فهرست مطالب

پژوهشهای جانوری (زیست شناسی ایران) - سال بیست و هشتم شماره 2 (تابستان 1394)

مجله پژوهشهای جانوری (زیست شناسی ایران)
سال بیست و هشتم شماره 2 (تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/01/25
  • تعداد عناوین: 15
|
  • مقاله پژوهشی
  • زهرا آب پیکر، پروین لهراسبی، ملیحه الزمان منصفی صفحات 116-124
    تحقیقات قبلی موید اثرعصاره آبی بذر گیاه شوید بر هورمون های جنسی است. در تحقیق حاضر تغییرات بافتی رحم و تخمدان در موش های صحرایی تیمار شده با عصاره ابی بذر شوید با عصاره ی آبی برگ شوید که استفاده غذایی فراوانی دارد، مقایسه می گردد. 21 سر موش صحرایی ماده به سه گروه 7 تایی شامل گروه کنترل، گروه های آزمایشی تیمار با عصاره ها ی آبی بذر و برگ شوید تقسیم شدند. گروه های آزمایشی روزانه ml1 عصاره ( g/Kg/day5/0) را به مدت 25 روز دریافت کردند. در پایان آزمایش از آئورت پشتی خونگیری شد ومیزان هورمون های استروژن، پروژسترون،LH و FSH اندازه گیری گردید. رحم و تخمدان ها برداشته شده و مقاطع بافتی تهیه شده با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شدند. تغییرات هیستومورفومتریک رحم و تخمدان توسط میکرومتر مدرج چشمی اندازه گیری شدند. میزان پروژسترون، ارتفاع اپیتلیوم رحم، قطر کل و قطر لومن غدد رحمی، تعداد انشعابات غدد رحم و ضخامت میومتر تنها در موش های تیمار شده با عصاره آبی بذر شوید در مقایسه با گروه کنترل افزایش نشان دادند. قطر سلول های گرانولوزای جسم زرد تخمدان و قطر هسته این سلول ها در هر دو گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت. افزایش اندازه سلول های گرانولوزای جسم زرد بیانگرافزایش فعالیت ترشحی تخمدان و تولید هورمون های استروئیدی می باشد. عصاره آبی بذر گیاه شوید سبب رشد بخش های مختلف رحم شده است ولی عصاره آبی برگ شوید فاقد این اثرات می باشد. بذر گیاه شوید بر سیستم تولید مثلی موش های ماده تاثیر گذار بوده ولی برگ گیاه شوید اثر چندانی ندارد.
    کلیدواژگان: رحم، تخمدان، هیستومورفومتری، شوید، هورمون های جنسی
  • زهرا آژ، ایمان سوری نژاد، احسان کامرانی، مهدی قدرتی شجاعی صفحات 125-135
    رژیم غذایی ماهی کفشک تیزدندان Psettodes erumei در آبهای ساحلی خلیج فارس از فروردین تا اسفند 1391 با نمونه برداری ماهانه 30 قطعه ماهی بررسی شد. میانگین طول کل و وزن نمونه های بررسی شده به ترتیب 39/9 ± 47/38 سانتیمتر و 79/756 ±92/986 گرم بود. بیشترین تعداد معده های پر و بیشترین مقدار شاخص گاستروسوماتیک در ماه های مرداد (04/2 ± 22/5) و شهریور (28/2 ± 84/5) و کمترین مقدار شاخص گاستروسوماتیک در فصل پاییز و ماه آبان (24/0± 27/1) محاسبه شد که مبین بیشترین شدت تغذیه این گونه در فصل تابستان است. شاخص خالی بودن معده برای کفشک تیزدندان در کل دوره نمونه برداری 26/60 محاسبه شد که نشان می دهد این گونه نسبتا کم خور می باشد. کمترین مقدار شاخص خالی بودن معده که موید بیشترین تعداد معده های پر می باشد نیز در فصل تابستان مشاهده گردید. شاخص خالی بودن معده در ماده های غیر بالغ بیشتر از نرهای بالغ و ماده های بالغ بود. بر اساس نتایج شاخص ارجحیت غذایی، ماهیان استخوانی اولویت غذایی اول کفشک تیزدندان (77/73)، میگو اولویت غذایی دوم (95/22) و اسکوئید (28/3) غذای تصادفی این گونه را در خلیج فارس تشکیل می دهد. میزان شاخص طول روده به طول کل بدن در ماهی کفشک تیزدندان 099/0 ± 43/0 محاسبه شد که بر گوشت خوار بودن گونه مذکور دلالت دارد.
    کلیدواژگان: کفشک تیزدندان Psettodes erumei، شاخص گاستروسوماتیک، رژیم غذایی، خلیج فارس
  • منصور آلبوغبیش، حمید محمدی آذرم، وحید یاوری، محمد ذاکری صفحات 136-145
    در مطالعه حاضر اثر جایگزینی پودر ماهی باکنجاله سویا و مخمر نانوایی بر رشد، شاخصه های تغذیه ای، مورفومتریک و بازماندگی ماهیان جوان بنی (Mesopotamichthys sharpeyi) مورد بررسی قرار گرفت. تیمار غذایی شامل تیمار شاهد (فاقد پودر سویا و مخمر نانوایی)، سطح 25%، سطح 50%، سطح 75% و سطح 100% جایگزینی پودر ماهی با کنجاله سویا و مخمر نانوایی با نسبت برابر هرکدام با سه تکرار در قالب یک طرح تصادفی بررسی شد. در هر تکرار 40 عدد ماهی با میانگین وزن 29/0±40/4 گرم در مخازن 300 لیتری ذخیره سازی و سه بار در روز در حد سیری به مدت 8 هفته تغذیه شدند. نتایج نشان داد که جایگزینی پودر ماهی با سطوح مختلف پودر سویا و مخمر نانوایی اثر منفی بر وزن نهایی (37/0±80/7 در مقابل 35/0±13/7 گرم) و درصد بازماندگی ماهیان (45/3±5/96 در مقابل 40/1± 63/97 درصد ) در تیمار 100 درصد جایگزینی پودر ماهی در مقایسه با شاهد نداشته است (05/0P > ). مقدارکل غذای دریافتی (34/26± 59/376 در مقابل 92/7±73/309 گرم)، کل پروتئین دریافتی (41/8±5/120 در مقابل 55/2±1/99 گرم ) (05 /0P <) و ضریب تبدیل غذایی(11/0±10/3 در مقابل17/0±70/2) (05/0P > ) افزایش یافت. همچنین کارایی پروتئین بطور معنی داری (05 /0P < ) در تیمار 100 درصد جایگزینی پودر ماهی در مقایسه با شاهد (03/0±03/1 در مقابل 08/0±13/1 گرم) کاهش یافته است. شاخصه های کبدی، احشایی و فاکتور وضعیت بدن ماهیان در بین تیمارها با یکدیگر تفاوت نداشتند (05/0P > ). بنابراین استفاده از کنجاله سویا و مخمر نانوایی برای جایگزینی کامل با پودر ماهی در جیره غذایی ماهیان جوان بنی توصیه میشود.
    کلیدواژگان: پودر ماهی، کنجاله سویا، مخمر نانوایی، ماهی بنی
  • پریا اکبری، محمد سعید فریدونی، مصطفی اخلاقی صفحات 146-153
    هورمون لووتیروکسین سدیم ارتباط ویژه ای با مراحل اولیه رشد، نموو بقاء تخم و لارو ماهیان دارد. هدف از این تحقیق، بررسی نحوه عملکرد هورمون لووتیروکسین سدیم بر درصد تخمه گشایی و بقاء لارو قزل آلای رنگین کمان در مراحل اولیه رشد و نمو می باشد. این تحقیق، در کارگاه تکثیر و پرورش روستای دلخان سپیدان شیراز انجام گرفت. تخم های لقاح یافته به مدت شش ساعت در حمام لووتیروکسین سدیم با غلظت های 0، 1/0، 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر ( با سه تکرار)، در سینی تراف های فایبر گلاس قرار گرفتند. بعد از تخمه گشایی لاروهای حاصله به مدت شش ساعت مجددا در حمام لووتیروکسین سدیم با غلظت های فوق قرار گرفتند، سپس تا مرحله جذب کیسه زرده ، در تراف های بدون سینی دارای جریان آب قرار گرفته و پس از تخلیه لاروها در تشتهای جداگانه ، به شمارش لاروها پرداخته شد. و در پایان، پس از جذب کیسه زرده ، تعداد لاروهای زنده قزل آلای رنگین کمان شمارش گردید. نتایج حاصل از این تحقیق، نشان داد که بیشترین درصد تخمه گشایی (04/1± 42/81%) و درصد بقاء لاروها بعد از جذب کیسه زرده (75/0± 90/72%) در غلظت 5/0 میلی گرم بر لیتر لووتیروکسین سدیم، مشاهده شد (05/0>P). این تخقیق نشان می دهد که لووتیروکسین سدیم منجر به افزایش درصد تخمه گشایی و درصد بقاء لاروها بعد از جذب کیسه زرده می گردد.
    کلیدواژگان: لووتیروکسین سدیم، قزل آلای رنگین کمان، درصد تخمه گشایی، درصد بقاء
  • مریم خسروی، شهرزاد خاکپور، سایه جعفری مرندی، میترا احدی عالی صفحات 154-160
    در تحقیقات زیادی اثرات ضدافسردگی، ضد میکروبی، ضددردی و آنتی اکسیدانی گیاه مریم گلی (Salvia officinalis L.) مورد بررسی قرار گرفته است. دراین تحقیق اثر ضدالتهابی اسانس مریم گلی بر التهاب ایجاد شده با تزریق گزیلن در گوش راست موشهای کوچک آزمایشگاهی نر مطالعه شد. بدین منظور در گروه های تجربی03/0 میلی لیتر گزیلن در لاله گوش راست موشهایی با وزن 25- 20 گرم بصورت زیر جلدی تزریق شد. به گروه هایی از حیوانات اسانس5، 10 و 20 درصد مریم گلی و دگزامتازون (mg/kg15)، 30 دقیقه قبل از تزریق گزیلن بصورت داخل صفاقی تجویز شد. از دگزامتازون بعنوان یک داروی ضدالتهاب کورتیکواستروئیدی استفاده گردید. التهاب براساس تفاوت وزنی قطعات 6 میلی متری جدا شده از هر یک از دو گوش تزریق شده و تزریق نشده موشها سنجیده شد. پس از تزریق اسانس یا دارو از حیوانات خونگیری شده و تعداد لوکوسیتهای سرم خون حیوانات شمارش شد. نتایج نشان داد که اسانس مریم گلی اثر ضدالتهابی دارد، که با اثر دگزامتازون قابل مقایسه است.
    کلیدواژگان: مریم گلی (Salvia officinalis L، )، اسانس، اثر ضدالتهابی، دگزامتازون، موش کوچک آزمایشگاهی
  • سارا رستگار، عبدالعلی موحدی نیا، زهرا یاراحمدی صفحات 161-169
    زمینه مطالعه
    هیدروکربن های حلقوی آروماتیک از آلاینده های آلی محیط می باشند و می توانند بر آبزیان و اکوسیستم های آبی اثرات مخربی داشته باشند.
    هدف
    مطالعه حاضر به بررسی اثر هیدروکربن بنزوآلفاپایرن (BaP) بر ساختار آبشش و تغییرات سطوح کورتیزول ماهی شانک زردباله (Acanthopagrus latus) پرداخته است.
    روش کار
    ماهیان در سه گروه پایه، شاهد و تیمار بررسی شدند. درگروه تیمار از ایمپلنت داخل صفاقیmg/kg 50 بنزوآلفاپایرن به ازای وزن بدن در g μl/10 روغن نارگیل به ازای وزن بدن، در گروه شاهد g μl/10 روغن نارگیل به ازای وزن بدن استفاده شد و گروه پایه بدون دستکاری باقی ماند. 72 ساعت پس از ایمپلنت نمونه گیری صورت گرفت. برای نمونه گیری پس از بی هوش کردن ماهی، نمونه خون و کمان آبششی تهیه شد.
    نتایج
    نتایج افزایش معنی دار سطوح کورتیزول پلاسما را در دو گروه شاهد و تیمار BaP نشان داد. ارزش گذاری تغییر بافت بیانگر آسیب سخت آبششی تحت تیمار BaP بود.
    نتیجه گیری نهایی: به نظر می رسد BaP با تغییر سطوح کورتیزول پلاسما و ایجاد عوارض آبششی می تواند در تنظیم اسمزی و تنفس ماهیان اختلال ایجاد نماید و از این طریق در ادامه در موازنه هیدرومینرال و بقای ماهی اثرات مخربی داشته باشد.
    کلیدواژگان: هیستوپاتولوژی، هورمون، تنظیم اسمزی، هیدرو کربن حلقوی آروماتیک، آلودگی
  • پریا رضوی پور، سهیل ایگدری، هادی پورباقر، یزدان کیوانی صفحات 170-179
    گونه سیاه ماهی توئینی (Capoeta damascina) از جمله ماهیان آب های داخلی است که پراکنش وسیعی در زیستگاه های مختلف دارد. با توجه به توانایی زیست این گونه در زیستگاه های مختلف، این تحقیق با هدف شناخت الگوهای ریختی مشترک که آنها را قادر به زیست در زیستگاه های مختلف می کند و روند انعطاف پذیری آنها با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا در آمد. برای این منظور تعداد 150 نمونه ماهی از 5 اکوسیستم آبی مختلف واقع در بخش ایرانی حوضه دجله نمونه برداری گردید، از سمت جانبی چپ نمونه ها عکسبرداری و تعداد 17 لندمارک (مرز نشانه) جهت استخراج داده های شکل بدن در روش ریخت سنجی هندسی توسط نرم افزار TpsDig2 رقومی گردید. داده های حاصل پس از آنالیز پروکراست، توسط تحلیل های چندمتغیره تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، تجزیه همبستگی کانونی (CVA) براساس ارزش p حاصل از permutation test و آنالیز خوشه ایمورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین شکل بدن هر پنج جمعیت مورد مطالعه وجود دارد (0001/0>P). عمده ی این تفاوت ها مربوط به تغییرات در ناحیه پوزه، عمق سر، موقعیت باله ی سینه ای و مخرجی و عرض ساقه ی دمی بودند، که بیانگر انعطاف پذیری این بخش ها در پاسخ به شرایط محیطی زیستگاه جمعیت های مورد بررسی می تواند باشد. داشتن دهان با موقعیت شکمی، شکل سر، شکل بدن کاملا« دوکی شکل به عنوان ویژگی های مشترک در بین اعضای این گونه بودند که می تواند بیانگر عام گرا بودن شکل بدن این گونه باشد، که برای گونه هایی که در محیط های متغیر مثل رودخانه ها زیست می کنند می تواند یک مزیت محسوب گردد.
    کلیدواژگان: توئینی، ریخت سنجی هندسی، عام گرا، انعطاف پذیری
  • رویا صدری، روزبه فلاحی صفحات 180-187
    سقط جنین در گاو و گاومیش رایج است و به استثنا ، آلودگی با سالمونلا آبورتوس اطلاعات کمتری در مورد سایر علل سقط جنین مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته است . بررسی سرو اپیدمیولوژیکی در گله ئی توام با سابقه سقط ( نعداد گاو43 و گاو میش 47 راس ) درناحیه شمال ایران انجام گرفت وسرم های مثبت در برابر عفونت های رینو تراکئیت ، بروسلا آبورتوس ، زبان آبی ، بیماری اسهال ویروسی و توکسوپلاسما گوندئی با استفاده از کیت های تجاری الایزا تعیین شدند. نتایج نشان داد اکثر دام های گله ، مبتلا به بیماری رینوتراکئیت عفونی بودند ( 05/0 < p و 8 /69 و 3 /70% ) و بترتیب سقط بر اثر بروسلا آبورتوس (05/0P> 6/32و 6/42% ) ، اسهال ویروسی (3/ 9 و 4/6% و 05/>0 P ) و ویروس زبان آبی (7/4 ، 4/6 % و 05/0 P >) صورت گرفته بود ، تمام دام ها در برابر توکسو پلاسما گوندئی سرم منفی بودند در گاو میش های سرم مثبت بر حسب سن در برابر بروسلا آبورتوس، ویروس زبان آبی و عوامل عفونی متعدد تفاوت قابل توجهی وجود داشت (05/0 P< ). درسقط پیشین یا اخیر گاو و گاومیش نسبت قابل توجهی مشاهده شد ( ا00/0>P ). نتایج نشان داد که سقط در دام های سرم مثبت در برابر عوامل عفونی مورد مطالعه در مواجهه با جدایه های دیگر نسبت قابل توجهی وجود ندارد در حالی که درسقط های پیشین و اخیر هر دو نوع دام نسبت قابل توجهی وجود داشت
    کلیدواژگان: گاو، سقط جنین، عوامل عفونی
  • امیر صوفی زاده، ویدا حجتی، حاجی قلی کمی صفحات 188-197
    مار چلیپر (Natrix tessellata) متعلق به خانواده کلوبریده، نیمه آبزی و روز فعال بوده و در اکثر مناطق ایران انتشار دارد. این مطالعه به منظور بررسی زیست شناسی تولید مثل جنس ماده در مار چلیپر از اوایل فروردین تا آبان 1391 در استان مازندران انجام شد. 63 نمونه ماده از چهار ایستگاه مزرعه پرورش ماهی آب بندانسر، پارک جنگلی شهید زارع، شالیزارهای اطراف ساری و رودخانه تجن واقع در شهرستان ساری در طول روز با دست و تور دستی جمع آوری شدند. نمونه ها با کلروفرم بیهوش شده و پس از انجام مطالعات ریخت شناسی و زیست سنجی تشریح شده گردیده و تخمدان ها و اویداکت ها مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ماده های مار چلیپر پس از خواب زمستانی و در اواسط فروردین فعالیت زیستی خود را از سر گرفته و فصل تولیدمثل خود را آغاز می کنند. اووژنز از اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد به اوج خود می رسد، از اواخر تیر کاملا کاهش یافته و در مرداد ماه خاتمه می یابد. تخم گذاری از اواخر بهار تا اوایل تابستان است. نوزادان و نمونه های جوان از اوایل مرداد تا مهر به وفور یافت می شوند.
    کلیدواژگان: مار چلیپر، کلوبریده، زیست شناسی، جنس ماده، استان مازندران
  • امیدوار فرهادیان، لیلی دقیقی، عیسی ابراهیمی درچه صفحات 198-209
    Euchlanis dilatata از روتیفرهای آب شیرین است که پتانسیل پرورش مناسبی به عنوان غذای زنده در آبزی پروری دارد. در این تحقیق رشد و تولید این گونه با تغذیه جیره از 6 جیره شامل کلرلا (Chlorella vulgaris)، سندسموس (Scenedesmus quadricauda) ، کلرلا + سندسموس، کود مرغی، کود گاوی، کود مخلوط مرغی + گاوی مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به مدت 16 روز در دمای 24 درجه سانتی گراد، دوره نوری 12 ساعت تاریکی : 12 ساعت روشنایی و شدت نور 60 میکرمول فوتون بر متر مربع بر ثانیه در ارلن مایرهای 250 میلی لیتری در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که نوع جیره بر رشد و تولید E. dilatata تاثیر معنی دار دارد (P<0.05). میانگین اوج تراکم جمعیت روتیفر E. dilatata تغذیه شده با تیمارهای کلرلا، سندسموس، کلرلا + سندسموس ، کود مرغی، کود گاوی، کود مخلوط مرغی+ گاوی به ترتیب 7/115، 0/65، 8/128، 3/22، 2/69 و 3/163 فرد در میلی لیتر بدست آمد. علاوه بر این، میانگین میزان رشد ویژه روتیفر به ترتیب 25/0، 24/0، 28/0، 02/0، 24/0 و 30/0 در روز بدست آمد. میانگین طول و عرض لوریکا بترتیب دارای دامنه 272-153 میکرون و 226-108 میکرون داشت. بطورکلی، پرورش این گونه با کلرلا + سندسموس و تیمار کود مرغی + کود گاوی عملکرد مناسب تری را داشت. پرورش E. dilatata با تغذیه روی کود مرغی + کود گاوی ممکن است هزینه های تولید روتیفر را کاهش دهد.
    کلیدواژگان: Euchlanis dilatata، کود آلی، رشد و تولید، جلبک های میکروسکوپی
  • عبدالحسین محمودیان شوشتری، علیرضا صفاهیه، یدالله نیکپور قنواتی، محمد تقی رونق، محمدعلی سالاری علی آبادی صفحات 210-222
    مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان آلودگی رسوبات سطحی مناطق بین جزرو مدی استان بوشهر به فلزات سنگین روی، مس، کادمیم و سرب و تجمع آنها در کیتون پوست ماری در 5 ایستگاه نایبند، کلات، رستمی، هلیله و بوشهر در سواحل استان بوشهر در زمستان 1389 وتابستان 1390 به انجام رسیده است. نتایج نشان داد که الگوی غلظت فلزات سنگین در نمونه های رسوب، بافت نرم و بافت سخت کیتون پوست ماری به ترتیب به صورت Pb>Cu>Cd Zn>،Cu>Zn>Cd>Pb و Zn>Cu>Pb>Cd می باشد. بین بافت نرم _رسوب ، بافت سخت _ رسوب و بافت نرم _ بافت سخت اختلاف معنی داری مشاهده نشد( 05/0 p> ). این یافته مشخص می کند که جذب و تجمع زیستی فلزات در کیتون به تنهایی وابسته به غلظت فلزات در رسوبات نمی باشد. بلکه منابع دیگری ممکن است در دسترسی زیستی دخالت داشته باشند. غلظت فلزات در رسوبات فقط از سطح LAL بیشتر بود و از حدود سایر استانداردهای تعیین شده برای فلزات کمتر بود. بنابراین میتوان گفت مناطق مورد مطالعه نسبتا پاک و عاری از آلاینده های فلزی است. مقایسه میانگین غلظت فلزات روی، مس، کادمیم و سرب در بافت نرم کیتون پوست ماری(Chiton lamyi،Dupuis، 1918) با برخی استانداردهای جهانی نشان داد که میزان مس و کادمیم در بافت نرم از برخی استانداردهای جهانی بیشتر است. این مسئله می تواند برای آبزیانی که از کیتون تغذیه می کنند تهدید آمیز باشد، کیتون ها ممکن است صدف(بافت سخت) خود را برای جدا سازی بخشی از کادمیم جذب شده در بافت نرم مورد استفاده قرار دهند.
    کلیدواژگان: کیتون پوست ماری، فلزات سنگین، مناطق بین جزر و مدی، استان بوشهر
  • مصیب سیدی آب الوان، مصطفی غفاری، احمد قرایی صفحات 223-232
    روتیفر آب شیرین B. calyciflorus یکی از مهمترین گونه های زئوپلانکتونی می باشد که درآبزی پروری، زنجیره غذایی اکوسیستم های آبی و پایش های زیست محیطی دارای اهمیت می باشد. ترکیبات نیکل یکی از آلاینده های محیطی پایدار در محیط بوده که از لحاظ شیمیایی و زیستی قابلیت شکستن به ترکیبات سمی آلی دیگر را ندارد و به کندی از محیط حذف می شود.در این تحقیق سطح پاسخ جمعیت روتیفر Brachionuscalyciflorus نسبت به شش غلظت مختلف از نیکل (0،025/0، 05/0، 1/0، 2/0 و 4/0 میلیگرم در لیتر) با سه تکرار به ازای هر غلظت طی مدت 8 روز مورد بررسی قرار گرفت. تراکم و نرخ رشد ویژه روتیفرهابه طور روزانه در گروه شاهد و تیمارهای حاوی فلز نیکل محاسبه شد.نتایج نشان داد که رشد جمعیت روتیفرها با افزایش غلظت نیکل در محیط کشت به طور معنی داری (05/0>P) کاهش یافت. بیشترین تراکم(05/0±15/49 فرد در میلی لیتر) در روز هشتم مربوط به تیمار شاهد و کمترین تراکم (0±67/1فرد در میلی لیتر) مربوط به تیمار حاوی غلظت 4/0 میلیگرم در لیتر فلز نیکل بدست آمد. همچنین نرخ رشد ویژه روتیفرها با افزایش غلظت این فلز به طور معنی داری (05/0>P) کاهش یافت و از 56/0 در تیمار شاهد به 07/0 در غلظت 4/0 میلیگرم در لیتر فلز نیکل رسید. نتایج این تحقیق نشان داد که روتیفرB. calyciflorus نسبت به فلز نیکل از حساسیت بالایی برخوردار است.
    کلیدواژگان: روتیفرBrachionuscalyciflorus، نیکل، نرخ رشد ویژه، تراکم جمعیت
  • منصوره ملکیان، راحله باقری صفحات 233-243
    پارامترهای متعدد سیمای سرزمین بر غنا و تنوع گونه ای مناطق حفاظت شده اثر می گذارند که باید در طراحی و انتخاب مناطق جهت حفاظت از گونه ها مورد توجه قرار گیرند. در این پژوهش تاثیر دو پارامتر حاشیه و اندازه منطقه حفاظت شده بر تنوع و غنای گونه ای شش منطقه حفاظت شده استان کهگیلویه و بویر احمد شامل دنا، خئیز و سرخ، دنای شرقی، خامین، دیل و تنگ سولک بررسی شد. در مجموع تعداد 20 گونه پستاندار بزرگ جثه در این مناطق مشاهده و ثبت شد. بیشترین مقدار غنا (65/19) و تنوع گونه ای (64/1) در منطقه حفاظت شده دنا و کم ترین مقدار غنا (45/9) و تنوع گونه ای (79/0) در منطقه تنگ سولک به دست آمد. تجزیه داده ها با استفاده از رگرسیون خطی بیانگر تاثیرپذیری مثبت غنا و تنوع گونه ای پستانداران از مساحت منطقه حفاظت شده و تاثیرپذیری منفی این پارامترها از شکل منطقه (نسبت محیط به مساحت) می باشد. با توجه به روند تخریب زیستگاه ها و محدود شدن حفاظت از تنوع زیستی به مناطق چهارگانه، جلوگیری از کاهش نسبت محیط به مساحت و تلاش در افزایش وسعت مناطق می تواند در راستای مدیریت بهتر و حفاظت از تنوع زیستی استان کهگیلویه و بویر احمد ثمربخش باشد.
    کلیدواژگان: تنوع زیستی، مناطق حفاظت شده، غنای گونه ای همگن، نمایه شانون وینر، اثر حاشیه
  • زیبا ممدوح، مرتضی موحدی فاضل صفحات 244-255
    در این تحقیق، تاثیر غلظت های مختلف عصاره آبی سیر روی منابع انرژی و سرماسختی در حشرات کامل سوسک کلرادو مورد بررسی قرار گرفت. لاروهای سن دوم یک روزه تا پایان سن چهارم لاروی با برگ های سیب زمینی تازه آغشته به غلظت های مختلف عصاره (50، 25، 15، 5 درصد و شاهد) به صورت روزانه تغذیه شدند. میزان تغییرات گلیکوژن، کربوهیدرات و چربی کل به ازای میلی گرم وزن خشک بدن حشره برای 4 حشره ی نر و ماده به صورت جداگانه اندازه گیری شد. همچنین تاثیر غلظت های 50، 25، 10 و 5/2 درصد عصاره سیر بر سرماسختی ارزیابی گردید. نتایج بیانگر اثرات معنی دار غلظت های عصاره ی سیر بر میزان چربی کل و قند است (001/0 >p). بیشترین میزان کاهش و افزایش قند بترتیب پس از کسر اثر شاهد، در غلظت 25% به میزان 37/49 درصد و در غلظت 5%، 23/141 درصد مشاهده شد. همچنین، بیشترین میزان کاهش و افزایش چربی کل پس ازکسر اثر شاهد بترتیب در غلظت 5% به میزان 33/15 درصد و غلظت 25% به میزان 46/38 درصد مشاهده گردید. عصاره ی سیر روی مقدار گلیکوژن تاثیر معنی داری نداشت. عصاره ی سیر در غلظت 10% بیشترین افزایش نقطه فوق سرما را در مقایسه ی با شاهد، به میزان 14/ 5- به همراه داشت (01/0 p<). نتایج موید آن است که عصاره ی سیر می تواند با تاثیر بر منابع انرژی و ظرفیت فوق سرمای سوسک کلرادوی سیب رمینی، نرخ زنده مانی حشرات زمستان گذران را کاهش دهد.
    کلیدواژگان: سوسک برگخوار سیب زمینی، عصاره ی سیر، منابع انرژی، سرماسختی، نقطه فوق سرما
  • مقاله کوتاه
  • فردین شالویی، طیبه حسینی، محمدرضا ایمان پور صفحات 256-262
    برخی از خصوصیات بیولوژیکی اسپرم شامل پارامترهای فیزیکی، شاخص های بیوشیمیایی پلاسمای سمینال (ترکیبات یونی و آلی) و موفقیت لقاح ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در تکثیر خارج از فصل مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و کلر به ترتیب 22/28± 87/60، 69/13± 56/36، 19/1± 33/4، 88/0± 08/3 و 60/27± 96/71 میلی مول در لیتر بود. پلاسمای سمینال حاوی 13/0± 26/0گرم در دسی لیتر پروتئین، 54/1± 69/2 میلی گرم در دسی لیتر کلسترول، 86/0± 23/2 میلی گرم در دسی لیتر گلوگز، 45/2± 46/6 میلی گرم در دسی لیتر تری گلیسرید و 31/9± 04/11 میلی گرم در دسی لیتر اوره بود. میزان اسپرماتوکریت 57/3±41/24 درصد، تعداد اسپرماتوزوآ 109×23/1±98/2در هر میلی لیتر اسپرم، محدوده pH 26/0± 16/7 و طول دوره حرکت اسپرم 24/5±72/27 ثانیه بود. pH مایع سمینال از 32/0± 72/6 در فصل تکثیر به 26/0± 16/7 در طی تکثیر خارج از فصل افزایش یافت (01/0p<). اما اسپرماتوکریت، غلظت یون های کلسیم، کلر و میزان کلسترول مایع سمینال به صورت معنی داری در تکثیر خارج از فصل کاهش یافت (01/0p<). همچنین درطی تکثیر خارج از فصل تعداد اسپرماتوزوآ و میزان تری گلیسرید به صورت معنی داری کم شد (05/0p<). حجم اسپرم، طول دوره حرکت، موفقیت لقاح، غلظت یون های سدیم، منیزیم و پتاسیم، سطوح اوره و پروتئین مایع سمینال در تکثیر فصل و خارج از فصل باهم تفاوتی نداشتند (05/0p>). در این مطالعه پارامترهای فیزیکی اسپرم، پارامترهای بیوشیمیایی مایع سمینال و موفقیت لقاح در ماهی قزل آلای رنگین کمان طی فصل تکثیر و تکثیر خارج از فصل مورد بررسی قرار گرفت. اگرچه تفاوت های معنی داری در برخی از پارامترهای اسپرم شناختی و بیوشیمیایی مایع سمینال مشاهده شد.
    کلیدواژگان: اسپرماتوکریت، پلاسمای سمینال، تکثیر خارج از فصل، قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)
|
  • Zahra Abpeikar, Parvin Lohrasbi, Malihezaman Monsefi Pages 116-124
    Our previous research confirmed the effects of dill seed aqueous extract on sex hormones therefore at the present study, histological changes of uterus and ovaries are compared in rats treated with dill seed and leaf aqueous extracts that use widely as food. 21 female Wistar rats were divided into three groups of control, dill seed and leaf aqueous extracts treated groups (n=7). Experimental groups were received 1ml of 0.5g/kg of extract for 25 days. At the end of experiment, blood sample were taken from dorsal aorta and estrogen, progesterone, LH and FSH concentrations were measured. Uterus and ovaries were removed and their tissue sections were stained with haematoxylin and eosin. Histomorphometrical changes in uterus and ovary were measured by ocular micrometer. Progesterone level, uterine epithelium, the total diameter and uterine glands lumen, the number of uterine glands and myometrial thickness increased only in rats treated with dill seed aqueous extract compared to the control group. Corpus luteum granulosa cells diameters and their nuclear diameter increased significantly in both experimental groups compared to the control group. Granulosa cells elongation represented their higher production of steroid hormones. Vice versa to the dill leaf aqueous extract, dill seed aqueous extract caused uterine growth. Therefore, dill seed affected reproductive system of female rats but dill leaf had less effects.
    Keywords: Uterus, Ovary, Histomorphometry, Dill, Sexual hormones
  • Azh Z., Sourinejad I., Kamrani E., Ghodrati Shojaei M Pages 125-135
    Feeding habits of Psettodes erumei was investigated in coastal waters of the Persian Gulf from March to February 2012 by sampling 30 fish per month. Mean value of total length and body weight of sampled fish were 38.47 ± 9.39 cm and 986.92 ± 756.79 g, respectively. Maximum number of full stomachs and the highest gastrosomatic index was calculated to be in July (5.22 ± 2.04) and August (5.84 ± 2.28) and the lowest gastrosomatic index in autumn and October (1.27 ± 0.24) indicating the intense feeding of this fish in summer. Vacuity index was estimated 60.26 in Psettodes erumei which ranks this species as a relatively low food consumer. Lowest amount of vacuity index showing the highest amount of full stomachs was observed in summer. Vacuity index was higher in immature females than mature females and males. Based on the results of food preference index, fish constituted the main prey for Psettodes erumei (73.77) in the Persian Gulf, shrimp were the second priority (22.95) and squids the cassual prey (3.28). The index of gut length to total body length was 0.43 ± 0.099 revealing that this fish is carnivorous.
    Keywords: Indian halibut Psettodes erumei, gastrosomatic index, feeding habits, Persian Gulf
  • Mansour Alboghobesh, Hamid Mohammadi, Vahid Yavari, Mohammad Zakeri Pages 136-145
    In this study, effect of fish meal replacement by soybean meal and baker's yeast on the growth performance, feed utilization, morphometric parameters and survival of juvenile Mesopotamichthys sharpeyi were studied. Five diets consisted of a control treatment (no soybean meal and yeast), 25%, 50%, 75% and 100% fish meal replacement by soybean meal and baker's yeast with the same ratio in triplicates were randomly examined. In each 300- liter L tank, 40 juveniles with average weight of 4.4 ±0.29 g were stock and fed to satiation triple daily. The results showed that, fish meal replacement by different levels of soybean meal and baker's yeast had no negative effect (p > 0.05) on the final growth (7.8± 0.37g vs.7.13 ±0.35 g ) and survival rate (96.5±3.5 vs.97.63± 1.4 %) of juveniles in treatment of 100% fish meal replacement compared to control group. Also, the results showed that total feed intake (376.59± 26.34 vs. 309. 73± 7.92 g), total protein intake (120.5 ± 8.41 g vs. 99.1±2.55) (p0.05) were increased. Also, protein efficiency ratio was significantly (p0.05) different among treatments. So, it is suggested that soybean meal and baker’s yeast can be used for completely fish meal replacement in diet of binni fish.
    Keywords: fish meal, soybean meal, baker's yeast, binni fish
  • Paria Akbary, Mohammad Saeed Freidouni, Mostafa Akhlaghi Pages 146-153
    levothyroxine sodium hormone has a special relationship with early stages of growth, development and survival fish larvae. The present study investigated the effect of levothyroxine sodium hormone on percentage of hatching and survival rate and the early growth stage of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) larvae. This study was carried out in Dalkhan propagation and cultivation farm, Sepidan, Shiraz. In order to find out the way of fertilized eggs that were bathed in levothyroxine sodium with concentrations of 0, 0.1, 0.5 and 1.0 mg/L (each one, triplicates) for six hours. Then they were transferred into troughf trays with running water. After hatching all larvae were placed in mentioned levothyroxine sodium concentration bath for another six hours into troughfs (without tray). Larvae stayed in troughfs until the yolk- sac was observed. Finally, live rainbow trout larvae were counted in seprated plates. Results of present study indicated that the highest ratio of hatched eggs (81.42%± 1.04) and survival larvae after the yolk – sac was observed (72.90%± 0.75) were observed in 0.5 mg/L of levothyroxine sodium concentration (P0.05).
    Keywords: levothyroxine sodium, Oncorhynchus mykiss, percentage hatching, percentage survival
  • Maryam Khosravi, Shahrzad Khakpour, Sayeh Jafari Marandi, Mitra Ahadi Ali Pages 154-160
    In many researches, the antidepressant, anti-microbial, antinociceptive and antioxidant effects of Salvia officinalis L. were evaluated. In this research the anti- inflammatory like effect of Salvia officinalis L. essential oil was studied on the inflammation induced by xylene in the right ear of male mice. In order to In the experimental groups, 0.03 ml of xylene was injected subcutaneously in the right ear of mice weighing 20-25 g. In some of the experimental groups, 30 minutes before xylene injection, Salvia officinalis L. essential oil %5, %10, %20 and dexamethasone 15mg/ kg were administered intraperitoneally. Dexamethasone was used as an anti-inflammatory corticosteroid. The inflammation were measured according to the weight difference of a plug with 6mm of thickness in treated and nontreated ears. After treatments, white blood cells of animal’s serum were counted.
    The results showed that Salvia officinalis L. essential oil has anti- inflammatory effect that is compable with dexamethasone.
    Keywords: Salvia officinalis L, essential oil, anti, inflammatory effect, dexamethasone, mice
  • Sara Rastgar, Abdolali Movahedinia, Zahra Yarahmadi Pages 161-169
    BACKGROUNGDS: Polycyclic Aromatic Hydrocarbons are environmental organic pollutants those may have destroying effects on aquatic organisms and aquatic ecosystems.
    Objectives
    The present study investigated effects of Benzo alpha pyrene (BaP) as one of the most important hydrocarbons on gill structure and plasma cortisol levels in Yellowfin Seabream, Acanthopagrus latus.
    Methods
    Fish were divided to base, control and treatment groups. Treatment fishes received 50mg Bap per kilogram body weight dissolved in10µl coconut oil per gram body weight that were implanted peritoneal. Control group were implanted with coconut oil (10µl/g body weight) without BaP and whereas base group did not implant. Sampling was carried out 72 hours after implanting. At sampling time fish were anesthetized then blood and gill arch were sampled.
    Results
    According to the results plasma levels of cortisol significantly increased in both control and treatment groups. Histological investigation of the gill tissues showed intensive damages under BaP exposure stress.
    Conclusions
    Bap exposure stress caused some alteration in plasma cortisol levels and increasing gill histopathological lesions. So according to the importance of these parameters for some vital process such as osmoregulation and respiration, consequently disorders in hydromineral balance and survival is expected.
    Keywords: Histopathology, Hormone, Osmoregulation, Polycyclic Aromatic Hydrocarbon, Pollution
  • Razavi Pour P., Eagderi S., Poorbagher H., Keivany Y Pages 170-179
    The Tuini (Capoeta damascina) is one of Freshwater fishes distributing in various habitats. Regarding the ability of this species to inhabit at various environmental conditions, this study was conducted to investigate their common features which able them to reside in different habitats and phenotypic plasticity process among its populations using geometric morphometrics technique. In total 150 specimens of the Tuini fish collected from five different aquatic ecosystem from Iranian part of Tigris basin. Then lateral face of their left side photographed and 17 landmark-points defined and digitized using TpsDig2 software. The coordinate data after GPA superimposing, analyzed using multivariate analyses including principal component, canonical vitiate and cluster analyses. The results revealed a significant difference in the body shape of studied populations associating to snout, head width, the position of pectoral and pelvic fins and depth of caudal peduncle. These differences can show plasticity of these body parts in response to environmental condition of their habitats. Possessing a ventral mouth, head shape and fusiform body shape can be considered to be common characteristics of the Tuini fish reflecting being plastic generalist. Therefore, observed differences in this plastic generalist species have similarities with plastic specialist but with lesser degree indicating an advantage to inhabit in unstable environments i.e. rivers.
    Keywords: Tuini, Geometic morphometrics, Generalist, Phenotypic plasticity
  • Roya Sadri, Roozbeh Fallahi Pages 180-187
    Abortion in a dairy cattle herds is observed in breeding farms of most provinces of Iran, as little information is known about causative agents on these aborted exceptional for Brucella abortus so, seroepidemiological study was conducted in a dairy cattle herds with evidence of history of abortion that was in a breeding farms in nearby of a province of Iran .Blood samples from each animal was taken and seropositivity to infectious bovine rhinotracheitis,B. abortus , blue tongue virus,bovine viral diarrhea virus were determined . The most evidence for IBR (69.8 and 3.70 % ,P>0.05) followed by B.abortus (6.32 and 6.42% ,P>0.05), BVDV (9.3 and 6.4%, P>0.05) and BTV (4.7 and 6.4%, P>0.05), whereas, all the animals were seronegative to T. gondii where with respect to age , there was a significant difference (P
    Keywords: Cattle, Abortion, Infectious agents
  • Soofizadeh A., Hojati V., Kami H.Gh Pages 188-197
    The dice snake, Natrix tessellata belongs to the family Colubridae is a semiaquatic and diurnal snake lives in most zones of Iran . This study was conducted in order to the study of the female reproductive biology of this species from early April to November, 2012 in Mazandaran Province. Sixty three samples were collected diurnally by hand and net from four stations: Ab-Bandansar Fish Farming Pond, Shahid Zare Forest Park, Sari’s rice farms and Tajan River. The samples were anaesthetized by chloroform and after morphological and biometrical studies, were sectioned and their stomach, ovaries and oviducts were studied. The results shows that females start their activity and reproduction from early April after hibernation. The ovogenesis starts at early April, increased from mid May to late June. The oogenesis decreased from late July and ended in August. The oviposition occurs in late spring and early summer and juveniles are observed abundantly, from early August to September.
    Keywords: Dice snake, biology, female, Mazandaran Province
  • Omidvar Farhadian, Leili Daghighi, Eisa Ebrahimi Pages 198-209
    Euchlanis dilatata is a freshwater rotifer which has suitable potential as live food in aquaculture. In this research growth and production this species were investigated fed on 6 diets including Chlorella vulgaris, Scenedesmus quadricauda, Chlorella䧇Ꝺ힬髫, chicken manure, cattle manure, and chicken熫涕 manure. The experiment carried out in 250 mL Erlenmeyer flasks at 24 ºC water temperature, photoperiod of 12 hours light: 12 hours dark, and light intensity of 60 µmol photons/m2/s in a randomized complete design with three replicates for a 16 day period. Results showed that type of diet had significant effect on growth and production of E. dilatata (P
    Keywords: Euchlanis dilatata, organic manure, growth, production, microalgae
  • Mahmoodian, Shooshtari A.H., Safahiye A.R., Nikpour, Ghanavati Y.A., Ronagh M.T., Salari M.A Pages 210-222
    This study was carried out to evaluate the level of heavy metals (Zn, Cu, Cd, Pb)
    concentrations in chiton (Chiton Lamyi, Dupuis,1918) and surface sediments of the
    intertidal zone in Bushehr province coastal waters. Ten specimens of chiton and three
    samples of sediment per each station were collected in March 2011 and July 2011 at
    five stations namely Nayband, Kalat, Rostami, Halileh and Bushehr. The results showed
    that the pattern of metal concentrations in sediment, soft tissue and shell were
    Zn>Pb>Cu>Cd, Cu>Zn>Cd>Pb and Zn>Cu>Pb>Cd respectively. There was no
    significant correlation during both season between metal concentrations in Soft tissue-
    Shell, Soft tissue-Sediment and Sell-Sediment (p>0/05). This finding indicates that
    heavy metals concentration in chiton was not only influenced by their concentrations in
    sediment, and some other factors are involved in metal bioavailability to Chiton lamyi.
    Metal concentrations in sediments were only above LAL level but lower than the other
    standard levels of heavy metals. So it seems that the studied stations are clean and not
    polluted with metal pollutants. Comparing concentration of heavy metals in soft tissue
    with some of the international standards showed that the concentration of Cu and Cd in
    soft tissue were above the permissible limits. So chiton may be dangerous for marine
    animals that feed on it. Chitons might use their shell for sequestration of a part of the
    up-taken cadmium.
    Keywords: Intertidal Zones, Bushehr Province, Chiton lamyi, Heavy Metals
  • Mosayeb Seyedi, Mostafa Ghafari, Ahmad Gharaei Pages 223-232
    Freshwater rotifer B. calyciflorus is one of the major zooplanktic species that is important in aquaculture, aquatic ecosystem foodchain and environmental monitoring. nickel is one of the stable environmental contaminants since it cannot be chemically degraded or destroyd. In present study, population response of rotifer B. calyciflorus to six different concentrations of nickel (0.025, 0.05, 0.1, 0.2, and 0.4 mg/l) with three replicates per concentration was studied for 8 days. Rotifer density and specific growth rate were calculated daily in the control and treatments containing nickel . Result showed that, rotifer population growth decreased significantly (p
    Keywords: Brachionus calyciflorus rotifer, Nickel, specific growth rate, population density
  • Mansooreh Malekian, Raheleh Bagheri Pages 233-243
    Landscape parameters influencing species diversity and richness are important factors for selecting and designing parks and protected areas. The current study investigates the influence of area size and shape on mammal species richness and diversity of six Kohgiluyeh & Boyer Ahmad Protected Areas including, Dena, Khayyz and Sorkh, Eastern Dena, Khamyn, Daele and Solak. Overall 20 mammal species were recorded in the region. The maximum values of species diversity (1.64) and richness (19.65) belonged to Dena Protected Area and the minimum values of species diversity (0.79) and richness (9.45) obtained for Solak Protected Area. Linear regression analysis revealed the positive effect of area and negative effect of shape (the ratio of perimeter to area) on mammal species richness and diversity. Due to the increasing habitat destructions which has restricted the conservation of biodiversity to protected areas, it is necessary to prevent further reduction of perimeter to area ratio with an effort to increase area size. This might help to better manage and protect the biodiversity of Kohgiluyeh & Boyer Ahmad province.
    Keywords: Biodiversity, Shannon, Wiener index, Rarified species richness, Protected Areas, Edge effect
  • Mamduh Z., Movahedi Fazel M Pages 244-255
    In this research, the effects of garlic extraction (GE) on energy resources and cold hardening was surveyed in adults of potato Colorado beetle (PCB). Second larvae instars with 24h old were selected and fed daily with potato leaves treated with various concentrations of garlic extracted (%50, %25, %15, %5 and %0 (as control)) untill to pupated. After adults emerged, they were fed with non-treated leaves during a week. Then energy sources (Sugar, glycogen and lipid) of four males and females, separately, were determined in milligram per gram of dry weight. Also the effects of various concentrations of GE (%50, %25, %10, %2.5 and %0) on the super cooling point (SCP) were measured. Results indicated the significant effects of GE on total lipid and sugar (p
    Keywords: Colorado Potato Beetles, Garlic Extraction, Energy resources, Cold hardiness, Super cooling point
  • Fardin Shaluei, Tayebeh Hosseini, Mohammad Reza Iman Pour Pages 256-262
    Some biological aspects of semen were investigated in the rainbow trout (Oncorhynchus mykiss( during the out-of-season spawning, by determination of spermatological parameters, seminal plasma indices (ionic and organic composition) and fertilization success. The concentrations of Sodium (Na), Potassium (K), Calcium (Ca2), Magnesium (Mg2) and Chlorine (Cl-) ions were 60.87±28.22, 36.56±13.69, 4.33±1.19, 3.08±.88 and 71.96±27.60 MmL-1 respectively. Seminal plasma contained 0.26±0.13 g/dl protein, 2.69±1.54 mg/dl cholesterol, 2.33±0.86 mg/dl glucose, 6.46±2.45 mg/dl triglyceride and 11.04±9.31 mg/dl urea. The pH of seminal plasma increased from 6.72±0.32 in spawning season to 7.16±0.26 during the out-of-season spawning (P0.05). In the present study spermatological parameters, seminal plasma indices and fertilization success were investigated in reproductive season and out-of-season spawning. Although some spermatological parameters and seminal plasma indices altered during out-of-season spawning, but significant difference on fertilization success was not observed.
    Keywords: Spermatocriet, Seminal plasma, Out, of, season spawning, rainbow trout (Oncorhynchus mykiss)