نشریه علوم و فنون مرزی
پیاپی 15 (زمستان 1394)

شهرها و مناطق مرزی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی مهم ترین مبادی ورود و خروج کالای قاچاق محسوب می شوند. قاچاق کالا پیامدهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی را برای مناطق مرزی به همراه دارد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی قاچاق کالا بر روستاهای مرزی منطقه سیستان می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر بررسی منابع اسنادی، بررسی های میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران در سطح 95 درصد اطمینان (96/1=T) برابر با 380 سرپرست خانوار تعیین گردید که در 11 روستای بالای 50 خانوار در حاشیه مرز انتخاب و تکمیل گردید، داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شده اند. نتایج حاصل از آزمون T نشان می دهد نتایج نشان می دهد از مجموع مولفه های موردبررسی 4 مولفه بعد اقتصادی (رضایت از زندگی، رضایت از شغل، بیکاری، تورم، امنیت درآمد،) و 4 مولفه بعد اجتماعی (مشارکت اقتصادی، تعاون و همکاری در امور روستا، کاهش جمعیت جوان، میزان مشارکت اعضای خانواده در فعالیت های کشاورزی) کوچک تر از 306/2 Zα= و 025/0 =α، و مابقی بزرگ تر می باشند. بنابراین فرض 3 ≥μ H0: برای 22 مورد از متغیرها رد و فقط برای 8 مورد از متغیرها مورد تایید قرارگرفته است. در بین مولفه های اقتصادی موردبررسی موثر بر روستاهای مرزی، بالاترین رتبه را کاهش سطح زیر کشت، میزان پس انداز، استفاده از ماشین آلات کشاورزی دارا می باشند که بیانگر آن است که، قاچاق انواع کالا ازجمله مواد سوختی، نفت، گازوئیل، بنزین، آرد، موکت، سیمان، گونی خالی، وسایل پلاستیکی، مواد شوینده و... باعث روی آوردن بیشتر افراد به این شغل گشته است.

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه روی زمین با دارا بودن شرایط مساعد زیست محیطی و خلق چشم اندازهای زیبای طبیعی و توریستی در سواحل جنوبی آن از موقعیت منحصر به فردی برخوردار می باشد. به همین دلیل این سواحل همه ساله پذیرای میلیونها گردشگر بوده که برای استفاده از این موهبت الهی با استفاده از قایقهای تفریحی به گردشگری دریایی می پردازند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی میزان تاثیر ساماندهی شناورهای تفریحی در ارتقاء امنیت عمومی مرزنشینان استان مازندران می باشد این پژوهش از نظر هدف کاربردی، روش تحقیق پیمایشی که برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری و روش نمونه گیری: جامعه آماری تحقیق، مالکان شناورهای تفریحی و مسئولانی که دخیل در امر ساماندهی هستند، در نظر گرفته شد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با خطای 05/0 و دقت آزمون 07/0 و روش نمونه گیری تصادفی ساده، حدود 180 نفر از جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب ، که اثرات متغیر مستقل ( ساماندهی شناورهای تفریحی ) بر متغیر وابسته ( امنیت عمومی مرزنشینان استان مازندران) بررسی گردید که اعتبار روایی پرسشنامه 86% به روش آلفای گرونباخ مورد تایید قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل تحقیق با توجه به نتایج بدست آمده تایید گردیده که بین کنترل ، تعامل و مشارکت با سطح معنا داری 05/0 و احتمال 95/0 و ارتقاء امنیت عمومی ارتباط معنا داری وجود دارد که هر چه مقدار ساماندهی و کنترل شناورهای تفریحی توسط دریابانی استان مازندران و همچنین تعامل و مشارکت قایقرانان تفریحی با دریابانی افزایش یابد بالطبع میزان امنیت عمومی در نوار ساحلی استان مازندران افزایش می یابد.

پدافند غیرعامل در حال حاضر یکی از موثرترین و پایدارترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات خارجی، همواره مدنظر اکثر کشورهای جهان قرار داشته است. در ایران نیز با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک نواحی مرزی شمال کشور، مناطق مرزی شهرستان آستارا در استان گیلان به دلیل دارا بودن مرزهای خشکی و آبی دارای اهمیت ویژه ای هستند. دراین بین نقش پدافند غیرعامل و آمایش سرزمین و همین طور آمایش نواحی مرزی برجسته می شود. این مقاله به بررسی پدافند غیرعامل در روستاهای مرزی شهرستان آستارا در راستای آمایش مناطق مرزی پرداخته شده است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و میدانی است که از منابع مختلف گردآوری و سپس به تحلیل آن ها پرداخته شده است که ضمن شناسایی انواع تهدیدات در مناطق مرزی آستارا به موضوع اجرای طرح پدافند غیرعامل در راستای ارتقای سطح امنیتی این شهرستان پرداخته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که پدافند غیرعامل در روستاهای مرزی شهرستان آستارا با توجه به تهدیدات موجود همچنان وجود دارد که دراین بین می بایست به تهدیدات خارجی و خلاء های مرزی که در اشرافیت کشور مقابل از طریق ارتفاعات کوه ها و نیز در حاشیه مرز به روستاها و جاده های مرزی وجود دارد اشاره نمود که درنتیجه مسئولان از طریق هماهنگی ساخت وسازها بر اساس الگوهای پدافند غیرعامل و در نظر گرفتن پدافند زیستی می توانند به روستاهای مرزی شهرستان آستارا که در جوار مرز با کشور آذربایجان قرار دارند کمک شایانی نمایند.

گسترش اختیارات کردستان عراق به لحاظ قانونی، ظرفیت های مالی و منابع استراتژیک غنی نفت، روابط خارجی این سرزمین با قدرت های فرا منطقه ای، داعیه های قدیمی این اقلیم مبنی بر ایجاد کردستان بزرگ، همگی زمینه ساز ایجاد چالش های جدیدی برای جمهوری اسلامی ایران را فراهم کرده اند که تهدیدها و فرصت های متعدد حاصل از این چالش ها را این مقاله موردبررسی قرارداده ایم. کردها با به دست گرفتن نقش های کلیدی در حکومت جدید عراق، چه به لحاظ احساسی بابیان سوابق مبارزاتی خود و چه به لحاظ قانونی با گنجاندن اختیارهایی وسیع در قانون اساسی جدید عراق؛ توانستند گام هایی بلند را برای رسیدن به اهدافشان (خودمختاری) بردارند که تحقق این امر، معادلات این منطقه را به ویژه باهمسایگان شمالی و شرقی خود با تغییرهایی مواجه کرده است. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به این سوال پاسخ داده شد که ایجاد حکومت اقلیم کردستان در مجاورت مرزهای غربی ایران چه تاثیری بر امنیت جمهوری اسلامی داشته است.

سلامت روانی نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفا می کند. ورود به دانشگاه مقطعی بسیار حساس در زندگی نیروهای کارآمد و فعال جوان در هر کشور است و با تغییرات زیادی در روابط اجتماعی، انتظارات و نقش ها همراه است. جوانان دانشجوی هر جامعه سرمایه های اصلی و سازندگان فردای کشور خود هستند و توجه به بهداشت روانی آنان از ضرورت ویژه ای دارد. دریافت نظرات مخاطبان، همواره روشی مطمئن و سودمند جهت ارائه خدمات مناسب به آن ها است. بر چنین مبنایی، پژوهش حاضر، باهدف بررسی و اولویت بندی انتظارات دانشجویان علوم انتظامی از دست اندرکاران بهداشت روانی، انجام شد. در این پژوهش 266 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه علوم انتظامی مشارکت داشتند. که 236 نفر مربوط به رسته های راهور، اطلاعات، آگاهی و انتظامی و تعداد 30 نفر مربوط به دانشجویان رسته مرزبانی می باشند. پاسخگویان، دانشجویان ساکن در خوابگاه های دانشجویی دانشگاه علوم انتظامی در سال تحصیلی 90-91 بودند. آنان با تکمیل پرسشنامه محقق ساخته ای، از بین 20 مهارت زندگی، اولویت های موردنظر مشخص کردند. روایی صوری و محتوایی این ابزار از طریق جمع آوری نظرات متخصصان احراز شد. ضریب پایایی آن با کاربرد روش آلفای کرونباخ برابر 83/0 حاصل شد. تحلیل های اولیه نشان داد که اولویت اول تا سوم در دانشجویان در رسته مرزی، دانستنی هایی در مورد تشیع، آشنایی با فرق انحرافی، خشم و روش های کنترل آن و به ترتیب اولویت اول تا سوم در دانشجویان رسته راهور توانایی ارتباط متقابل خانوادگی، دانستنی هایی در مورد مرگ، خداشناسی، در رسته اطلاعات،، فلسفه حجاب، خداشناسی و دانستنی هایی در مورد تشیع در رسته انتظامی، مدیریت زمان، خداشناسی و خودشناسی و در رسته آگاهی، خداشناسی، شیوه های همسرگزینی و اصول همسرداری می باشد.

کشور ایران در شمار کشورهای کثیرالقوم محسوب می شود با این تفاوت که قومیت های موجود در ایران از یک نژاد، ولی به زبان ها و لهجه های متفاوتی تکلم نموده و زبان اصلی و رسمی خود را فارسی می دانند و ازلحاظ قرابت سرزمینی و ملیتی و وطنی، ایران را وطن اصلی و دائمی خود دانسته و خواستار استمرار زندگی در سرزمین جغرافیایی ایران هستند و هرگز داعیه، جدایی از دامن مام و میهن را ندارند. جنگ تحمیلی نیز به مثابه پدیده ای اجتماعی که پیامدهای آن جوامع ایران و عراق را به طور مستقیم و برخی جوامع دیگر را به طور غیرمستقیم در برمی گرفت یکی از مهم ترین تحولات اواخر قرن بیستم بود. ازاین روی شناخت این تاثیرات از مسائلی است که هنوز نیاز به پژوهش دارد. شرایط و زمینه های به وجود آمده بعد از جنگ تحمیلی جهت هرچه بیشتر تعامل بین اقوام عرب و حکومت مرکزی می تواند باعث عمیق تر شدن هویت قومی و هویت ملی شود و در پیشرفت و سعادت ایران اسلامی بیش از بیش کارساز گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد اقوام عرب خوزستان همچون گذشته طی جنگ تحمیلی به دفاع از تمامیت اراضی ایران پرداخته و به رغم تصور رژیم عراق وفاداری آن ها به ایران هرگز مورد انکار قرار نگرفت.