فهرست مطالب

مطالعات زن و خانواده - سال سوم شماره 2 (پاییز و زمستان 1394)

نشریه مطالعات زن و خانواده
سال سوم شماره 2 (پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/09/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • تاثیر «تمرین سبز» بر بهبود کیفیت خواب زنان سالمند بدون فعالیت بدنی منظم در شهر اراک
    داریوش خواجوی، راضیه خان محمدی صفحات 7-32
    میزان اختلال بی خوابی که مشخصه ی آن ناتوانی مداوم در به خواب رفتن و یا حفظ خواب است، با بالا رفتن سن افزایش می یابد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر «تمرین سبز» بر بهبود کیفیت خواب زنان سالمند بدون فعالیت بدنی منظم در شهر اراک بود. شرکت کنندگان، 45 از زنان سالمند بالای 60 سال با کیفیت خواب ضعیف ساکن شهر اراک بودند که به صورت داوطلبانه در دو گروه آزمایشی و کنترل در تحقیق شرکت کردند.گروه آزمایشی به مدت 10 هفته، هفته ای سه جلسه و هر جلسه، 60 دقیقه در تمرینات شرکت کردند. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه ی سنجش کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) جمع آوری شد و با استفاده از آزمون t همبسته و t مستقل و با نرم افزار SPSS نسخه ی 16 با سطح معنی داری 05/0 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد گروه آزمایشی افزایش معنی داری در میانگین نمره ی کیفیت خواب پس آزمون نسبت به پیش آزمون داشتند (05/0≥P). گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل، افزایش معنی داری در میانگین نمره ی کیفیت خواب (کل)، کیفیت ذهنی خواب، کارایی خواب معمول، کل مدت زمان خواب، اختلال عملکرد روزانه، مدت زمان لازم برای به خواب رفتن داشت (05/0≥P). با وجود این، بین میانگین نمره ی دو گروه در زیرمقیاس های اختلالات خواب و استفاده از داروی خواب آور تفاوت معنی داری مشاهده نشد. این یافته ها از تاثیر تمرین سبز بر بهبود کیفیت خواب زنان سالمند دارای مشکلات خواب حمایت می کند.
    کلیدواژگان: زنان سالمند، تمرین سبز، کیفیت خواب
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • روایت زنان سرپرست خانوار از موانع شادمانی (مطالعه موردی زنان سرپرست خانوار تهران)
    منصوره اعظم آزاده، مریم تافته صفحات 33-60
    پژوهش حاضر با هدف مطالعه روایت زنان سرپرست خانوار از زندگی خود، شادی و ناشادی، زمینه ها و پیامدهای آن صورت گرفته است. شادی و ناشادی از هیجاناتی می باشند که برعملکرد و بهره وری، روابط اجتماعی و اعتماد اجتماعی، تعاملات و مشارکت اجتماعی افراد اثر گذاشته و شرایط را برای هم بستگی و انسجام اجتماعی بهتر مهیا و یا مسدود می سازند. از آنجا که معمولا و در تحقیقات متعدد، زنان سرپرست خانوار از جمله گروه های محروم جامعه محسوب شده که هم از حیث مادی و هم از جنبه های عاطفی و روانی در معرض مخاطراتی قرار دارند؛ لذا مطالعه حاضر با اتخاذ رویکردی کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و نیمه ساختاری و با عنایت به اشباع نظری با 30 نفر از زنان سرپرست خانوار تهرانی به بررسی علل زمینه ای، راهکارهای مقابله ای و در نهایت پیامد های احساس غم و شادی در این گروه پرداخته است. یافته های این تحقیق نشان داد که موانع شادمانی به شیوه های گوناگون در زندگی اجتماعی این گروه مداخله می کند و در نهایت نیز منجر به طردی خود خواسته و تحمیلی در زندگی آن ها می شود. شرایط نامناسب گذشته و حال و پیش بینی آشفته از آینده ای مبهم، بستری را برای کاهش احساس شادمانی فراهم آورده، راهکارهای های مقابله ای را در قالب احساس نابرابری، افسردگی و فشار روحی و روانی شکل داده و به احساس بی انصافی در مورد خود و طرد اجتماعی منجر شده است.
    کلیدواژگان: شادمانی، افسردگی، احساس نابرابری، طرد اجتماعی، احساس بی انصافی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تجربه احساس آرامش زنان در زندگی زناشویی: مطالعه ای کیفی با رویکرد نظریه مبنایی
    شهره روشنی، نهله غروی نایینی، سوسن باستانی صفحات 61-89
    هدف پژوهش حاضر مطالعه ی فرآیندی بوده است که تجربه احساس آرامش زنان در زندگی زناشویی را شکل داده است. این مطالعه با استفاده از روش نظریه مبنایی انجام شده است و اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق با شصت نفر از زنان متاهل ساکن شهر تهران جمع آوری و با استفاده از کدگذاری نظری تحلیل شده است. رسیدن به آرامش مهم ترین هدف ازدواج است. زنان در مصاحبه ها، آرامش را احساس امنیت خاطر و نداشتن دغدغه نگران کننده توصیف کرده اند. مقوله محوری حاصل «امنیت تامین نیازها» بوده است. از نظر زنان مورد مطالعه برای رسیدن به آرامش در زندگی زناشویی لازم است اولا نیازهای همه اعضای خانواده در بستر خانواده تامین شود؛ ثانیا خانواده تامین کننده همه نیازهایی باشد که انتظار می رود در خانواده تامین شود؛ ثالثا تامین نیازها توام با احساس امنیت و اطمینان خاطر باشد.
    کلیدواژگان: آرامش، زندگی زناشویی، زنان، نظریه مبنایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مسایل فرزندان طلاق در ایران و مداخلات مربوطه: فراتحلیل مقالات موجود
    حسین یحیی زاده، محبوبه حامد صفحات 91-120
    رشد طلاق در سال های اخیر به افزایش تعداد فرزندان طلاق انجامیده است. فرزندانی که مسائل و مشکلاتشان از دید بسیاری پنهان مانده است. جدایی والدین بی شک برای اکثر فرزندان، پدیده ای سهمگین به شمار می آید. تحقیقات صورت گرفته در این مورد نشان می دهد که این کودکان در طول زندگی خود با آسیب های روانی و اجتماعی فراوانی مواجه اند.
    در این پژوهش، که به روش فراتحلیل انجام گرفته است، پژوهش های داخلی مربوط به حوزه ی فرزندان طلاق- که در مجلات علمی پژوهشی داخلی به چاپ رسیده اند- مورد تحلیل قرار گرفته، و نهایتا 20 مقاله بدست آمده و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که پژوهش های داخلی عمدتا به سلامت روان و زیر مقیاس های آن توجه کرده و در نتیجه نشان می دهند که وضعیت فرزندان طلاق در مقایسه با فرزندان یتیم و عادی نامطلوب تر است. همچنین برخی از این پژوهش ها نیز نشان دهنده تاثیر مثبت برنامه های مداخله ای، بر وضعیت فرزندان طلاق است. سرانجام اینکه، آنچه در این مطالعات مورد غفلت واقع شده، بررسی آسیب های اجتماعی است که فرزندان طلاق را تهدید می کند.
    کلیدواژگان: فرزندان طلاق، فراتحلیل، وضعیت، مداخلات
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیلی بر نوسازی و کارکرد خانواده در استان مازندران
    حسین نازک تبار، شهرام ملانیا جلودار، سیده زهرا حسینی درونکلایی صفحات 121-149
    در طول دو سده اخیر در جریان نوسازی، خانواده ایرانی دچار تغییرات اساسی گردیده است. بر این اساس هدف اصلی پژوهش آن است که تغییرات کارکردی خانواده در بستر نوسازی در استان مازندران را مورد بررسی قرار دهد.
    روش تحقیق حاضر، پیمایشی بوده و سرپرستان خانوار در مناطق شهری و روستایی استان مازندران جامعه آماری آن را تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران چهارصد نفر تعیین شد. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بوده است.
    یافته ها نشان داد که در نقاط شهری، بین نوسازی و کارکرد حمایتی- مراقبتی تفاوت معنی داری وجود دارد و در نقاط روستایی بین این دو متغیر تفاوت معنی دار وجود ندارد. اما بین دو متغیر نوسازی و کارکرد عاطفی در نقاط شهری و نقاط روستایی تفاوت معناداری دیده نشده است.
    خانواده هنوز هم از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است. البته با شواهدی می توان به تغییرات کارکرد خانواده اشاره کرد ولی این تغییرات در دو نقاط شهری و روستایی متفاوت است.
    کلیدواژگان: نوسازی، کارکرد خانواده، کارکرد حمایتی، مراقبتی، کارکرد عاطفی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی مقایسه ای میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی و رابطه ی آن با میزان دینداری (مطالعه زنان و مردان بالای 20 سال منطقه 6 تهران در سال 1392)
    منصوره دشتی خویدکی، سید حسن حسینی صفحات 151-183
    هدف از انجام این پژوهش به دست آوردن توصیف نسبتا دقیقی از وضعیت پذیرش کلیشه های جنسیتی بین زنان و مردان و مقایسه ی این دو گروه است. هم چنین، در سطح تبیین به دنبال بررسی رابطه بین عوامل اجتماعی- فرهنگی (جنسیت، پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده، میزان تحصیلات و وضعیت تاهل) و میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی می باشد. بررسی رابطه بین میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی افراد و میزان دین داری آن ها از دیگر اهداف این پژوهش بوده است. نظریه های مورد استفاده در این مقاله عبارت اند از: نظریه طرح واره جنسیتی، نظریه کلیشه های جنسیتی آندره میشل، نظریه جامعه پذیری جنسیت، نظریه یادگیری اجتماعی، نظریه نقش و نظریه دین و کارکردهای آن. روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایش می باشد. ابزار مورد استفاده، پرسش نامه و روش نمونه گیری، خوشه ایچند مرحله ای و تصادفی ساده است. جمعیت آماری این تحقیق را زنان و مردان بالای 20 سال منطقه 6 تهران تشکیل می دهند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. یافته های پژوهش، گویای تفاوت جنسیتی معناداری در میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی بوده است. هم چنین رابطه ی معناداری بین متغیر میزان تحصیلات با میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی دیده شد؛ اما بین وضعیت تاهل و پایگاه اجتماعی-اقتصادی پاسخ گویان با میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی آن ها ارتباط معناداری یافت نشد. هم چنین یافته های تحقیق، گویای رابطه ی معنادار بین میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی و میزان دین داری افراد است. بر اساس یافته ها می توان 8 درصد از نوسان های نگرش افراد به کلیشه های جنسیتی را بر اساس میزان دین داری آن ها تبیین کرد.
    کلیدواژگان: دین داری، طرح واره جنسیتی، کلیشه های جنسیتی، جامعه پذیری جنسیت، نظریه نقش، نظریه یادگیری اجتماعی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثربخشی آموزش تحلیل ارتباط محاوره ای در خودپنداره و عاطفه مثبت و منفی زنان
    راهله خدایی، سعیده بزازیان، اصغر جعفری صفحات 185-203
    پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی آموزش تحلیل ارتباط محاوره ای در خودپنداره و عاطفه مثبت و منفی زنان خانه دار انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بوده است. با استفاده از نمونه گیری غیر تصادفی 40 زن خانه دار داوطلب، در شهر تبریز انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جای گرفتند. گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه تحت آموزش تحلیل ارتباط محاوره ای قرار گرفتند. خودپنداره و عاطفه مثبت و منفی آزمودنی ها قبل و بعد از انجام مداخلات به وسیله مقیاس خودپنداره بک و مقیاس عاطفه مثبت و منفی واتسن و همکاران اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش تحلیل ارتباط محاوره ای می تواند خودپنداره و عاطفه مثبت را افزایش دهد و عاطفه منفی را در زنان خانه دار کاهش دهد (p<0/05). نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که آموزش تحلیل ارتباط محاوره ای برای بهبود خودپنداره و عاطفه مثبت و کاهش عاطفه منفی روش مناسبی می باشد. این روش احتمالا به واسطه ی افزایش آگاهی زنان خانه دار نسبت به حالت های درونی خودشان، توانایی ایجاد روابط سازنده، کنترل بیشتر بر عواطف، شناخت ها و رفتارها و تقویت استقلال شخصی می تواند خودپنداره و عاطفه مثبت را افزایش دهد و عاطفه منفی را کاهش دهد.
    کلیدواژگان: تحلیل ارتباط محاوره ای، خودپنداره، عاطفه مثبت، عاطفه منفی، زنان خانه دار
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Effect of "Green Exercise" on Improving the Sleep Quality of Female Elderly without Regular Physical Activity in Arak City
    Darioush Khajavi, Raziyeh Khanmohamadi Pages 7-32
    The prevalence of insomnia, characterized by persistent inability to fall asleep or maintain sleep, increases with age. The aim of this study was to investigate the effect of "green exercise" on improving the sleep quality of inactive female elderly in Arak city. Participants were 45 female elderly, aging over 60 years with poor sleep quality residing in Arak city who voluntarily participated in the research in 2 experiment and control groups. The experiment group participated in the exercise trainings for 10 weeks, 3 sessions per week, and each session 60 minutes. Data was collected using Pittsburgh Sleep Quality Inventory (PSQI) and analyzed by dependent and independent t-test with SPSS software (version 16), with significant level 0.05. Results showed that experimental group had significant increase in mean score of sleep quality of post-test than pre-test (p≤0.05).The experimental group had significant increase in overall sleep quality, subjective sleep quality, sleep latency, sleep duration, sleep efficiency, and daytime dysfunction scores than the control group (p≤0.05). However, there were no significant differences between the groups’ sleep disturbance and use of hypnotics mean scores. These results support the effect of green exercises on sleep quality of female elderly with sleep problems.
    Keywords: female elderly, green exercise, sleep quality
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Obstacles of Happiness from the View of Female-headed Households of Tehran
    Mansoureh Azam Azadeh, Maryam Tafteh Pages 33-60
    This research is aimed at studying the statements of family-headed women about their lives; happiness and unhappiness, their background and consequences. Happiness and Unhappiness are emotions that influence performance and productivity, social relations, social trust, and social interactions and cooperation of people and prepare the ground for social integration and solidarity. In most researches family-headed women are a deprived social group and are mentally and materialistically at risk. This is a qualitative research. We applied semi-structured and deep interview to get theoretical saturation. This research investigated the causes, the ways to confront and the consequences of happiness and unhappiness through deep interview with 30 family-headed women in Tehran.
    The findings of the research demonstrated that the obstacles of happiness interfere with the family-headed women’s lives in different ways and finally results in an imposed and optional exclusion. Inappropriate conditions of the past and the present and predicting a disturbed future prepare the ground for reducing happiness, create opposition measures such as depression, mental and spiritual stresses and sense of injustice and lead to consequences such as feeling injustice about oneself and social exclusion.
    Keywords: happiness, depression, injustice, social exclusion, unfairness
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Women's Experience of Tranquility Feeling in Marital Life: A Qualitative Study with Grounded Theory Approach
    Shohre Rowshani, Nahle Gharavi Naeeni, Susan Bastani Pages 61-89
    The aim of this research is to study the process which shapes women’s experience of tranquility feeling in marital life. This study was fulfilled by the grounded theory method and data was gathered through in-depth interviews with 60 married women in Tehran, and were analyzed by theoretical coding.
    The main purpose of marriage is to achieve tranquility. Women in interviews described feeling of security and absence of disquieting trouble as feeling of tranquility. The core category was “security of needs provision”. From the point of view of women to achieve tranquility in marital life, firstly the needs of all family members should be provided within the family;secondly, the family must provide all the needs which are expected from it to be the provider of; thirdly, providing the needs should be accompanied with the feeling of security.
    Keywords: tranquility, marital life, women, grounded theory
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Issues and Interventions of Children of Divorce in Iran: A Meta-analysis of Articles
    Hossein Yahyazadeh, Mahboube Hamed Pages 91-120
    In recent years, divorce growth rate has led to an increase in the number of children of divorce. These children have a lot of problems and issues hidden from view. Undoubtedly, parental separation is an annoying phenomenon for most of them. Studies indicate that children of divorce usually confront many social and psychological problems in their lives.
    In this paper, we have conducted a meta-analysis method to analyze the published internal papers in this field. Finally, we came to 20 articles and took them into consideration. the Internal research are mostly focused on mental health and its sub-scales, and the results show that the condition of children of divorce is more undesirable than that of orphan children and those from intact families. Some of these studies also show the positive impact of intervention programs on children of divorce. What is neglected in these studies is examining the social damages threatening these children.
    Keywords: children of divorce, meta, analysis, situation, intervention
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Issues and Interventions of Children of Divorce in Iran: A Meta-analysis of Articles
    Hossein Nazoktabar, Shahram Molania Jelodar, S. Zahra Hoseini Dronkolaei Pages 121-149
    In recent years, divorce growth rate has led to an increase in the number of children of divorce. These children have a lot of problems and issues hidden from view. Undoubtedly, parental separation is an annoying phenomenon for most of them. Studies indicate that children of divorce usually confront many social and psychological problems in their lives.
    In this paper, we have conducted a meta-analysis method to analyze the published internal papers in this field. Finally, we came to 20 articles and took them into consideration. the Internal research are mostly focused on mental health and its sub-scales, and the results show that the condition of children of divorce is more undesirable than that of orphan children and those from intact families. Some of these studies also show the positive impact of intervention programs on children of divorce. What is neglected in these studies is examining the social damages threatening these children.
    Keywords: children of divorce, meta, analysis, situation, intervention
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Comparative Study of Gender Stereotypes and their Relationship with Religiosity (People of Tehran's 6th region, Aging 20 and above)
    Mansoore Dahsti Khavidaki, Seyyed Hasan Hosseini Pages 151-183
    This study contains a comparative analysis of gender stereotypes between women and men. It investigates the relationship between socio-cultural factors (including gender, social-economic status of family, education and marital status) and gender stereotypes acceptance. Another purpose of this study is to investigate the relationship between religiosity and gender stereotypes acceptance. Theoretical base of this work consisted of gender schema theory, gender discrimination stereotypes (Andre Michelle), gender socialization, social learning theory, and role theory. To fulfill the purpose of this study, a questionnaire was used amongst women and men aged 20 and above residing in the 6th region of Tehran. The questionnaire consisted of three parts: contact information, questions related to gender stereotypes and questions for examining participant’s religious beliefs. Sample size was 400 people (based on Kukran formula). Results showed statistically significant relationship between intensity of gender stereotypes acceptance with gender, education and religiosity. However, the relationship between intensity of gender stereotypes acceptance with marital status and socio-economic status of family was statistically insignificant.
    Keywords: Religiosity, Gender Schema Theory, Gender Stereotypes, Gender Socialization, Role Theory, Social Learning Theory
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Effectiveness of Transactional Analysis Training on Self-concept and Positive/Negative Affect of Householders
    Rahele Khodaei, Saeideh Bazzazian, Asghar Jafari Pages 185-203
    The present study aimed to determine the effectiveness of transactional analysis (TA) training on self-concept and positive/negative affect in householders. The research method was semi-experimental. 40 householder volunteers were selected in Tabriz and randomly assigned in experimental and control groups. TA training was carried out to the experimental group in 8 sessions. Self-concept and positive/negative affect were measured by Beck Self-Concept and Watson et al. Positive and Negative Affect scales in pretest and posttest. Data were analyzed by Covariance Analysis. The findings indicated that TA training could increase self-concept and positive affect, and decrease negative affect in householders )p
    Keywords: transactional analysis (TA), self, concept, positive, negative affect, householder
    Abstract View Paper Original: Persian