فهرست مطالب

مطالعات سیاسی اجتماعی جهان - سال سوم شماره 1 (پیاپی 5، بهار و تابستان 1391)

دوفصلنامه مطالعات سیاسی اجتماعی جهان
سال سوم شماره 1 (پیاپی 5، بهار و تابستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/30
  • تعداد عناوین: 9
|
  • مهدی سنایی، غلامرضا ابراهیم آبادی* صفحات 1-40
    تحولات سریع و شتابنده دنیای امروز در سطوح مختلف منطقه ای و بین المللی، باعث شده تا کشورها به سوی همکاری و تعامل بیشتر حرکت کنند. این امر به نوبه خود، پیمان ها و ائتلاف های جدیدی را رقم می زند یا ائتلاف های پیشین را تقویت یا حتی تضعیف می کند. سازمان قدرت های اقتصادی در حال ظهور (بریکس) از جمله این ائتلاف ها و نهادهاست که فعالیت خود را از سال 2009م آغاز کرد و با هدف معماری جهانی تازه، به سرعت به یک نهاد موثر در عرصه بین المللی تبدیل شد. این مقاله درصدد است تا در چارچوب رویکردی کیفی و با استفاده از روش استنادی- استدلالی به این پرسش پاسخ دهد که بریکس چه جایگاهی در نظام بین المللی کنونی دارد و چه چشم اندازی را می توان برای آن متصور بود؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که بریکس توانسته است در مدتی اندک، قطب اقتصادی جدیدی را در برابر غرب ایجاد کند و کم کم به موضوعات امنیتی و سیاست بین الملل نیز پابگذارد و در صورت رفع برخی آسیب ها و چالش های پیش روی، این نهاد خواهد توانست تا نقش ارزنده ای در تغییر و اصلاح ساختار نظام بین المللی کنونی داشته باشد.
    کلیدواژگان: افریقای جنوبی، برزیل، بریکس، چین، روسیه، نظام چندقطبی، هند
  • پیروز ایزدی* صفحات 41-66
    روابط ایران و فرانسه در سه دهه اخیر، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است. با وجود این، در چند سال گذشته و به ویژه در دوران ریاست جمهوری سارکوزی، روابط دو کشور به سردی بی سابقه ای گراییده است. به نظر می رسد تحولات اخیر در منطقه و پرونده هسته ای ایران، همراه با تغییراتی که در رویکرد فرانسه نسبت به ایران شکل گرفت، از جمله دلایل این امر باشد. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چرا فرانسه در دوران سارکوزی مواضع بسیار تندی علیه ایران اتخاذ کرد. نگارنده با نیم نگاهی به نظریه های نئورئالیستی که بر ضرورت جلوگیری از ظهور هژمون های منطقه ای تاکید دارد، معتقد است نگرانی فرانسه از افزایش قدرت ایران در منطقه، اصطکاک منافع دو کشور در سطح منطقه ای، همچنین تلاش ایران برای دستیابی به فناوری هسته ای مهم ترین علل رویکرد ستیزه آمیز فرانسه به ایران بوده است.
    کلیدواژگان: ایران، پرونده هسته ای ایران، خاورمیانه، خلیج فارس، سارکوزی، فرانسه، موازنه گری، هژمونی منطقه ای
  • ناهید پوررستمی، سید محمد هادی سبحانیان* صفحات 67-91
    مطالعات مربوط به همگرایی و کسب منافع ناشی از آن برای کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته از جمله کشورهای منطقه آمریکای لاتین و حوزه کاراییب اهمیت فراوانی دارد، چرا که گسترش همکاری های اقتصادی منطقه ای زمینه های لازم را برای رشد و توسعه بیشتر این کشورها فراهم می کند. در همین راستا و به منظور مطالعه همگرایی اقتصادی کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کاراییب، فرضیه همگرایی درآمد سرانه این کشورها با رویکردهای همگرایی بتا و همگرایی سیگما طی سال های 1980 تا 2009 مورد آزمون قرار گرفت. همگرایی بتا (مدل مقطعی) با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و همگرایی سیگما (مدل توزیعی) با استفاده از محاسبه واریانس مقطعی بررسی شد. بر اساس مدل همگرایی بتا، فرضیه همگرایی بین 29 کشور مورد مطالعه در این منطقه پذیرفته نشد. نتایج مدل سیگما، نتایج برآمده از مدل مقطعی را تایید کرد. با تقسیم بندی 29 کشور مورد بررسی به دو گروه با متوسط درآمد سرانه بالاتر و پایین تر از 3000 دلار در سال و آزمون فرضیه همگرایی با دو رویکرد یادشده، این فرضیه برای کشورهای با درآمد سرانه متوسط بالاتر از 3000 دلار در سال تایید شد، اما برای گروه دیگر تایید نشد.
    طبقه بندی JEL : F15 ، F11، F13، F42
    کلیدواژگان: آمریکای لاتین و حوزه کاراییب، فرضیه همگرایی، همگرایی بتا، همگرایی سیگما
  • محسن خلیلی* صفحات 93-120
    نظام مستبدانة عراق دوران صدام حسین، اقسام ناهمسانی های جامعة عراق را در چرخ گوشت ایدئولوژیک حزب بعث مضمحل کرد؛ ولی پیشینه ای بر جا گذاشت که به محض پایان کار وی، خشونت های قومی، فرقه ای و مذهبی سر برآوردند، گسل های جامعه شناختی- هویتی عراقی ها بر همدیگر غلطیدند و قساوت های گوناگون را سبب شدند. نگارنده بر این باور است که یکی از مولفه های سبب ساز بروز بی ثباتی کنونی، شیوۀ تدوین و تصویب قانون اساسی جدید عراق است. وجود شکاف های عمیق قوم شناختی، جمعیت شناختی، دین شناختی و جامعه شناختی در عراق، خود به خود مسبب افزایش خشونت در محیطی شد که پیشینه فرهنگ دموکراتیک نداشت و بذر خصومت، از پیش، در آن کاشته شده بود. در جامعة عراق، به دلیل وجود پیشینه ساختار سیاسی ویژه (چیرگی ارتش، سنی ها و حزب بعث) عدم توسعة جامعة مدنی، سیاست های کوچ دادن و عربی سازی و حاکمیت پدرسالاری نوین حزب بعث، هیچ گاه زمینه ای مساعد برای رشد نهادهای دموکراتیک پدیدار نشد. روند مهندسی گونة تدوین قانون اساسی عراق، نیز سبب شد عراقی ها، بدون ممارست های دموکراتیک، به عرصه ای گام بگذارند که از پیش آن را به درستی نمی شناختند.
    کلیدواژگان: فرایند تصویب قانون اساسی، قانون اساسی جدید عراق، کشمکش سیاسی، گسل های جامعه شناختی در عراق
  • سید روح الله حسینی، فاطمه عظیم زاده موسوی* صفحات 121-144
    تاثیرگذاری و تاثیرپذیری ناشی از ارتباط و تعامل ملت ها، همواره در طول تاریخ، جلوه های گوناگونی از فرهنگ و هنر را پدید آورده است. معماری یکی از آن هاست. ریشه ها و مظاهر معماری فرانسه و تاثیرات آن بر معماری مرکب آمریکا را از ابتدای ورود فرانسویان به خاک این سرزمین تا به امروز می توان جست وجو و مشاهده کرد. تاثیرگذاری معماری فرانسوی بر معماری ایالات متحده، علاوه بر تولید بناهای مشابه، یکی از عواملی است که موجب توسعه رقابت و نوآوری در عرصه ساخت سازه ها و جهانی شدن این رقابت در حوزه معماری شده است؛ فرایندی که دو کشور به نوعی در آن سهیم بوده اند. در این میان، برج ایفل و ساختمان امپایر استیت در داخل و فراسوی مرزهای دو کشور از اهمیت و تاثیرگذاری زیادی برخوردار بوده اند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی به بررسی تاثیرات دوجانبه معماری فرانسه و آمریکا بر یکدیگر و بر روند بلندمرتبه سازی و رقابت های پدیدآمده در دنیای معماری و مقایسه برج ایفل و آسمان خراش امپایر استیت می پردازد.
    کلیدواژگان: برج ایفل، تاثیرگذاری، رقابت، ساختمان امپایر استیت، معماری فرانسوی و آمریکایی
  • مهین ناز میردهقان، سمیه شوکتی مقرب* صفحات 145-180
    رسانه ها ابزار تولید و القای معانی و ایستارهایند. از راه رسانه ها، ایدئولوژی های سیاسی پرورده، منتقل و در ناخودآگاه فردی و جمعی افراد نهادینه و تثبیت می شوند. منطقه خاورمیانه، به ویژه بخش عربی آن، ساختاری ایدئولوژیک دارد. این ساختار ایدئولوژیک، استوار بر بهره گیری از رسانه های گروهی، به منزله ابزاری برای تولید، بازتولید و القای انگاره هاست. اساس این کاربست رسانه ای، بازتولید سیطره این نظام های سیاسی و فراهم آوری مشروعیت و حقانیت بیشینه برای آن هاست. پان عربیسم و اسلام گرایی دو نشانه مرکزی است که برای پوشش این گفتمان پنهان استفاده می شوند. نوشتار پیش رو، برای واکاوی بهتر و سنجیده تر، بررسی خود را بر عربستان سعودی، به عنوان برجسته ترین کشور عربی خاورمیانه در زمینه ساختار ایدئولوژیک و کاربرد رسانه ای متمرکز کرده است. در این مقاله نشان داده می شود که رسانه های گروهی در خاورمیانه، چگونه به ابزاری برای القای گفتمان و قدرت پنهان ساختار سیاسی و تضمین پایایی سیطره آن بدل شده است.
    کلیدواژگان: ایدئولوژی، خاورمیانه عربی، رسانه های گروهی، عربستان سعودی، العربیه، گفتمان پنهان
  • آلیسیا افخمی، عبدالحمید افسری* صفحات 208-181
    پژوهش حاضر با هدفبررسی میزان تاثیر دینداری بر سبک زندگی در بین دانشجویان دانشگاه ملی کلمبیا (مرکز بوگوتا) و شاغل به تحصیل در سال تحصیلی 11 -2010 انجام شد. روش کار، پیمایشی و شیوه جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. حجم نمونه 393 نفر بود که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ضریب همبستگی 329/0 به دست آمد و متغیرهای مستقل به طور هم زمان تقریبا 33/0 با سبک زندگی دانشجویان همبستگی داشتند. ضریب تعیین معادل 108/0 محاسبه شد؛ یعنی، حدود 11 درصد سبک زندگی دانشجویان با متغیرهای مستقل مورد بررسی توضیح داده می شود و 89 درصد باقی مانده ناشی از عواملی خارج از مشاهدات مورد بررسی است.
    کلیدواژگان: دین، دینداری، سبک زندگی
  • ابراهیم سلیمی کوچی* صفحات 209-218
    آنتوان دو بک در حوزه مطالعات فرهنگی معاصر فرانسه و به ویژه نقادی در مورد رسانه های جمعی از محققان پرآوازه به شمار می رود. پاره ای از آثار تحقیقی و تحلیلی او تأثیر هنرهای بصری و رسانه ها بر فرهنگ عمومی جامعه را به طور کلی مورد مداقه و بازاندیشی قرار می دهند و پاره ای دیگر به طور خاص، به تک نگاری یک جریان و یا مقوله هنری و یا واکاوی یک چهره موثر در ساحت تولیدات هنری امروز می پردازند.
    کتاب بحران در فرهنگ فرانسوی که در سال 2008 میلادی توسط انتشارات بایارد به چاپ رسیده است، دربردارنده بسیاری از آرای متأخر دو بک درباره چالش های پیش روی فرهنگ فرانسوی است. این کتاب که بیستمین کتاب منتشر شده او در زمینه های مرتبط با فرهنگ شناسی به شمار می رود، حاوی اندیشه ورزی ها و پرسش های جدی آنتوان دو بک در باب بحران های اجتماعی _ سیاسی پیش روی حوزه گسترده فرهنگ در جامعه فرانسه است.
    کلیدواژگان: فرانسه، فرهنگ، بحران
  • علیرضا امیدبخش* صفحات 219-229
    ماریو سانوخا، انسان شناس، نویسنده آثار پژوهشی متعدد، عضو فرهنگستان ملی تاریخ، و استاد بازنشسته دانشگاه مرکزی ونزوئلا است که موفق به دریافت جایزه ملی علوم انسانی در سال تحصیلی 2003-2002 گردید. وی در این کتاب قصد دارد تا راهکارهایی را برای وحدت کشورهای امریکای جنوبی و حوزه دریای کارائیب ارائه نماید. در این راستا وی معتقد است که علیرغم اینکه کشورهایی با ملیتها و فرهنگهای مختلف این قاره را تشکیل می دهند، هویت تاریخی و فرهنگی هیچکدام از این کشورها نباید مورد تعرض قرار بگیرد. برای رسیدن به چنین وحدتی و تشکیل یک جامعه چندملیتی در امریکای جنوبی، او معتقد به بازخوانی و بازسازی تاریخی است که مراحل پیدایش و شکل گیری سرزمینها و قومیتهای اصلی امریکای جنوبی و کارائیب در آن نشان داده شود این کتاب شامل مقدمه و پنج فصل است
    فصل اول، جوامع بدوی امریکای جنوبی
    فصل دوم، دوگانگی جوامع بدوی روستانشین حواشی دریاهای آتلانتیک و آرام
    فصل سوم، تمدن امریکای جنوبی و کارائیب
    فصل چهارم، نظام سرمایه داری و تمدن امریکای جنوبی و کارائیب
    فصل پنجم، اوضاع تاریخی و اقتران سرمایه داری جهانی عصر حاضر
    کلیدواژگان: امریکای جنوبی، کارائیب، وحدت سیاسی
|
  • Mahdi Sanayi, Gholamreza Ebrahim Abadi* Pages 1-40
    Today, the rapid and accelerating developments in the regional and international levels have caused countries to move towards greater integration and cooperation. This, in turn, triggered a new coalitions or alliances and strengthens old alliances, or even weaken. The emerging economic powers (Brics) is one of these alliances and institutions that began its activities in 2009. The aim of the new global architecture, quickly became an institution of international. This article within the qualitative approach sought to answer this question: What is the current position of the emerging economic powers (Brics) in the international system, and What perspective can be expected for it? Research findings indicate that Brics has gained a few in the West and would create new economic powers and also slowly stepped into the security issues and international politics. Fixes some vulnerabilities and challenges ahead, the entity will be able to have an important role in modifying the structure of the international system.
    Keywords: Brazil, BRICS, China, India, Multipolar system, Russia, South Africa
  • Pirooz Izadi* Pages 41-66
    Iran-France relations have gone through many ups and downs in the last three decades. Yet, during the last few years and especially during the presidency of Sarkozy, an unforeseen coldness dominated the relations between the two countries. It seems that recent events in the area and Iran’s Nuclear power profile accompanied by changes taken place especially in France’s approach to Iran. This paper is trying to answer why France adopted such an intense standpoint towards Iran during Sarkozy’s presidency. Considering the Neo-Realistic theories which emphasize on preventing the appearance of regional hegemonies, the writer believes that France’s concerns about Iran’s rising power in the region, the friction of their interests in the regional level and also Iran’s attempt to access nuclear technology which in the meantime increases its power factor, is the most important reasons for France’s aggressive approach towards Iran.
    Keywords: balance of power, France, Iran Nuclear Profile, Middle East, Persian Gulf, regional hegemony, Sarkozy
  • Nahid Pour, Rostami, Seyyed Mohammad Hadi Sobhanian* Pages 67-91
    Studies pertaining convergence and its benefits for developing and underdeveloped countries, specifically Latin American countries and the Caribbean Islands are essential because they can create the necessary grounds for further growth and development. The aim of this study is to analyze the economic growth of Latin American countries and the Caribbeans after their beta and sigma convergences during the years 1980-2009. An examination for the beta convergence (sectional model) and the sigma convergence (distributing model) were conducted, and the results were calculated with sectional variance. For the hypothesis, the sigma convergence model studied the convergence of 29 countries in the mentioned regions, whereas the beta convergence model did not study the 29 countries. The results of the sigma convergence model confirmed the results obtained from the sectional model. The 29 countries were divided and identified as two groups with an average per capita income of more than or less than $3000 a year. The two approaches were used to test the convergence hypothesis. Results confirmed the average per capita income of $3000 a year for the first group, but results were not confirmed for the second group.
    Classification JEL: F15 ¡ F11 ¡ F13 ¡ F42
    Keywords: Beta convergence, Caribbean Islands, convergence hypothesis, Latin America, Sigma convergence
  • Mohsen Khalili* Pages 93-120
    Events of September the 11 and then US invasion of Iraq resulted in wide formal and substantial alterations in political and security equilibriums of the Middle East. By eliminating Sadam Hussein, US was trying to engineer a new government and power structure in Iraq, within which the nature of a new constitution is considerably important. The author believes that the method of the approval of the new constitution of Iraq is one of the components of the emerging the political instability and intensified violence in the present Iraq. Because there are many ethnological, religious and sociological cross-cuttings and a strong tribalism with growing tendency towards separatism and a relatively strong religious differentiation between Kurds, Shiites and Sunnis in Iraq will turn the new constitution of Iraq into inconsistency and incompatibility.
    Keywords: new constitution of Iraq, political conflict, process of the ratification of constitution, sociological cross, cuttings
  • Seyyed Rouhollah Hosseini, Fatemeh Azimzadeh Mousavi* Pages 121-144
    Influencing and being influenced as a result of contact and communication of the nations has created many manifestations of culture and art in the history which architecture is one of. The roots and symbols of the French Architecture and their impact on American complex architecture can be seen and looked for from the time of arrival of the French to the soil of the American land. The impact of the French architecture on the American architecture, in addition to producing similar or inspired buildings is one of the factors causing development and continuity of competition and more innovation in the field of building higher and more modern structures and buildings and also globalizing this competition in the field of architecture: a process in which both France and the U.S were part of. Among all, the Eiffel tower and the Empire State Building had a lot of influence and importance inside and outside of both countries as two famous symbols of French and American architecture. This paper examines the bilateral impacts of French and American architecture using historical analysis method and also compares the Eiffel Tower and the Empire state skyscraper and examines their impact on building higher structures and on the created competition in the world of architecture.
    Keywords: Competition, Eiffel Tower, Empire State building, French, American architecture, impact
  • Mahinnaz Mirdehghan, Somaye Shokati Mogharab* Pages 145-180
    Media is the tool of production and dictation of meanings and thoughts. Through the media, the political ideology is nurtured, conveyed and fixed in the personal and collective unconscious of the people. The Middle East region, especially its Arabic part, has an ideological structure. This ideological structure is based on using the mass media as a tool for production, reproduction and idea dictation. The base of such use is the reproduction of the hegemony of these political systems and the production of legitimacy and excessive legality for them. Pan-Arabism and Islamism are two Nodal points that are used for covering this hidden discourse. This article, in order to have a better and a more critical investigation, has focused on Saudi Arabia, as the most prominent Arabic country in the Middle East in its ideological structure and the mass media usage. This piece of writing shows how the mass media in the Middle East has been changed to a tool for dictating discourse and the hidden power of the political structure for the perennial guarantee of its domination.
    Keywords: Al, arabiya mass media, Arabic Middle East, hidden discourse, ideology, Saudi Arabia
  • Alicia Afkhami, Abdolhamid Afsari* Pages 208-181
    The aim of this study is to analyze the effects of religion and religiosity on the lifestyle of students who studied at the Universidad de Los Andes Colombia (Bogota Center) during the years 2011-12. 393 randomly selected participants were surveyed and handed questionnaires to complete. The results of this research show a correlation coefficient of 0.329. The independent variables that correlate to student lifestyle were about 0.33. The determining coefficient was calculated to about 0.108. So, this means that about 11% of student lifestyles were studied based on independent variables, and 89% were analyzed based on factors outside of observation.
    Keywords: Lifestyle, Religion, religiosity