فهرست مطالب

اخلاق و تاریخ پزشکی - سال نهم شماره 1 (اردیبهشت 1395)

مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی
سال نهم شماره 1 (اردیبهشت 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/02/21
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مینا حسینی* صفحات 1-10

    صنعت داروسازی در هر نظام اقتصادی نقش مهمی ایفا می کند. این صنعت اگرچه واجد ویژگی های اقتصادی خاصی است اما مانند هر بخش اقتصادی دیگری، تولید و توزیع محصولات دارویی، تابع قواعد حقوق رقابت است. مقررات ناظر به رویه های ضد رقابتی یک جانبه مانند قیمت گذاری تبعیض آمیز، قیمت گذاری تهاجمی، سوءاستفاده از موقعیت مسلط، احتکار و استنکاف از معامله در کنار رویه های ضد رقابتی جمعی مانند تبانی، قواعد مهمی از حقوق رقابت هستند که در صنعت داروسازی نیز قابلیت اعمال دارند.
    اگرچه وجود قوانین و مقررات رقابتی برای فعالیت در صنعت داروسازی ضروری است اما رعایت اخلاق داروسازی می تواند از ارتکاب رویه های ضد رقابتی جلوگیری نموده و به عنوان عامل بازدارنده نقش موثری داشته باشد. این مقاله ضمن بررسی اعمال قواعد حقوق رقابت در صنعت داروسازی، رفتارهای ضد رقابتی در این صنعت را معرفی می کند. بررسی نقش شورای رقابت در نظارت بر صنعت داروسازی و نقش اخلاق حرفه ای در ممانعت از نقض حقوق رقابت در این حوزه ازجمله مواردی است که در این مقاله بر آن ها تمرکز شده است.

    کلیدواژگان: صنعت داروسازی، حقوق رقابت، شورای رقابت، اخلاق حرفه ای
  • منصوره مدنی، سعیده سعیدی تهرانی* صفحات 11-25

    دوراهی های اخلاقی یکی از مهم ترین مسائل اخلاقی پزشکان است که در طی فعالیت حرفه ای آنان، به کرات رخ می دهد و در صورتی که پزشک، توانایی و مهارت کافی برای مواجهه با آن را کسب نکرده باشد، ممکن است به سمت رفتارهای غیراخلاقی سوق داده شود. متخصصان اخلاق زیستی، همواره دغدغه ی حل دوراهی اخلاقی، در عرصه ی فعالیت های حرفه ای پزشکان و تسهیل در امر تصمیم گیری های اخلاقی را داشته اند. از این رو، آنان در اغلب موارد تلاش کرده اند تا با تلفیق مناسبی از مکاتب اخلاقی گوناگون، به یک راه حل کاربردی و مفید دست یابند. ارائه ی مدل های تصمیم گیری، بخشی از این تلاش برای کاربردی کردن اخلاق در پزشکی است. حل دوراهی اخلاقی پزشکان، بدون کسب مهارت، امکان پذیر نیست و تسلط در به کارگیری یک مدل تصمیم گیری، می تواند جزئی از این مهارت آموزی باشد. این مدل ها با نشان دادن چارچوب های مختلف درصدد کمک به تصمیم سازی اخلاقی در عرصه ی سلامت هستند. این مقاله درصدد معرفی، ارزیابی و مقایسه ی مدل های رایج تصمیم سازی اخلاقی پزشکی است تا با معرفی این رویکرد، به یافتن راه حل های مناسب در زمان مواجهه با چالش ها و دوراهی های اخلاقی کمک کند. از این رو، مقاله با برشمردن مزایای استفاده از مدل و معرفی اجمالی مدل های پرطرف دار، پیشنهاد می کند که در تصمیم گیری ها، حل مسائل اخلاقی و تحلیل موارد اخلاقی، رویکرد استفاده از مدل مد نظر قرار گیرد. اگرچه هر مدل معایب و مزایایی دارد، ولی کسب مهارت در کاربرد هریک از این مدل ها، تصمیم گیری را تسهیل خواهد کرد.

    کلیدواژگان: تصمیم سازی اخلاقی، چالش اخلاقی، دوراهی اخلاقی، مدل های تصمیم سازی اخلاقی
  • علی اکبر کوهی، مرتضی خاقانی زاده *، عباس عبادی صفحات 26-36

    با توجه به تغییرات ایجاد شده در سازمان های مراقبتی، پرستاران مجبورند به معضلات اخلاقی بیش تر و پیچیده تری رسیدگی کنند که برای حل معضلات اخلاقی باید با روند تصمیم گیری اخلاقی آشنا باشند. لازمه ی تصمیم گیری اخلاقی برخورداری از توانایی استدلال اخلاقی است. مطالعه ی کنونی با هدف تعیین رابطه ی نمره ی استدلال اخلاقی با ویژگی های فردی و حرفه ای پرستاران؛ در یکی از بیمارستان های فوق تخصصی شهر تهران در سال 1394 انجام شده است.
    در این مطالعه ی توصیفی - تحلیلی، کلیه ی پرستاران واجد شرایط جامعه ی پژوهش به روش سرشماری به تعداد 245 نفر شرکت کردند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی جمعیت شناختی و آزمون معضلات اخلاقی Crisham استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری توصیفی – تحلیلی و نرم افزار SPSS نسخه ی 22 استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که میانگین نمره ی استدلال اخلاقی پرستاران 72/6±81/40 است که پایین تر از نمره ی متوسط آزمون است، با افزایش سابقه ی کاری، میانگین نمره ی استدلال اخلاقی کاهش می یابد (05/0P≤) و مجردها نسبت به متاهل ها از میانگین نمره ی استدلال اخلاقی بیش تری برخوردارند (50/0P≤) و بین سایر ویژگی های جمعیت شناختی با نمره ی استدلال اخلاقی رابطه ی معنی داری مشاهده نشد. با توجه به پایین بودن توانایی استدلال اخلاقی پرستاران در این مطالعه، پیشنهاد می شود در مطالعات آتی در خصوص روش های ارتقای توانمندی تصمیم گیری اخلاقی پرستاران راه کارهای مناسب آموزشی شناسایی شود و به منظور جلوگیری از کاهش توانایی استدلال اخلاقی با افزایش سابقه ی کار ضروری است که علت شناسایی شود و متناسب با علل، راه کارهایی برای کمک به مدیران پرستاری و کمیته ی اخلاق بیمارستانی به کار رود.

    کلیدواژگان: تصمیم گیری اخلاقی، استدلال اخلاقی، اخلاق پرستاری، پرستاران
  • فاطمه جهاندار، جمیله محتشمی *، فروزان آتش زاده شوریده، سیدامیرحسین پیشگویی صفحات 37-49

    امروزه پرستاران نظام سلامت با تعارضات اخلاقی پیچیده ای مواجه هستند. این امر شرایطی را مهیا می کند که انجام کار صحیح می تواند با ارزش ها و باورهای سایر ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی مغایرت داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی سبک مذاکره بر شدت تعارض اخلاقی پرستاران شاغل در بخش مراقبت های ویژه ی بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود.
    این مطالعه، یک پژوهش نیمه تجربی تک گروهی نوع قبل و بعد بود. تعداد 45 پرستار بخش مراقبت های ویژه ی دانشگاه علوم پزشکی گیلان به صورت نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. از پرسشنامه ی تعارض اخلاقی Falco - Pegueroles و همکاران، برای جمع آوری داده ها استفاده شد. ابتدا پرسشنامه ها توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. سپس برای پرستارانی که میانگین نمره ی متوسط و بالا کسب کردند، کارگاه آموزشی سبک مذاکره برگزار شد. 8 هفته پس از مداخله، مجدد پرسشنامه ها میان شرکت کنندگان توزیع شد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این مطالعه از آزمون Paired Sample T-test و ANOVA جهت مقایسه ی میانگین شدت تعارض اخلاقی نمونه ها قبل و بعد از مداخله استفاده شد. میانگین شدت تعارض اخلاقی قبل از تشکیل کارگاه برابر با 22/53 بود. میانگین کاهش شدت تعارض اخلاقی پرستاران پس از 8 هفته 66/17 بود که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود (05/0 P<). نتایج نشان می دهد بعد از مداخله، تعارض اخلاقی کاهش داشته است.
    با توجه به نتایج می توان اذعان کرد که مذاکره موجب کاهش شدت تعارض اخلاقی در بخش مراقبت های ویژه می شود. لذا استفاده از مذاکره به عنوان راهبردی برای کاهش شدت تعارض اخلاقی در این بخش ها پیشنهاد می شود.

    کلیدواژگان: سبک مذاکره، تعارض اخلاقی، پرستاران، مراقبت های ویژه
  • مریم غلامی، مرضیه خجسته فر *، حسین مروج، زهرا کاووسی صفحات 50-62

    رعایت حقوق بیمار به عنوان یکی از محورهای اساسی در تعریف استانداردهای خدمات بالینی موجب افزایش رضایت بیمار شده و از جمله مهم ترین شاخص های ارزیابی کیفی ارائه ی خدمات سلامت به شمار می رود. با توجه به این که در مراکز بیمارستانی بیش ترین مراجعه ی بیماران به بخش اورژانس است، این مطالعه با هدف بررسی رعایت منشور حقوق بیماران بخش اورژانس بیمارستان نمازی در سال 1394 انجام شده است. این مطالعه ی مقطعی بر روی 100 نفر از بیماران انجام گرفت. انتظارات و میزان رعایت منشور حقوق بیمار از دیدگاه آن ها بر اساس پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 21 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری مورد تحلیل قرار گرفت. میانگین سنی بیماران 35/19±4/54 بود. نتایج نشان داد بین میزان رعایت حقوق بیمار و انتظارات آن ها در تمامی محورهای منشور بر اساس نتایج آزمون Paired Sample T-Test تفاوت معنی دار است (05/0>P). میزان رعایت کلی حقوق بیمار از سوی کادر بهداشت و درمان، 51 درصد و انتظارات بیماران از میزان رضایت از حقوق شان، 93 درصد بود و عامل سن از عوامل موثر بر میزان رعایت منشور حقوق بیمار شناخته شد (05/0>P).
    در مجموع بر اساس نتایج مطالعه میزان انتظار بیماران در رعایت منشور حقوق شان بالاتر و میزان رعایت آن در حد متوسط ارزیابی شد که در جهت ارتقای آن با افزایش میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان از حقوق بیمار، با تشکیل کارگاه های آموزشی و کاهش زمان انتظار برای دریافت خدمات، افزایش توجه سیستم سفارش بر اساس شرایط بیمار باید کوشید.

    کلیدواژگان: منشور حقوق بیمار، کیفیت خدمات، رضایت مندی، بخش اورژانس
  • حافظ ستوده، ایرج شاکری نیا، مریم خیراتی، شهریار درگاهی، رضا قاسمی جوبنه* صفحات 63-73

    پرستاران نقش مهمی در ارائه ی خدمات بهداشتی دارند. بهزیستی روان شناختی پرستاران با بهبود عملکرد شغلی آن ها همراه است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین هوش معنوی و هوش اخلاقی با بهزیستی روان شناختی پرستاران بود.
    این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. تعداد 128 پرستار از بیمارستان های شهر بجنورد در سال 1393 به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه ی هوش معنوی King، مقیاس هوش اخلاقی Lennick & Kiel و مقیاس بهزیستی روان شناختی Ryff پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با ضریب همبستگی Pearson و تحلیل رگرسیون و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین هوش معنوی و هوش اخلاقی با بهزیستی روان شناختی ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد(01/0>P). هم چنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که هوش معنوی و هوش اخلاقی می توانند 26 درصد از واریانس بهزیستی روان شناختی را به طور معنی داری پیش بینی کنند (01/0>P).
    با توجه به رابطه ی مثبت و معنی دار بین هوش معنوی و هوش اخلاقی با بهزیستی روان شناختی پرستاران، پیشنهاد می شود که در برنامه های مبتنی بر ارتقای سلامت روان پرستاران، به این عوامل توجه ویژه شود.

    کلیدواژگان: بهزیستی روان شناختی، هوش معنوی، هوش اخلاقی، پرستاری
  • زهرا خاکدل جلودار، علی محمد مصدق راد، عباس رحیمی، ابراهیم جعفری پویان* صفحات 73-85

    معنویت سازمانی از جمله مباحث نوین حوزه ی رفتار سازمانی است که هر روز علاقمندان زیادی را مجذوب خود می کند. از دیگر سو، یکی از عوامل مهم برای داشتن کارکنانی توان مند، فراهم کردن آرامش روانی و جسمی لازم برای کارکنان است که تاثیر زیادی بر کیفیت خدمات ارائه شده توسط آن ها دارد. این مطالعه با هدف بررسی رابطه ی رهبری معنوی و فرسودگی شغلی در میان کارکنان بیمارستان های شهر اردبیل انجام شده است. در این مطالعه ی مقطعی تعداد 369 نفر از کارکنان بیمارستان های شهر اردبیل انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته براساس الگوهای الماس رهبری معنوی و فرسودگی شغلی Maslach بودند.
    میانگین نمره ی کلی رهبری معنوی در بیمارستان های شهر اردبیل نمره 51/3 از 5 بود که وضعیت نسبتا خوبی را نشان می داد. فرسودگی شغلی با 2/43 درصد در حد متوسط ارزیابی شد. بین رهبری معنوی و گویه های آن با فرسودگی شغلی رابطه ی معنی دار و معکوس مشاهده شد. میزان رهبری معنوی و مولفه های آن با توجه به این که در سطح میانگین و بالاتر از آن قرار دارد، در سطح مورد قبولی است. لازم است مدیران با عنایت به اهمیت این موضوع و ارتباط معکوس آن با فرسودگی شغلی کارکنان در پی تقویت ابعاد رهبری معنوی در بیمارستان های خود باشند تا از این طریق با ایجاد یک محیط آرام و کاهش سطح فرسودگی شغلی کارکنان باعث بهبود بهره وری در سازمان های خود شوند.

    کلیدواژگان: رهبری معنوی، فرسودگی شغلی، کارکنان بیمارستانی، بیمارستان های شهر اردبیل
  • امیراحمد شجاعی* صفحات 86-92

    اخلاق بیمارستانی به معنای اخلاق سازمانی در بیمارستان می باشد. وضعیت اخلاقی بیمارستان های دانشگاهی چندان مطلوب نیست. تحقق اخلاق سازمانی در بیمارستان امری مدیریتی است و مسوولیت آن متوجه مدیریت بیمارستان می باشد. مدیریت بیمارستان برای آن که اخلاق را در سازمان خود تعالی بخشد لاجرم باید برنامه ریزی استراتژیک کند. هدف از این برنامه، رسیدن به وضعیت مطلوب اخلاق بیمارستانی است. این وضعیت مطلوب با تدوین سند جامع اخلاقی معلوم می شود. استراتژی لازم برای رسیدن به این هدف، همانا استراتژی های لازم در حوزه های ساختار، منابع انسانی و تکنولوژی است.
    یعنی بیمارستان برای اخلاقی شدن باید بتواند سند اخلاقی تدوین کند و در حوزه های سه گانه ی ساختار، منابع انسانی و تکنولوژی، استراتژی های لازم و برنامه های اجرائی لازم را اعمال کند و برای اخلاقی شدن بیمارستان ها نمی توان تنها به کمیته های اخلاق بیمارستانی یا ستاد حاکمیت بالینی بیمارستان بسنده کرد

    کلیدواژگان: اخلاق بیمارستانی، برنامه استراتژیک، اخلاق سازمانی، مدیریت بیمارستانی
|
  • Mina Hosseini* Pages 1-10

    The pharmaceutical industry plays an important role in every economy. Although pharmaceutical sector has distinctive economic features, like every other sector of the economy, the production and distribution of pharmaceuticals must obey competition law rules.
    The provisions regarding unilateral anticompetitive conduct such as discriminatory pricing, aggressive price setting, abusing a dominate position and hoarding and refusal to inter into transactions as well as collective anticompetitive conducts such as collusion are some important competition rules which are applicable in the pharmaceutical industry.
    Although the existence of competition law and regulation is necessary for working in pharmaceutical industry but pharmaceutical ethics can prevent committing the anticompetitive conducts and plays an effective role as a deterrent factor. This Article while reviewing the application of competition law rules in pharmaceutical industry introduces the anticompetitive behaviors in this sector.We also focus on the competition council’s function in monitoring the pharmaceutical industry and the role of professional ethics in preventing theviolation of competition law in this sector.

    Keywords: pharmaceutical industry, competition law, competition council, professional ethics
  • Mansoure Madani, Saeedeh Saeedi Tehrani* Pages 11-25

    medical ethics. Dilemmas can occur frequently during a physician’s career and if physicians lack the ability and skills to solve them, they may be pushed to unethical behavior. Bioethics experts have always been concerned with solving ethical dilemmas in the medical profession and facilitating physicians’ decision-making process. Therefore, they often try to find useful and practical solutions by combining the views of different schools of ethics. Designing decisionmaking models is part of their effort to apply ethics in medicine. It is impossible to solve dilemmas without acquiring the necessary skills, and the ability to apply a decision-making model can be part of the training process. These models aim to facilitate ethical decision-making in the field of health care by providing various frameworks. This article aims to introduce and evaluate the popular models of ethical decision-making in medicine in the hope of helping physicians choose appropriate solutions when faced with moral challenges. By presenting the advantages of applying the model approach and offering a brief introduction to popular models, the article recommends applying the approach in analyzing and resolving ethical dilemmas. Although the models each have their advantages and disadvantages, becoming proficient in their application will facilitate ethical decision-making for physicians.

    Keywords: ethical decision-making, ethical challenges, ethical dilemmas, ethical decision- making models
  • Aliakbar Koohi, Morteza Khaghanizade*, Abbas Ebadi Pages 26-36

    As a result of the changes made in health care systems, nurses nowadays are faced with more complicated ethical dilemmas. Therefore, they need to be familiar with ethical decision-making procedures and have the ability to perform ethical reasoning. The present study aimed to evaluate this ability in nurses and investigate its relationship with demographic characteristics in a subspecialized hospital in Tehran during 2015. This was a descriptive-analytical study, and the research population consisted of 245 qualified nurses selected by census. A demographic questionnaire and Crisham’s Nursing Dilemma Test were used to collect the data. Descriptive-analytical tests and SPSS software version 22 were used for data analysis. Based on the, the mean value of the nurses’ ethical reasoning was 40.81 ± 6.72, which is lower than the average score of the test. Furthermore, increased work experience led to a reduction in the mean value of ethical reasoning (P ≤ 0.05). Overall, single subjects scored higher in the mean ethical reasoning than those who were married (P ≤ 0.05), but no significant relationship was observed between other demographic characteristics and the mean of ethical reasoning. Due to the nurses’ low ability to perform ethical reasoning, further studies will need to be conducted on proper training methods to promote ethical decision-making in nurses. As regards the reduced ethical reasoning ability in nurses with more work experience, it is necessary to identify the reasons and devise appropriate solutions with the help of nursing managers and hospital ethics committees.

    Keywords: decision, making, ethical reasoning, nursing ethics
  • Fatemeh Jahandar, Jamoleh Mohtashami*, Foorozan Atashzadeh, Shorideh, Seyed Amir Hosein Pishgooie Pages 37-49

    Nowadays nurses are faced with numerous complex moral conflicts. As a result, doing what one nurse considers as proper can prove contrary to the values and beliefs of other health care providers. The present study was performed to investigate the efficacy of the negotiating style for reducing the severity of moral conflicts in ICU nurses in selected hospitals of Guilan University of Medical Sciences.
    This was a semi-experimental single group study with before and after design. For this purpose, 45 nurses working at ICU Wards of Guilan University of Medical Sciences were selected. Data were collected using the Ethical Conflict in Nursing Questionnaire by Falco-Pegueroles (2013). The questionnaire was first completed by each participant. Consequently, a negotiation style educational workshop was held for the nurses with an average or high score. After 8 weeks of intervention, the questionnaire was distributed among the participants one more time. The results were analyzed using SPSS software version 20, t-test and ANOVA to compare the severity of moral conflict in the samples before and after the intervention.
    The average severity of the nurses’ moral conflict before the workshop was 53.22. The mean reduction of the severity of moral conflict was 17.66 after 8 weeks, and the difference was statistically significant (P

    Keywords: negotiating style, moral conflict, ICU nurses
  • Maryam Gholami, Marziye Khojastefar*, Hossein Moravej, Zahra Kavosi Pages 50-62

    Observation of patients’ rights as a major component in defining the standards of clinical services can increase patient satisfaction and is an important indicator of health care quality. Since most hospital patients are admitted through the emergency department, this study was conducted to investigate the observance of patients’ rights in the emergency department of Nemazee Hospital during 2015.
    This cross-sectional study was performed on 100 patients over a period of one month. Data were collected by a questionnaire and analyzed using SPSS version 21 and statistical tests including descriptive statistics and inferential analysis.
    The mean of the patients’ age in this study was 54.4 ± 19.35. Based on our findings, the overall level of observing patients’ rights was 51%, while patients’ expectations were 93%. Moreover, there was a meaningful difference between observance of the patients’ rights and their expectations in all aspects based on the paired sample t-test (P

    Keywords: patient's rights, quality of service, satisfaction, emergency department
  • Hafez Sotoodeh, Iraj Shakerinia, Maryam Kheyrati, Shahriar Dargahi, Reza Ghasemi Jobaneh* Pages 63-73

    It is an undeniable fact that nurses have an important role in the provision of health services. The psychological well-being of nurses is associated with an improvement in their job performance. The aim of this research was to survey the relationship between spiritual and moral intelligence and the psychological well-being of nurses.
    This was a descriptive-correlational study conducted on 128 nurses working in hospitals of Bojnourd during 2013. The subjects were selected through availability sampling and responded to King’s Spiritual Intelligence Self-Report Inventory, Lennick and Kiel’s Moral Competency Inventory and Ryff’s Scales of Psychological Well-being. The collected data were analyzed by Pearson’s correlation coefficient and regression analysis using SPSS software version 18.
    The results indicated a positive and significant relationship between spiritual and moral intelligence and psychological well-being (P

    Keywords: psychosocial well, being, spiritual intelligence, moral intelligence, nurse
  • Zahra Khakdel Jelodar, Alimohammad Mosadegh Rad, Abbas Rahimi, Ebrahim Jafarey Pooyan* Pages 73-85

    Organizational spirituality is a modern topic of discussion in the field of organizational behavior. Iran compared to the world has more spirituality level so the responsibility of the management researchers for using this value tools to solve organizational problems has decreased. Providing peace of mind alongside comfort and convenience for hospital staff greatly affects their competence and will naturally influence the quality of service. The purpose of this study was to investigate the relationship between spirituality and professional burnout among the hospital staff in Ardebil. This descriptive-analytical study was conducted on the staff of Ardebil hospitals (3 public hospitals, 1 private hospital and 1 veterans’ hospital) selected by sampling. Data were collected using the Maslach Burnout Inventory (MBI) and a Spiritual Leadership Questionnaire. The reliability of the questionnaire was confirmed through Cronbach’s Alpha coefficient at 0.95. Finally, data were analyzed using the SPSS 20 software, t-test, ANOVA, Mann-Whitney and Kruskal-Wallis statistical tests.
    The results showed the mean of spiritual leadership among the staff of public, private and veterans’ hospitals to be 3.51 out of a possible 5, indicating a good spiritual condition. Spearman’s Rho test results showed a significant negative relationship between spiritual leadership and professional burnout of the staff (P

    Keywords: spiritual leadership, professional burnout, Ardebil, hospital staff