فهرست مطالب

سفینه - پیاپی 51 (تابستان 1395)

نشریه سفینه
پیاپی 51 (تابستان 1395)

  • ویژه عدل الهی
  • تاریخ انتشار: 1395/05/16
  • تعداد عناوین: 11
|
  • صفحه 5
  • مقالات
  • سعادت و شقاوت از منظر روایات باب السعاده و الشقاء کتاب کافی / بر گرفته از درس گفتاره ای آیه الله محمدرضا کریمی
    عبدالکریم همایونی صفحه 10
    نویسنده در این گفتار، که شرحی بر سه حدیث باب السعاده و الشقاء کتاب کافی است، پس از تعریف کلمه سعادت و شقاوت، سه حدیث یاد شده را توضیح داده، به گونه ای که شبهه جبر را که از ظاهر آن روایات بر می آید، پاسخ دهد.
    کلیدواژگان: سعادت، شقاوت، کافی، احادیث باب سعادت و شقاوت، جبر، پاسخ به آن
  • احادیث بداء و طینت در منابع حدیثی اهل تسنن / میر حامد حسین نیشابوری لکهنوی
    بازنویس: عبدالحسین طالعی صفحه 20
    این مقاله تلخیص و بازنویسی یکی از مباحث میرحامد حسین نیشابوری لکهنوی از کتاب «استقصاء الإفحام» اوست که در آن، احادیث بداء و طینت را در منابع اهل تسنن نشان داده است. وی با استناد به منابع تسنن، به آن گروه از دانشمندان اهل تسنن که این گروه احادیث را ویژه شیعه می دانند، جواب داده است. میرحامد حسین، کتاب یاد شده را در پاسخ به مطالب حیدر فیض آبادی دانشمند سنی قرن سیزدهم نوشته است.
    کلیدواژگان: بداء، طینت، منابع اهل تسنن، لکهنوی، میرحامد حسین، استقصاء الافحام (کتاب)، فیض آبادی، حیدر
  • سید حسن افتخارزاده صفحه 34
    یکی از مباحثی که مرتبط با بحث عدل می باشد، گفتگو از شرور و بلایایی است که در حیات آدمی به چشم می آید. چگونگی ارتباط این دو با هم پهنه ای از آراء و نظرات گوناگون را پیش روی هر محققی می نهد. در این مکتوب ابتدا رایج ترین نظرات در این رابطه که غالبا از سوی فلاسفه و عرفا اظهار شده اند بیان و سپس به بررسی و نقد آنها پرداخته شده است. نگارنده بر آن است که به دور از توجی هات ارائه شده در اینگونه نظریات و برگشت به پله نخستین فهم که حجت بر بندگان است و همچنین رعایت معانی واژه ها، می توان به بیان رابطه ای موجه از عدل الهی و شرور و بلایای موجود در عالم هستی دست یازید. در این راستا آیات و روایات نیز توضیح داده می شود.
    کلیدواژگان: شر، عدل الهی، فضل، حکمت، ظلم
  • محمد بیابانی اسکویی صفحه 54
    نگارنده در این مقاله، دیدگاه های میرزا مهدی اصفهانی از یک سو، محدثان مانند ملا صالح مازندرانی از یک سوی، و نیز اندیشمندانی که ذهن فلسفی دارند، مانند صدرالدین شیرازی، ملاهادی سبزواری، میرداماد، فیض کاشانی را به طور تطبیقی بررسی می کند. محورهای این بررسی تطبیقی، عرضی بودن اختلاف اشیاء، و نقش اطاعت و عصیان فاعل مختار در آن است.
    کلیدواژگان: اصفهانی، میرزا مهدی، مازندرانی، صالح، شیرازی، صدرالدین، سبزواری، هادی، میرداماد، محمدباقر، فیض کاشانی، محسن، اختلاف اشیاء، پژوهش تطبیقی
  • صدیقه نصیراوغلی خیابانی، ناهید رئیسی صفحه 87
    هدف از ابتلای پیامبران و اولیای الهی به مصایب، استحقاق بیشتر آنان برای کسب درجات است، اما هدف از ابتلای انسان های عادی، تذکر، توبیخ و کفاره گناهان یا آزمون الهی و یا رشد و تکامل آنهاست. پس حوادث و مصایب تلخ و ناگوار زندگی، افراد را در مسیر رشد و کمال، یا زیان و ضلال قرار می دهند تا سره از ناسره شود جدا و تمامی شعارها و ادعاها با اعمال آزموده، درجه صبر و شکیبایی آشکار و عیار ایمان افراد معلوم گردد. در این مقاله، عوامل مصیبت با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین: بررسی می شود تا روشن گردد که آیا مصیبت از جانب خداوند بوده و با عدالت او ناسازگار است و یا خود انسان نیز در آن نقش دارد؟ و مهم ترین عوامل موثر در بروز مصایب کدام اند؟
    کلیدواژگان: مصیبت، ابتلا، قرآن، صبر، عدالت
  • علیرضا رحیمیان، سعید رحیمیان صفحه 110
    موضوع این مقاله علم پیشین الهی و ارتباط آن با فعل اختیاری انسان است. در این راستا، ماهیت و روش پیش بینی در بشر مورد دقت و بررسی قرار گرفته، مشخص می گردد که علم به فعل اختیاری آینده دیگران، با علوم عادی بشری، ذاتا ممتنع است. همچنین، حقیقت وجدانی اختیار از یک طرف، و عمومیت علم ازلی الهی از طرف دیگر مورد تاکید قرار می گیرد و بیان می گردد که حتی برخی افراد بشر، پیشاپیش از برخی افعال اختیاری آینده خبر داده اند. و صدق آن نیز آشکار شده است. نتیجه نهایی حاصل از این مباحث، این است که آگاهی ازلی خداوند متعال از افعال اختیاری بندگان از یک طرف، و امتناع ذاتی پیش بینی افعال اختیاری با علوم بشری مخلوقی از طرف دیگر، اثبات می کند که علم خداوند متعال، ذاتا با علوم مخلوقی بشری متباین است. بر این اساس، تمام پیش بینی های افعال اختیاری در بشر نیز، به ناچار مبدا غیر مخلوقی داشته و صرفا به اخبار خداوند متعال، از علم خویش باز می گردد.
    کلیدواژگان: علم پیشین الهی، اختیار انسان، قدرت پیش بینی بشری، لزوم ثبوت معلوم، اخبار خداوند متعال به معصومین
  • عباس شاه منصوری صفحه 137
    نویسنده پس از مروری گذرا بر نظریات ابن سینا و ملاصدرا و سهروردی در مورد قضا و قدر، به تفصیل در مورد آراء میرزا مهدی اصفهانی سخن می گوید. اصفهانی در سخنان خود، درباره معنای کلمه قدریه در روایات و اشکال «ترجیح بلا مرجح» و بداء توضیحاتی ارائه کرده است.
    کلیدواژگان: قضا، قدر، جبر، اختیار، میرزا مهدی اصفهانی، بدا، ترجیح بلا مرجح
  • حسین درگاهی صفحه 158
    نویسنده به اختصار در مورد معنای تنزیلی عدل و به تفصیل در مورد معنی تاویلی عدل سخن گفته است. وی عدل را به وجود مقدس اهل بیت: تاویل می کند. سپس وجه جمع بین نصوص مربوطه در این موارد را بیان می دارد.
    کلیدواژگان: عدل، معنای تنزیلی، عدل، معنای تاویلی، مقام اهل بیت
  • ابوذر نوروزی صفحه 164
    مساله تقدیر و قضای الهی از مسائل بسیار برجسته در منظومه معرفتی شیعه است. این نوشتار به روش تحلیل گزاره ای رابطه تقدیر و قضای الهی را از نگاه دو عالم برجسته مدرسه کلامی قم؛ شیخ کلینی و شیخ صدوق بررسی می کند. حاصل این پژوهش این است که تقدیر و قضای تشریعی همه افعال اختیاری انسان را فرا می گیرد، اما شمول تقدیر و قضای تکوینی الهی نسبت به افعال انسان به گونه ای است که افعال انسان مخلوق تقدیری پروردگار و مخلوق تکوینی انسان اند؛ یعنی خداوند حدود و اندازه افعال را رقم می زند، ولی این انسان است که آن ها را در مرحله عمل به منصه ظهور می رساند. گناهان انسان به علم، تقدیر و نیروی الهی انجام می شود. خداوند انسان را از انجام آن ها نهی کرده است، ولی باز انسان به اختیار خدا مرتکب گناه می شود. این نظریه مجبور بودن انسان (جبر) و واگذاری او به خودش (تفویض) نیست، چرا که این ارتباط دوسویه است: در یک سو اختیار، تکلیف و مسئولیت انسان قرار دارد و در سوی دیگر حضور موثر خداوند در اعمال انسان مشاهده می شود.
    کلیدواژگان: تقدیر و قضای الهی، عدل الهی، افعال انسان، مدرسه قم، کلینی، محمد بن یعقوب، شیخ صدوق، محمد بن علی
  • موجز المقالات
  • ترجمه: دکتر تحسین بدری صفحه 190
|
  • Abdulkarim Humayouni Page 10
    the author of the present article, which is an explanation of three traditions of “Bab al-Sa’adah va al-Shaqa’” from al-Kafi book, first defines the words salvation and damnation and then explained the three mentioned traditions to remove the doubt of Jabr which is inferred from them.
  • Mirhamid Husain Neyshabori Lakhanavi, Rewriter: Abdulhusain Taleei Page 20
    this article is a summary of one of the topics of the book “istiqsa al-afham by Mirhamid Husain Neyshabori Lakhanavi in which Bada and Tinat traditions based on Sunnite traditions have been explained. He referred to Sunnite sources to answer those sunnitte scolars which allocate these traditions to Shia. He wrote this book in replying to Heydar Feiz Abadi , sunnitte scholar of 13 century.
  • Sayyed Hasan Iftikhar Zade Page 34
    one of the topics related to justice of God is about disasters which human beings face during their life time. The relationship between them opens a wide range of ideas and opinions in from of any researcher. In this article, the most frequent opinions in this regard which are mostly expressed by philosophers and mystics are evaluated. The author tries to skip the fabricated justifications of these theories and return to the first step which is Hujjat (proof of God for His servants), and observing the meaning of words to find an understandable relationship between justice of God and disasters. To this end, verses of Quran and traditions have been explained as well.
  • Mohammad Biabani Oskouei Page 54
    the present article compares and contrasts the opinions of Mirza Mahdi Isfahani from one hand, traditionists like Mola Saleh Mazandarani from the other hand and scholars who have philosophical approach like Sadruddin Shirazi, Mola hadi Sabzavari, Mirdamad, Feyz kashani. The axis of this comparative study are differences of things, and the role of obedience and sins of free creatures.
  • Sediqe Nasir Oghli Khiyabani, Nahid Raesi Page 87
    the goal of testing prophets and infallibles with difficulties and hardship is their merit To reach higher grades. But the goal of testing usual people is reminding, punishment or atonement for their sins which cause their elevation. Therefore, misfortunes and problems put human beings in the way of perfection or decadence to distinguish good from bad. In this way claims and motos will fade and degree of patience will be clarified. In this article, the causes of hardship based on Quran and Traditions are explained to clear are hardship from God and are they compatible with His justice or are they caused by human beings? and what are the most significant elements in causing disaster?
  • Alireza Rahimiyan, Saeed Rahimiyan Page 110
    "prior knowledge of God" and " its relationship with free will of human beings" are subject of the present article. In this regard, the nature and predicting approach in human beings have been scrutinized. It becomes clear that knowledge of other people's deliberate future deeds can not be reached by the usual human being's knowledge. Besides, the reality of free will from one hand and generality of knowledge of God since before creation of humanbeings on the other hand are emphasized and it is claimed thateven some individuals are informed of deliberate deeds of human beings in future . and the truth of their words has been cleared. The result is this that the knowledge of God since before creation of people's free will and avoiding prediction of deliberate human beings deeds of people through human beings sciences prove that knowledge of God is different from human beings knowledge. According to this, all predictions about deliberate deeds of people inevitably has a-non-created-source and merely according to what reached us from God refers to His knowledge.
  • Abbas Shah Mansouri Page 137
    the author after a brief review over the opinions of Avesina , Mollasadra, and Suhrevardi explained the opinions of Mirza Mahdi Isfahani in details . Isfahani has elaborated on the meaning of Qadriyah in traditions, Tarjih Bila Murajjah and Bada’.
  • Husain Dargahi Page 158
    the author briefly pointes out to the meaning of Adl as it meant regarding the case of its interpretation and then explained about the meaning of it based on interpretations. He interpreted Adl as the presence of the holy Ahlul Bayt. Then he tries to find the common aspects between them.
  • Abuzar Nourouzi Page 164
    The issue of Taqdir and Qada are of highly important issues in Shia understanding. This study deals with the relationship between Taqdir and Qada through factor analysis from the view points of two great scholars sheikh Kolayni and Sheikh Saduq. The result of this study is the point that Taqdir and Qada involve all free deeds of human beings. Taqdir and Qada includes deeds of human beings who are the creatures of God determines the limitation and extent of deeds of mankind but it is this human being that put them into practice. Sins of human beings are committed while God is aware of their happening. God forbids human beings from committing them but still gives human beings this free will to act as they wish. This does not mean mankind is forced to do something (Jabr) or he is completely free (Tafviz), as this is a two way relationship. From one hand, duties and responsibilities and in the other hand the effective presence of God in deeds of mankind.