فهرست مطالب

مجله علمی پزشکی جندی شاپور - سال پانزدهم شماره 2 (پیاپی 101، خرداد و تیر 1395)

مجله علمی پزشکی جندی شاپور
سال پانزدهم شماره 2 (پیاپی 101، خرداد و تیر 1395)

  • ویژه نامه 1395
  • تاریخ انتشار: 1395/05/19
  • تعداد عناوین: 13
|
  • رضا ماحوزی، حسین ابراهیم آبادی صفحه 1
    دانشگاه در معنای متعارف و امروزی کلمه، مرکزی است که در آن سطح بالایی از دانش آموزش داده می شود. مسلما آموزش این دانش تخصصی و به تبع آن، پیش بردن چرخ علم و گسترش تولیدات علمی مستلزم مقدماتی چند است که یک مرکز علمی برای دانشگاه بودن، باید حتما آن شرایط و استلزامات را دارا باشد. مرکز علمی جندی شاپور در مقایسه با مدارس علمی همعصر خویش از قبیل اسکندریه، انطاکیه، رها، نصیبین، حران و غیره، تنها مرکز علمی ای است که ویژگی های یک دانشگاه را دارا بوده است. در این نوشتار برآنیم پس از ذکر مختصات پنج گانه دانشگاه، نشان دهیم به چه معنا، می توان جندی شاپور را اولین دانشگاه جهان خواند.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، دانشگاه، آموزش علم، روابط بین المللی
  • آرمان زرگران صفحه 11
    دانشگاه و بیمارستان جندی شاپور واقع در شهری به همین نام در جنوب غرب ایران، به عنوان بزرگ ترین مرکز علمی جهان باستان، توسط شاپور اول ساسانی بنا شد و در طول حکومت ساسانیان و پس از آن در دوره اسلامی طی چند صد سال به عنوان یکی از قطب های مهم علمی دوران مطرح بوده و دروازه تمدن پزشکی ایران باستان به دوره اسلامی به شمار می رفته است. به طوری که ساخت مراکز علمی و بیمارستان های آموزشی در دوره اسلامی به تقلید از این مرکز و با انتقال پزشکان جندی شاپوری به بغداد محقق شد. با این وجود امروزه بعضی محققین با توجه به کمبود اطلاعات در مورد این مرکز تا نگاشته های قفطی در قرن سیزدهم میلادی به وجود چنین مرکزی در جندی شاپور شک هایی را وارد دانسته اند. لذا در این مقاله، با بررسی شواهد وجود چنین مرکزی در متون دوره اسلامی و شواهد موجود در متون پهلوی ساسانی و نیز عدم وجود جایگزین دیگری به عنوان الگوی ساخت مراکز علمی و بیمارستانی دوره اسلامی به این موارد پاسخ داده شده است.
    کلیدواژگان: ساسانیان، جندی شاپور، پزشکی، خاندان بختیشوع
  • فاطمه رئیسی گهرویی صفحه 19
    دانشگاه جندی شاپور، نقش بسیار ارزنده ای در حیات علمی ایران پیش از اسلام، به ویژه در دوره ساسانی، ایفا کرده است. مدارک فراوانی درخشش آن مرکز پیشرفته عصر ساسانی در زمینه های علمی، فلسفی، نجوم و طب را گواهی می دهد. آنگاه که مسلمانان به ایران آمدند، دانشگاه اگرچه پشتوانه و بنیان خود را که حکومت ساسانیان بود، از دست داد ولی کار خود را به همت استادان، دانشجویان و دانش دوستان همچنان ادامه داد و تا اواسط قرن سوم هجری، خاندان های بزرگ در کنار دانشمندان ایرانی، آن مرکز علمی را اداره نمودند و علم طب به ویژه، پس از توجه مسلمانان به آن، در دانشگاه جندی شاپور رونقی جدید یافت. جندی شاپور، میراث فرهنگ و دانش و تاریخ تمدن ایران و در نهایت میراث تاریخ تمدن کل جهان به شمار می آمد و جز مرکز علمی اسکندریه، رقیبی برای خود نمی شناخت. این مرکز علمی سرانجام با انتقال داشته های علمی و فرهنگی خود به مکتب علمی بغداد، خدمت شایانی به جهان اسلام کرد.
    کلیدواژگان: ساسانیان، علم طب، جندی شاپور، عباسیان، پزشکان نستوری
  • معصومه گودرزی، پروین اصغری، سمیه بختیاری صفحه 35
    دانشگاه جندی شاپور که پیشینه فعالیت آن به دوران پیش از اسلام باز می گردد، همزمان با طلوع دین مبین اسلام، همچنان در اوج شکوه و شهرت خویش باقی ماند و به عنوان موثرترین عامل پیدایش و رشد و شکوفایی دانش طب اسلامی، به نقش آفرینی پرداخت. به گونه ای که طب اسلامی را برخاسته از سنت طبی جندی شاپور و ساخته پزشکان برجسته و شاگردان نامور این مرکز علمی و طبی دانسته اند. در این زمینه، نقش موثر خلفای عباسی به عنوان حامی پزشکان جندی شاپور، امری انکار ناپذیر است، زیرا سقوط خاندان اموی و قدرت یابی آل عباس، دوره جدیدی از تحولات تاریخی، علمی و فرهنگی را در تاریخ اسلام رقم زد که مشخصه بارز آن، حضور ایرانیان به عنوان مدبران امور سرزمین اسلامی طی عصر اول عباسی (132 ه.ق./750 م 232 ه.ق./ 846 م.) بود. این پژوهش نیز درصدد است تا در خلال بررسی نقش و فعالیت علمی جندی شاپور در عصر اسلامی، که از زمینه های مهم پژوهش در تاریخ علوم تمدن اسلامی نیز به شمار می آید، نقش پزشکان ایرانی را به عنوان میراث داران طب جندی شاپور، در انتقال این رشته علمی به عرصه تمدن اسلامی تبیین و بررسی نماید.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، پزشکی، خاندان بختیشوع، عباسیان، بیت الحکمه
  • شهرام جلیلیان، حامد کاویان پویا صفحه 49
    در دوره ساسانیان، در جندی شاپور خوزستان، آموزشگاه پزشکی و بیمارستانی ساخته شد که با پشتیبانی های سیاسی و اقتصادی ساسانیان، چنان بارور و شکوفا گردید که گهگاه جندی شاپور «شهر بقراط» خوانده می شد. در سنت پزشکی جندی شاپوری، آگاهی های پزشکی و شیوه های درمانی یونانی، هندی، سریانی و ایرانی با همدیگر آمیخته شدند و پزشکان جندی شاپوری با نگاه داشت میراث پزشکی کهنسال این شهر، آن را به مسلمانان انتقال دادند. پزشکان جندی شاپوری خاندان هایی همچون بختیشوع و ماسویه با پیشینه پزشکی درخشان در زادگاه خود، بیش از دو سده پزشکان خلیفگان و بزرگان دستگاه خلافت عباسیان، و البته پیشگامان ترجمه نوشته های کهن یونانی، ایرانی، هندی و سریانی در زمینه پزشکی، ستاره شناسی، فلسفه و دیگر دانش های بیگانه به زبان عربی بودند. «پزشکی اسلامی»، که گهگاه به اشتباه «پزشکی عربی» خوانده می شود، سخت وام دار میراث کهنسال پزشکان جندی شاپوری است که همچون پلی مسلمانان را با سنت پزشکی یونانی، سریانی و ایرانی و هندی آشنا گرداندند و همه دانش و تجربه پزشکی ارزنده خود را در بغداد، تختگاه خلافت عباسیان، به مسلمانان هدیه دادند. در این جستار با رویکردی توصیفی تحلیلی، به مطالعه جایگاه پزشکان خانواده ماسویه در انتقال سنت پزشکی جندی شاپوری به دنیای اسلام، و نقش آنها در شکوفایی پزشکی اسلامی پرداخته خواهد شد.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، پزشکان جندی شاپوری، خاندان ماسویه، پزشکی اسلامی
  • نجم الدین گیلانی صفحه 61
    جندی شاپور به عنوان یکی از مراکز علمی عهد باستان، جدا از تدریس، پرورش دانشمند و تالیف کتاب، مرکزی برای جمع آوری و بایگانی منابع علمی در زمینه هایی چون پزشکی، فلسفه و نجوم در دنیای باستان بود. یکی از رشته هایی که در این دانشگاه در عهد خسرو انوشیروان تاسیس شد، حکمت و فلسفه بود. وی ضمن جمع آوری متون فلسفی از هند و روم، مدام جلسات بحث و مناظره با حکیمان ایرانی و هندی و یونانی داشت. این عوامل باعث آشنایی پرورش یافتگان جندی شاپور با حکمت و به تدریج سرآمدی آنها در این علم شد. به طوریکه با ورود اسلام به ایران، پرورش یافتگان جندی شاپور مانند خاندان بختیشوع، خاندان نوبخت و یوحنا بن ماسویه با تدریس، تالیف و ترجمه متون فلسفی، نقش زیادی در انتقال حکمت دنیای باستان به عالم اسلامی داشتند. در این مقاله با استناد به منابع و روش توصیفی تحلیلی تلاش شده است به نقش حکیمان جندی شاپور در انتقال حکمت دنیای باستان به عالم اسلامی پرداخته شود.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، حکمت و فلسفه، عالم اسلامی
  • نرجس بانو صبوری صفحه 71
    ارتباط و پیوستگی میان انسان و جهان، در نزد حکما به این اندیشه انجامیده که هر آنچه در جهان موجود است، نمونه ای از آن در وجود انسان نیز هست. از این رو، بر پایه این ارتباط و همبستگی، انسان از دیرباز، جهان کوچک و عالم هستی، جهان بزرگ خوانده شده است. ردپاهایی از این ارتباط دیرپای میان انسان و عالم هستی را می توان در متون فارسی میانه بازیافت. در کتاب سوم دینکرد که به واسطه جامعیت آن در نزد محققان دانشنامه مزدیسنا خوانده می شود، پیوستگی انسان و جهان هستی در قالب دو تشبیه به تصویر کشیده شده است. در این دو تشبیه، تطابق نمادگونه انسان و جهان هستی از دو سو مد نظر قرار گرفته است. از سویی، هفت آفرینشی که در باور مزدایی نمادی از کل هستی به شمار می روند، به هفت بخش از تن انسان همانند شده و از دیگرسو، چهار عنصر موجود در جهان با چهار خلط تن آدمی سنجیده شده اند. این جستار به بررسی و تحلیل این عبارت اختصاص دارد.
    کلیدواژگان: ایران باستان، انسان، جهان، اخلاط، عناصر، دینکرد، نظریه جهان کوچک و جهان بزرگ
  • امیر علی نیا، سجاد علی نیا صفحه 81
    ایرانیان در طول تاریخ، همواره در شکل گیری و توسعه علوم روزگارشان نقش بارز و چشمگیری داشته اند. در این میان، دانش پزشکی و داروسازی در ایران تاریخچه دیرینه ای دارد. اطلاعات اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان در مورد دانش پزشکی و داروسازی، بیانگر توجه خاص ایرانیان به این علوم بوده است. از دوران پیش از تشکیل شاهنشاهی هخامنشیان، آگاهی چندانی درباره این علوم وجود ندارد. به طور مشخص در دوره هخامنشیان، پزشکان مصری به فرمان داریوش اول هخامنشی، دانشکده پزشکی را در شهر سائیس بنیان نهادند. در دوره ساسانیان نیز با تاسیس دانشگاه جندی شاپور و آشنایی ایرانیان با متون یونانی، رومی، هندی و سریانی نهضت علمی ایرانیان شکل گرفته است. در این دوره، دانشگاه جندی شاپور، میزبان دانشمندان زیادی در زمینه های پزشکی، داروسازی، فلسفه، ریاضیات، ترجمه و نجوم گردید. این مرکز علمی، با فروپاشی سلسله ساسانیان و ورود اسلام به ایران، همچنان به حیات خود ادامه داد. یافته های این مقاله بیانگر آنست که بزرگ ترین دستاورد مرکز علمی جندی شاپور، انتقال علوم و در راس آن انتقال دانش پزشکی و داروسازی به دوره اسلامی بوده است. در این مقاله سعی برآنست تا با شیوه کتابخانه ای به بررسی پیشینه دانش پزشکی و داروسازی در ایران، از دوره پیش از اسلام تا قرن سوم هجری پرداخته شود.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، ساسانیان، پزشکی اسلامی، داروسازی، عباسیان
  • حمید کیوانی پویا، شهرام جلیلیان صفحه 99
    شهر جندی شاپور به همراه مرکزی علمی، در سال های نخستین حکومت ساسانیان، توسط شهریاران این سلسله بنیاد گردید و با نگرش مطلوبی که ساسانیان به علوم مختلف ایرانی و انیرانی داشتند به سرعت این مرکز علمی به عنوان محل برخورد اندیشه های مختلف و بارانداز فرهنگ ها و اندیشه های دانشمندان ایرانی و انیرانی گردید. در این بین از بخش های مهم دانشگاه جندی شاپور، مرکز آموزشی درمانی آن، با تاسیسات و تشکیلات عمده و نظم و انسجام خاصی بود که پزشکان زبردستی، با متد و شیوه های متنوع، در بخش های مختلف آن به درمانگری و تعلیم اصول طبی رایج می پرداختند. براین اساس چندی از بنیاد شهر و مرکز علمی جندی شاپور نگذشته بود که در آموزشگاه پزشکی و بیمارستان شهر تازه بنیاد جندی شاپور، آگاهی های پزشکی و شیوه های درمانی یونانی، هندی، سریانی و ایرانی با همدیگر آمیخته شدند، و سنت پزشکی جندیشاپوری در سایه پشتیبانی های سیاسی و اقتصادی ساسانیان، بالید و شکوفا شد. بر این اساس، پژوهش پیش رو با گردآوری شواهد و مدارک به جا مانده و همچنین بررسی پژوهش های صورت گرفته با رویکردی توصیفی تحلیلی، به دنبال چینش و پردازش اطلاعات موجود و دستیابی به پاسخ این مسئله است که ساختار و تشکیلات داخلی بزرگ ترین مرکز درمانی جهان باستان چگونه بوده است و هریک از اقوام و ملل ایرانی و انیرانی در روزگار باستان در بنیاد و رونق و شکوفایی این مرکز چه سهم و نقشی را عهده دار بوده اند. بدین سان ترکیب جمعیتی اطباء و دانشمندان و دانش پژوهان جندی شاپور در این باره، ضرورتی است که مسبب اصلی پرداختن بدین مسئله، به منظور روشنی افکندن بر این جنبه از فرهنگ و دستاوردهای علمی ایرانیان باستان گردید.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، بیمارستان، مرکز درمانی، آموزشی، تشکیلات داخلی، ترکیب جمعیتی پزشکان
  • نادیا صاکی، نادر صاکی صفحه 111
    با آشنایی با تاریخ گذشته می توان حال را بهتر شناخت و آینده را نیکوتر ساخت. سرزمین کهن ایران که از هزاران سال پیش نهال فرهنگ و تمدن را در خود بارور ساخته است، سهم بسزایی در رشد و تحول فرهنگ و تمدن جهانی داشته است. در دوره اشکانیان، معماری مبنای اصلی خود را از آداب و اصول قبایل چادرنشین پارتی در برپایی اردوگاه ها گرفت، و سپس ساسانیان هنری پدید آوردند که از حیث عظمت با هنر روم و بیزانس برابری می کرد. بهترین شیوه طاق زدن بر بناهای مربع شکل، در معماری ایرانی و حتی معماری غربی متعلق به ساسانیان است که یک نمونه آن، همانا تاسیس یکی از بزرگ ترین مراکز علمی جهان باستان، یعنی «جندی شاپور» است. قدمت جندی شاپور به سده چهارم یا پنجم میلادی بازمی گردد و در طی شش قرن نام جندی شاپور مترادف با مرکزی علمی در رشته های مختلف بوده است. طرح شهر جندی شاپور، تلفیقی از معماری تمدن های دوره باستان است. این شهر بر روی اصول معماری یونانی به ویژه سبک معماری هیپوداموس بوده است. این طرح سبک ویژه ای است که از سده پنجم پیش از میلاد، در شهرهای روم و یونان اجرا می شده است که در شهر جندی شاپور نیز پیاده شده و آن عبارت است از طرح مستطیل شهرسازی با خیابان های وسیع و مستقیم و چهارراه های منظم و کوچه های موازی که بناها نیز یک طبقه و گاهی دو و یا سه طبقه بوده اند. روی هم رفته، شهر جندی شاپور به شکل یک مستطیل و دارای چندین خیابان طولی و چندین خیابان عرضی بوده و خیابان ها یکدیگر را قطع می کرده اند، به گونه ای که شهر شباهتی به یک صفحه شطرنج داشته است. این پژوهش به صورت کتابخانه ای و با استفاده از منابع تاریخی انجام شده است.
    کلیدواژگان: ایران، معماری باستان، جندی شاپور، تاریخ پزشکی
  • ایرج نبی پور صفحه 119
    مهم ترین بندر ساسانی اسلامی در خلیج فارس، بندر سیصد هزار نفری سیراف بود. ویرانه های بندر سیراف در ساحل خلیج فارس در 230 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع است. در سال 850 م. هنگامی که نام سیراف بر سر زبان ها بود، سیراف بندری مشهور بود که تجار زیادی در آن معاملات مهمی با جزایر و بنادر زنگبار، لامو، پومبا، کیلوا و سفاله در شرق آفریقا، هندوستان، مالزی، سوماترا و چین انجام می دادند. یکی از عملکردهای تاریخی بندر سیراف در گسترش دانش پزشکی در پهنه ایران زمین، نقش آن در انتقال دانش پزشکی هند به دانشکده پزشکی ساسانی جندی شاپور است. افزون بر انتقال طب آیورودایی و اندیشه های پزشکی هندوستان، بندر سیراف چه پیش از اسلام و چه در تمدن اسلامی، مسیر مهمی برای گذر طب مصری و حوزه اسکندرانی به سوی دانشکده جندی شاپور بوده است. ارتباطات علمی و فرهنگی ایران و هند از سوی سیراف، تنها مسیر یک طرفه نبود، بلکه از طریق بازرگانان ایرانی و کشتی های اقیانوسی هندیان و چینی ها که در سیراف پهلو می گرفتند، کتب طبی، داروهای گیاهی و اندیشه های مکتب پزشکی جندی شاپور به خاور زمین انتقال می یافت. واردات و صادرات گیاهان دارویی و انبار این گیاهان در لنگرگاه بین المللی بندر سیراف، بارها توسط جغرافیدانان سده های میانی گزارش شده است. در یک فراگرد جامع، بندر ساسانی اسلامی سیراف در انتقال پایه های طب آیورودایی (هندی) و معرفی گیاهان دارویی هند و چین، مصر و شرق آفریقا به مکتب پزشکی رو به رشد جندی شاپور در دوران ساسانیان تلاش نموده و تا چند سده پس از افول ستاره درخشان شهر دانشگاهی جندی شاپور، با معرفی دست آوردهای آن در زمینه داروهای گیاهی و روش های درمانی در سرزمین های اقیانوس هند تا خاور دور نقش بی همتایی را از خود نشان داد.
    کلیدواژگان: جندی شاپور، خلیج فارس، گیاهان دارویی، تمدن اسلامی، هندوستان
  • سید محمد خالد غفاری صفحه 129
    تاریخ طب ایرانی اسلامی، پزشکان نامور و کتاب های پزشکی ارزشمندی را به جهان دانش، عرضه داشته است که شاید بتوان گفت که بیشتر به سبب ترجمه این کتاب ها و استفاده شایان از حاصل تجارب ممتد این طبیبان بوده که غربیان توانسته اند، فن پزشکی را به جایگاه امروزی آن در جهان برسانند. یکی از این طبیبان بزرگ، علی بن عباس مجوسی اهوازی و یکی از این کتاب های ارزشمند، کتاب سترگ او، «کامل الصناعه الطبیه»، معروف به «کناش ملکی» است. «کامل الصناعه»، که حاوی نقاوه تجربیات کتب طبی یونانی، ایرانی و اسلامی پیش از خود و در دو جزء بزرگ: یکی در طب نظری و دیگری در طب عملی، تالیف یافته است، همراه با «قانون» و «حاوی»، سه دایره المعارف بزرگ پزشکی ایران و اسلام هستند که با گذشت بیش از هزار سال بر تالیف آنها، تا سه دهه پیش، جز ترجمه هایی جسته گریخته از برخی از اجزای قانون و حاوی، هیچ ترجمه ای به زبان فارسی از آنها به عمل نیامده بود. در سال های دهه شصت بود که «قانون»، به همت ادیب و شاعر بزرگ کرد، مرحوم عبدالرحمن شرفکندی (هه ژار) به فارسی ترجمه شد و در این دو سه سال اخیر نیز، بخش هایی از حاوی، ترجمه گردیده است و چند سالی است که کتاب کامل الصناعه، از سوی نگارنده، در دست ترجمه قرار گرفته است و تاکنون سه مجلد از ترجمه آن از طرف موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران دانشگاه مک گیل کانادا، انتشار یافته و مجلد چهارم از این ترجمه نیز، هم اکنون در دست انجام است. هدف از این مقاله، معرفی مفصل و همه جانبه این کتاب و به قدر امکان، مولف آن به علاقه مندان تاریخ فن پزشکی است. شیوه پژوهش در این مقاله توصیفی تحلیلی است.
    کلیدواژگان: کامل الصناعه، علی بن عباس، کناش، گندی شاپور، دستکاری
  • راحیل قنواتی، زینب ظاهری، مژگان تن ساز صفحه 141
    ناباروری و عوارض ناشی از آن یکی از بزرگترین مشکلات امروزی است زیرا موجب تحمیل فشار روحی و اقتصادی بر افراد می شود. یکی از علل ناباروری که در اکثر کتب طب سنتی ایران به آن پرداخته شده نفخه رحم است. در این مطالعه نظریات ابن عباس در مورد بیماری نفخه رحم، اسباب و علل، اثر آن بر نازایی و درمان آن در کتاب کامل الصناعه مورد بررسی قرار گرفت. برای دستیابی به مطالعات جدید واژه های vaginal flatus ،vaginal flatulence و pelvic floor relaxation در پایگاه اطلاعات Google scholar، Science direct، PubMed جستجو و مستندات علمی جمع آوری شد. این بیماری در اثر سوءمزاج سرد، ضربه به رحم،انسداد دهانه،... ایجاد می شود. طب سنتی علت برخی از سقطها و ناباروری ها را این بیماری می داند زیرا ریح غلیظی که در رحم جمع شده از استقرار جنین و لانه گزینی آن جلوگیری میکند. درمان بیماری در طب سنتی شامل استفاده از داروهای گرم و محلل ریاح بصورت خوراکی، ضماد، حقنه و فرزجه است. بررسی ها نشان می دهد که نفخه رحم در زنان شیوع بالایی دارد ولی بدلیل شرم بیمار در مراجعه به پزشک، کمتر مورد توجه قرار گرفته. در شلی عضلات کف لگن نفخه رحم دیده می شود که می تواند بیخطر بوده و یا همراه با برخی عوارض خطرناک مانند فیستول رکتوواژینال و عفونت رحم باشد.
    کلیدواژگان: نفخه رحم، نازایی، علی بن عباس
|
  • Reza Mahoozi, Hussein Ebrahimabadi Page 1
    The word of university in known meaning is a center for high teaching. Certainly, this level of teaching and following improvement of knowledge requires some equipment and rules that every university needs in order to be a university. In comparison with Haran, Alexandria, Nosaibin, Antakya and Edessa, Jundi- Shapour is the only scientific center that includes cultural aspects a university. The present paper primarily indicates five characters of university. Then, we will try to show Why Jundi- Shapour is the first university in the world?
    Keywords: Jundi, shapour, university, the teaching of knowledge
  • Arman Zargaran Page 11
    University and hospital of jundishapour, located in a city with the same name in southwest of Iran was built by Shapour I, the king of Sassanid dynasty as greatest scientific center in ancient world. It was one of the main scientific centers during the Sassanid kingdom and after them in Islamic era for centuries and was a civilization gate from ancient Iran to Islamic period. Building scientific centers and teaching hospitals in Islamic era were based on this center as a template and also with transferring Jundishapours’ physicians to Baghdad. But, some researchers doubt the existence of such center in Jundishapour because of lack of information about it until al-Qiftie’s writings in 13th century AD. In this regard, they are answered in this paper with considering the evidences in Islamic and Sassanid Pahlavic documents and also because of no any replacement for Jundishapour as template for building hospitals and research centers in Islamic era.
    Keywords: Joundishapour, Persian Medicine, History of Medicine
  • Fatemeh Raeisi Gahroei Page 19
    The School of Jundi-Shapur has played a very valuable role in ancient history of Iran, especially in the Sasanid period. Many documents testify the glory of Sasanian advanced institution in the Scientific fields : philosophy, astronomy and medicine.The University of Jundi-Shapur lost its support of Sasanid government when the Muslims came to Iran, but continued to its work by the efforts of professors and student. And until the mid- third century A.H ,that academic center has been run by prominent families and Iranian scientists. Medicine flourished again, after Muslims had considered to it. Jundi-Shapur was considered as the heritage of scientific and cultural civilization of Iran and even the heritage of world civilization and didnt recognize any rival for itself with the exception of the Old Alexandria Medical School. Finally this academic center, transferred its scientific and cultural treasury to the medical center of Baghdad and served a worthy service to world of Islam.
    Keywords: Jundi, Shapur, Medicine, Sasanian, Abbasids, Nestorian physicians
  • Masoumeh Goodarzi, Parvin Asghari, Somayeh Bakhtiari Page 35
    Jundishapur university that history of its activity returns back to pre – Islamic era, still at the peak of its glory and fame remained while with the rise of Islam and starred as the most effective factor of emergence and growth of Islamic medicine, so that introduced this center as the Islamic medicine arose of medical tradition jundishapur and made outstanding doctors and renown students at this scientific and medicine university. In that field, the effective role of Abbasid caliphate cannot be overemphasized as the supporters of jundishpur doctors .Because the fall of Umayyad dynasty and the rise of the Abbasid marked the new history, scientific and cultural changes at the Islam civilization, that characterized by the presence of Iranian managers at the first era of Abbasid from 750- 845 A.D. This research aims examining and explained the role Iranians doctors in the transfer scientific medicine discipline as inheritors at jundishapur medicine to the Islamic arena.
    Keywords: Jundishapur, Medicine, Bakhtyashu, Dynasty, Abbasid, bytolhekma
  • Shahram Jalilian, Hamid Kavyani Pooya Page 49
    In Sasanian epoch, in the city of Gondēšāpur in Xuzestān, a medicine school and a hospital were built which in the shadow of Sasanian’s political and economic supports they became so flourished that Gondēšāpur was sometimes called the “city of Hippocrates”. In the tradition of Gondēšāpur medicine, Greek, Indian, Syriac and Iranian medical knowledge and treatment methods were mixed and Gondēšāpur physicians kept old medicine heritage of Gondēšāpur and presented it to Muslims. Gondēšāpur physicians of families such as Bōḵtišu and Māsavayh having an excellent medical background in their homeland, were the physicians of caliphs and nobles of Abbāsīd caliphate for more than two centuries. They were also pioneer translators of Greek, Iranian, Indian and Syriac old texts of medicine, astrology, philosophy and other foreign knowledge into Arabic. “Islamic medicine”, which sometimes erroneously is called “Arabic medicine”, is really indebted to old heritage of Gondēšāpur physicians who like a bridge made Muslims familiar with the traditions of Greek, Siryan, Iranian and Indian medicine and in Baghdād, the capital of Abbāsīdcalliphate, they presented all their valuable medical knowledge and experience to Muslims.In this paper, adopting a descriptive/ analytic approach, the role of Gondēšāpur physicians of the house of Māsavayhin transferring powerful tradition of Gondēšāpur medicine to Islamic world and in flourishing Islamic medicine will be studied.
    Keywords: Gondēšāpur, Gondēšāpur medicine, the house of Māsavayh, Islamic medicine
  • Najmedin Gilani Page 61
    Jundishapur as one of centers in ancient times, Apart from teaching, education science and authored the book, a center for translation, collection and archiving academic (Medicine, philosophy, astronomy and ...), The ancient world. One of the courses that the university was established during the reign of Khosrow Anushiravan, wisdom and philosophy. He collected philosophical texts from India and Rome, always argument sessions of debate with a Persian philosopher and Greek and Hindi respectively. These Factors resulted in Jundishapur student's familiarity with philosophy and wisdom, and gradually excellence in the science. Such that with the advent of Islam in Iran, breeding survivors Jundishapur such as: Bakhtyashu family, family Nobakhat and John son Masuyeh with teaching, authoring and translation of philosophical texts, Had a large role in transmitting the wisdom of the ancient world to the Islamic world. In this paper, citing sources and descriptive- analytical methods has been Jundishapur the role of scientists in the Islamic world is to transfer the wisdom of the ancient world.
    Keywords: philosophers, Jundishapur, the ancient world, the Islamic world
  • Narjes Banou Sabouri Page 71
    The relation between human and world has made philosophers believe that what exists in the world, can be seen in human as well. According to this old relation, human is called microcosm and the world macrocosm. Traces of this relation can be found in the Middle Persian texts. In the Third Book of the Denkard which is called the Mazdean Encyclopaedia, this relation is referred in frame of two similies. In this article these two similies are treated in details.
    Keywords: Human, World, Humours, Elements
  • Amir Alinia, Sajad Alinia Page 81
    Iranian during History have always had significant role at formation and promotion of their eras science. Meanwhile Medicine in Iran has and old History. The information in Avesta, Zoroastors holy book, about medicine has been an explanation about Iranian special concentration on this science. From the time befor establishing of Achaemenian kingdom, there is no valid information about Iranian Medicine. Specifically, under the Achaemenids, Darius I Achaemenid founded the Medical School in Sais. In Sassanid period with the establishment of Gondishapur University and acquaintance with Greek literature, Roman and Syriac and Hindi, Iranian Scientific movement was formed. During this period, Gondishapur University hosts were great Scientists in the fields of Medicine, Pharmacy, Philosophy, Mathematics, Astronomy and Translation. The Science center, with the collapse of the Sassanid dynasty and the coming of Islam to Iran survived. The findings of this paper indicate that the greatest achievement Science Center Gondishapur, transfer of knowledge, including Physicians and Pharmacists to Islamic period. In this paper the History of Medicine and Pharmacy in Iran's pre-Islamic period until the third century higri, the library method has been studied.
    Keywords: Gondishapur, the Sasanian, Islamic Medicine, the Abbasids
  • Hamid Kavyani Pooya, Shahram Jalilian Page 99
    Jundishapur city along with scientific center, founded in early years of Sassanid rule by kings of this dynasty. Due to the good attitude that Sassanid have towards Iranian non – Iranian and different Iranian science, this center became as a place of interactions of ideas and dock of cultures of Iranians. One of the important parts of Jundishapur University was its educational – health center with its major installations and discipline and various methods that expert physicians have employed. Accordingly, at the foundations of the city and scientific center of Jundishapur, medical knowledge and Greek, Indian, Syriac and Persian treatments methods have been combined together and the medical tradition of Jundishapur developed under the auspices of Sasanid rule. This study via the information and documents and with a descriptive - analytical method is looking to answer the questions that how was the structure and internal organization of this largest treatment center in the ancient world and how was the role of Iranian and non-Iranian in the prosperity of this center. Accordingly, demographics of physicians, scientists and scholars of Jundishapur was the major cause of addressing this issue.
    Keywords: Jundishapur_hospital_treatment – educational center_internal organization_demographics of physicians
  • Nadia Saki, Nader Saki Page 111
    By Understanding the past history of the people can better understand the present and build a better future. The ancient land of Iran, which has thousands of years of culture and civilization has had a significant role in human development. . In the Parthian period, the main basis of their architectural traditions and principles of the Party in the camps of nomadic tribes, the Sassanid created art that were matched in terms of the greatness of the Roman and Byzantine art. Best practices on building roof square, Iranian and Western architecture belonging to the Sassanid architecture is established, which is indeed one of the major scientific centers of the ancient world called Jundishapur. Jundishapur dating back to the fourth or fifth century AD and is involved in over six centuries Jundishapur name has been synonymous with scientific centers in various fields. Architecture of Jundishapur City Plan is combinations of ancient civilizations. This city was on the principles of Greek architecture, especially the architectural style of Hippodamus. This is a special style layout of the 5th century BC were enforced in the cities of Rome and Greece also implemented in the city Jundishapur. And it is the rectangular outline planning with broad streets and intersections direct and regular and parallel streets and sometimes have two or three-floor buildings. Overall, the city of Jundishapur was in the form of a rectangle and has several longitudinal streets and many cross streets, so that the city is like a chess board. This study was compiled library and using the resources Persian.
    Keywords: Iran, ancient architecture, Jundishapur, medical history
  • Seyyed Mohammad Khaled Ghaffari Page 129
    Medical history of the Iranian-islamic, have been released medical famous and valuable books to the knowledge world and that perhaps with translation of these books and use of valuable experiences of these doctors, the West has managed that today`s medical technology to the position of the entry. On of the great doctors is Ali-Ben Abbas Majousi Ahvazi and his famous book is “Kamil Al-sina’at Al- Tibbiya” known as “Konnashe Maleki”. “Kamil Al-sina’at” that contains a summary of the experiences of the previous Iranian, Grek and Islamic medical books in two chapters (theoretical and practical medicine) with “Ghanon” and “Havi” are three major medical encyclopedias of Iran and Islam, which passes over a thousand years of written them but until three decades ago except some short and incomplete translations no one had taken them into Persian translation. In the years of sixty decade, “Ghanon” was translated into Persian with efforts of the great Kurdish scholar and poet Dr. Abdol-Rahman Sharafkandi (Hazhar) and in last few years ago some part of “Havi” has been translated into Persian. In the few last years ago the author has been translated “Kamil Al-sina’at” and so far three volumes of translation has been published by Institute of Islamic Studies of Tehran University and MacGill university of Canada. Fourth volume of this is underway. The aim of this study is a detailed and comperhensive introduction of this book As much as possible of to those interested in history medical technology and the method of research in that is descriptive-analytical.
    Keywords: Kamil Al sinaat, Ali, Ben abbas, Medical Notes, Gondi, Shapor, Manipulation
  • Rahil Ghanavatim, Zeinab Zaheri, Mojgan Tansaz Page 141
    Today Infertility and its complications is one of the largest problems because it would impose economic burden and psychological pressure on the people. One of the infertility reasons in most Iranian Traditional medicine manuscripts is focused on Nafkhat-ol-rahem. In this study, the Ibn Abbas theories in al-Sinae about Nafkhat-ol-rahem, causes, reasons and treatment were investigated. To achieve recent studies, Searches were performed in the databases with the keywords including vaginal flatus, vaginal flatulence and pelvic floor weakness. This disease is caused by bad cold temper, hit and obstruction of cervix, …. Traditional medicine considered the bloating of uterus (Nafkhat-ol-rahem ) the cause of some miscarriages and infertility, because dense gas that accumulated in the uterus, preventing implantation and establishment of the embryo. In traditional Iranian medicine, treatment involves the use of warm and mohallel riyah (gas solvent) herbal medicines in the form of oral, poultice, Forzjeh and is Homol. Nafkhat-ol-Rahem is a highly prevalent disease in women, but because of the shame, the patient does not speak with her doctor. Bloating of uterus and Vaginal Flatulence seen in the pelvic floor muscle relaxation, which can be harmless or associated with major complications such as rectovaginal fistula and infection of the uterus.
    Keywords: Nafkhat, ol, rahem, infertility, Ali ibn Abbas