فصلنامه روانشناسی تربیتی
سال یازدهم شماره 38 (زمستان 1394)

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تعیین رابطه ی سبک های فرزندپروری ادراک شده با اهمال کاری و خود ناتوان سازی بود. پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است.بدین منظور از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای150 دانش آموز پایه ی سوم دبیرستان های شهر کرج انتخاب شدند و پرسشنامه های سبک های فرزندپروری، سهل انگاری و خودناتوان سازی را تکمیل کردند. داده ها به وسیله ی تحلیل رگرسیون گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد، سبک فرزندپروری مستبدانه با اهمال کاری و خود ناتوان سازی رابطه مثبت و معنادار دارد و سبک های فرزندپروری مقتدرانه و سهل گیرانه با خودناتوان سازی رابطه منفی و معنادار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد، از میان سبک های فرزندپروری ادراک شده، سبک فرزندپروری مستبدانه پیش بین مثبت و معنادار اهمال کاری و سبک مقتدرانه پیش بین منفی و معنادار خودناتوان سازی است. در مجموع، یافته ها بیانگر آن بود که می توان از طریق محبت و مشارکت بیشتر والدین در امر فرزندپروری، از آثار زیانبار رفتار اهمال کاری و خودناتوان سازی جلوگیری بهعمل آورد.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و آزمودن الگویی از اثر دو ساختار هدف یادگیری و عملکردی حاکم بر مدرسه بر ساختارهای انگیزشی دانش آموزان شامل انگیزش درونی و نمادهای رفتاری آن (تلاش و رفتارهای کمک یابی) با درنظر گرفتن نقش واسطه ای حمایت ادراک شده عاطفی و ابزاری از سوی معلم بود.
پژوهش حاضر از نوع همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اصفهان بود که ازمیان آن ها به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای تعداد 210 نفر (150 دختر و 60 پسر) به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه های ساختارهای هدف مدرسه، حمایت ادراک شده معلم و مقیاس ساختارهای انگیزشی جهت سنجش متغیرهای مورد استفاده قرار گرفتند. کلیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS ویراست 22 و AMOS ویراست 18 صورت گرفت. جهت تحلیل روابط واسطه ای نیز از روش بوت استرپ در برنامه MACRO پریچر و هیز استفاده شد.
شاخص های برازندگی الگویابی معادلات ساختاری نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار است و ازمیان تمامی مسیرها 2 مسیر در الگوی نهایی حذف شدند. نیمی از روابط واسطه ای میان متغیرها نیز معنی دار بودند.
ساختار هدف یادگیری در مدرسه آثار مثبتی بر پیامدهای عملکردی و ساختارهای انگیزشی دانش آموزان هم به صورت مستقیم و هم به صورت واسطه ای از طریق حمایت عاطفی و حمایت ابزاری معلم دارد.

این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش مادر مبتنی بر نظریه ذهنیت هوش دویک بر رفتارهای یادگیری فرزندان چهار تا شش سال اجرا شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون و جامعه ی آماری پژوهش را مادران کودکان چهار تا شش سال تشکیل دادند. از میان جامعه آماری مورد اشاره، پنجاه مادر به صورت داوطلبانه انتخاب و به شیوه تصادفی ساده به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 25 نفر) گمارده شدند. برنامه آموزشی والدین مبتنی بر نظریه ذهنیت هوش دویک طی شش جلسه به مادران گروه آزمایش ارائه گردید. ابزار سنجش پرسشنامه رفتارهای یادگیری پیش دبستان (مک درموت و همکاران، 2002) بود و داده های حاصل از اجرای پژوهش از طریق تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA) تحلیل گردید. نتایج نشان داد که آموزش والدین مبتنی بر نظریه ذهنیت هوش دویک بر انگیزه شایستگی و رفتارهای یادگیری کلی دارای تاثیر معناداری است (05/0>p)،اما بر توجه / پشتکار و نگرش نسبت به یادگیریدر کودکان 4 تا 6 سال دارای تاثیر معناداری نیست (05/0p>).

این مقاله به منظور بررسی شاخص های روانسنجی و هنجاریابی پرسشنامه 6 عامل HEXACO-FFI-R انجام گرفته شده است. این پرسشنامه که از مطالعات فرهنگ واژگان هفت کشور جهان تهیه شده است بیست و چهار زیر مقیاس را در 6 عامل شخصیتی صداقت - فروتنی، هیجان پذیری ، برونگرایی ، توافق، وظیفه شناسی و باز بودن به تجربه مورد بررسی قرار می دهد. این مقیاس دارای 60 سوال است.
این پژوهش از نوع زمینه یابی می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری در حال تحصیل در دانشگاه های تحت نظارت وزارت علوم و فناوری تشکیل می دهند. حجم نمونه مورد مطالعه این تحقیق 884 نفر دانشجو می باشد که از 5 دانشگاه کشور( اصفهان، شیراز، فردوسی مشهد، ارومیه و کردستان) انتخاب گردیده شده اند. نتایج این مطالعه نشان داد که ساختار شش عاملی مفروض بر شخصیت دانشجویان نمونه ی مورد مطالعه را تایید کرد. پایایی های بدست آمده و اعتبار سازه از ضریب بالا و مطلوبی برخوردار است که نشان دهنده کاربردی و قابل اعتماد بودن پرسشنامه است. همتراز سازی این پرسشنامه با پرسشنامه NEO-FFI-R و همچنین هنجاریابی پرسشنامه در طبقات دیگر جامعه پیشنهاد می شود.

هدف از پژوهش حاضر مطالعه رابطه میان آموزش و ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران می باشد. گروه نمونه شامل 350 نفر از مدیران ارشد و کارشناسان فرهنگی در سازمان های صدا و سیما، آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگ و ارتباطات اسلامی، کمیسیون های فرهنگی و اجتماعی مجلس، استانداری ها و معاونت های فرهنگی دانشگاه های آزاد اسلامی در 31 استان کشور بودند که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه هایی که توسط صاحب نظران فرهنگی بومی شده بودند، انجام پذیرفت. تحلیل داده ها با روش های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که، میان آموزش و ارتقاء سرمایه فرهنکی در ایران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و مولفه های آموزش بدرستی می توانند ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران را پیش بینی نمایند. این یافته ها نقش آموزش را بعنوان یک فاکتور ارتقاء بخش سرمایه فرهنگی در برنامه ریزی های نظام آموزشی و فرهنگی برجسته تر می نماید.

اختلال رفتاری درکودکی موضوع بسیار مهمی است که می تواند زمینه ساز اختلالات در سنین بزرگسالی باشد. هدف پژوهش حاضر، مطالعه اثربخشی بازی درمانی بی رهنمود بر کاهش اختلالات رفتاری کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش-آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه کودکان پیش دبستانی دارای اختلال رفتاری در شهر کرمانشاه بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 20 کودک با استفاده از پرسشنامه اختلال رفتاری کودکان پیش دبستانی شهیم و یوسفی (1378) انتخاب شدند و به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش(10 نفر) و کنترل(10 نفر) جایگزین شدند. 8 جلسه بازی درمانی بی-رهنمود به روش کداسن و شفر (2001) برای گروه آزمایش اجرا شد. در حالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. در پایان مداخله، هر دو گروه مجددا با آزمون مذکور مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها با استفاده از تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بازی درمانی بی رهنمود بر کاهش اختلالات رفتاری کوکان پیش دبستانی موثر بود (001/0P<). بنابراین توصیه می شود که والدین، مربیان و کارشناسان آموزشی برای کاستن از رفتارهای مشکل آفرین کودکان از این شیوه آموزشی و درمانی بهره ببرند. همچنین پیشنهاد می شود که درمانگران و متخصصان کودک در کنار درمان های پزشکی، از مداخلات بازی درمانی در کاهش مشکلات رفتاری کودکان استفاده کنند.

خواندن، در جایگاه یکی از مهارت های چهارگانهزبان آموزی، همواره توجه پژوهشگران حوزه های گوناگون، از جمله تعلیم و تربیت، را به خود جلب کرده است. خواندن، از ابزارهای مهم فهمیدن در دنیای کنونی است و دانش آموزان از آغاز سوادآموزی تا پایان دوران تحصیل خود، همواره با خواندن درگیر هستند. از این رو، توجه به ابعاد مختلف توانایی خواندن، از مهم ترین وظایف دست اندرکاران تعلیم و تربیت است. هدف مطالعه حاضر، بررسی و انطباق شاخص های روان سنجی پرسشنامه نگرش مقدماتی به خواندن (مک کنا و کی یر) است. بدین منظور، ساختار عاملی و پایایی مقیاس یادشده بررسی شد. مشارکت کنندگان، 387 دانش آموز پسر دوره ی راهنمایی شهر شیراز بودند که به روش هدفمند (تعمدی) انتخاب شدند. این دانش آموزان در دو مدرسه ی راهنمایی، یک آموزشگاه دولتی (عادی) و یک آموزشگاه استعدادهای درخشان، تحصیل می کردند؛ از آموزشگاه استعداهای درخشان 201 و از آموزشگاه عادی186دانش آموز پایه های اول تا سوم راهنمایی پرسشنامه ی نگرش مقدماتی به خواندن (مک کنا و کی یر) را تکمیل کردند. برای بررسی روایی، از روش تحلیل عاملی اکتشافی توام با چرخش واریماکس استفاده شد. شاخص های مرتبط با کفایت نمونه و متغیرها برای تحلیل عاملی رضایت بخش بود. پس از اجرای تحلیل عاملی، دو عامل نگرش به خواندن آموزشی و نگرش به خواندن تفریحی استخراج شد که 42/47 درصد از واریانس را تبیین می کردند؛ هم چنین، بررسی پایایی پرسشنامه نیز ضرایب آلفا 77/0 برای کل مقیاس را به دست داد. در نگاهی کلی، نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه ی نگرش مقدماتی به خواندن برای سنجش این نگرش در میان دانش آموزان پسر دوره راهنمایی مناسب است و تا حدودی می تواند نیازهای حال حاضر را برآورده کند.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی ارائه شبکه ای و نرم افزار MindMapper با ارائه خطی و نرم افزار PowerPoint بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و شاخص های شناختی فراگیران اجرا شد. یادداری، درک و کاربست مطالب آموخته شده به عنوان شاخص های شناختی در نظر گرفته شدند. طرح پژوهشی مورد استفاده در این تحقیق یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و با گروه های مقایسه بود. آزمودنی های این پژوهش 60 نفر از دانش آموزان ششم مدارس ابتدایی پسرانه خوی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش بازده های شناختی فراگیران از یک آزمون پیشرفت تحصیلی علوم تجربی ششم استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس داده ها نشان داد که استفاده از نرم افزار MindMapper به عنوان نماینده ارائه شبکه ای اطلاعات در مقایسه با نرم افزار PowerPoint به عنوان نماینده شیوه خطی ارائه اطلاعات تاثیر برتر معناداری بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی (شاخص های درک و کاربست) دارد.

هدف این پژوهش شناسایی وضعیت دامنه موضوعی پژوهش های انجام شده رشته تکنولوژی آموزشی در ایران، ترسیم وضع مطلوب و روشن کردن خلا های موجود در این پژوهش ها است. سوال های مهم آن عبارتند از پژوهش های انجام شده در رشته تکنولوژی آموزشی در ایران از لحاظ موضوعی چه وضعیتی دارند؟ وضعیت مطلوب آن کدام است؟ و در مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب چه خلاهایی وجود دارند؟
این پژوهش دارای دو مرحله است. مرحله اول، جامعه آماری آن را کلیه پژوهش های انجام شده در زمینه های مرتبط با تکنولوژی آموزشی تشکیل می دهند که از بین آنها پژوهش های انجام شده در سه دانشگاهی که دارای تحصیلات تکمیلی و قدمت بیشتری بوده اند به عنوان نمونه برای تعیین وضع موجود پژوهش ها انتخاب شده است. در این مرحله برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده ها به ترتیب از ابزار فیش برداری و تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. مرحله دوم برای روشن ساختن وضع مطلوب پژوهش ها 22 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی ایران با استفاده از نمونه گیری ملاک محور به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها در این مرحله پرسشنامه محقق ساخته بوده است. هم چنین برای مشخص ساختن خلاهای پژوهشی نیز داده های وضع مطلوب با داده های مربوط به وضع موجود مقایسه شده است.
پژوهش های انجام شده در ایران غالبا به بررسی موضوعات و قلمروهای سنتی این رشته تاکید داشته و به برداشت ها یا قلمروهای جدید آن پرداخته نشده است.