نشریه تازه های رواندرمانی
پیاپی 53-54 (پاییز و زمستان 1388)

آسیب شناسی فضاهای ناشناخته فراوان دارد.ناسزاها و نفرین ها در قالب کنایه ها، تشبیه ها، مجازها و رفتار های حسی –حرکتی بخش بزرگی از اسیب دیده گی ارتباط های گفتاری، اشاره ای و نمادی را در بر می گیرد که با تمام فراوانی و گستردگی توجه کمتر پژوهشگر و صاحب نظری را به طور جدی جلب کرده است. با تکیه به نظریه هنگامه ها (مجتمع های روان فضای پویا که در شماره های پیشین از آن یاد کردیم) در فضای ناسزاها گام می گذاریم،هنگامه های آسیب دیده و آسیب زا را جستجو می کنیم. گستردگی و ژرفای آنها را بررسی می نماییم..

دیدگاه پست مدرن یک نظریه فلسفی راهکاری است که تخت تاثیر اصول معرفت شناسی، پدیدار شناسی و اصالت وجود در طی سال های 1980-1970شکل گرفت و دارای نگرشی انتقادی نسبت به قطعیت حقایق و علوم است. پست مدرنسیم واقعیت عینی، مطلق و قابل شناسایی را مورد تردید قرار داده و برعکس آن را امری نسبی فذهنی و وابسته به زمینه، چند بعدی و کثرت گونه در نظر می گیرد.

با نگاهی واقع بینانه به مساله اعتیادبه عنوان یک وابستگی مضر به حال شخص، خانواده و جامعه، در می یابیم که این مساله از گذشته های تقریبا دور وجود داشته است و اکنون نیز تقریبا کشوری وجود ندارد که از گسترش این مشکل در امان مانده باشد. با توجه به عواقب ناگوار این مساله در ابعاد و جهات مختلف نیاز به برنامه های پیش گیری، درمان و جلوگیری از عود به اعتیاد احساس می شود. در زمینه درمان اعتیاد و جلوگیری از عود به آن تا کنون روش های مختلفی به کار گرفته شده است از جمله: استفاده از داروهایی مثل متادون و سم زدایی؛ روش بیوفیدبک عضلانی، پلاسبو یا تلقین، طب سوزنی، روش های رواندرماین مانند: روش حساس سازی پنهان، روش خاموش سازی و رفع حساسیت، هیپنوتیزم، مکانیسم پاداش، کاردرمانی، اقدامات مشاوره ای، خانواده درممانی.

واقعیت مجازی تکنولوژی جدیدی است که بر محیط گرافیکی تاکید دارد که نه تنها احساس بودن در یک محیط فیزیکی را در فرد ایجاد می کند بلکه فرد میتواند با آن محیط تعامل داشته باشد.اولین ایستگاه های کاری واقعیت مجازی برای شرکت های بزرگ و در جهت خلق محیط های به منظور شبیه سازی موقعیت های خاص برای آموزش متخصصان طراحی شد. با وجود این در همین زمان طیف وسیعی از این تکنولوژی در زمینه های مختلف و از جمله حیطه سلامت به کار برده شد، بخصوص علاقه به کاربرد واقعیت مجازی در درمان اختلالات روانشناختی در مقایسه با درمانهای سنتی واقعیت مجازی مزیت های زیادی از جمله (فراهم کردن یک محیط حمایت کننده برای بیمار و تجربه مکرر موقعیت ترس آور در زمانهای متعددی فرد برای فرد) را دارد

پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی است. مسئله اصل این تحقیق آن است که آیا عدم ارضاء نیازهای اساسی نوجوانان در گرایش به سوء مصرف مواد مخدر تاثیر دارد؟ و آیا نوجوانانی که گرایش به مصرف آزمایش پیدا کرده اند از میزان افسردگی بیشتر برخوردارند؟ ابزارهای تحقیق پرسشنامه سنجش نیازها و آزمون افسردگی بک می باشد. گروه مورد تحقیق تعداد 162 نفر نوجوان 20-14 ساله مبتلا به سوء مصرف و 168 نوجوان سالم می باشند. برای تحقیق 20 فرضیه طرح گردید که براساس مدل تئوریکی نظریه مزلو رابطه بین میزان ارضاء نیازهای پنج گانه و افسردگی در گروه سوء مصرف و سالم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که با درجه اعتبار بالایی نیازهای گروه سالم بیش از سوء مصرف ارضاء شده است. همچنین میزان افسردگی در دانش آموزان مبتلا به سوء مصرف بیش از گروه سالم است. تمامی فرضیه های تحقیق مورد تایید قرار گرفت.

اختلال وسواس فکری-عملی به وسیله وسواسها (افکار، باورها، تکانه ها، یا تصاویر ذهنی برگشت کننده پایدار و آشفته ساز) و نیز اجبارها (رفتارهای تکراری که باید مطابق قواعد مشخص یا روش کلیشه ای برای کاستن از پریشانی طراحی شده اند) مشخص می شود. تعدادی از مداخله های رفتاری اولیه تاثیرات اختصاصی نیرومندی در درمان وسواس نشان ندادند. نخستین گزارش از درمان موفقیت آمیز وسواس با استفاده از روش مواجهه و بازداری از پاسخ توسط مه یر (1966) ارائه شد. متعاقب آن کارهای پژوهشی سایر محققان ماهیت اختلال وسواس فکری-عملی را روشن ساخت. پژوهشهای تجربی نتایج دلگرم کننده قبلی را تکرار نمود و روش مواجهه و بازداری از پاسخ به عنوان درمان روانشناختی انتخابی اختلال وسواس فکری – عملی مورد تایید قرار گرفت