نشریه مدیریت استاندارد و کیفیت
سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار 1391)

واکاوی مفهوم چابکی سازمانی و روشی جهت استقرار آن در سازمان، موضوع اصلی این تحقیق بوده است. بررسی پژوهشهای انجام شده، نشان داد که مفهوم چابکی در طول دو دهه از زمان ارائه آن، با پیشرفتهای صورت گرفته در فناوری های گوناگون، به تدریج بزرگتر شده و مفاهیم به روز شده تری را در خود جای داده است. پس از مقایسه چندین تعریف مختلف از چابکی، در نهایت یک تعریف دسته بندی شده به عنوان شاخصهای ارزیابی چابکی ارائه و یک تعریف جامع برای چابکی پیشنهاد شده است. سپس روشی اجرایی جهت پیاده سازی چابکی در سازمان مطرح و تکنیکی جهت ارزیابی میزان چابکی سازمان آورده شده است. در انتها با استفاده از تکنیک ارزیابی میزان چابکی سازمان، روش هایی جهت انتخاب پروژه های بهبود چابکی سازمانی پیشنهاد شده است.

فناوری اطلاعات و ارتباطات، از جمله مهمترین فناوری هایی است که در شکلگیری و ایجاد توانمندی های مختلف دفاعی بروز شده سازمان هوافضا، تاثیرگذار است. سازمان هوافضا بعنوان یک مجموعه راهبردی در بخش دفاعی کشور، بواسطه اتخاذ راهبردهای محصولی با توجه به راهبردهای عملیاتی اتخاذ شده در دکترین دفاعی مجموعه وزارت، نیازمند یک سیستم دقیق و منظم برای راهبری و کنترل اثربخش فناوری، خصوصا فناوری اطلاعات میباشد. بر این اساس هماهنگی و همسویی فناوری اطلاعات در تمامی ابعاد با سازمان، جزء مهمترین مسئله برای اثربخشی این حوزه میباشد. طی بررسی تیم خبرگان دو حوزه، یکی از مهمترین چالشها در سازمان های نظامی مقوله امنیت اطلاعات در حوزه فناوری اطلاعات و حوزه کسب و کار میباشد. نگاه تکبعدی به امنیت در یکی از این حوزه ها باعث به جا ماندن ریسکهای بالقوه در حوزه دیگر خواهد بود. در این مقاله ضمن معرفی مفاهیم پایه همسویی، ایزو 10072 به عنوان یکی از رهیافتهای حاکمیتی در جهت همسویی و آر.یو.پی به عنوان یکی از قدرتمندترین متدولوژی های تولید و طراحی سیستمهای اطلاعاتی معرفی شده است. به لحاظ راهبردی کردن اجرای یک سیستم دقیق مدیریتی در خصوص امنیت و برطرفکردن یکی از بزرگترین موانع همسویی در سازمان هوافضا، در دو حوزه فناوری اطلاعات و کسب و کار، یک متدولوژی کاملا بومی با عنوان فرآیندهای یکپارچه امنیت ارائه شده است. این متدولوژی بر پایه یکی از اصلیترین رهیافتهای حاکمیت فناوری اطلاعات( ایزو10072)، و متدولوژی تولید و طراحی سیستمهای اطلاعاتی شرکت آی.بی.ام بنا شده است. تلفیق روش حاکمیتی ذکر شده و متدولوژی آر.یو.پی باعث گردیده است تا بتوان به یک متدولوژی کاملا راهبردی در حوزه مدیریت امنیت فناوری اطلاعات و کسب و کار رسید.

تحلیل هزاران ابداع در مهندسی خلاقیت TRIZ مشخص کرد که ارزش ابداعات با یکدیگر برابرنیست و به همین خاطر آلتشولر 5 سطح برای نوآوری معرفی نمود در این مقاله ضمن تحلیلی بر این سطوح پنج گانه و بررسی آنها در چند ابداع به ثبت رسیده ، به مقایسه معیارهای پرداخته می شود . سطوح 5 گانه 2 و سازمان استعدادهای هوشمند جهانی1 این سطوح با معیارهای مرکز علامت تجاری و ثبت ابداع آمریکا نوآوری می تواند معیاری برای ارزیابی نوآوری ها در سازمان ها و صنایع باشد .

افزایش محدودیت های موجود در تامین مالی پروژه ها، ریسک های مرتبط با پروژه و نیز افزایش رقابت و از سوی دیگر نیاز به توسعه و بهبود در سیستم های موجود اجرای پروژه موجب گسترش تمرکز بروی نحوه تامین پروژه ها و از جمله کاربرد اتحاد راهبردی در دهه های اخیر شده است. علی رغم بهبود ها و توسعه کاربرد ها و مزایای اتحاد راهبردی به نظر می رسد کاربرد آن در کشور ما همچنان نیازمند ایجاد بستر ها و حمایت های لازم و همچنین توسعه مبانی نظری آن باشد. با توجه به ضرورت این موضوع، مقاله حاضر به بررسی تعاریف و انواع مختلف اتحادهای راهبردی و نیز جایگاه آنها در بهبود مدیریت پروژه پرداخته است. در نهایت این مقاله به بررسی نحوه انتخاب گزینه بهینه اتحاد راهبردی در پروژه ها با توجه به تحقیقات صورت گرفته می پردازد و راهکارهای پیشنهادی نیز جهت تعیین جایگاه و انتخاب گزینه های اتحاد راهبردی در پروژه ارایه می نماید.

موضوع مدیریت کیفیت در سطوح مختلف سازمانها مورد توجه مدیران آنها قرار دارد و طی چند دهه اخیر پیشرفتهای زیادی نیز در این زمینه حاصل شده است . کیفیت در حوزه پروژه های تحقیق و توسعه مقوله ای است که بدلیل ماهیت کار تحقیقاتی تفاوتهائی با سایر زمینه ها دارد و پیچیدگی های بیشتری نسبت به آنها دارد . یکی از دلایل این پیچیدگی ماهیت محصول تحقیق و توسعه است که عمدتا از جنس دانش و فناوری است و ارزیابی و اندازه گیری کیفیت این محصول به سادگی امکان پذیر نیست . همچنین معیارهای کیفیت نیز در حوزه تحقیق و توسعه ، معیارهای خاصی است که تفاوتهائی با سایر زمینه ها دارد . در این تحقیق ما در صدد شناسائی معیارهای کیفیت در تحقیق وتوسعه هستیم تا بر اساس این معیارها و دسته بندی آنها در قالب مولفه ها و نهایتا عوامل اصلی یک الگوی مفهومی برای مدیریت کیفیت پروژه های تحقیق و توسعه در یک شرکت ایرانی تدوین و ارائه نمائیم .

مدیریت زنجیره تامین به معنای یکپارچه سازی واحدهای سازمانی درون زنجیره و ایجاد هماهنگی درجریان مواد ،اطلاعات و مسائل مالی با هدف تامین نیازهای مشتریان ودستیابی به مزیت رقابتی قابل اتکا و بلندمدت است. به عبارت دیگر، مدیریت زنجیره تامین مشتمل بر تمام فعالیت های مرتبط با جریان و تبدیل کالاها و تجهیزات از مرحله ماده خام (استخراج) تا تحویل به مصرف کننده نهایی و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آنها می شود[1]. در این مقاله، ضمن انجام مطالعات کتابخانه ای در مورد موضوعات مرتبط با زنجیره تامین و بررسی مدارک و انجام مصاحبه ها یی با صاحب نظران، به نقش زنجیره تامین در صنایع دفاعی می پردازیم. برای این منظور، پس از شناسایی محیط زنجیره تامین پروژه ها؛ عناصر آن تشریح می شود و سپس شاخص های تضمین کیفیت در هر یک از این عناصر بررسی شده و در نهایت ارتباط این شاخص ها در سرتاسر زنجیره تامین مورد بررسی قرار می گیرد.

جنبش تولید بهنگام 1 (JIT) در ابتدا در دهه 0891 با معرفی سیستم «کانبان» در تویوتا باعث توسعه مفهوم «سیستم های کششی» 2در سراسر دنیا شد. در نگاه اول، سیستم کششی مفهوم ساده ای دارد و برخلاف «سیستم فشاری»3 که در آن جریان تولید از فرآیندهای بالادستی به پایین دستی ادامه دارد، محصولات تنها با تقاضای پایین دست توسط فرآیند بالادستی ارسال می گردد و از این طریق باعث ایجاد بهبودهای قابل توجه در سیستم لجستیک، کیفیت و همچنین حرکت سازمان به سمت تعالی می شود.
دراین مقاله با بررسی ابعاد تولید به روش کششی ، دیدگاه نوینی از تولید به این روش ارایه شده و مزایای پیاده سازی سیستم با توجه به این دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته است و و همچنین یکی از اشکال پیاده سازی تولید به روش کششی در قالب سیستم CONWIP که اجرای آن درعین سادگی مزایای بسیاری برای سازمان ها ایجاد می کند نیز ارایه شده است.