوب در جامعه داشته باشد، بر امنیت ذهنی دانش آموزان دختر افزوده خواهد شد و بین اطلاع رسانی رسانه ای و تبلیغات پلیسی و امنیت ذهنی دانش آموزان و همکاری آنان با پلیس رابطه مستقیم وجود دارد.
    کلیدواژگان: امنیت، احساس امنیت، امنیت ذهنی، پایگاه اجتماعی و اقتصادی، عملکرد پلیس
|
  • Davood Seifi Ghara, Yatagh*, Abolfazl Khaleghi, Mohammad Mahdipoor Pages 9-36
    Statistics proves the ever-increasing rate of crimes. The present study tries to investigate the effect of individual and Family factors such as punishment, family disconnection, Stressful environment, and gender on the rate and nature of delinquency. This was a descriptive-analytic study. In order to study descriptively, 1049 delinquents were analyzed based on the criminal Statistics and case studies. For Comparative Studies, 98 delinquents and 91 no delinquents were randomly selected to from the Statistical sample of the study. Questionnaire was used to collect the required data. T-test was used to analyze the collected data. The findings of the Study demonstrated that there was a significant relationship between the delinquent and no delinquent Subjects regarding the family structure, relations with the Peers, Parents control, and style of attachment.
    Keywords: Nature of delinquency, Sistan, Baluchistan, Family factors, Gender, Drug, Crime Rate
  • Abdolreza Amiri, As, Hab Habibzadeh*, Reza Beheshti, Reza Abdolrahmani Pages 37-64
    Chat-rooms are among the new communicative technologies. That play role in information sharing and communication. They, on the other hand, have negative consequences. The present study tries to investigate the role of internet chat rooms in ethical crimes. This was a descriptive-analytic field study. 8000 of the students studying in Tehran universities formed the statistical population of the study. 321 of them were randomly selected as the statistical sample. The findings of the study proved a significant relationship between the variables of the study and ethical crimes. Findings also showed that lack of required control in chat-rooms including parents control, lack of internet police, lack of filtering, and lack of control on the part of authorities are efficacious toward ethical crime rate.
    Keywords: Chat, rooms, Internet, Chat, Ethical crimes, Communication, Information sharing
  • Mohammad, Ali Ardabili*, Mahdi Moghimi Pages 65-90
    Globalized information and communication technologies mean that cybercrimes are international in nature. So, international Cooperation is needed to prevent the cybercrimes. This necessitates the police mechanisms for the immediate effective measures. Cybercrimes are now a serious global concern in the UN. Nations with different levels of economic, scientific, cultural, military, and political statuses are the members of such organization. The law enforcement systems of such countries are quite different though. The present study tries to investigate the UN documents of the cybercrime prevention which promote the international police cooperation. This is a library research which suggests a reaction team for acting against the cyber attacks, performance range, structure, constituting elements, and the related responsibilities of the team.
    Keywords: Cyber Crimes, Police, Crime Prevention, International Police Cooperation, UN
  • Saeid Atazade*, Seyed Mahmoud Mirkhalili, Mohammad Ali Hajidehabadi, Ali Hussain Najafi Abrandabady, Mohammad Ibrahim Shams Nateri Pages 91-120
    Private Zones of people are of utmost importance in most legal system, especially in Islam legal system. Islam has legally prohibited search of private Zone of the citizens. This was a descriptive-analytic study aiming at elaborating on private zones and prohibition of it in society. The findings of the study demonstrated that the private zones of people must not be distorted. Our Islamic legal system prohibits searching the private zones of citizen and illegal entries, so private life, family issues, and citizen rights are all immune from illegal intervention. It is worth mentioning that sometimes crime detection may necessitate certain aspects of searching one’s private zone.
    Keywords: Search, Prohibition of search, Private zone, Ethical security, People, Ethics
  • Maryam Kaviani, Akbar Varvaie* Pages 121-142
    Murderer in Iran’s Criminal Law is sentenced to pay blood money in case the crime is unintentional. The blood money is annually increased based on the inflation. The present study tries to investigate the effect of blood money annual increase on the rate of fraud and bribery. This was a field study. The instrument used for data collecting was questionnaire. The statistical population of the study was formed by judges, governmental insurance experts, and experts of the private insurance companies of Kermanshah.80 of Them were selected to from the Statistical sample of the Study. The findings showed that there was a significant relationship between the annual increase of blood money and the rate of fraud and bribery.
    Keywords: Blood money, Fraud, Bribery, Intentional homicide, Unintentional homicide
  • Bahman Moradi*, Seyed Yoosef Moosavi Pages 143-160
    Sense of security is one of the basic needs of the society. Police need to prepare a secure environment for every people. Conducting such studies is needed regarding the increasing social insecurity, especially for women and students. This study aims at measuring the students’ sense of security in Tehran. This was an applied descriptive-analytic field study. Questionnaire was used to collect the required data. 100 female students were randomly selected to from the statistical sample of the study. The findings of the study demonstrated that the socialfinancial status of the father of the family has no significant effect on the students’ sense of security. Findings also showed that the police physical presence has significant relationship with the students’ sense of security.
    Keywords: Security, Sense of Security, Mental Security, Economic, Social Status, Police Performance