نشریه مدیریت استاندارد و کیفیت
سال دوم شماره 2 (پیاپی 4، تابستان 1391)

ضرورت رویکرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران به اقدامات دفاع غیرعامل و تدبیر مقام معظم رهبری در جهت تشخیص این نیاز برای کشور در دهه 80 منتج به شکل گیری و تاسیس سازمانها و ساختارهای مرتبط با پدافندغیرعامل گردیده است. ورود مفاهیم پدافند غیرعامل در برنامه های چهارم و پنجم توسعه و تصویب آیین نامه های اجرایی مورد نیاز در این بخش از جمله اساسی ترین اقدامات صورت گرفته در این زمینه بوده است. با وجود ظرفیتهای قانونی برای تسریع در گسترش اصول پدافند غیرعامل در بخش های حیاتی و حساس کشور، تسریع اقدامات این مقوله و نهایتا ایجاد مرکزی برای تدوین طراحی، برنامه ریزی و تصویب اصول و ضوابط، استانداردها، و معیارهای پدافند غیرعامل و پیگیری و نظارت بر اعمال آنها مورد تاکید میباشد.
در مقاله حاضر ضمن اشاره به سیر تحولات و اقدامات در حوزه پدافند غیر عامل در دو بستر قوانین و تدابیر مقام معظم رهبری، به ملاحظات اساسی مورد تاکید در هر مقطع از جمله ضرورت توجه به استاندارد سازی در دهه 90 پرداخته شده است.

هر روز که میگذرد سیستم های پیچیده تری به وجود می آیند. در ساخت این سیستم های پیچیده افراد زیادی با تخصص های گوناگون شرکت دارند و هر کدام از ابزاها و زبان خاص خود استفاده میکنند. ساخت بخشها و قطعات مختلف یک سیستم پیچیده توسط متخصصین رشته های مختلفی صورت میگیرد که ممکن است هیچ ارتباط و گفتگویی با متخصصان دیگر رشته ها نداشته باشند. از اینرو نیاز به مدلی که تمام ویژگی های سیستم مورد نظر را دربر داشته باشد تا متخصصان بر اساس آن به ساخت سیستم بپردازند، بیشتر احساس می شود. این مدل هم باید دربردارنده اطلاعات مربوط به ساختار سیستم و هم اطلاعات مربوط به رفتار سیستم باشد. از این رو در این مقاله ابتدا رفتار را تعریف و توصیف مینماییم و سپس بعضی از روش های مفید در مدل سازی رفتار را بیان میکنیم.

سطوح آمادگی فناوری(TRL) بعنوان یک شاخص نظاممند برای شناسائی بلوغ فناوری های خاص بطور گسترده استفاده شده و اجازه میدهند تا یک مقایسه استوار و محکم بین بلوغ انواع مختلف فناوری ها صورت پذیرد. در این مقاله ابتدا سطوح آمادگی فناوری معرفی شده و بر اساس نقائص مطرح شده، نشان داده می شود که تعریف مفاهیم فراگیرتر از آن که بتواند نقش یک فناوری مستقل را در یک سامانهای که متشکل از چندین فناوری که اثر متقابل روی یکدیگر دارند تحلیل نماید، لازم خواهد بود. سپس به منظور نشان دادن وابستگی های مرتبط در سطح سامانه عملیاتی، مفهوم سطوح آمادگی سیستمی (SRL) معرفی میگردد. در یک محیط سامانه عملیاتی، ملاحظات مربوط به مجتمعسازی، با همکارکردن و پشتیبانی از یکدیگر اهمیت زیادی خواهند داشت. در ادامه مبانی مفهوم سطوح آمادگی سیستمی و چارچوب توسعه، ارزیابی، صحهگذاری آن نشان داده خواهند شد.

این تحقیق با هدف، ارزیابی و انتخاب پایگاه مقاومت نمونه بسیج در سطح ناحیه مقاومت بسیج فارسان انجام شده است.برای نیل به این هدف،موضوع تحقیق در قالب ادبیات ارزیابی عملکرد به پژوهش سپرده شد که نتیجه آن دست یابی به مدل مفهومی تحقیق(EFQM) بود.
این پرسش نامه بعد از سنجش روایی(محتوایی) و پایایی(ضریب آلفای کرونباخ)،بین جامعه آماری (7104 نفر)،توزیع و پس از تکمیل و جمع آوری ، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل توصیفی (جداول فراوانی همراه با نمودار ستونی،میانگین و انحراف معیار) ،تجزیه و تحلیل استنباطی(آزمونT تک نمونه ای و 2X )، اولویت بندی معیارها (آزمون فریدمن) و همچنین اولویت بندی پایگاه ها،هم بر اساس کلیه معیارها و هم بر اساس هر کدام از معیارها به تفکیک (آزمون کروسکال والیس)قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیلهای انجام شده، موید این مطلب بود که تنها 2 معیار از معیارهای نه گانه مدل EFQM، به عنوان معیارهای ضعیف،شناخته شدند ، که عبارتند از:1-معیار نتایج جامعه با رتبه میانگین 27.2
2-معیار خط مشی و استراتژی با رتبه میانگین 49.2
همچنین در ادامه تحقیق، به اولویت بندی پایگاه های مقاومت بسیج شهرستان فارسان،بر اساس معیارهای مدل EFQM پرداخته شد.

در مبحث تولید در شرکتهای صنعتی، روش های متعددی برای افزایش و ارتقاء بهره وری ارائه گردیده است که از این میان می توان به روش هائی معمول همچون بهره وری ساده و بهره وری کل عوامل و نیز متدهای ریاضی، بهینه سازی و متدهای ابتکاری اشاره نمود.
پژوهش حاضر با هدف تبدیل و تغییر چیدمان مبتنی بر فرآیند خط تولید جهت ارتقاء بهره وری انجام یافته است. در این راستا یک متد ابتکاری ارائه گردیده که با استفاده از الگوی جریان تک- قطعه ای 1 (OPF) فرایندهای تولید با یکدیگر ادغام و ترکیب گردیده به نحوی که با بکارگیری نیروی انسانی چند منظوره و حذف مسیرهای زائد و غیر ضروری، میزان ضایعات و دوباره کاری ها، اتلافات ناشی از انتظار، اتلافات ناشی از حرکات اضافی و غیر ضروری، تعداد نیروی انسانی بکار گرفته شده، میزان موجودی کالاهای درون مرحله ای و زمان بین سفارش و دریافت آن در خطوط تولیدی– صنعتی به میزان چشمگیری کاهش و از سوئی دیگر میزان تولید استاندارد افزایش می یابد.
جهت سنجش عملکرد متد پیشنهادی، از تابع کاب- داگلاس استفاده گردیده است. نتایج بدست آمده حاکی از عملکرد مناسب متد پیشنهادی می باشد. همچنین برای سنجش کارائی متد در دنیای واقعی، فرآیند خط تولید یک نوع محصول از محصولات شرکت صنعتی آلکار ایران که تولید کننده قطعات خودرو می باشد در نظر گرفته شد و با استفاده از رویکرد ارائه شده و تشکیل چیدمان گروهی (سلولی)، اهداف مورد نظر سنجش و نتایج حاصله و یافته های میدانی حاکی از رضایتبخش بودن متد پیشنهادی است.

مدیران موفق برخلاف پیچیدگی موجود در رهگیری و تعیین دقیق شاخص ها و عوامل بهره وری در پروژه های تحقیقاتی، در آغاز به طرحریزی و برنامه ریزی آگاهانه می پردازند و سپس اقدام می کنند. برخورداری شخص مدیر راهبر از یک بینش روشن و نگرشی منسجم و هماهنگ و همچنین سازماندهی و فراهم نمودن ساز و کارهای مشخص جزو الزامات و عوامل افزایش بهره وری و همین طور کارآیی و اثر بخشی در پروژه های تحقیقاتی به شمار می رود.
گذشته از این موارد، جلب مشارکت محققین و دست اندرکاران در سطوح مختلف در فرایندهای برنامه ریزی، تصمیم سازی و جهت گیری یک پروژه تحقیقاتی نه تنها دستیابی به یک طرح مناسب را تضمین می نماید، بلکه شور و نشاط و تعهد بیشتری را برای موفقیت طرح فراهم می سازد..

محاسبه ریسک در پورتفوی های سرمایه گذاری امروزی (شامل انواع ابزار مالی از جمله سهام، اوراق قرضه و انواع ابزارهای مشتقه) زمینه ساز پیشنهاد معیارهایی مختلف برای برآورد ریسک شده است. معادل ریسک در فرهنگ وبستر در برابر خطر قرار گرفتن است و علت به وجود آمدن ریسک، عموما عدم اطمینان موجود نسبت به رویدادهای آتی است. یکی از معیارهای مهم برای اندازه گیری و مدیریت ریسک، ارزش در برابر ریسک1 است. در دنیای مالی کنونی، ارزش در برابر ریسک2 از جمله مهمترین مواردی است که در سنجش ریسک مورد استفاده قرار میگیرد. هدف اصلی مدیریت پورتفوی، بهینه سازی تخصیص دارایی ها مطابق بازده مورد انتظار و درجه ریسک است. در این مقاله سعی شده است تا ضمن معرفی ارزش در برابر ریسک، مزایا، معایب و روش های مختلف محاسبه آن بررسی شود.