فهرست مطالب

نشریه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار
پیاپی 9 (زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/12/19
  • تعداد عناوین: 10
|
  • میرفیض فلاح شمس، یونس عطایی صفحات 1-20
    این پژوهش به ارزیابی عملکرد 50 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته و قلمرو زمانی تحقیق بین سالهای 1385 تا 1388 در نظر گرفته شده است. روش نمونه گیری در این تحقیق به صورت قضاوتی (غیراحتمالی) می باشد که علت این روش، انتخاب شرکتهایی است که در طول دوره، سهام آنها در بورس معامله شده و اطلاعات مالی آنها در دسترس می باشد. در راستای سنجش ارزیابی عملکرد آنها، با توجه به تئوری فرامدرن پرتفوی از معیارهای بازده اضافی تحت VaR،سورتینو و M3 استفاده شده که نتایج آزمون فرضیه ها از طریق آزمونهای آماری مقایسه دو میانگین و تحلیل واریانس یک طرفه با پس آزمون توکی صورت گرفت که نتایج نشان داد، عملکرد 50 شرکت فعال بورس اوراق بهادار تهران با توجه به معیارهای M3،SORTINO،EROV بطور متوسط با یکدیگر تفاوت دارند. البته معیار EROV با تفاوتی معنادار عملکرد بهتری را نشان داد و معیار سورتینو در جایگاه دوم قرار گرفت. در نهایت با استفاده از آزمون های آماری، عملکرد 50 شرکت فعال بورس در مقایسه با بازار مورد ارزیابی قرار گرفت که هیچکدام از معیارها، عملکرد بهتر شرکتهای مذکور در مقابل بازار را نشان ندادند.
    کلیدواژگان: مدیریت پرتفوی، تئوری فرامدرن پرتفوی، معیارهای ارزیابی عملکرد بر مبنای ریسک تعدیل شده (بازده اضافی تحت VaR، سورتینو و M3)
  • غلامرضا اسلامی بیدگلی، محمدرضا مهرگان، پدیده غلامی صفحات 23-44
    هدف اصلی این مقاله کاربرد تکنیک های کمی در مدیریت دارایی های بانک A جهت تخصیص بهینه منابع موجود به مصارف است. در این مقاله مدل برنامه ریزی آرمانی با توجه به اهداف، محدودیت های ساختاری و آرمانی و الزامات قانونی و مدنظر قرار دادن افزایش حقوق صاحبان سهام لحاظ شده است. در ابتدا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی آرمانها تعریف، اولویت بندی و درجه اهمیت آنها مشخص گردید، سپس با استفاده از برنامه ریزی آرمانی تخصیص منابع انجام گرفت. مدل پیشنهادی برنامه ریزی آرمانی در یکی از بانکهای کشور مورد آزمون قرار گرفت که به دلیل حفظ اسرار بانک مورد نظر در این تحقیق با عنوان بانک A نام برده می شود. نتایج حاکی از این بود که استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی می تواند مدیران را در جهت تخصیص بهینه منابع به منظور بازدهی بالاتر یاری رساند.
    کلیدواژگان: مدیریت دارایی، برنامه ریزی آرمانی، ترازنامه
  • هاشم نیکومرام، علی سعیدی، مرجان عنبرستانی صفحات 47-63
    بر اساس فرضیه بازار کارا قیمت ها در بازار سهام از فرآیند گشت تصادفی پیروی می کند. در چنین بازاری اطلاعات به سرعت در بازار منتشر می شوند و بر قیمت سهام تاثیر می گذارند. بنابراین بازده سهام را نمی توان بر اساس تغییرات گذشته قیمت ها پیش بینی کرد. از این رو بخش بزرگی از نظریه های مالی، بر مبنای فرآیند گام تصادفی برای قیمت و بازده دارایی ها توسعه یافته است.حافظه بلندمدت یکی از نواقض بازار کارآ است که بیان می کند سری های زمانی شاخص بازار سرمایه از نظریه گشت تصادفی پیروی نمی کنند.این تحقیق به بررسی حافظه بلندمدت به عنوان یکی از خصوصیات سری های زمانی برای شاخص قیمت و بازده نقدی و شاخص صنعت در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. برای آزمون فرضیه ها، مدل خودرگرسیون میانگین متحرک انباشته جزئی به کار برده شده است.نتایج این تحقیق نشان می دهد که مفهوم حافظه بلندمدت در بازار سرمایه ایران برای هردو شاخص وجود دارد.
    کلیدواژگان: فرآیند گشت تصادفی، شاخص، سری های زمانی، حافظه بلندمدت، بورس اوراق بهادار تهران
  • غلامحسین اسدی، شاپور محمدی، فاطمه یوسف معمار صفحات 65-77
    از جمله گام هایی است که به منظور تعیین ترکیب مناسب برای ساختار سرمایه برداشته شده است، تئوری های مطرح شده در این زمینه است. یکی از این موارد، حرکت همگام با بازار است که پژوهش حاضر در پی بررسی این تئوری در رابطه با شرکت های ایرانی است. تئوری حرکت همگام با بازار، وضعیت کنونی ساختار سرمایه شرکت، را برآیند آثار انباشته تلاش های شرکت برای هم گام سازی خود با شرایط بازار می داند. برای این منظور 225 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طی 9 سال مورد بررسی قرار گرفته است و علاوه بر استفاده از تحلیل رگرسیونی، با توجه به مزایا و کاربردهای تجزیه و تحلیل هوش مصنوعی این روش نیز مورد استفاده قرارگرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از معناداری ارتیاط بین اندازه، نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتری و سودآوری با تغییرات نسبت بدهی می باشد. همچنین مقایسه نتایج حاصل از روش های آماری یاد شده حاکی از قدرت توضیح پذیری بالاتر مدل در تحلیل هوش مصنوعی نسبت به تحلیل رگرسیون است.
    کلیدواژگان: نظریه حرکت همگام با بازار، ساختار سرمایه، شبکه های عصبی مصنوعی
  • علی رحمانی، حجت سرهنگی صفحات 79-104
    این پژوهش کاربرد استراتژی های معاملاتی مبتنی بر بازده را در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی و آزمون قرار می دهد. در این مطالعه در گام نخست بررسی می شود که آیا کدامیک ازاستراتژی های مومنتوم یا معکوس در بورس تهران وجود دارد؟ در گام بعدی بررسی می شود که آیا چهار عامل؛ حجم معاملات، نسبت نگهداری سهام توسط سرمایه گذاران نهادی، سهام شناور آزاد و حجم مبنا جهت پیش بینی بازده های مقطعی برای پرتفوی های گوناگون مومنتوم و معکوس قیمتی موثر می باشند؟ همچنین با توجه به ارائه یک مدل، سهم هر یک از عوامل صرف ریسک مربوط به متغیرهای مورد بررسی در ایجاد بازدهی پرتفوی شناسایی می شود.
    نتایج بدست آمده در این تحقیق حاکی از آن است که استراتژی مومنتوم در دوره های کوتاه مدت کمتر از سه ماه به صورت معنی داری در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد و توان ایجاد بازده غیر نرمال را دارا می باشد. لذا فرضیه واکنش کمتر از حد طی سالهای 1384 الی 1388 در بازار سرمایه ایران تایید می شود. شواهد تحقیق همچنین نشان می دهد که استراتژی مومنتوم ساده بعد از تعدیل برای متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق شامل حجم معاملات، نسبت نگهداری سهام توسط سرمایه گذاران نهادی، سهام شناورآزاد و حجم مبنا در بازارسرمایه ایران سود معنی داری ایجاد می نماید. ازمیان چهار متغیرمورد بررسی، در این مطالعه، متغیر حجم معاملات و حجم مبنا در اکثر دوره های کوتاه مدت بر بازدهی های مومنتوم تاثیر گذارمی باشند. لیکن متغیرهای نسبت نگهداری سهام توسط سرمایه گذاران نهادی و سهام شناورآزاد به غیر از چند دوره در اکثر دوره ها بر بازدهی های مومنتوم موثر نمی باشند.
    کلیدواژگان: استراتژی مومنتوم، استراتژی معکوس، سود دیدگان، زیان دیدگان، سرمایه گذاران نهادی، سهام شناور آزاد و حجم مبنا
  • علی نبوی چاشمی، رحمان یوسفی کرچنگی صفحات 107-131
    اهمیت تشکیل پرتفوی به چگونگی انتخاب ترکیب مناسبی از مجموعه سهام با توجه به نوع ریسک پذیری سرمایه گذاران و بازده مورد انتظارشان وعوامل دیگر ارتباط دارد. یک پرتفوی مناسب برای شرکتهای سرمایه گذاری و سرمایه گذاران درکاهش ریسک با توجه به بازده مشخص می تواند موثر باشد و زمینه جذب نقدینگی مازاد از بازار پول و ورود آن به بازار سرمایه را که از دغدغه های اصلی کشور می باشد فراهم آورد. مدلهای کلاسیک پرتفوی عموما به معیار های ریسک و بازده توجه داشته اند، اما با ورود علم فازی و کاربردهای تحقیق در عملیات، به تحقیقات نوین مدیریتی و بخصوص مالی زمینه برای استفاده بیشتر از تکنیکهای نوین جهت دسترسی به پرتفوی بهینه نیز فراهم آمد.
    این تحقیق از مدل روی و مایتی[i] که در خصوص برنامه ریزی آرمانی فازی[ii] (FGP) به منظور تعیین پرتفوی بهینه می باشد، بهره می گیرد. و هدف آن شناسایی مدل پرتفوی بهینه با استفاده از برنامه ریزی آرمانی فازی و لحاظ آن برای دو شرکت سرمایه گذاری نمونه آماری که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند می باشد. در تحلیل داده ها نیز از بی مقیاس سازی درصدی استفاده می شود. نتایج تحقیق با توجه به اعمال مدل در سالهای 1387 و 1388 بیانگر آنست که کاربرد مدل می تواند جایگاه ویژه ای در شناخت بهتر و دقیقتری از پرتفوی شرکتهای سرمایه گذاری جهت تصمیم گیری آسانتر سرمایه گذاران فراهم آورد.
    کلیدواژگان: پرتفوی، برنامه ریزی آرمانی فازی، بی مقیاس سازی، بورس اوراق بهادار
  • محمد خدایی وله زاقرد، حمیدرضا کردلویی، المیرا محمودزاده صفحات 135-152
    ریسک دارایی های ارزی زیان های ناشی از نوسانات نامطلوب در نرخ های ارز و قیمت دارایی ها می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و به ارزیابی ریسک دارایی های ارزی بانک ملت با استفاده از روش ارزش در معرض خطر (VaR) در سال 1389 و بصورت روزانه می پردازد. در این تحقیق از اطلاعات دفاتر کل بانک که در سامانه بانکی بانک ملت موجود است داده های مورد بررسی گردآوری شده است. مقدار ریسک دارایی های ارزی بانک طی روزهای سال 1389 با استفاده از روش ارزش در معرض خطر اندازه گیری شده است. فرضیه محقق مبنی بر افزایشی بودن روند ریسک دارایی های ارزی طی روز های سال 1389 بوده است. قلمرو مکانی تحقیق با توجه به موضوع مورد بررسی بانک ملت و قلمرو زمانی تحقیق سال 1389 می باشد. متغیر مورد بررسی در این تحقیق دارایی های ارزی بانک ملت می باشد. داده های پژوهش از سامانه آماری بانک ملت استخراج شده است. فرضیه تحقیق با استفاده از آزمون مقایسه میانگین مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به مقدار احتمال معنی داری آزمون t مقایسه دو گروه مستقل، ریسک دارایی های ارزی بانک ملت دارای روند افزایشی است. لذا فرضیه محقق مبنی بر افزایشی بودن ریسک دارایی های ارزی بانک تایید می شود. همچنین با استفاده از مدل تحلیل رگرسیون، با حضور اندیس زمان بعنوان متغیر پیشگو، ریسک دارایی های ارزی (ارزش در معرض خطر) برازش شده است؛ که نتایج نشان دهنده مقبولیت مدل برازش شده می باشد.
    کلیدواژگان: ریسک دارایی های ارزی، مدیریت ریسک، ارزش در معرض خطر، شبیه سازی تاریخی، رگرسیون خطی، ارزش در معرض خطر نهایی
  • محمدرضا ناهیدی، اصغر آذرکسب، جواد محمدنژاد، ابراهیم علیمحمدی اصل صفحات 155-178
    هدف از پژوهش، تعیین عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری در منطقه ی آزاد ارس می باشد. پژوهش حاضر از نظر روش، پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی است. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده و شامل 5 متغیر است. جامعه ی آماری، عبارت از پرسنل قراردادی، رسمی(کارشناسان) و مسئولان اجرایی سازمان منطقه ی آزاد ارس، سرمایه گذاران و نیز دیگرصاحب نظران در این زمینه، حدودا 350 نفر می باشند که حجم نمونه ی انتخابی بر اساس جدول مورگان 191 نفر انتخاب می گردد. برای آزمون فرضیه ها از نرم افزار SPSS16 و روش آماری T-test استفاده گردید. پس از شناسایی عوامل موثر بر جذب سرمایه در منطقه آزاد ارس، اولویت بندی و تعیین میزان نقش هر یک از عوامل اثرگذار بر جذب سرمایه با استفاده از نرم افزار Expert Choice و از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده گردید.
    طبق نتایج بدست آمده همه موارد (عامل امکانات، عامل قوانین و مقررات، عامل سیاستگذاری، عامل مدیریت، عامل مکان یابی) از جمله عوامل موثر بر جذب سرمایه در منطقه آزاد ارس محسوب می شوند. نتایج تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مبین این نکته است که اثر سوء سیاستگذاری های دولت در سطح کلان جامعه و عدم شفافیت و کارایی پاره ای از قوانین و مقررات مربوط به مناطق آزاد به ترتیب با ضریب اولویت1290/0 و 1230/0 ، مهمترین مشکل منطقه در جذب سرمایه های داخلی و خارجی محسوب می شود. عدم برخورداری از سطح مدیریت اجرایی قوی و کارا در منطقه آزاد ارس با ضریب اولویت 1119/0، کمبود امکانات زیربنایی و خدمات عمومی در منطقه آزاد ارس با ضریب اولویت 1085/ 0 و مکانیابی با ضریب 0986/0 در رده های بعدی قرار دارند.
    کلیدواژگان: جذب سرمایه گذاری، منطقه ی آزاد، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
  • سمیرا بهزادپور، محمدرضا عالمی، معین حاجی مقصودی، زهرا دیانتی دیلمی صفحات 183-201
    جابجایی و تغییرات در تابلوهای بورس اوراق بهادار بیانگر وضعیت شرکت در بازار سهام می باشد. از این رو پیش بینی وضعیت آتی سهام در تابلوهای بورس، یکی از مسائل با اهمیت در انتخاب سهام است.
    این پژوهش به دنبال بررسی توانایی تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره (سلسله مراتبی فازی (FAHP) وتاپسیس(TOPSIS)) در پیش بینی وضعیت آتی شرکت ها در تابلوهای بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
    نتایج تحقیق نشان می دهدکه سرمایه ثبت شده شرکت و جریان های نقدی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در پیش بینی وضعیت آتی شرکت ها هستند. همچنین توانایی پیش بینی وضعیت آتی شرکت ها در تابلوهای بورس توسط تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره 73.3 درصد می باشد.
    کلیدواژگان: بورس اوراق بهادار، تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی، تکنیک تاپسیس
  • سید عباس حیدری، میرفیض فلاح شمس، نازنین هاشمی صفحات 207-227
    نقد شوندگی به معنای سرعت تبدیل سرمایه گذاری ها یا دارایی ها به وجوه نقد با حداقل هزینه و در کمترین زمان، نقش و تاثیر حائز اهمیتی در جذابیت سرمایه گذاری، تصمیم گیری سرمایه گذاران و تخصیص درست منابع دارد. در حقیقت فقدان نقدشوندگی به معنای ریسک نقدشوندگی، ممکن است تاثیر منفی بر ارزش سهام بگذارد. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت رابطه بین ریسک و ارزش سهام، تاثیر ریسک نقدشوندگی و عوامل ریسکی؛ اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار[i](BM) و P/E بر قیمت گذاری سهام برای دوره زمانی 1380تا 1387در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفت. و معیار عدم نقدشوندگی آمیهود به عنوان نماینده ریسک نقدشوندگی بکاررفته است، بدین منظور از روش رگرسیونی پانل دیتا- مدل[ii]GLS به دلیل مزایای مانند، کاهش همخطی بین متغیرها و تورش برآودر و اندازه گیری اثراتی که در دادهای مقطعی و سری زمانی قابل شناسایی نیست، استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که ریسک نقدشوندگی و نسبت ارزش دفتریBM به ارزش سهام تاثیر معنی داری بر قیمت سهام در بورس تهران ندارد، و لی P/E و اندازه شرکت تاثیر معنی داری بر قیمت دارند و این نشان دهنده اهمیت بیشتر متغیرهای اخیر نسبت به ریسک نقدشوندگی و BM در قیمت گذاری در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
    کلیدواژگان: نقد شوندگی، ریسک نقدشوندگی، قیمت گذاری سهام، روش رگرسیونی پانل دیتا، مدلGLS