فهرست مطالب

پژوهشنامه تربیتی - سال پنجم شماره 1 (پیاپی 17، زمستان 1387)

پژوهشنامه تربیتی
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 17، زمستان 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/11/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهرنوش پازارگادی، محمد صالحی صفحه 1
    هدف از این پژوهش اجرای ارزیابی درونی کیفیت به عنوان رویکردی مطمئن برای نظام مدیریت آموزش عالی غیردولتی در گروه آموزش ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل به منظور آشکار کردن جنبه های مختلف کیفیت نظام گروه آموزشی مورد مطالعه و تلاش برای بهبود و ارتقای کیفیت آموزشی و پژوهشی آن بود. روش تحقیق مورد استفاده از لحاظ هدف تحقیق کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل پنج زیر جامعه: مدیر گروه، هیات علمی، دانشجویان، فارغ التحصیلان و مسئولان کتابخانه؛ و ابزارهای تحقیق شامل پرسشنامه، مصاحبه و چک لیست بوده که سوالات آنها با توجه به رسالت و اهداف گروه، عوامل، ملاکها و نشانگرهای مناسب برای ارزیابی کیفیت گروه مورد مطالعه تدوین شده است. روایی ابزارهای مورد استفاده با استفاده از روایی محتوا و پایایی ابزارها با ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده است یافته های این پژوهش در یک جمع بندی کلی حاکی از آن است که کیفیت گروه آموزش ریاضی با شاخص14 /2 در مقیاس لیکرت در سطح نسبتا مطلوب می باشد.
    کلیدواژگان: ارزیابی درونی، کیفیت، مدیریت آموزش عالی غیردولتی، گروه ریاضی
  • محمد صالحی، اسحق علی عزیزی صفحه 25
    هدف این تحقیق امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران بوده است. در واقع این که آیا وجود ساز و کار کنترل واقعی، بکارگیری منطقی و مستمر شیوه مدیریت، وجود شاخص های استاندارد و وجود نقشها و ماموریت های روشن و سنجیده مدیران و کارکنان امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف را فراهم می کند. روش این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری را کلیه کارکنان رسمی و پیمانی سازمان آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 335 نفر تشکیل داده اند که بر اساس جدول کرجسی مورگان 181 نفر از آنان به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه بسته پاسخ استفاده شده است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی وآمار استنباطی آزمون (Z) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داده است که امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران وجود دارد.
    کلیدواژگان: مدیریت بر مبنای هدف، شاخص های استاندارد، نقش ها و ماموریت ها
  • ترانه عنایتی صفحه 41
    این پژوهش به منظور بررسی میزان یادگیرنده بودن واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه سه بر مبنای مدل سیستمی مارکوآرت و بر اساس پنج زیرسیستم پویایی های یادگیری، تحول سازمانی، توانمندسازی افراد، مدیریت دانش و کاربرد تکنولوژی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی، روسا و معاونان واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه سه (استان های گیلان و مازندران) بود. از جامعه آماری فوق، 385 نفر به روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته 77 سوالی (بر اساس مدل سیستمی مارکوآرت از سازمان یادگیرنده) در طیف 5 گزینه ای لیکرت بود. نتایج تحقیق، میزان یادگیرنده بودن واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه سه را در تمامی زیرسیستم های پنجگانه در سطحی بالاتر از متوسط ارزیابی کرد. همچنین در بررسی مقایسه ای نگرش آزمودنی ها با توجه به ویژگی های دموگرافیک، تفاوتی بر حسب جنسیت مشاهده نشد، ولی برحسب سمت و مدرک تحصیلی تفاوت هایی مشاهده گردید.
    کلیدواژگان: سازمان یادگیرنده، پویایی های یادگیری، تحول سازمانی، توانمندسازی افراد، مدیریت دانش، کاربرد تکنولوژی
  • محمدعلی مجلل چوبقلو صفحه 67
    در این مقاله که برنامه درسی مقطع ابتدایی جمهوری اسلامی ایران از بعد تربیت شهروندی تحلیل شده است و در این راستا محقق ابتدا برای تعیین فاصله اهداف و محتوای برنامه درسی تربیت شهروندی فعلی مدارس ابتدایی با اهداف و محتوای علمی موجود در این زمینه محتوای کتب درسی پایه های چهارم و پنجم دوره ابتدایی را بر مبنای 27 مقوله مرتبط با تربیت شهروندی تحلیل کرده است و سپس در خصوص چگونگی انجام فعالیتهای یاددهی – یادگیری در راستای ارتقاء رفتار شهروندی دانش آموزان در کلاس درس توسط معلم به کمک چک لیستی که مفاد آن را 45 مولفه در بر می گرفت عملکرد معلمان مشاهده و کیفیت تدریس آنها ارزشیابی شد و نهایتا محقق از چگونگی طراحی و اجرای برنامه های مکمل مدارس که در کنار برنامه درسی رسمی می تواند به ارتقاء رفتارهای شهروندی دانش آموزان کمک نماید، از دانش آموزان درباره این اقدامات نظرخواهی کرد. آنچه که از تجزیه و تحلیل این داده ها برآمد نشانگر این بود که مقوله های تربیت شهروندی به صورت متعادل و متوازن در محتوای کتب درسی توزیع نشده و این در حالی است که باید به همه آنها به صورت مساوی توجه شود. فعالیتهای یاددهی– یادگیری انجام شده توسط معلمان در ارتقاء رفتارهای شهروندی از حد متوسط پایین تر بوده و طراحی و اجرای برنامه های مکمل برنامه درسی تربیت شهروندی در مدارس ابتدایی در حد قابل قبول نمی باشد. بدین ترتیب در پاسخ به این سئوال که «آیا برنامه درسی فعلی مدارس ابتدایی در حیطه تربیت شهروندی از مطلوبیت کافی برخوردار است؟» که سئوال اصلی این مقاله بود، جوابش «نه» می باشد و درستی این ادعا را نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، تایید می نماید.
    کلیدواژگان: برنامه درسی، تربیت شهروندی، مقطع ابتدایی، شهروند مطلوب
  • صفحه 97
    هدف این پژوهش بررسی اثربخشی، آموزش های ارتباط موثر بر رضایت زناشویی مادران دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان خرم آباد بود.
    در این تحقیق 80 نفر از مادران دانش آموزان مقطع ابتدایی به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به 4 گروه 20 نفره دو گروه گواه و دوگروه کنترل تقسیم شدند، ابزار اندازه گیری پرسشنامه رضایت زناشویی انریج بود که پس از اجرای پیش آزمون بر چهار گروه، و پس از مداخله آموزشی 9 جلسه ای، ارتباط موثر در گروه ها، پس آزمون برای چهار گروه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره ای مانوا (MANAOVA)) و از سطح معنی داری با آلفای 5p<. /. استفاده شد نتایج نشان می دهد که آموزش های ارتباط موثر باعث افزایش رضایت زناشویی شده است ولی با توجه به خرده مقیاس ها فرضیه های فرعی مربوط به مسائل شخصیتی، ارتباط زناشویی، مدیریت مالی، اوقات فراغت، روابط خانوادگی و دوستان و جهت گیری مذهبی تایید شدند و فرضیه های مربوط به روابط جنسی و حل تعارض رد شدند.
    کلیدواژگان: ارتباط موثر، رضایت زناشویی
  • صفحه 115
    زیر بنای هر گونه حرکت بسوی رشد و توسعه در یک نظام، شناخت دقیق وضعیت موجود، تشخیص صحیح نقاط قوت و ضعف و سپس طرح برنامه هایی سنجیده برای اصلاح جریان خواهد بود. هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی وضعیت ویژگی های بنیادین کارآفرینی (توفیق طلبی، استقلال طلبی، خلاقیت، ریسک پذیری و عزم و اراده) در دانش آموزان دوره متوسطه خراسان شمالی و ارائه راهکار جهت پرورش این ویژگی ها می باشد. پژوهش کاربردی است و از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دبیرستانهای دولتی و غیر دولتی خراسان شمالی که در سال تحصیلی 87 86 در شهر و روستا مشغول به تحصیل بوده اند تشکیل می دهد. روش نمونه برداری مطابق با روش طبقه بندی متناسب با حجم است. به منظور گرد آوری داده ها از پرسشنامه تست جامع کارآفرینی به صورت بسته پاسخ استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون ریچارد سن و نظر اساتید و متخصصان رشته مدیریت حاصل شده است. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون ریچارد سن 25/85 درصد برآورد شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی (توزیع فراوانی، میانه، درصد فراوانی و...) و آمار استنباطی (آزمون تی استودنت، آزمون آنالیز واریانس و...) از طریق نرم افزار spss انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که دانش آموزان دوره متوسطه خراسان شمالی در وضعیت نامطلوبی از نظر قابلیت های بنیادین کارآفرینی به سر می برند. و چهار ویژگی توفیق طلبی، استقلال طلبی، خلاقیت و ریسک پذیری در آنها از حد متوسط پایین تر است، اما میانگین نمرات عزم و اراده در حد متوسط نمره معیار آن مطابق با تست جامع کارآفرینی می باشد.
    کلیدواژگان: کار آفرینی، کارآفرین، توفیق طلبی، استقلال طلبی، خلاقیت، ریسک پذیری، عزم و اراده
  • صفحه 129
    برنامه های درسی آموزش عالی که در زمان حاضردر دانشگاه های ایران وجود دارند واجرا می گردند محصول فعالیت عمده نهاد شورای عالی برنامه ریزی است که از اواخر سال 1363فعالیت خود را آغاز نمود واهدافی همچون«ایجاد وحدت ویکپارچگی درنظام آموزش عالی» رعایت کلیه قواعد و اصول برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی،ایجاد هماهنگی در برنامه های درسی وتحولات آموزشی و تربیت نیروی انسانی ،ایجاد ارتباط بین نهاد تصمیم گیری ودستگاه های اجرایی وبه روز نمودن برنامه ها و انطباق آن با نیازهای اجتماعی و اقتصادی کشور دنبال کرده است (گروه مطالعات تطبیقی ونوآوری درآموزش عالی،1378،ص89 ). در این زمینه چالشهایی پیش روی آموزش عالی و برنامه های درسی دانشگاهی وجود دارد.بطوریکه: «امروزه مشکلاتی درمورد عدم سازگاری برنامه های درسی با تقاصای بازارکاروموفق نبودن برنامه های درسی در کمک به دانشجویان برای کسب اطلاعات و مهارتهای لازم جهت ایفای نقش موثر در دنیای کار متحول امروزی مشاهده می شود» (عارفی،1384،ص21).
    پرورش افراد برای دنیای کار توسط آموزش عالی بایستی بگونه ای صورت پذیرد که نظام آموزش عالی شایستگی های لازم را درآنها درزمینه های عمومی و تخصصی ایجاد نماید و این محقق نخواهد شد مگر آن که برنامه های درسی بگونه ای طراحی شده باشند که این شایستگی ها را دردانش آموختگان ایجاد و تقویت نماید.
    کلیدواژگان: شایستگی، برنامه درسی مبتنی بر شایستگی، آموزش عالی
  • صفحه 157
    ضریب انحراف پذیری موسیقی از تمام هنرها بیشتر است، ضمن آنکه جوانان عمده ترین مصرف کنندگان موسیقی که تولید کننده هم می باشند؛ به مصرف موسیقی تمایل دارند و بدان پایبند هستند. نغمه های موسیقی بر حسب ترکیب فواصل و ریتم دارای ارتعاشات خاصی هستند که با تحریک ارتعاشات سلولهای عصبی احساس و انگیزه ای را تقویت و یا منتقل می سازند. در عرصه موسیقی در دنیا سبک های بسیاری ابداع شده اند، خصوصیات و اثرات این سبک ها بر سلامتی و ذهن و روان بسیار متفاوت می باشد. اضطراب به منزله بخشی از زندگی هر انسان، در همه جوامع، به عنوان یک پاسخ مناسب و سازگار تلقی می گردد. در جریان رشد، کودکان و نوجوانان طیف وسیعی از اضطراب ها را تجربه می کنند.
    روش کار
    این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که به منظور بررسی ارتباط بین موسیقی و اضطراب در بین دانش آموزان انجام شده است. برای 445 دانش آموز (232 پسر و 208 دختر) از دبیرستان های تلاش پرسشنامه موسیقی و پرسشنامه اضطراب صفت-حالت اشپیل برگر در دبیرستان و کلاس های درس دانش آموزان تکمیل شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری تی تست و کای دو استفاده شده است.
    نتایج
    میزان علاقه مندی به موسیقی در دانش آموزان زیاد ولی میزان آشنایی کم و متوسطی با موسیقی برخوردارند. رابطه بین میزان علاقه مندی به موسیقی و اضطراب حالت و صفت در پسران معنی دار می باشد، و آشنایی با موسیقی با اضطراب صفت در دختران رابطه معنی دار آماری دارد.
    کلیدواژگان: موسیقی، اضطراب، دانش آموز
|
  • Mehrnoush Pazargadi, Mohammad Salehi Page 1
    As a reliable approach in nongovernmental higher education system, the aim of the present study is to internally evaluate the quality of education in mathematics department at Islamic Azad University, Ardabil Branch to reveal different aspects of the system in the department under study and try to improve education and research quality. The research method is an applied one and is of descriptive kind. The statistical society includes five sub-groups: the head of the department, members of the faculty, alumni, and library clerks. Research instruments include questionnaire, interview, and checklist. To evaluate the quality of the department, the questions were developed based on the goal and objectives of the department, and appropriate factors, standards and indices. The validity of the instruments applied was determined by Cronbach’s Alpha. In general, based on the findings the quality the department was relatively satisfactory and calculated to be 2/14 on likert scale.
    Keywords: internal evaluation, Quality, nongovernmental higher education administration, mathematics courses
  • Mohammad Salehi, Eshagh Azizi Page 25
    The aim of the present study is to investigate the possibility of applying Management by Objective in Mazandran Education Organization; whether the existence of procedures, real control, rational and continuous use of management, the existence of standards, functions, clear and accurate missions of managers and clerks make the application of Management by Objective possible of not. The research method is descriptive-survey kind. The statistical population consisted all clerks, formal and contract recruitment, working at Mazandaran Education Organization(335 persons). According to Kergesy Morgan table, 181 were selected based on random stratified method. To gather data, a close ended questionnaire was employed. The data were descriptively and statistically analyzed(Z-test). The findings indicated that it is possible to use Management by Objective in Mazandran Education Organization.
    Keywords: Management by Objective, standard indices, roles, missions
  • Taraneh Anayati Page 41
    The present research investigates the degree of learnability in branches of Islamic Azad University in the 3rd region according to Macroart ststemic model, and according to five sub-system: learning dynamism, organizational development, empowering people, knowledge management, and technology application. The research method employed is survey-descriptive. Statistical population were members of the faculty, and the presidents and vice-presidents of the branches. 385 were selected using stratified sampling. Measurement instrument was a researcher-made questionnaire containing 77 questions on a 5-option likert scale.
    Research
    Results
    the study showed the degree of learnability in the studied branches more than average. There was no difference in subjects’ attitudes in terms of gender. However, there were some differences in terms of position and level of education.
    Keywords: Learning organizations, learning dynamism, organizational development, empowering people, knowledge management, application of technology
  • Mohammad Ali Mojall Page 67
    In this article, the researcher is to analyze the curriculum of the primary education in Iran from citizenship education perspective. To do this, the researcher tired to determine the distance between the goals and the present content of citizenship education curriculum in primary schools by analyzing the fourth and fifth-grade textbooks in terms of 27 categories related to citizenship. Then a checklist containing 45 factors was employed to observe and evaluate learning-teaching activities concerning citizenship education. Then the researcher asked students for their opinions concerning extracurricular activities that may improve citizenship behavior. The results show that citizenship factors have not been evenly distributed in textbook materials. Teaching-learning activities carried out by teachers were below average. The design and performance of supplemental citizenship education in primary schools is not satisfactory. Therefore, the answer to the research question ‘Is present primary education curriculum satisfactory enough for citizenship education?’ is no. The answer is confirmed by the findings.
    Keywords: curriculum, citizenship education, primary school, good citizen
  • Page 97
    communication training on marital satisfaction among mothers of elementary students in Khorramabad.
    In the study 80 mothers of elementary students were selected through random sampling. They were assigned to four groups: two experimental groups and two control groups. The measurement tool was the Enrich marital satisfaction questionnaire. After pre-testing the groups, nine sessions of effective communication training were carried out. Post-test was administered. MANOVA was applied to analyze the data(P
  • Page 115
    The cornerstone of every movement towards growth and development in a system is the precise understanding of the existing conditions, proper realization of strengths and weaknesses, and subsequently devising well-calculated plans to reform the current situation. The main purpose of the study is to investigate the fundamental characteristics of entrepreneurship (need for achievement, need for independence, tendency toward creativity, risk taking and drive and determination) in high school students in Northern Khorasan and presentation techniques to nurture these characteristics. This is an applied study and has employed the survey-descriptive method. The statistical population includes all the students in public and private schools in the town and villages studying in 1386-1387 academic year. The sampling was carried out through stratified method , which is in accord with the content. General entrepreneurship closed-ended questionnaire was used to gather data. To establish the validity and reliability of the questionnaire, Richardson’s test was employed, and some professors’ opinions in the field were sought.
    The reliability coefficient of the questionnaire was estimated to be 0.85. The data analysis was done in two levels, descriptive statistics(Frequency distribution, median, relative frequency, percentile, etc.), and inferential statistics(t-test, ANOVA, etc.). The SPSS was used to do the analysis. Results showed that high school students in Northern Khorasan are not in good conditions in respect to the fundamental capabilities on entrepreneurship, and the four characteristics: need for achievement, need for independence, tendency towards creativity, and risk taking are lower than the average among the students, but drive and determination are close to the average.
    Keywords: entrepreneurship, entrepreneur, need for achievement, need for independence, tendency towards creativity, risk taking, drive, Determination
  • Page 129
    The existing higher education curricula in Iran has been produced by Higher Education Planning Institute, which started in 1363. Its goals include: to provide ‘a uniform higher education educational system’, following all principles of curriculum development and research, to coordinate curricula and educational changes, to train human resources, to establish a link to decision making institution and executive organizations, to update the curricula based on social and economic needs(Comparative and innovative department, 1378, p.89). There exist some challenges facing Higher Education and university curricula. “Today, there is mismatch between curricula and job market needs; the curricula cannot help students to acquire the knowledge and skills needed to function properly in the evolving job markets.”(Arefy, 1384, p.21).
    Training people by higher education should be in such a way that provides them with the competencies needed for general and special functioning. This will not happen unless the curricula are designed to develop such competencies in students.
    Keywords: competency, competency, based curricula, higher education
  • Page 157
    Compared with other forms of art, music is more likely to digress. The young are both the main consumer and producer of music. Melodies have specific vibrations depending on their rhythm and distances between notes. These vibrations transfer or produce a feeling or stimulus by stimulating neurons. Various music styles have been developed throughout the world. Their characteristics and their effects on health and mind are very different. Anxiety, as part of everyday life of all societies, is regarded as a proper response. Throughout developing, children experience many types of experience.
    Research
    Method
    The study is a descriptive research to investigate the relationship between music and anxiety in students. Spielberger and music questionnaire were administered for 445 students (232 males, 208 females) in Talash school. Data were analyzed using t-test and chi square.
    Results
    Students are interested in music a lot, but have a little knowledge of it. The relationship between the degree of interest and the amount of stress is significant among the male students. Familiarity with music has a significant relationship with anxiety among female students.
    Keywords: Music, anxiety, Student