فهرست مطالب

دانشنامه علوم قرآن و حدیث - پیاپی 4 (پاییز و زمستان 1394)

دانشنامه علوم قرآن و حدیث
پیاپی 4 (پاییز و زمستان 1394)

  • بهای روی جلد: 120,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1394/12/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • دکتر احسان پوراسماعیل صفحه 11
  • دادخدا خدایار، مریم مخاورپور* زرین آباد، میثم خاوری صفحه 15

    هدف از مقاله حاضر، بررسی توحید در محبت از منظر قرآن کریم و روایات است. توحید در محبت به معنای یگانه دانستن خداوند در امر محبت است. مساله توحید در محبت به روشنی در آیات قرآن و همچنین در روایات ایمه اطهار& قابل تبیین است. در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی با رویکردی قرآنی روایی این قسم از توحید، بررسی شده و بیان می دارد: محبت، امانت الهی و میثاق عهد الست است و طبق آیه<یحبهم و یحبونه> (المایده، 54) محبت، رابطه ای دوسویه بین خداوند متعال و عباد است و نیز طبق آیه<و الذین آمنوا اشد حبا لله...> (البقره، 165) محبت الهی دارای شدت و ضعف است. در روایات نیز از محبت به عنوان پایه و اساس دین نام برده شده و فضیلت های اخلاقی چون اطاعت، اخلاص در عبادت، سکوت، صبر و رضا و... از ثمرات محبت دانسته شده است.

    کلیدواژگان: توحید، محبت، آیات، قرآن، روایات، ائمه اطهار (ع)
  • سید امیرمسعود شهرام نیا، سارا ویسی* صفحه 43

    این مقاله تلاشی است که به شیوه توصیفی تحلیلی به شناخت و بررسی
    مولفه های توسعه اقتصادی در کلام و سیره ایمه اطهار& می پردازد. بطور کلی آنچه از متن مقاله درک می شود، این است که مولفه هایی چون نگرش مطلوب به دنیا و مظاهر آن (نکوهش فقر، سامان بخشی به حیات دنیوی، پرهیز از راکد نگه داشتن سرمایه ها)، اهمیت کار و فعالیت های اقتصادی، نکوهش سستی، بیکاری و زهد منفی، اعتقاد به برابری انسان ها، عقلانیت محوری، علم گرایی، نظم پذیری و تخصص محوری، دفاع از حق مالکیت و حمایت از تولیدکنندگان در کلام و سیره ایمه اطهار& به وضوح می تواند گویای این مهم باشد که اساسا تشیع و پیشوایان آن، نه تنها با پیشرفت و توسعه اقتصادی سر ناسازگاری ندارند، بلکه می کوشند تا پیروان خویش را در طی این مسیر هدایت و همراهی کنند.

    کلیدواژگان: توسعه اقتصادی، دین، تشیع، ائمه اطهار (ع)، قرآن، روایات
  • مریم ورشوچیان*، احسان پوراسماعیل صفحه 71

    امیرالمومنین$ با نصب الهی، توسط پیامبر# به جانشینی بعد از ایشان معرفی گردید. در فقدان پیامبر# علیرغم سفارشات ایشان جامعه اسلامی با ترک خلیفه الهی از مسیر هدایت خارج شد و در مسیر جاهلیت پیش از بعثت قدم گذاشت. زمانی که امیرالمومنین$ بعد از بیست و پنج سال حاکمیت جامعه اسلامی را به دست گرفت، با دو گروه از موانع مواجه شد: گروه اول، موانعی که ریشه در دوران خلافت خلفای سه گانه داشت که سبب بروز بدعت های مختلف در ساختار زندگی مردم شد و گروه دوم، موانعی که ریشه در دوران قبل داشته و در دوران حکومت علوی به بار نشست.
    از آنجایی که بر اساس روایات متواتر، آینده جهان با ظهور و حکومت جهانی امام زمان$ همراه خواهد شد، با نگاهی فراتاریخی به واکاوی موانع حکومت علوی که موجب انحراف حکومت الهی شد، پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که با شناخت و برطرف کردن هر چه بیشتر موانع حکومت علوی می توانیم به استقرار حکومت مهدوی کمک کنیم.

    کلیدواژگان: حکومت، موانع، بدعت، عدالت، امام علی (ع)، امام مهدی (ع)
  • فاطمه کرمی*، علیرضا رئیسیان صفحه 99

    تاریخ جمع قرآن کریم بعد از رحلت پیامبر اکرم# مطمح نظر جمع کثیری از تاریخ پژوهان بوده است، از این میان، بحث «انگیزه خلیفه اول از جمع قرآن کریم» و به تبع آن بحث جنگ یمامه و شهدای آن تاریخ‎شناسان را به اختلاف آراء فراوانی سوق داده است. به طوری که موجب شد تا برخی به غلو گراییده و تعداد شهدای قاری را بالغ بر 700تن بدانند و در مقابل، عده ای از خاورشناسان را بر آن داشت تا با بررسی دوباره، این تعداد را تنها به 2تن تقلیل دهند. از این رو، بررسی صحت و سقم این مساله از طریق بازخوانی واقعه یمامه و گردآوری اسامی شهدای قاری وظیفه پژوهش پیش روست تا این دو ادعا را در میان کتب روایی، رجالی، تاریخی و علوم قرآنی جست‎وجو نماید و گامی برای یافتن حقایق بردارد. شایان ذکر است که نتیجه حاصله از این پژوهش تاثیر بسزایی در پذیرش یا عدم پذیرش اصل و انگیزه اولین گردآوری قرآن خواهد داشت.

    کلیدواژگان: نبرد یمامه، جمع قرآن، شهدای قاری، حافظان قرآن، عمر
  • بصیره مددی زاده*، ابراهیم نوری صفحه 133

    مهدویت از جمله مسایلی است که در ادیان مختلف از جمله دین مبین اسلام مطرح و در تمام مذاهب اسلامی بر آن تاکید شده است هر چند در پاره ای موارد با هم اختلاف دارند. طرح صحیح این اندیشه می تواند منشا تحولات مثبتی در سطوح متفاوت بشود به شرط اینکه درک درست و کاملی از این اندیشه داشته باشیم و در پیمودن و عملی نمودن این اندیشه دچار انحراف نشویم. تحولات و پیامدهای مثبت یا منفی مساله مذکور می تواند در حوزه های مختلف از جمله در مسایل فردی، اجتماعی، سیاسی، علمی، فرهنگی و غیره باشد. وقتی که صحبت از مهدویت می شود یعنی تبدیل شدن تمام اندیشه ها به یک اندیشه جهانی که همان اندیشه مهدویت است که البته امروزه این جهانی شدن در حال انجام است، اما به دلیل درست هدایت نشدن این اندیشه، کاستی ها و اثرات سوء بسیاری دارد. به اعتقاد شیعه این اثرات سوء زمانی از بین می رود که حکومت حضرت مهدی$ تشکیل شود. ما در این مقاله قصد بررسی اندیشه مهدویت، تاثیر آن بر فرهنگ جهانی و پیامدهای مثبت آن و همچنین پیامدهای منفی جهانی شدن امروزی را داریم.

    کلیدواژگان: مهدویت، فرهنگ، تاثیر مهدویت بر فرهنگ جهانی، جهانی شدن، پیامدهای جهانی شدن
  • معصومه گلی زاده*، محمدرضا قاسمی، دکترابراهیم ابراهیمی صفحه 155

    از جمله اعتقادات مشترک بین مسلمانان و مسیحیان امروز خاتمیت است، به این معنا که مسلمانان بر مبنای آیات الهی بنیانگذار دین خود را آخرین فرستاده خداوند و دین و شریعت ایشان را آخرین و کامل ترین دین و شریعت می دانند. در مسیحیت امروزی نیز برخلاف بشارت حضرت مسیح$ مبنی بر اینکه پیروانش منتظر پیامبر خاتم بوده و بر او ایمان بیاورند، به استناد آموزه های مهم و اساسی کلیسا، پایان یافتن جریان نبوت با ظهور عیسی مسیح$ است؛ و به نظر آنان با آمدن حضرت مسیح$ که منجی انسان ها است صلح همیشگی بین خدا و خلق برقرار شد و عهد بین آن دو نیز به اتمام رسیده است. در این تحقیق ابتدا به اثبات خاتمیت پیامبر اسلام# به گواهی آیات و روایات و فلسفه خاتمیت ایشان پرداخته شده و بعد از آن مساله ادعای خاتمیت عیسی مسیح$ در مسیحیت را مطرح کرده و اثبات خواهیم نمود که علی رغم ادعای رهبران کلیسا، خاتمیت مختص دین مبین اسلام و تنها پیامبر خاتم حضرت محمد# است که حضرت مسیح$ نیز در آموزه های خود به آمدن چنین پیامبری بشارت داده است به طوری که در زمان ظهوراسلام به گواهی تاریخ، خیلی از مسیحیان و یهودیان آن روز به پیامبر اسلام# که قرآن او را خاتم پیامبران معرفی می کند، ایمان آوردند که این خود بیانگر این مطلب است که بشارت به نبوت و خاتمیت پیامبر# در عهدین تحریف نشده وجود داشته است.

    کلیدواژگان: دین، خاتمیت، اسلام، مسیحیت، قرآن و عهدین
|
  • Dr. Dadkhoda Khodayar, Maryam Khavarpour, Meysam Khavari Page 15

    This paper study Monotheism in kindness based on Quran and Quotes. Monotheism in kindness means unity of God in kindness. There are lots versus and Quotes which can be rely on. This study is descriptive - analytic with respect to Quran and Quotes. According to this verse:" I love them and they love” (al-Maidah, 54). Kindness is divine deposit which is the covenant of God’s promise; kindness is a mutual and has degrees based on “believers are the strongest in affection to Almighty Allah…” (Al-Baqara, 165). Love is one of the faith’s foundation and some moral virtues such as obedience, sincerity in worship, silence, patience, satisfaction and so on are known as the fruits of kindness.

    Keywords: Monotheism, Kindness, Versus, Quran
  • Dr. Seyed Amirreza Shahram Nia, Sara Veisi Page 43

    This study which is descriptive – analytic tries to discus Economical Expansion’s Criteria in Traditions of Shia’s Imam (pbuh). The question is: ‘’is it possible to expand economics based on Traditions of Shia’s Imam (pbuh)?’’ in general, good vision toward World (blaming poverty, arranging a good life and blaming hoarding), importance of working and economical activities, blaming unemployment and laziness, believing equality of human being and the importance of Women, rationality, scientism and releasing superstition, freedom of thought, blaming flattery, discipline and professionalism, rights of property and supporting manufacturers by Shia’s Imam (pbuh) are not only deny economical expansion but also try to encourage people and society.

    Keywords: Economical expansion, Religion, Shia Moslems, Shia's Imams (pbuh)
  • Maryam Varshuchian, Dr. Ehsan Pour Esmaeil Page 71

    When Amir Al-Mumenin Ali (pbuh) became caliph, the most important of his plans was a reformation to lead Islamic society back to Allah's traditions and the Messenger's society. After Prophet Muhammad's death, Imam Ali's opponents struggled to restore the nation to the time of Ignorance. By the use of remained traditions and customs, they tried to put obstacles in the way of Imam Ali's government. There are different factors for these obstacles. Some of them originated from the tribal culture and the prevailing views in the society; and some other ones are related to the changes that were made during pervious caliphs. These obstacles led Muslims astray. The existence of these obstacles resulted in the occultation of Imam Mahdi, the last one of Allah’s leaders on the earth. We are waiting for Mahdi's reappearance while we are doing our best to recognize and remove these obstacles.

    Keywords: Government, Obstacles, Innovation, Justice, Imam Ali, Imam Mahdi
  • Fatemeh Karami, Dr. Alireza Raesian Page 99

    Collecting Quran after the holy Prophets (pbuh) is an attractive issue for historians among which first caliph’s motivation and Yamameh battle and its martyrdoms leads to different arguments. The numbers exaggerated at first place and was seven hundred, but by second research by orientalist, the number decreased to two. Therefore the reality of this issue and reanalyzing the Yamameh battle and gathering the name of martyrdoms is done in this study and it is a search through histories, narratives, Rijal and Quran science. The result has a great influence on the motivation of the gathering of Quran.

    Keywords: Yamameh Battle, Gathering Quran, reader's martyrdoms, Quran keepers, Omar (Second Caliph)
  • Basireh Madadizadeh, Dr. Ebrahim Nouri Page 133

    Messianic is one of the issues raised in the various religions such as Islam and Islamic branches that all emphasize on it, although in some cases, there are different attitudes. The correct idea of the differences can be a source of positive changes at different levels that provide a complete understanding of the idea and do not leads to distortion. The positive or negative consequences of these developments can be imply in different issues and levels such as personal, social, political, scientific, cultural, and so on. When we talk about the Messianic, it means unity in all different thoughts and becoming one thought which is the messianic. But today, globalization does the process, but as a lack of this ideology, it faces with many shortcomings and negative impacts. Shia believes that, this adverse effect, will be disappearing when the Imam Mahdi’s (pbuh) government will be form. This paper we investigate the messianic ideology, its positive impact on world’s culture and negative consequences of globalization.

    Keywords: Messianic, Culture, Messianic impact on world's culture, globalization, globalization's consequences
  • Masoumeh Golizadeh, Mohammadreza Ghasemi, Dr. Ebrahim Ebrahimi Page 155

    One of the common beliefs among Muslims and Christians is Completion which means Muslims based on Quran verses knows their prophet as the last prophet and his religion as the most completed one; And Christians unlike their prophet which advised to wait for last prophet and convert to its religion, prophecy will be end by appearance of Jesus (pbuh), based on church’s teaching, as savior that spread eternal peace among god and creation and their covenant will be end. This study will prove the Prophecy of Muslims’ prophet based on verses and then will discuss about the Completion’s claim in Christianity and will be proved unlike church’s teaches, this beliefs is for Muslims that based on their undistorted bible, this belief existed and converging to Islam by Christians and Jews is another proof.

    Keywords: Religion, Completion, Islam, Christianity, Quran, Bible