فهرست مطالب

زن در توسعه و سیاست - سال سیزدهم شماره 4 (زمستان 1394)

نشریه زن در توسعه و سیاست
سال سیزدهم شماره 4 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/01/26
  • تعداد عناوین: 7
|
  • پژوهشی- بنیادی
  • محمودرضا رهبرقاضی، حسین مسعودنیا، زهرا صادقی نقدعلی صفحات 455-468
    بررسی ها و تحقیقات در دهه های 1960 و 1970 نشان می دهند که زنان در برخی از مسائل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین هویت حزبی متفاوت تر از مردان عمل می کنند؛ به طوری که زنان گرایش های محافظه کارانه نسبتا قوی تری دارند، اما یافته های جدید از دهه 1980 به این سو حاکی از آن است که از شدت محافظه کاری زنان کاسته شده است. حال هدف این پژوهش بررسی چنین تفاوت هایی در گروه های زنان و مردان در جامعه آماری مورد پژوهش است. در این زمینه، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های شهر اصفهان است که با شیوه نمونه گیری خوشه ای914 نفر از آنان بررسی شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که زنان در حوزه های فرهنگی و سیاسی بیش از مردان گرایش های محافظه کارانه دارند. اما، برعکس، در مسائل اقتصادی این مردان بودند که از بازارهای آزاد و خصوصی سازی اقتصادی بیشتر حمایت می کردند و این امر نشان دهنده آن است که زنان در مقایسه با مردان گرایش های محافظه کارانه اقتصادی کمتری دارند. از سوی دیگر، بررسی جزئی تر یافته ها حاکی از آن است که اندازه اثر میان متغیر جنسیت و مولفه های محافظه کاری فقط در زمینه محافظه کاری فرهنگی متوسط است و در بقیه فرضیه ها اندازه اثر کوچکی مشاهده شد. بنابراین، می توان به این نتیجه دست یافت که به استثنای حوزه های فرهنگی که هنوز شکاف های نسبتا عمیقی میان زنان و مردان وجود دارد، در عرصه های دیگر جامعه، یعنی حوزه های سیاسی و اقتصادی، این شکاف های جنسیتی نسبتا ضعیف و در حال رنگ باختن اند.
    کلیدواژگان: زنان، شکاف های جنسیتی، نگرش اقتصادی، نگرش سیاسی، نگرش فرهنگی
  • مقاله پژوهشی
  • رحمت الله مرزوقی، سیروس منصوری صفحات 469-485
    هدف از پژوهش حاضر تحلیل محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی بر مبنای مولفه های جنسیتی است. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری پژوهش، کتاب های درسی دوره ابتدایی است. نمونه آماری پژوهش به شیوه هدفمند از نوع موارد مطلوب و شامل محتوای کتاب های هدیه های آسمانی، مطالعات اجتماعی و فارسی است. مولفه های پژوهش شامل ویژگی های شخصیتی، الگوهای اجتماعی و سیاسی و نقش های حرفه ای مربوط به جنسیت و نیز واحد تحلیل مضامین است. نتایج تحقیق نشان داد که زنان معمولا در نقش افرادی احساسی و زیر دست و مردان با ویژگی های شخصیتی خردمحور و دستوردهنده ظاهر شده اند. در رابطه با نقش های شغلی، مردان در مشاغل بیرون از خانه و زنان در قالب مشاغل مربوط به خانه داری یا حداکثر در مشاغل آموزگاری و پرستاری ایفای نقش کرده اند. راجع به الگوهای اجتماعی و سیاسی نیز مردان در قالب الگوهای رهبری سیاسی، مصلحان اجتماعی و صاحبان خرد ظاهر شده اند و در مقابل، الگوی ارائه شده برای زنان در قالب مادری و همسری مجسم شده است.
    کلیدواژگان: الگوهای اجتماعی، سیاسی شخصیتی، دوره ابتدایی، کتاب های درسی، جنسیت، نقش های حرفه ای
  • احمد نادری، علی قشمی صفحات 487-506
    زنان، به عنوان نیمی از جوامع انسانی، ظهور و بروز برجسته ای را در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی عهده دارند و تحلیل و بررسی محتوایی رسانه ها در چگونگی بازنمایی زنان یک جامعه بی گمان ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق، از دو روش تحلیل محتوا و نشانه شناسی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، با انتخاب یک هفته آماری، از شش ماهه اول سال 1393، اخبار و مطالب چاپ شده در سه روزنامهکی هان، ایران و شرق، تحلیل محتوا شد. سپس با روش نشانه شناسی تصاویر چاپ شده از زنان در روزنامه های مذکور تحلیل شد. نتایج بررسی نشان می دهد روزنامه ایران در تعداد مطالب بیش از دیگر روزنامه ها به موضوع زنان پرداخته است و سپس روزنامه شرق و کی هان قرار داشته اند. اختلاف تعداد مطالب روزنامه ایران حدود یک و نیم برابر روزنامه شرق و مطالب روزنامه شرق دو برابر روزنامه کی هان بوده است. روزنامه ایران در تیترهای صفحه اول و نیز تعداد عکس های چاپ شده از زنان جایگاه بهتری از دو روزنامه دیگر دارد. در بخش نشانه شناسی عکس های چاپ شده از زنان نیز مشخص شد که بازنمایی زنان ایرانی در مقایسه با زنان خارجی مطلوب نیست و در روزنامه ایران،به خصوص در صفحه اول، انعکاس زنان خارجی به لحاظ نشانه شناختی، بهتر از زنان ایرانی بوده است و حتی در تصاویر داخلی نیز نمونه ای برای این مدعا وجود دارد. البته رویکرد روزنامه شرق را می توان بینابینی دانست و با وجود انعکاس زنان خارجی به بهترین وجه، زنان ایرانی نیز فراموش نشده اند و نوع مواجهه روزنامهشرق در بخش تصاویر با زنان ایرانی بهتر از دو روزنامه دیگر بوده است. روزنامه کی هان نیز کمترین توجه را به تصاویر زنان، چه ایرانی و چه خارجی، در صفحه اول داشته است.
    کلیدواژگان: ایران، بازنمایی، روزنامه، زنان، شرق، عکس، کیهان، نشانه شناسی
  • خلیل غلامی، ناصر شیربگی، دلسوز حسینی صفحات 507-523
    پژوهش حاضر به دنبال واکاوی ماهیت قدرت و تدوین چارچوبی نظری در میان مدیران زن مدارس بود. پارادایم معرفت شناسی انتقادی با رویکرد کیفی و راهبرد نظریه داده بنیاد مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نمونه گیری نظری و هدفمند، مصاحبه نیمه ساختارمند با مدیران زن، مدیران مرد و همچنین مردانی که همسر شاغل داشتند، انجام شد. پس از پیاده کردن و کدگذاری سه مرحله ای متن مصاحبه ها، تبعیض نهادی به منزله هسته اصلی و مرکزی تحقیق شکل گرفت. زمینه ها و شرایط علی و مداخله گر عبارت بودند از: ساختارهای سیاسی قانونی، فرهنگی و ذهنی. همچنین، مسئولیت های خانوادگی و اداری و بسترهای آموزشی و رسانه ای به منزله عوامل واسطه ای در تقویت مردسالاری مورد نظر بودند. زنان برای مقابله با این وضعیت هژمونیک از یک طرف و توانمند سازی خود از طرف دیگر، نوعی امیدواری معرفتی را در فلسفه شخصی خود تقویت کرده بودند.
    کلیدواژگان: توانمند سازی، روابط قدرت، مدیریت آموزشی، مطالعات زنان
  • پژوهشی- بنیادی
  • مریم سروش، پگاه ادیبی پارسا صفحات 525-548
    زنان محور خانواده محسوب می شوند. برای تبدیل کردن خانواده به کانونی برای رشد و تعالی افراد باید به زنان اهمیت بیشتری داد. از مسائل مهمی که در سلامتی زنان باید مد نظر قرار گیرد احساس تنهایی و علل و همبسته های آن است. حدود 413 نفر از زنان 19 تا 65 سال شهر شیراز به عنوان نمونه با استفاده از نمونه گیری طبقه ای و خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شده اند. پرسش نامه دینداری گلاک و استاک، احساس تنهایی و سرمایه فرهنگی، اجتماعی از سوی پاسخ گویان تکمیل شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نمره کل دینداری و ابعاد آن موجب کاهش احساس تنهایی عاطفی و سرمایه های فرهنگی اجتماعی موجب کاهش احساس تنهایی اجتماعی در زنان می شود. زنانی که دیندارترند از نظر عاطفی و روانی قوی ترند و زنانی که سرمایه های بیشتری در اختیار دارند از نظر اجتماعی فعال ترند و احساس تنهایی کمتری دارند. زنان شاغل تحصیلات و سرمایه بالاتری از زنان غیرشاغل دارند؛ بنابراین، احساس تنهایی اجتماعی بسیار کمتری دارند. احساس تنهایی عاطفی در زنان شاغل و غیرشاغل تفاوت معناداری نداشت؛ بنابراین می توان دید که اشتغال زنان برای آن ها بهروزی روانی و اجتماعی به همراه می آورد.
    کلیدواژگان: احساس تنهایی، خانه دار، دینداری، زنان، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، شاغل
  • پژوهشی- کاربردی
  • علی شمس، حلیمه رزمی، محمدحسین شهیر صفحات 549-566
    پرورش طیور محلی یکی از فعالیت هایی است که زنان در سطح روستاها در آن مشارکت دارند و عوامل متعددی بر سطح مشارکت آن ها تاثیر می گذارد. هدف این تحقیق توصیفی همبستگی سنجش عوامل مرتبط با میزان مشارکت زنان روستایی در پرورش طیور محلی بود. جامعه آماری شامل 22 هزار و 564 خانوار روستایی در شهرستان مراغه بودند که با استفاده از فرمول کوکران 224 نفر از زنان روستایی پرورش دهنده طیور محلی از طریق نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی آن از طریق متخصصان موضوعی تایید شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بزرگ تر از 7/0 برای شاخص های ترکیبی به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد به غیر از زنان، سایر اعضای خانواده نیز در پرورش طیور مشارکت داشتند، ولی مشارکت زنان از بقیه بیشتر بود. زنان به طور متوسط حدود 5/77 درصد در فعالیت های پرورش طیور مشارکت داشتند و بیشترین مشارکت آن ها در زمینه جوجه کشی و کمترین آن در زمینه لانه سازی بود. تحلیل همبستگی نشان داد که مشارکت زنان با متغیرهای سن، تحصیلات زنان، تحصیلات همسر، تعداد اعضای خانوار، تعداد کل طیور و دانش رابطه منفی و معنا دار ولی با نگرش و سهم زنان از درآمد فروش طیور و محصولات رابطه مثبت و معنا داری داشت.
    کلیدواژگان: زنان روستایی، شهرستان مراغه، طیور محلی، مشارکت
  • پژوهشی- بنیادی
  • سیدعلی آزادمنش، چیمن مصطفی پور، لقمان احمدی پور صفحات 567-579
    امروزه، ازدواج جوانان یکی از چالش های اصلی جامعه ایرانی به شمار می آید. جوانان به دلایل مختلفی از ازدواج دوری می کنند و پدیده تاخیر در سن ازدواج نه به منزله مسئله و مشکلی شخصی، بلکه به مثابه مسئله ای اجتماعی نمود پیدا کرده است.هدف پژوهش حاضر مقایسه اضطراب اجتماعی و سرمایه روان شناختی معلمان زن متاهل و مجرد شهرستان بوکان بود. پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای (پس رویدادی) است. جامعه آماری شامل دو گروه از معلمان زن مجرد و متاهل در محدوده سنی 2545 و سال تحصیلی 13931394 بودند. از بین دو گروه از معلمان متاهل 80 نفر و مجرد 80 نفر و در مجموع 160 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه سرمایه روان شناختی مک گی (2011) و سیاهه فوبیای اجتماعی کانور و همکاران (2000) استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره بیانگر وجود تفاوت معنادار بین نمره های دو گروه از معلمان زن گروه سنی 25 تا 45 متاهل و مجرد در اضطراب اجتماعی و سرمایه روان شناختی بود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که افراد متاهل نسبت به افراد مجرد سطح سرمایه روان شناختی بالاتر و اضطراب اجتماعی کمتری دارند.
    کلیدواژگان: اضطراب اجتماعی، تجرد، سرمایه روان شناختی
|
  • Mahmoodreza Rahbar Ghazi, Hosein Masoudnia, Zahra Sadeghi Naghde Ali Pages 455-468
    Investigations and studies in 1960’s and 1970’s indicate that in some political, cultural, and economic issues, as well as party identity, men think differently from women so that women have relatively strong conservative tendencies, but new findings indicate that since 1980’s women’s degree of conservatism has degreased. The main objective of the present study is to investigate the existence or inexistence of such differences among groups of women and men in the studied population. To do so, the research population includes all students of universities of in Isfahan City. From among them, 914 participants were selected using the cluster sampling method. The results of this research indicate that women in cultural and political domains are more conservative than men. But in economic issues, men supported free markets and privatizing the economy more than women. This issue indicates that women have less economic conservative tendencies than men do. In addition, investigating findings more closely shows that the effect size between the gender variable and conservative components are moderate only in terms of cultural conservatism, and in the rest of hypotheses, the effect size was small. Therefore, it can be concluded that except for cultural domains in which there are relatively profound gaps among men and women, in other domains of the society, these gender gaps have been relatively degreasing and fading.
  • Rahmatollah Marzoghi, Siros Mansori Pages 469-485
    The aim of this study was the content analysis of elementary textbooks based on gender orientation. Method of research was qualitative content analysis and Statistical population was textbooks of the elementary textbooks. Statistical Sample of research was includes Heavenly gifts, Social studies, and Persian books. Components of the study were including personality characteristics, political and social patterns and professional roles. Results showed that women have emotional and the subordinate role and men have intellectual personality characteristics and directive. Relation to job roles, men had jobs outside the home and women were in jobs related to nursing home or maximum of teaching and nursing role. About the social and political patterns as well as men in the form of social and political leadership patterns, the peacemakers and owners but in contrast, the pattern for women embodied in the form of the mother and the husband.
    Keywords: textbooks, gender, elementary, professional role, social, political patterns
  • Ahmad Naderi, Ali Ghashami Pages 487-506
    Women as half of human societies, have different roles in different areas of social life. So content analysis of the media is necessary in the about of women.
    In this article, newspapers of "Kayhan" (conservative spectrum), "Shargh" (spectrum reform) and "Iran" (the government newspaper) were analyzed. The results shows that Iran newspaper have in attention to womens more than the Shargh and Keyhan newspapers.
    Number of Iran newspaper Writings were about one and half the newspaper press releases about one and a half equal Shargh newspaper Writings and the number of Shargh newspaper Writings were twice equal of the keyhan newspaper.
    Iran newspaper in front-page headlines and photographs of the position of women is better than the two other daily newspapers.
    In Semiotics of women that representation of Iranian women in comparison with foreign women is not suitable and in front page and internal pages images of Iran newspaper, reflection of foreign women were better than Iranian womens.
    Ofcourse, we can be considered the approach of Shargh newspaper in intermediate in which images of foreign and Iranian women have been reflected suitable. Anyway, images of Iranain womens in Shargh was better tow daily newspapers.
    Keywords: Representation, women, semiotics, photos, newspaper, Kayhan, Iran, Shargh
  • Khalil Gholami, Naser Shirbagi, Delsooz Hoseini Pages 507-523
    The present research investigated the nature of power among women's principals in order to develop a theoretical framework. Relying on critical epistemology and qualitative approach, we used grounded theory to study the problem. Using a purposeful and theoretical sampling, we selected women and men's principals as well as the men whom their spouses were employed in schools . We collected data with semi-structured interview. The interviews was transcribed verbatim and after three stage coding, institutional discrimination was considered as core category. In addition, political, cultural and mental structures were considered as casual conditions affected the core category. Family -official responsibilities and educational-media contexts were mediating factors in increasing masculinity. The women enhanced a kind of epistemic hope in order to empower themselves and struggle with the hegemonic conditions.
    key words: women studies, power relationship, educational administration, empowerment.
    Keywords: women studies, power relationship, grounded theory, educational administration, empowerment
  • Maryam Soroush, Pegah Adibi Parsa Pages 525-548
    The objective of this article was to investigate the relationship between capitals, religiosity and loneliness in women in Shiraz, Iran. Using survey method we chose 413 women between 19 to 65 year of age by cluster random sampling. Findings showed that being religious decrease emotional loneliness and more cultural and social capital decrease social loneliness. Employed women enjoyed more education and social capital in relation to nonemployed ones and felt much less lonely socially. Emotional loneliness was not significantly different in two groups. Findings suggest that employment has many advantages for women . employed women are more empowered so that they have more social and cultural capitals and they will not suffer of social loneliness specially when they come to age.
    Keywords: loneliness, religiosity, social, cultural capital, women, employed
  • Ali Shams, Halime Razmi, Mohammad Hosein Shahir Pages 549-566
    Production of family poultry is one of the activities which women in the villages participate and several factors affect on their participotaion in this activity. The purpose of this descriptive- correlational study was to investigate factors related with the participation level of rural women in family poultry activities. The Statistical population consisted all rural households in Maragheh county (N=22564) which 224 of them were selected based on Cochran sampling formula and using multi-stage randomized sampling method. The research tool was a researcher-constructed questionnaire which its validity verified by a panel of experts in the related field and to check its reliability, a pretest conducted and Cronbach's Alpha coefficient were higher than 0.7 for different parts of the questionnaire. The results showed that all family members are involved in family poultry activities, but the participation of women was higher than other family members. On average, women participated 77.35 percent in activities and incubator related activity and nesting activities had lower and higher rate of participation, respectively. The participation level of women had a negative meaningful correlation with their Age, education, husband's education, households’ numbers, the size of poultry folk and their knowledge but a positive meaningful correlation with their attitudes and women's share of income gaining from poultry and products selling.
    Keywords: Rural women, Participation level, Family Poultry, Maragheh County
  • Seyed Ali Azadmanesh, Chiman Mostafapor, Loghman Ahmadipour Pages 567-579
    The current study aims to investigate the effects of prolongation of celibacy period on social anxiety and psychological capital of female teachers in Boukan. To conduct the study, 160 married and single females were selected through random sampling and were provided with social anxiety and psychological capital questionnaires. The results of multivariate variance analysis showed significant difference between the sores of two groups of married and single female teachers in 25-45 age groups showed social anxiety and psychological capital at significance level of(p
    Keywords: Prolongation of Celibacy, Social Anxiety, Psychological Capital