فهرست مطالب

زبان و زبان شناسی - پیاپی 22 (پای ی ز و زمستان 1394)

نشریه زبان و زبان شناسی
پیاپی 22 (پای ی ز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/04/08
  • تعداد عناوین: 6
|
  • اکبر حسابی صفحات 1-26
    در این پژوهش به بررسی فعل خوردن ازمنظر معناشناسی قالبی پرداخته شده است. در این پژوهش که پژوهشی توصیفی است، ابتدا با استفاده از چند منبع، افعال هم معنا با خوردن استخراج شد و تفاوت های آنها مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از منابع متعددی، مانند پیکره همشهری، کتاب های الکترونیکی، وبلاگ ها و منابع قابل جستجو با رایانه و جملات ثبت شده توسط دانشجویان از محاوره های روزانه، رخدادهای مختلف خوردن استخراج شد و ازمنظر معناشناسی قالبی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش به دنبال پاسخ گویی به سوالات زیر بودیم: چه تفاوتی بین فعل های مختلفی که به انواع مختلف خوردن اشاره می کنند وجود دارد؟ قالب های معنایی مختلف فعل خوردن چیست؟ آیا این قالب ها برای تبیین معنایی باهم آیی های شامل این فعل قابل استفاده اند؟ نتایج نشان داد تفاوت های نحوی، معنایی و کاربردشناختی، افعال هم معنا با خوردن را از هم متمایز می کند. واکاوی رخدادهای فعل خوردن به یافتن 26 قالب معنایی برای این فعل منجر شد که برخی قابل دسته بندی و قرار گرفتن زیر چتر قالب هایی کلی تر مانند قالب های هماهنگی و همزمانی، درتماس قرارگرفتن و نابودی بودند. با استفاده از قالب های معنایی یافته شده و برخی از ویژگی های معنایی این قالب ها، چگونگی شکل گیری برخی از باهم آیی های شامل خوردن تبیین شد.
    کلیدواژگان: معنی شناسی واژگانی، معناشناسی قالبی، خوردن، هم معنایی
  • بهزاد قنسولی، سمانه رمضانی علی تیمور صفحات 27-48
    بهره گیری از فرایندهای واجی در نخستین سال های رشد گفتار کودکان موجب می شود تا بتوانند کلمات را آسان تر تلفظ کنند. این پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی فرایند های واجی کودکان فارسی زبان 4 تا 7 ساله کم شنوای دارای سمعک صورت گرفته است. آزمودنی های این پژوهش 15 کودک یک زبانه فارسی زبان دچار کم شنوایی قبل از فراگیری زبان با توانایی برقراری ارتباط شفاهی و بدون هیچ نوع اختلال جسمی، ذهنی و عاطفی- روانی هستند. ابزار این پژوهش، نسخه فارسی آزمون واجی از مجموعه ارزیابی تشخیصی آوایی و واجی و بررسی روایی و پایایی آن در کودکان تهیه شده توسط ظریفیان و همکاران(1392) است که روایی و اعتبار آن مورد تایید است. برای تعیین فرایند های واجی از آزمون تصویری واجی (PPT) که یکی از آزمون های مجموعه ارزیابی تشخیص آوایی و واجی است، استفاده شده که توسط آن فرایند های واجی کودکان در مقوله های تضعیف، همگونی، ناهمگونی، درج، حذف، قلب و کشش جبرانی جمع آوری و بررسی شده است. با توجه به نتیجه به دست آمده از این تحقیق، در گفتار کودکان کم شنوای دارای سمعک، فرایندهای واجی حذف و همگونی بیشترین بسامد وقوع را دارند.
    کلیدواژگان: فرایندهای واجی، کم شنوایی، کودکان دارای سمعک، کودک فارسی زبان
  • عباسعلی آهنگر، کارینا جهانی، گلناز مدرسی قوامی، فهیمه ساغریچی صفحات 49-76
    بررسی ساخت هجا در مطالعات غیرخطی واج شناختی از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر، در قالب پژوهشی میدانی، به بررسی ساخت هجا در گویش بلوچی سرحدی گرنچین، براساس نظریه واج شناسی همخوان- واکه، به عنوان نظریه ای پسازایشی، می پردازد و شیوه واج آرایی همخوان ها در خوشه های دوهمخوانی آغازه و پایانه هجا و همچنین تاثیر واکه هسته هجا در انتخاب همخوان های خوشه ناهمانند پایانه را بررسی می کند. داده های زبانی پژوهش از پیکره زبانی گردآوری شده در منطقه گرنچین، از توابع شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان، استخراج شده است. گردآوری داده ها و تدوین پیکره زبانی براساس روش هدفمند، در قالب مصاحبه و گفتار آزاد انجام شده است. جامعه زبانی این پژوهش را 10 گویشور ساکن گرنچین، شامل 5 زن، و 5 مرد، از رده های سنی متفاوت 60 تا 80 سال و بی سواد تشکیل می دهد. یافته های پژوهش نشان می دهند که هجا در گویش بلوچی سرحدی گرنچین دارای یک عنصر هجایی، یعنی هسته، است که قبل از آن حداکثر سه همخوان و بعد از آن حداکثر دو همخوان می توانند واقع شوند. به علاوه، بر واج آرایی خوشه های دوهمخوانی آغازه و پایانه در این گونه زبانی محدودیت هایی حاکم است. همچنین، نوع واکه هسته هجا در گزینش خوشه پایانه نقش دارد.
    کلیدواژگان: گویش بلوچی سرحدی گرنچین، واج شناسی همخوان، واکه، هجا، آغازه، هسته، پایانه
  • حوریه احدی صفحات 77-100
    در پژوهش های مربوط به اوتیسم، ویژگی های زبانی، به ویژه دستوری، به صورت دقیق بررسی نشده اند، درحالی که ارائه نیمرخ زبانی آنها برای بازشناسی و درمان این کودکان ضروری است و ازطرفی نیز، به دلیل ناهمگونی موجود در اوتیسم، نیازمند بررسی های گسترده در گروه های زبانی مختلف هستیم. ساخت مجهول، به دلیل ویژگی هایی که دارد، یکی از ساخت های مورد علاقه پژوهشگران حوزه رشد زبان است. هدف این مطالعه، درک ساخت مجهول و معلوم در کودکان فارسی زبان مبتلا به اوتیسم است. در این پژوهش، که 10 کودک 10-6 ساله مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا و 20 کودک طبیعی (10 کودک همتای سنی و 10 کودک همتای زبانی) مشارکت داشتند، ابتدا برای هریک از 13 جمله آزمون (جملات مجهول و معلوم برگشت پذیر و برگشت ناپذیر)، 4 تصویر به کودک ارائه شد. سپس جملات به صورت محاوره ای برای آنها گفته شد تا کودکان به یکی از تصاویر اشاره کنند. براساس نتایج حاصل از ثبت و تحلیل پاسخ های آزمودنی ها، بین درک جملات معلوم برگشت پذیر و مجهول در کودکان گروه مبتلا و همتای سنی تفاوت معناداری وجود داشت (05/0 P<). اما در درک جملات معلوم برگشت ناپذیر بین آنها تفاوت معناداری وجود نداشت. بین گروه مبتلا به اوتیسم و همتای زبانی در درک جملات مجهول تفاوت معناداری مشاهده شد اما در درک جملات معلوم برگشت پذیر و برگشت ناپذیر تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 P>). از آنجاکه کودکان مبتلا به اوتیسم در درک نحوی جملات معلوم برگشت پذیر و مجهول مشکلات عمده ای دارند و درباره مجهول از همتایان زبانی نیز عقب تر هستند، بنابراین ساخت مجهول یک ویژگی زبانی مهم در تشخیص این کودکان است و باید در درمان نیز مورد توجه جدی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: درک زبان، فارسی، اوتیسم، مجهول، معلوم
  • لیلا عسگری صفحات 101-116
    نام و کلام اصالتا سرشتی نمادین دارند و زمانی پدید آمده اند که پیوند اسطوره و زبان هنوز گسسته نشده بود. با گذشت زمان، پیوند نام و موضوع نام گذاری سست و بسیاری از نام ها از خاستگاه های اسطوره ای آغازین خود رها شده اند و این نشانه ها، در طی تحول و تکامل، سرشت و خصیصه نمادین خود را، اگرچه نه به تمامی، ازدست داده اند. در این پژوهش، با توجه به همسان بودن خاستگاه اسطوره و زبان، نام و کلام، به مثابه نماد، با رویکرد اسطوره شناسی بررسی خواهند شد. چارچوب نظری این تحقیق، نظریه کاسیرر درباره شیوه اندیشه اقوام ابتدایی است که او برای آن اصطلاح اندیشه اسطوره ای را برگزیده است. مطالعه تطبیقی شماری از واژه های گویش های ایرانی با واژه های هندواروپایی، که با توجه به این نظریه بررسی شده بودند، نشان داد که بسیاری از پدیده های طبیعی و اشیا با مفاهیم متفاوت و صورت های آوایی مشابه، که در ذهن این اقوام برخاسته از باور به ایزدبانوی بزرگ کالی بوده، به نام او نام گذاری شده است.
    کلیدواژگان: گویش های ایرانی، ایزدبانو کالی، واژه های هندواروپایی، اسطوره
  • فاطمه عامریان صفحات 119-130
    تنوع گسترده قومی و زبانی ایران همواره از اهمیت ویژه ای در عرصه مطالعات فرهنگی و زبان شناختی برخوردار بوده است. فرهنگ عامه، زبان ها و گویش های محلی اقوام مختلف، نمونه هایی از میراث معنوی این سرزمین هستند که به رغم تلاش های گسترده در مراکز پژوهشی داخل و خارج از کشور، بخش قابل توجهی از آنها، یا هنوز مطالعه نشده یا نیازمند تحقیق و مطالعه بیشتر است. از نظر علمی، ازبین رفتن این گونه های زبانی به منزله ازدست رفتن مجموعه ای از داده های ارزشمند، به عنوان مواد خام مطالعات زبان شناختی است، خطری که بسیاری از موارد مرتبط با این زبان ها (مانند افسانه های عامیانه، ترانه های محلی، آداب و رسوم، باورها و سنت ها و همچنین سبک زندگی) را نیز تهدید خواهد کرد.
    کلیدواژگان: گالش ها در گذر زمان، پنج گفتگو از روستای گالش نشین زیارت (استان گلستان، ایران)، گیتی شکری، کارینا جهانی و حسین بارانی، اوپسالا، انتشارات دانشگاه اوپسالا
|
  • Akbar Hesabi Pages 1-26
    This paper focuses on a descriptive study of the verb “xordan” from the frame semantics view point. First synonyms of “xordan” were gathered and their differences were explained. Then using different sources such as Hamshahri corpus, some e-books, weblogs, documents and sentences -gathered from daily discussions, different occurrences of “xordan” were collected and studied based on frame semantics. The following questions were addressed in this study: What are the differences between the verbs referring to “taking something into the mouth” and “swallowing it”?; What are the different frames of “xordan”?; And can these frames be used for explaining the semantic aspects of compound verbs in Persian? Results of this study indicate that there are specific differences between synonyms of “xordan”. Occurrences of “xordan” reveal 31 frames for this verb which can be classified and hierarchically grouped. Using these frames, formation of some compound verbs is also explained.
    Keywords: frame, frame semantics, xordan, synonymy, cognitive linguistics
  • Behzad Ghonsooly, Samaneh Ramezani, Aliteimour Pages 27-48
    Hearing and speech are two important elements in establishing a natural and practical human communication. In early years of language learning, children take advantage of phonological processes to pronounce words more simply. The purpose of the present research is to review phonological processes used in the speech of hearing impaired children who use hearing aids. This descriptive-analytic research was conducted on 15 hearing impaired Persian speaking children of 4 to 7 years old who had no visual, physical, emotional, mental or psychological impairment. The Persian phonological test (PPT) was conducted on these monolingual Persian speaking children. PPT is a test to assess phonological understanding in which the linguistic data is collected by pronouncing the name of different pictures by examinees. The results of this study show that phonological processes used by these children are: lenition, deletion, insertion, assimilation, dissimilation, metathesis and compensatory lengthening. The processes of deletion and assimilation had high frequencies in the speech of these children.
    Keywords: phonological processes, hearing loss, assimilation, deletion
  • Abbas Ali Ahangar, Carina Jahani, Golnaz Modarresighavami, Fahimeh Sagharichi Pages 49-76
    The study of syllable structure enjoys a specific significance in non-linear phonological studies. The present research, in the form of fieldwork, investigates the syllable structure in Sarhaddi Balochi dialect of Granchin based on the theory of CV phonology as a post-generative theory. It also examines the phonotactic distribution of consonants in initial and final clusters as well as the effect of the nucleus vowel of the syllable on the selection of dissimilar consonant clusters of the coda. The linguistic data has been extracted from the linguistic corpus collected in the Granchin district of Khash in Sistan and Baluchestan province. The data collection and compilation of the linguistic corpus were carried out based on the purposeful recording of speech through interviewing and recording free speech of consultants. The language consultants included 5 females and 5 males living in Granchin, who were illiterate and of different ages, between 60-80 years. The research findings show that the syllable structure of Sarhaddi Balochi Dialect of Granchin consists of one syllabic element, that is, nucleus which is preceded by maximally three consonants and followed by two consonants. In addition, the findings denote that phonotactic restrictions govern the distribution of consonants in initial and final clusters. Likewise, the type of the nucleus vowel of the syllable plays a role in selecting the cluster of the coda.
    Keywords: Sarhaddi Balochi dialect of Granchin, C, V phonology, syllable
  • Hourieh Ahadi Pages 77-100
    Research In autism has not focused on linguistics, specially grammatical impairment in depth. However representing language profile is essential to recognition and treatment of autisitc children. Due to wide heterogeneity in autism, extensive investigations are required across different language groups. Passive structure is one of the most interesting structures among the developmental researchers. This paper aims to evaluate the comprehension of active and passive structures in Persian autistic children. For this purpose, comprehension of passive and active sentences in 10 autistic children of 6-10 years old was studied and compared to that of children -at similar age- with typical development. First children were presented with four pictures for each of the 13 sentences chosen for this study. Then, active and passive sentences were expressed conversationally and children were asked to choose a picture matching the sentence they heard and their answers were recorded. The Results showed that there was a significant difference between autistic and non-autistic children in comprehension of passive and reversal active sentences (P0.05). There was no significant difference between the two groups in comprehension of structures active sentences (P>0.05) but there was a significant difference in comprehension of passive sentence (P
    Keywords: autism, language comprehension, Persian, passive structure, active structure
  • Leila Asgari Pages 101-116
    Names and words are essentially symbolic entities. They first originated in a time when myth and language were not yet detached. However, as time went by, the connection between names (words) and their referents started to fade away, leaving many words in language completely detached from their mythical origins. Most language symbols have thus largely lost their symbolic characteristics, if not fully. This study takes into account the common origin of myth and language and uses a mythological approach to examine name and word as symbols. The theoretical framework of the study is drawn from Cassirer’s theory on the primitive man’s way of thinking, which he terms the mythical thought. A comparative study between words in Iranian dialects and Indo-European words revealed that a range of objects and natural phenomena with distinct meaning but comparable forms were all associated by the people to Goddess Kālī, and thus were named after her.
    Keywords: Iranian dialects, Goddess Kali, Indo, European words, mythology