نشریه مهندسی و مدیریت کیفیت
سال پنجم شماره 1 (بهار 1394)

نمودار کنترل یکی از پرکاربردترین ابزارهای کنترل آماری فرآیندها است که نقش مهمی را در ارتقاء کیفیت آن ها ایفا می کند. یکی از ضعف های این نمودار سرعت پایین آن در تشخیص تغییرات ایجاد شده در پارامتر فرآیند است. بدین منظور نمودارهای کنترل تطبیقی برای بهبود عملکرد نمودارهای کنترل برای کشف جابجایی ها توسعه یافته اند. در این مقاله از روش تطبیقی فاصله نمونه گیری متغیر، برای بهبود عملکرد نمودار کنترل ماکسیمم میانگین متحرک موزون نمایی- انحراف مجذور میانگین متحرک موزون نمایی برای کشف شیفت ها در میانگین و واریانس و تغییرات همزمان میانگین و واریانس استفاده شده است. عملکرد روش پیشنهادی با استفاده از شبیه سازی و معیارهای میانگین زمان تا هشدار و متوسط زمان تعدیل شده تا وقوع هشدار، با نمودار کنترلی نمونه گیری با فواصل ثابت، مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که روش پیشنهادی به ازای شیفت های بزرگ، دارای عملکرد بهتری نسبت به نتایج نمودار موجود در ادبیات تحقیق است.

نیاز روز افزون به سیستم هایی با دسترس پذیری/ قابلیت اطمینان بالا منجر شده است که در سال های اخیر، مطالعات بسیاری در زمینه بهینه سازی قابلیت اطمینان (دسترس پذیری در صورتی که سیستم تعمیرپذیر باشد) صورت گیرد. استفاده از انواع سیاست های افزونگی و افزودن اجزا اضافی، اساسا به عنوان راه های افزایش دسترس پذیری سیستم در نظرگرفته می شوند. در صورتی که سیستم، چندحالته باشد به دلیل پیچیدگی محاسباتی ایجاد شده، روش هایی که برای محاسبه دسترس پذیری سیستم به کار می روند نقش مهمی در ارائه یک پاسخ قابل قبول ایفا می کنند.این مقاله قصد دارد برای سیستم های چندحالته، هزینه ها را با این محدودیت که دسترس پذیری سیستم از حد قابل قبولی بیشتر باشد، کمینه نماید. مسئله تخصیص افزونگی، ناهمگن مدل سازی شده است که اجزا در چنین سیستمی می توانند متفاوت باشند.هر دو اجزا و سیستم می توانند حالت های متفاوتی داشته باشند که برای محاسبه دسترس پذیری سیستم از الگوریتم تابع مولد عمومی و برای بهینه کردن ساختار سیستم از الگوریتم ژنتیک استفاده می شود

در دنیای امروز سیاست بازگشتی و کیفیت محصول، نقش بسزایی در تصمیمگیری مشتری برای انتخاب محصول دارد. از طرفی تامینکنندگان همواره به بیشینه کردن سود خود میاندیشند، به همین جهت باید قیمتگذاری مناسبی برای محصولات خود درنظربگیرند. این مقاله به مبحث همکاری و رقابت در یک زنجیره تامین حلقه بسته میپردازد. زنجیره تامین از دو تولیدکننده تشکیل شده است که از طریق یک خرده فروش مشترک، برای فروش محصول جدید خود با یکدیگر رقابت میکنند. به منظور تحلیل شرایط، مدلهای ریاضی برای سه حالت مختلف توسعه داده شده است که عبارتند از:) 1(سیستم رقابتی) 2(سیستم همکاری از طریق کانال و) 3(سیستم همکاری عمومی. در هر یک از این حالت ها، قیمت بهینه عمده فروشی، کیفیت بهینه محصول و قیمت استرداد بهینه به صورت ریاضی مدلسازی میشود و از طریق حل مدل بدست میآید. برای روشن شدن مطلب مثال عددی ارائه شده و حساسیت پارامترهای مختلف بر روی مقادیر بهینه سنجیده میشود.

برازش منحنی یک ابزار مهم در آنالیز داده ها و مدلسازی هندسی و دیگر کاربردهای مهندسی به شمار می آید. زمانی که شکل تابع داده های اندازه گیری شده پیچیده باشد، تخمین منحنی تابع از طریق یک تابع چندجملهای دشوار میشود. عموما، در این شرایط از توابع اسپلاین به دلیل دقت بالاتر و تقریب هموارتر نسبت به بقیهی توابع تقریب استفاده میشود. اغلب بهمنظور یک برازش مناسب با استفاده از یک اسپلاین، تعداد و محل گره ها مشخص نمیباشد. لذا، در این مقاله یک الگوریتم ژنتیک برای تعیین همزمان تعداد و محل نقاط گره بر مبنای تابع هدف حداقل خطاها بدون هیچ فرض محدود کنندهای ارائه شده است که در الگوریتم پیشنهادی از روش های برآورد حداکثر درستنمایی و حداقل مربعات خطا برای برازش منحنی استفاده شده است. همچنین عملکرد الگوریتم پیشنهادی در برازش منحنی با استفاده از دو روش ذکر شده با چند مثال عددی ارزیابی شده است. نتایج شبیهسازی در مقایسه رویکردهای پیشنهادی در برازش منحنی، زمانی که توزیع مشاهدات نرمال باشد حاکی از عملکرد بهتر روش حداقل مربعات خطا می باشد. در حالیک ه مزیت عمده الگوریتم پیشنهادی بر اساس روش برآورد حداکثر درستنمایی، قابلیت استفاده آن برای کلیه توزیعهای آماری میباشد. نهایتا، با یک مثال کاربردی نیز عملکرد رویکرد پیشنهادی نشان داده شده است.

قابلیت اطمینان جزء جدایی ناپذیر برنامه ریزی، طراحی و بهره برداری از سیستم های مهندسی از کوچک ترین و ساده ترین سیستم ها تا بزرگ ترین و پیچیده ترین آن ها می باشد. ازکارافتادن هر سیستمی منجر به ایجاد اختلال در فرآیند جاری کار افراد و تجهیزاتی خواهد شد که به نوعی با آن در ارتباط هستند و این مسئله گاهی به عنوان تهدیدی جدی برای افراد اجتماع به حساب می آید. لذا در این تحقیق سعی شده است ابتدا کلیه تکنیک های مهندسی صنایع که می تواند در بهبود قابلیت اطمینان موثر باشد را شناسایی و با استفاده از روش شباهت به گزینه ایده آل به اولویت بندی این تکنیک ها در تمامی فازهای چرخه عمر محصول پرداخته و پس ازآن با استفاده از مدل ساختار تفسیری ارتباط علت و معلولی تکنیک ها در هر فاز تعیین و الگویی نظام مند در راستای بهبود قابلیت اطمینان تجهیزات و به منظور درک و توسعه ارتباط میان قابلیت اطمینان و سایر تکنیک های مهندسی صنایع ارائه گردد.