فهرست مطالب

مطالعات ادبیات تطبیقی - پیاپی 3 (پاییز 1386)

نشریه مطالعات ادبیات تطبیقی
پیاپی 3 (پاییز 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/09/28
  • تعداد عناوین: 10
|
  • بهرام امانی چاکلی صفحات 11-36

    اعیاد، یکی از مشخصه های فرهنگی اقوام مختلف هستند که فلسفه پیدایش و تحولات تاریخی آنها در گستره ی زمان و در اقوام مختلف. در متون تاریخی و ادبی قدیم بازتاب می یابند. عید مهر گان به عنوان یکی از بزرگ ترین اعیاد باستانی ایران که دارای فلسفه پیدایش خاصی است، توانست با استفاده از توانمندی هایش، در صدر اسلام و عصر اموی و عباسی با همه ناملایماتی که از حیث سیاسی و عقیدتی با آن مواجه بود به حیات خویش ادامه دهد. ‏متون ادبی و تاریخی این ادوار، به ویژه دوره عباسی، با عنایت به فلسفه بازتاب وقایع اجتماعی و تاریخی آنها به خوبی توانست جنبه های گوناگونی از عید مهر گان. مانند: پیدایش مهرگان، گستردگی، چگونگی و تاثیراتش را در عرصه اجتماع و به تبع آن، در عرصه ادب بیان کند.

    کلیدواژگان: مهرگان، المهرجان، میراث فرهنگی، مهرگان در عصر اسلامی
  • فرانسوا یوست، علیرضا انوشیروانی صفحات 37-60

    مقاله حاضر، مطالعه تاریخ ادبیات تطبیقی به عنوان رشته ای دانشگاهی است. منشای تاریخی این رشته به قرون وسطا برمی گردد و تا زمان حال ادامه پیدا می کند. ابتدا در دوران رنسانس بودکه زبان های بومی و درنتیجه ادبیات ملی شکل گرفت. نویسنده بر این مطلب تاکید می کند که تنوع. غنا و چاشنی زندگی روشنفکرانه است. آنچه در کانون توجه ادبیات تطبیقی است، این است که در پس تمامی تفاوت های ظاهری، نوعی یگانگی و وحدت به چشم می خورد. نویسنده، سپس ادبیات تطبیقی در فرانسه و آلمان را به اجمال مروم می کند و فهرستی از نشریات ادبیات تطبیقی را که از قرن نوزدهم به بعد در اروپا وامریکا منتشر شد. ارائه می دهد: و در پایان. نتیجه می گیردکه ادبیات تطبیقی با سرعت فزاینده و روبه رشد خود در جهان آینده. یکی از مهم ترین و معتبر ترین رویکردهای نقد ادبی محسوب خواهد شد.

    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، نشریات ادبیات تطبیقی، ادبیات ملی، ادبیات جهان، نقد ادبی
  • حسین پاینده صفحات 61-74

    ‏‏در مقاله حاضر، ضمن مقایسه شعر « هنگامی که سخنان ستاره شناس دانشور را شنیدم» از والت ویتمن و آخرین بند شعر «هم سطر، هم سپید» سهراب سپهری، سعی شده است میزان مشابهت دیدگاه های عارفانه و شکل اشعار این دو شاعر نشان داده شود. شباهت جالب توجه بین اشعام ویتمن و سپهری، طریقی است که آنها برای بیان افکار شان به کار برده اند: و از این رو، شیوه نقد این شعرها در مقاله حاضر، اساس فرمالیستی است.

    کلیدواژگان: نظریه ناخودآگاه جمعی یونگ، فرمالیسم امریکای، صنایع بدیعی، صنعت رد الصدر، تمهیدات آوایی، تضاد، نماد (سمبل)
  • جلیل تجلیل صفحات 75-80

    ‏للشعرالعربی اثر و میض فی لشعرالفارسی تصویرا و مضمونا و لغظا و معنی و نورد هیهنا امثله و نماذج موضحه و نستنتج من هیهنا ان الشعراء الایرانیین ذووتمتع باهر من الادب و الشعرالعربی الوضائین.
    ‏1. قال بشار:‏کان مثارالنقع فوق رووسنا ‏و اسیافنا لیل تهاوی کواکبه
    ‏و هذاالبیت هوالذی سمی باشهر بیت قاله بشار (بشار، 1369 ه.ق/1950م) و تاثر منه فردوسی الشاعرالفارسی فی ابیاته التالیه:‏درخشیدن تیغ های بنفش ‏در آن سایه ی کاویانی درفش
    تو گفتی که اندر شب تیره چهر ستاره همی برفشاند سپهر
    2 ‏. الشمس کالمراه فی کف الاشل تجری علی السماء من غیر فشل
    هذاالب من شواهد المطول للتفتازنی التشبیه الغریب و نسب مره لابی النجم العجلی و مره اخری. لابن معتز و هکذا نسب الی الشماخ و اورد محمد بار شریف صاحب جامع الشواهد بالصوره الاتیه:

    کلیدواژگان: شعر العربی، الشعر الفارسی، والآثار، الاشتقاق
  • حسین خسروی صفحات 81-112

    منوچهری دامغانی (432- ؟ ه . ق.) بنابر شیوه ادبیان هم روزگار خود به شاعران عرب و شعر آنان توجه خاصی نشان داده است ولی تاثیر شعر عرب در کلام وی آنقدر برجسته است که او را از دیگر شاعران سبک خراسانی متمایز می کند. تاثیرپذیری منوچهری از شعر عرب به چند شکل بروز و ظهور پیدا کرده است. ساخت چندین قصیده براساس الگوی قصاید جاهلی: تقلید از شاعران خمریه سرا، مانند امروالقیس و ابونواس. اقتباس یا ترجمه بعضی مضامین شعری: استعمال ترکیبات و جملات عربی بدون اینکه فایده بلاغی یا اغراض ثانوی درکاربرد آنها وجود داشته باشد و سرانجام یاد کرد شاعران. اساطیر و عرایس شعر عرب. ‏تقلید از شعر عرب با روح نوجوی و نوگرایی منوچهری در تضاد و تعارض آشکار قرار دارد و شاید محرک های او در این امر پیروی از سنت عصر، تفاخر و دیگر انگیزه های شخصی و مهم تر از همه. جلب توجه ممدوحانی باشدکه شیفته ‏شعر عوب بوند.

    کلیدواژگان: تقلید، شعر عرب، قصیده، خمریه
  • مرتضی رزم آرا صفحات 113-144

    ‏مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونه یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن «دوستان غلط انداز» گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های اوگونا زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در فارسی تاجیکی و فارسی ایرانی کم یا زیاد شده اند. اهمیت بررسی این موضوع در این است که اهل زبان و آن دسته از پژوهشگرانی که درباره زبان و یا ادبیات این زبان تحقیق می کنند، متوجه واژه های گمراه کننده یا غلط اندار باشند. رویکرد مولف در این مقاله. بررسی همزمانی - مقایسه ای است.

    کلیدواژگان: معناشناسی، دوست غلط انداز، بررسی همزمانی - مقایسه ای، زبان فارسی
  • مهیار علوی مقدم، مریم ماسانی صفحات 145-164

    اسطوره ها که در اصل رویای جمعی و قومی انسان ها هستند از خلاقیت های قومی سرچشمه گرفته اند. شعر نیز برخاسته از نهان آدمی و به نوعی، بیانگر رویای جمعی یک قوم است. شعر و اسطوره در رویای شخصی و جمعی و کهن الگوها یکسان هستند. رویاهای در محدوده ای خاص، که در فرهنگ هر جامعه دیده می شوند. حضور حماسه ها و پیوند تنگاتنگ آنها با اسطوره ها، نشان آرمان خواهی جامعه ای است که اسطوره را آیینه و بازتاب رویاهایش قرار داده است.

    کلیدواژگان: اسطوره، نقد و تحلیل تطبیقی اسطوره ها، ادبیات تطبیقی، شاعران اسطوره پرداز معاصر
  • آرمان ماناسریان صفحات 165-182

    در مقاله حاضر. منظومه آنوش اثر شاعر ارمنی هوانس تومانیان با منظومه لیلی و مجنون. اثر شاعر نامدام ادبیات فارسی، نظامی. مقایسه شده است. این دو اثر عاشقانه. در دو سرزمین مختلف خلق شده اند ولی شباهت های بسیاری میان آنها وجود دارد. هر دو اثر، جدال عشق است و میل به وصال. در هر دو داستان دو عاشق برای عشق خود علیه آداب و رسومی که بر زمان حاکم است می ایستند. ‏از جمله محاسن وجود چنین آثاری، نمایاندن سنن و ارزش های حاکم در جوامع مختلف در دوران گوناگون است. ‏شاید به همین دلیل است که ترجمه انگلیسی. روسی و فرانسوی منظومه آنونش به چاپ رسیده است ولی متاسفانه فقط بخشی از آن را دکتر هرانا فوکاسیان به فارسی برگرداناه است.

    کلیدواژگان: آنوش، لیلی و مجنون، موانس تومانیان، نظاص، عشق، آداب و رسوم
  • مهدی ممتحن صفحات 183-202

    ‏ادبیات تطبیقی در مفهوم کلی و جامع، مطالعه ادبیات اندیشمندان بزرگ در فراسوی مرزها و بررسی روابط میان ادبیات از یک سو و گروه های دیگر دانش و علوم و باورها و عقاید _مانند معماری. نقاشی، موسیقی، شعر و نشو، دستور زبان، هنر، اقتصاد و جامعه شناسی .از سوی دیگر است: و می توان گفت که این ادبیات، مقدیسه تطبیقی ادبیات و دیگر دانش های انسانی موجود در میان ملت ها است. از آنجا که ادبیات تطبیقی در قرن نوزدهم در اروپا و امریکا نوپا بود و زود شکل گرفت، در شرق هنوز آن مایه نخستین را به خود نگرفته است تا مشعل فروزان این ادب را روشن کند. با این حال، ادبیات این نقطه از جهان، انباشته از مفاهیم و مضامین مشترکی است که میان ادبیان و علما درنتیجه امتزاج و اختلاط آنان در قرن های متفاوت صورت گرفته است. یکی از این ادپبان. عنصری . شاعر قرن چهارم و پنجم - است که با الهام از شعرای عرب توانست مضامین بسیاری را اقتباس کند و آنها را در لابه لای قصاید زیبا و پرجلوه خود جای دهد. ما نیز می ترانیم برای پربارکردن ادبیات تطبیقی در این نقطه از جهان، به ویژه در ایران. قدم های موثرتری برداریم و تنها به غرب تکیه نکنیم و منتظر نمانیم تا آنان به ما تلقین و تفهیم کنندکه ادبیات تطبیقی ابداع ما بود و خواهد بود.

    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، عنصری، تاثیر و تاثر در دو ادب فارسی و عربی، جامعه ادبی
  • ماندانا منگلی صفحات 204-214

    ‏خواجه عماد فقیه کرمانی _عارف و شاعر ایرانی ، از معاصران و ستایشگران آل مظفر بود. او در پی مرگ پدر و عم بود. اداره خانقاهی راکه آن دو عارف بزرگ در کرمان برپاکرده بودند. برعهده گرفت. سپس از جانشین شیخ زین الدین کامویی _مرید شیخ شهاب الدین سهروردی - به در یافت خرقه نایل آمد. از آن پس،کردار وگفتار عماد بر محور خانقاه و خانقاهیان قرارگرفت. البته مواردی از گرایش های ملامتی در دیوانش دیده می شرود. عماد به مباای و اصول و احکام شرع بایبند بود و بسیاری از اشعام ش را اربام ه مسشلا توحید و یگانگی خداوند سرود. او به پیامبر اکرم (ص) و فاندان عصمت و طهارت (ع)، ام ادتی خاس داشت. جنبه دیگر اندیشا عماد، پند و اندرز است که در تمامی آثارش وجود دارد. کلام عماد استوار. دور از ضعف معنوی و لفظی همراه با مضامین لطیف و معانی بلند است. وی اشعارش را به شیوه سعدی می سرود و در عین حال به آثار نظامی گنجوی و انوری توجه داشت. بعدها. خواجه حافظ به میزان بسیاری از او تاثیر پذیرفت.

    کلیدواژگان: عماد فقیه، حافظ، اندیشه، عرفان، تاثیرپذیری
|
  • Bahram Amani Pages 11-36

    Feasts are cultural features of different tribes which their emergence philosophy can be read in ancient historical and literal contexts. Mehregan Feast (Eid-e Mehregan) is one of the greatest traditional feasts which could be held in Islamic era and in Omavi and Abbasi dynasty. Historical and literal contexts, especially in Abbasi dynasty, could indicate different aspects of Mehregan Feast very well; such as Mehregan's emergence and its effect in the society.

    Keywords: Mehregan, cultural heritage, Mehregan in Islamic era
  • Francois Jost, Alireza Anoushirvani Pages 37-60

    This paper studies the historical development of comparative literature as an academic discipline from the Middle Ages to modern times. It starts with the development of national languages which results in the emergence of national literatures during the Renaissance. The author emphasizes the fact that diversity is wealth and that variety is the spice of intellectual life. This is at the heart of comparative literature that there is oneness and unity beyond all appearances. The author, then, continues with a short survey of comparative literature in France and Germany, and lists the comparative periodicals which were published in Europe and America since the 19th century. The author concludes that comparative literature, which is increasingly expanding all over the world, promises to become a prominent and valid approach to literature and criticism in future.

    Keywords: Comparative Literature, comparative literature periodicals, national literatures, World literature, literary criticism
  • Hosein Payandeh Pages 61-74

    The present article compares two poems: "when I have heard Daneshvar's (a stargazer) talks" by Walt Whitman and the last line of "lines and blank verse as well" by Sohrab Sepehri.I have tried to show the mystical point of view of these two poets. The interesting similarity between these two is about the way of indicating their ideas which is the same. Thus the method of criticizing of these two poems in the present article is formalistic.

    Keywords: American formalistic, Contrast, Symbol, rhetoric figures of speech
  • Jalil Tajlil Pages 75-80

    Arabic poetry could have a remarkable effect on Persian literature from bygones according to the plethora of the poets. It also could reduplicate the themes and concepts by derivation.Many of the forth and fifth centuries have derived their themes from Persian literature and could make a new style in poetry. This new style is a sign of the effect of Arabic poetry on Persian literature.

    Keywords: Arabic poetry, Persian poetry, Effects, Derivation
  • Hossein Khosravi Pages 81-112

    Manuchehri Damghani (?-1040 A.D.), like his contemporary poets of that era, has paid especial attention to Arab poets and their poems. But the impression of Arab poems in his style is so prominent that distinguishes him from other poets who used Khorasani's style of poetry. The impressions of Arab poems in Manuchehri's style have shown themselves in different ways: writing several odes based on the patterns of pre-Islamic odes; Imitating those poets who wrote about wine such as Emra-ol-Ghays and Abu Novas; translation or adoption of some poetic themes; the use of Arabic sentences without any second motive or eloquence; and finally, mentioning Arab poets, myths and poetic beloved.Following the style of Arabic poetry is in sharp contrast with Manuchehri's innovations and creativity. Perhaps one of his motives was to follow the style of that time, self-glorification and other personal motivations and above all drawing the attention of those eulogists who were infatuated by Arabic poetry.

    Keywords: Arab poem, Khorasani's style of poetry, Manuchehri's style, pre, Islamic odes, style of Arabic poetry
  • Morteza Razm Ara Pages 113-144

    The present article is aimed to survey that how close or far are the Tajikistan and Iran's Persian language; by emphasizing on semantics. Delusive terms in two languages which in the modern linguistics are called "Deceptive Friends" describe the differences between the languages.The Writer's attitude in the present article is a comparative-coincidence survey. Deceptive friends is an interesting subject for the comparative-coincidence linguistics.

    Keywords: semantics, deceptive friends, comparative, coincidence survey
  • Mahyar Alavi Moghaddam, Maryam Sasani Pages 145-164

    Myths are human's dreams that are originated from ethnic's creativities.Poetry is also originates from human's heart and can be known as ethnic's dream. Poetry and myth are the same in personal and mass dreams.Recreation of myths in poetry is the most beautiful and artistic outlay of mythology. Previous and contemporary poets were always able in recreation of myths. The past and present eras can be joined by recreation of myths.

    Keywords: Myth, Comparative Literature, contemporary poets
  • Arman Manaserian Pages 165-182

    The present article compares "Anoosh" by an Armenian poet Hoans Toumanian with "Leili and Majnoun" by ezami.Those two stories were created in two different countries but there are some similarities between them. Both of them are about a lovely battle but a strong desire to love match. There are some advantages of such stories namely showing a society's traditions and values in different eras. A glimpse to these two stories and a comparison between them will give us an opportunity to be familiar with the rich culture of various people.

    Keywords: Anoosh, Leili, Majnoun, Nezami, Love, traditions, customs
  • Mehdi Momtahen Pages 183-202

    Comparative Literature, in general, is studying great thoughtful people's literature all around the world.
    Studying the relations between literatures from one side, and other things such as architecture, painting, music, poetry, grammar, art, economy, sociology, etc. on the other side is called comparative. It can be said that this kind of literature is comparing literature with other Human's sciences among the nations.Since the comparative literature was born in America and Europe in 19th century, but it is not so comprehensive in West, yet. Nevertheless, the literature of this part of the world is full of common purposes which were created through discussions among literary men and scientists.One of these literary men is Onsori, 4th and 5th century poet, who could derive many concepts by inspiration from Arabic poetry and put them among his beautiful odes. We, also, can have more effective role in order to enrich the comparative literature in this part of the world, Iran.

    Keywords: Comparative Literature, Onsori, effects, affects in Arabic, Persian languages, literal society
  • Mandana Mangali Pages 204-214

    Emad Kermani, Iranian mystic and poet, was contemporary to AI-e-Mozaffar and one of their admirers. He administered an abbey after his father and uncle's death. His manner and talk were abbey-based thereafter. He was principled to the canon and morals and the most of his poet's subjects was about God's unity. He was so faithful to Mohammad and his family.The other aspect of his poetry was admonition and recommendation. He composed his poetry in Sadi's method; meanwihile he paid attention to Nezami and Anvari. Hafez was influenced by his poetry as well.

    Keywords: Emad, Hafez, thought, mysticism, Influence