مجله علوم پزشکی رازی
سال بیست و سوم شماره 5 (پیاپی 146، امرداد 1395)

وابستگی به مواد مخدر با توجه به نوع ماده ی مصرفی اثرات و عوارض نامطلوبی برای فرد به وجود می آورد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی عملکردهای اجرایی در بین افراد وابسته به مصرف هروئین و افراد بهنجار انجام شد.
طرح پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای است که روی دو گروه افراد وابسته به هروئین و افراد بهنجار انجام شده است. گروه مصرف کننده ی مواد شامل 30 نفر مصرف کننده ی هروئین بود که از بین افراد مراجعه کننده به مراکز درمان اعتیاد شهرستان گناباد به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. گروه بهنجار شامل 30 نفر از افراد عادی بود که از لحاظ سن، جنس، تحصیلات با گروه وابسته به هروئین همتاسازی شدند. برای جمع آوری اطلاعات از آزمون کارت های ویسکانسین استفاده شد. داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و تحلیل واریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد.
نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که تفاوت معناداری بین کارکردهای اجرایی افراد وابسته به هروئین و بهنجار وجود دارد. گروه وابسته به هروئین عملکرد پایین تری در آزمون طبقه بندی کارت های ویسکانسین نسبت به گروه بهنجار داشتند.
با در نظر گرفتن نتایج چنین می توان استنباط کردکه مصرف هروئین اثرات مخربی بر کارکردهای اجرایی مغز دارد.

سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa ) پاتوژنی فرصت طلب و از عوامل مهم عفونت های بیمارستانی است. هدف این مطالعه بررسی فراوانی و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سودوموناس آئروژینوزاهای جدا شده از بخش های مختلف بیمارستان های تهران در سال 1392 است.
طی این مطالعه مقطعی _ توصیفی، 180 نمونه طی دوره شش ماهه از بخش های مختلف هشت بیمارستان در تهران به روش نمونه گیری هدف دار از نوع موردشایع جمع آوری شد. شناسایی گونه ها به کمک تست های بیوشیمیایی انجام گرفت و میزان مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های ایزوله شده توسط روش دیسک دیفیوژن(kirby bauer) بررسی شد. ب‍رای ت‍ج‍زی‍ه و ت‍ح‍ل‍ی‍ل آم‍اری داده ها نیز از آزمون خی2 تحت ن‍رم اف‍زار SPSS 22 اس‍ت‍ف‍اده گردید.
از 180 نمونه کلینیکی، 159 ایزوله سودوموناس آئروژینوزا(111 مرد و 48 زن) شناسایی شد. سویه های جدا شده از منابع زخم(1/44%) و ادرار(8/29%) دارای بیشترین فراوانی بودند. همچنین %5/97 دارای فعالیت بتا همولیتیک و تنها 5/2% بدون فعالیت همولیتیک(گاما همولیتیک) بودند. %88 ایزوله ها به حداقل یک یا بیشتر از یک آنتی بیوتیک مقاوم بودند. بیشترین مقاومت آن‍ت‍ی ب‍ی‍وت‍ی‍کی در مقابل سفوتاکسیم(%9/62) و آزترئونام(%4/60) مشاهده شد و 70% سویه ها مقاومت چندگانه(MDR) از خود نشان دادند.
طی این مطالعه سویه های سودوموناس آئروژینوزا کمترین مقاومت را در برابر ایمی پنم از خود نشان دادند که این آنتی بیوتیک می تواند به عنوان گزینه اصلی درمان توصیه گردد. همچنین بالا بودن فراوانی سویه های دارای مقاومت چندگانه، یک هشدار بسیار جدی تلقی می گردد.

عملکرد تنفسی تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند عوامل محیطی، تمرینات بدنی و تغذیه قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی اثر تمرینات مقاومتی و مصرف عصاره پیچک بر منتخبی از شاخصهای اسپیرومتری در مردان مبتلا به بیماری های تنفسی بود. است.
جامعه آماری این تحقیق شامل کارکنان مرد غیر ورزشکار شرکت گاز شهر تهران بود که مبتلا به بیماری تنفسی بودند. به این منظور 48 مرد مبتلا به بیماری تنفسی با دامنه سنی 3±45 سال ، به عنوان نمونه انتخاب گردید و به شکل تصادفی به چهار گروه 12 نفری تقسیم شدند. این گروه ها شامل گروه تمرین، پیچک ، تمرین و پیچک و گروه کنترل بود. برنامه تمرینات بدنی شامل برنامه تمرین مقاومتی دایره ای در عضلات تنفسی بود که به مدت هشت هفته، سه جلسه در هفته و هر جلسه به مدت30 تا 40 دقیقه و با در نظر گرفتن اصل اضافه بار انجام گردید. عصاره پیچک به میزان 5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز مصرف شد. قبل و بعد از هشت هفته تمرینات مقاومتی، شاخصهای اسپیرومتری مانند FEV1/FVC، PEF، FEF25%-75%، FIVC FVC و FEV1 اندازه گیری شد. برای آنالیز متغیرها از آزمون t همبسته و تحلیل کوواریانس در سطح معنی داری P ≤ .05 استفاده گردید و در صورت معنی دار بودن ، از آزمون تعقیبی بانفرنی استفاده شد.
نتایج این تحقیق نشان داد که تمرینات مقاومتی دایره ای و مصرف عصاره پیچک افزایش معنی داری(P ≤ .05 ) در شاخص های FVC،FEV1، PEF داشت. اما تمرینات مقاومتی و مصرف عصاره پیچک نتوانست تغییرات معنی داری در شاخص های FEV1/FVC، FEF25%-75%، FIVC ایجاد نماید. نتایج مقایسه بین گروهی و آزمون تعقیبی نشان داد که تمرین به همراه مصرف پیچک در مقایسه با تمرین و یا مصرف پیچک به تنهایی، موجب افزایش معنی دار فاکتور FVC ، FEV1 و PEF در مردان مبتلا به بیماری تنفسی گردید.
نتایج این تحقیق نشان داد که تمرینات مقاومتی دایره ای در عضلات تنفسی و مصرف عصاره پیچک می تواند سبب بهبود عملکرد منتخبی از شاخص های تنفسی گردد.

بیماری های قلبی عروقی علت اصلی ابتلا، مرگ و میر و ناتوانی در دنیا هستند. آموزش براساس مدل های آموزشی از جمله Health Belief Model از اساسی ترین شیوه های پیشگیری از بیماری ها است. مطالعه حاضر به منظور تعیین تاثیر آموزش معلمان مبتنی بر مدل HBM بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد دانش آموزان در زمینه پیشگیری از بیماری ها قلبی عروقی انجام شد.
این پژوهش مداخله ای در سال 93-92بر78 نفر معلم دوره اول متوسطه شهر دهلران و 467 نفر دانش آموزان آنها انجام شد. معلمین به دوگروه مداخله(41نفر) و شاهد(37نفر) و دانش آموزان آنها همچنین در دو گروه مداخله(249 نفر) و شاهد(218نفر) قرار گرفتند.گروه مداخله معلمان در 6 جلسه آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی شرکت کردند.پرسشنامه ها در پایان 3 ماه توسط معلمان و در پایان 6 ماه توسط دانش آموزان تکمیل شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفت. از آزمونهای آماری توصیفی،paired-t و t مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
سازه منافع درک شده در زمینه پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی برای معلمان به طور معناداری تغییر کرد(<0.01p). عملکرد دانش آموزان گروه مداخله نسبت به گروه شاهد در پایان پژوهش به طور معناداری در زمینه پیشگیری از بیماری های قلبی-عروقی تغییر کرد.
مداخله آموزشی از سنین پایین با استفاده از مدلHBM از طریق معلمین بر روی دانش آموزان، می تواند به عنوان عامل تاثیرگذار در کاهش عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی در معلمان و دانش آموزان به کار رود.

اسکلرودرمی – یکی از بیماری های خودایمنی با اهمیت – منجر به مرگ سلول های اندوتلیال به عنوان یک رویداد اولیه در این بیماری می شود .فقدان ترمیم بعد از از دست رفتن سلول های اندوتلیال در این بیماران مشاهده می شود اما علت ایجاد آن تا کنون نامشخص باقیمانده است.توسعه درمان های موثربرای بسیاری از بیماری های روماتیسمی نیازمند درک بهتر از مکانیسم آسیب شناسی درگیر در بیماری است و به دلیل تفاوت های فیزیولوژی، آناتومی و تکوینی که بین انسان و سایرگونه ها وجود دارد، یک مدل اسکلرودرمای حقیقی که بتواند همه جنبه های بیماری را نشان بدهد، تا کنون ایجاد نشده است.به همین دلیل، توسعه سیستم مدلی که بتواند نقص های تکوینی و مولکولی را ارزیابی کند و مکانیسم ترمیم احتمالی را توضیح دهد، به عنوان یک نیاز در نظر گرفته می شود.مانند بسیاری از مطالعات استفاده از سلول های اختصاصی خود بیمار به عنوان یک منبع بی حد و حصر برای بررسی بیشتر نقص های مولکولی در شرایط آزمایشگاه، شاید بتواند امید های تازه ای را برای توسعه روش های نوین درمانی در بیماران اسکلرودرمی بدهد.

یکی از شایعترین مشکلات پا، کف پای صاف میباشد که باعث درد در مجموعه پا و اختلال در کنترل پاسچر می گردد. یکی از راه های درمان صافی کف پا استفاده از کفی طبی میباشد. کفی میتواند توزیع بارهای وارد به مچ و پا را تغییر داده و باعث کاهش درد شود. هدف از انجام این مطالعه مقایسه تعادل پویای افراد مبتلا به صافی کف پا با افراد سالم و بررسی تاثیر کفی طبی بر تعادل پویای افراد مبتلا به صافی کف پا بود.
افراد شرکت کننده در این تحقیق 20 فرد مبتلا به صافی کف پا و 20 فرد سالم بودند. به منظور ارزیابی تعادل پویا از آزمون تعادلی ستاره استفاده شد. از آزمون آماری تحلیل واریانس برای یافتن هرگونه اختلاف معنیدار استفاده شد.
نتایج نشان داد که میزان دستیابی افراد مبتلا به صافی کف پا در برخی از جهتهای آزمون تعادلی ستاره نسبت به افراد سالم به طور معنی داری کمتر است. استفاده از کفی طبی در افراد مبتلا به صافی کف پا در تحقیق حاضر سبب افزایش معنیدار در میزان دستیابی در آزمون تعادلی ستاره گردید
.(p<0/05)
کاهش قوس طولی- داخلی باعث نامناسب شدن استرسهای وارد بر ساختارهای نیام کف پایی، مجموعه مفاصل و لیگامانهای پا و مچ پا می شود و به این ترتیب باعث اختلال پاسچر در افراد مبتلا به صافی کف پا میگردد. بلافاصله بعد از استفاده کفی طبی، تعادل پویای این افراد بهبود می یابد.

آپلین یک آدیپوکین جدید است که با مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 ارتباط نزدیکی دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر تمرین مقاومتی پیشرونده بر غلظت پلاسمایی آپلین پلاسما و مقاومت به انسولین در مردان میانسال مبتلا به دیابت نوع 2 بود.
در مطالعه حاضر 27 نفر مرد مبتلا به دیابت نوع 2 به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه تمرین (15 نفر، سن 02/3 ± 4/46 سال) و کنترل (12 نفر، سن 86/3 ± 6/45 سال) در این مطالعه قرار گرفتند. آزمودنی های گروه تمرین 8 هفته برنامه تمرین مقاومتی ایستگاهی را 3 جلسه در هفته با شدت 30-70 درصد حداکثر تکرار بیشینه اجرا کردند. قبل و بعد از برنامه تمرین مقاومتی، سطوح آپلین، انسولین و گلوکز پلاسما و شاخص مقاومت به انسولین پس از 12 ساعت ناشتای شبانه اندازه گیری شد. متعاقب نمونه گیری مرحله دوم، تجزیه وتحلیل آماری در سطح 05/0p≤ انجام شد.
نتایج نشان داد هشت هفته تمرین مقاومتی تفاوت معنی داری بین گروه ها در سطوح آپلین، سطوح انسولین، سطوح گلوکز ناشتا و شاخص مقاومت انسولینی ایجاد کرد (05/0p≤).
به نظر می رسد تمرین مقاومتی با شدت پایین تا متوسط می تواند اثر فراوانی بر مقادیر آپلین خون، قند خون ناشتا، انسولین خون و شاخص مقاومت به انسولین در مردان دیابتی نوع 2 داشته باشد. ممکن است آپلین پلاسما در کنترل قند خون و بهبود حساسیت به انسولین در مردان مبتلا به دیابت نوع 2 موثر باشد.

کبد بزرگترین اندام درونی و مهمترین عضو پس از قلب و مغز در بدن انسان است و بدون آن ادامه حیات غیر ممکن است. تشخیص بیماری های کبدی نیازمند زمان طولانی و تخصص کافی پزشک معالج دارد. روش های آماری می توانند همانند یک سیستم پیش بینی اتوماتیک در جهت تشخیص دقیق و سریع بیماری های کبد به پزشکان متخصص کمک کنند. مدل مارکف پنهان از روش های هوشمند و قوی آمار است که در راستای این هدف در پژوهش حاضر به کار رفته است.
داده های این پژوهش مقطعی، اطلاعات پرونده بیمارانی است که به 5 نوع مختلف بیماری های کبد از جمله سیروز کبدی، سرطان کبد، هپاتیت حاد، هپاتیت مزمن و کبد چرب مبتلا و در سال های 1385 تا 1392 در بیمارستان افضلی پور کرمان بستری بوده اند. مدل مارکف پنهان با الگوریتم آموزشی EM به داده ها برازش و برای ارزیابی عملکرد آن معیارهای دقت، حساسیت و ویژگی استفاده شد.
میزان دقت، حساسیت و ویژگی مدل برای تشخیص هر بیماری کبدی جداگانه محاسبه شد و بالاترین مقدار آنها در تشخیص سیروز کبدی با میزان دقت 77/0، حساسیت 82/0 و ویژگی 96/0 بدست آمد. همچنین کمترین میزان هم در تشخیص کبد چرب با دقت 65/0، حساسیت 69/0 و ویژگی 94/0 بود.
نتایج این پژوهش حاکی از توانمندی بالقوه مدل مارکف پنهان است لذا به کار گیری این مدل در زمینه تشخیص بیماری های کبدی پیشنهاد می شود

به علت استفاده گسترده از نانوذرات در تحقیقات زیست پزشکی و بیوتکنولوژی و اثرات آنها بر سلامت انسان، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر سیتوتوکسیک نانوذرات CuO بر پارامترهای بیوشیمیایی سرم و تغییرات هیستوپاتولوژیک در کبد موش NMRI انجام شد.
در این مطالعه تجربی تعداد 42 موش سوری ماده به طور تصادفی به شش گروه تقسیم شدند(7=n):چهار گروه تجربی،یک گروه کنترل و یک گروه شم. موش های گروه تجربی در روز 3 و 12 بارداری نانوذرات اکسید مس با غلظت های 300، 400، 500 و 600 mg/kg به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. پس ازتیمار ذکر شده، نمونه های خون جمع آوری شد و تجزیه و تحلیل پارامترهای بیوشیمیایی سرم انجام شد. در روز 17 بارداری موش ها کالبد گشایی شده وکبد جهت بررسی هیستوپاتولوژی با روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد.
مطالعات هیستوپاتولوژی تغییرات وابسته به دوز در کبد موش های تیمار شده با نانوذرات اکسید مس نسبت به گروه کنترل نشان داد. برخی از تغییرات شامل پرخونی ، نکروز، ارتشاح سلولهای التهابی، دژنرسانس واکوئولی پس از قرار گرفتن در معرض دوزهای مختلف نانوذرات اکسید مس مشاهده شد. سطح سرمی آنزیم های ALT، AST، ALP و LDH به طور معنی داری درمسیر وابسته به دوز نسبت به گروه کنترل افزایش یافته است(P≤0.05).
نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض دوزهای مختلف نانوذرات CuO می تواند منجر به آسیب غیر قابل برگشت به کبد و افزایش آنزیم های سرم در موش نژاد NMRI شود.

دیابت ازجمله بیماری های مزمن شایع است که عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی و روان شناختی درخودمراقبتی و کنترل آن نقش دارند. هدف مطالعه حاضر تعیین رابطه خودمراقبتی با منبع کنترل در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است.
این مطالعه مقطعی ازنوع توصیفی تحلیلی روی 180 نفر از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 عضو انجمن دیابت شهرستان بابل انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. ابزار گردآوری اطلاعات فرم C پرسشنامه استاندارد مقیاس چندوجهی کانون کنترل سلامت(MHLC)، مقیاس چکیده فعالیت های خودمراقبتی بیماران دیابتی(SDSCA) ومقیاس چند وجهی منبع کنترل سلامت((MHLC بود. داده ها در SPSS(19)با استفاده از آزمون های اماری توصیفی ( تعداد، درصد، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و آزمون t مستقل ) تجزیه و تحلیل شد .
میان نمره خودمراقبتی با نمره منبع کنترل درونی سلامت همبستگی مثبت معنی دار (01/0=P و38/0=r ) و با نمره منبع کنترل شانس همبستگی منفی معنی دار مشاهده شد (01/0=P و53/0-=r). میان رفتار خودمراقبتی و منبع کنترل بیرونی سلامت رابطه معنی دار بدست نیامد. همچنین میان رفتار خودمراقبتی با تحصیلات(001/0=P)، میان منبع کنترل درونی با تحصیلات(01/0=P)و منبع کنترل شانس با تحصیلات (001/0=P) ارتباط معنی دار مشاهده شد.
در برنامه های مداخله ای برای ارتقای خودمراقبتی در این بیماران باید به ارتقاء منبع کنترل درونی و کاهش منبع کنترل شانس توجه شود.