فهرست مطالب

پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی - پیاپی 24 (پاییز 1395)

فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی
پیاپی 24 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/07/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مقاله پژوهشی
  • بررسی رابطه میان مصرف انرژی، رشد اقتصادی و صادرات در بخش صنعت ایران (تحلیل مبتنی بر داده های پانل)
    محمدرضا لطفعلی پور، محمدحسین مهدوی عادلی، حسن رضایی* صفحات 13-35
    به دلیل محدودیت منابع انرژی و اهمیت آن در زنجیره عرضه هم به عنوان کالای نهایی برای مصرف کنندگان و هم به عنوان نهاده برای تولیدکنندگاناز یک طرف و از طرف دیگر با توجه به نوسانات زیاد قیمت آن و افزایش انتشار گازهای گلخانه ای، سیاست های حفاظت از آن و عوامل تاثیرگذار بر عرضه و تقاضای آن در دهه های اخیر مورد توجه مجامع علمی و سیاست گذاری قرار گرفته است. در این مطالعه رابطه بین مصرف انرژی، صادرات و رشد اقتصادی در بخش صنعت ایران با استفاده از آمارهای ترکیبی مصرف انرژی، صادرات و ارزش افزوده زیر بخش های صنعتی در حد تفصیل کدهای 2 رقمی ISIC طی سال های 1390-1380 مورد آزمون قرار گرفته است. برای مطالعه رابطه علیت و پویایی بین متغیرهای مورد بررسی در بخش صنعت از علیت تودا-یاماموتو و تصحیح خطای برداری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد از صادرات به مصرف انرژی و رشد اقتصادی در کوتاه مدت رابطه علیت وجود ندارد اما در سایر موارد بین مصرف انرژی، صادرات و رشد اقتصادی رابطه علیت کوتاه مدت، بلندمدت و قوی دوطرفه مثبت وجود دارد.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، مصرف انرژی، صادرات، داده های تابلویی، تصحیح خطای برداری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • انتخاب شرکای تجاری در چارچوب نظریه همگرایی باشگاهی
    خدیجه نصراللهی، کریم آذربایجانی، محمدرضا زین العابدینی* صفحات 35-50
    هدف این مطالعه ارزیابی همگرایی باشگاهی بین کشور ایران و شرکای تجاری آن طی دوره زمانی 1392- 1357 با استفاده از آزمون لوگ تی (Log(t))و الگوی با متغیر وابسته محدود بوده است. سپس با استفاده ازالگوی با متغیر وابسته محدود عوامل موثر بر شکل گیری این باشگاه های اقتصادی تحلیل شده است.
    با برآورد الگو در قالب داده های تابلویی وجود همگرایی باشگاهی درآمدی در بین ایران و برخی از شرکای تجاری آن تایید شده است. در مجموع نتایج نشان می دهد که این توان و ظرفیت جهت همگرایی درآمدی ایران با کشورهای بلیز، الجزایر، مصر، فیجی، گواتمالا، هندوراس، هند، کریباتی، مراکش، نیکاراگوئه، سوازیلند، تایلند، تونگا، تونس و ویتنام وجود دارد تا با تشکیل یک بلوک اقتصادی موثر، روابط و تعاملات درونی را جهت رسیدن به رشد اقتصادی بالاتر و همگرایی سریع تری افزایش دهند.
    کلیدواژگان: توسعه اقتصادی، همگرایی باشگاهی، درآمد سرانه، انباشت سرمایه، نیروی کار
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مدل سازی و پیش بینی رشد اقتصادی ایران با استفاده از مدل های ARIMA، مارکف سوئیچینگ و ANFIS
    مرتضی صالحی سربیژن* صفحات 51-64
    یکی از مسائل مهم در اقتصاد پیش بینی رشد اقتصادی می باشد. پیش بینی صحیح رشد اقتصادی، اثر مهمی در سیاست گذاری و برنامه ریزی های اقتصادی دولت دارد و می تواند علاوه بر ایجاد زمینه توسعه روش های جدید پیش بینی، سیاست گذاران را در تصمیم گیری آتی یاری رساند. پیش بینی بر اساس مدل های چند متغیری اقتصادسنجی با محدودیت های زیادی همراه است، بنابراین یک روش جایگزین استفاده از مدل های تک متغیری است. اما اکثر روش های تک متغیری برای حصول به نتیجه خوب نیاز به داده های زیادی دارند. از این رو در این مطالعه کارایی مدل میانگین متحرک خودرگرسیون تجمعیARIMA) ) با روش های مارکف سوئیچینگ و شبکه عصبی فازی (ANFIS) در پیش بینی رشد اقتصادی ایران مقایسه می شود. برای تخمین مدل از داده های دوره 1338 تا 1384 استفاده شده است. سپس کارایی این مدل ها در پیش بینی رشد اقتصادی ایران برای دوره 1385 تا 1392 با استفاده از معیارهای RMSE، MAE و MAPE ارزیابی و مقایسه شده است. مقایسه این معیارها حاکی از این است که بهترین عملکرد متعلق به روش ANFIS است. همچنین مدل مارکف سوئیچینگ عملکرد بهتری نسبت به مدل ARIMA دارد.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، مارکف سوئیچینگ، ARIMA، ANFIS
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کاربرد روش گشتاور تعمیم یافته در بررسی تاثیر ضریب نفوذ بیمه بر تولید ناخالص داخلی، مطالعه ایران
    صادق علی موحدمنش* صفحات 65-78
    بازارهای مالی، یکی از مهم ترین مکانیسم های جذب سرمایه و توزیع کارای سرمایه به وسیله انتقال پس انداز ها به سمت سرمایه گذاری می باشند. با توجه به اهمیت بیمه در فعالیت های اقتصادی کشور، به بررسی اثر توسعه صنعت بیمه بر تولید ناخالص داخلی ایران پرداخته شده است. برای بررسی این موضوع اثر ضریب نفوذ بیمه و درجه باز بودن تجاری بر تولید ناخالص داخلی ایران طی دوره 1392-1350 مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، از مدل تعمیم یافته آورام (2010) استفاده شده است. وجود رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای این مدل نیز توسط آزمون جوهانسون-جوسیلیوس تایید شد. یافته های این تحقیق با استفاده از روش اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) در چارچوب داده های سری زمانی پویا، نشان دهنده اثر مثبت ضریب نفوذ بیمه بر تولید ناخالص داخلی ایران می باشد.
    کلیدواژگان: صنعت بیمه، ضریب نفوذ بیمه، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، روش گشتاور تعمیم یافته
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر توزیع ناهمگون جمعیت بر رشد اقتصادی ایران: مطالعه موردی مراکز استان های ایران در سال های 1393-1355
    محمدعلی مقصودپور* صفحات 79-103
    این مقاله با استفاده از مدل های رشد درون زا و روش خود توضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL)، در دوره زمانی 1393-1355 انجام گرفته است. برای سنجش چگونگی توزیع جمعیت، 31 مرکز استان در سال 1390 انتخاب شد. سپس با استفاده از شاخص تمرکز هرفیندال-هیرشمن(HHI) توزیع جمعیت در بین آنها محاسبه و به عنوان شاخص توزیع ناهمگون جمعیت-در دو وضعیت با تهران و بدون تهران- به مدل رشد درون زای اقتصادی اضافه شد. نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیر منفی توزیع ناهمگون جمعیت بر رشد اقتصادی ایران است. بر اساس یافته های تحقیق به کارگیری سیاست های تمرکززدایی و توزیع متعادل جمعیت توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: توزیع جمعیت، تراکم جمعیت، رشد اقتصادی، اقتصاد شهری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اقتصاد سایه و نقش آن در کنترل آسیب های زیست محیطی کشورهای منا
    عباس میرزایی، رضا اسفنجاری کناری، ابوالفضل محمودی*، مهدی شعبان زاده خوشرودی صفحات 103-115
    یکی از نگرانی های بزرگ آینده انسان شرایط زیست بر روی کره زمین است. تخریب محیط زیست به وسیله انسان ها علاوه بر کاهش گسترده منابع طبیعی باعث تغییرات آب و هوایی نیز شده است. شناخت عوامل و مشکلات زیست محیطی اولین قدم حفظ شرایط مطلوب زیستی است. بر این اساس، در مطالعه حاضر اثر اقتصاد سایه بر فشارهای زیست محیطی و همچنین نقش سطح فساد اداری و سیاسی در این رابطه بررسی شده است. برای این منظور، فشار بر طبیعت به وسیله مجموع کاهش انرژی، مواد معدنی و جنگلی خالص و همچنین خسارت ناشی از دی اکسید کربن اندازه گیری شد. همچنین از داده های تلفیقی 15 کشور منطقه منا در دوره 1999 تا 2013 برای بررسی این رابطه استفاده شد. نتایج نشان داد که ارتباط بین اقتصاد سایه و فشار زیست محیطی مثبت و معنی دار است. به طوری که افزایش 1 درصدی در اندازه اقتصاد سایه باعث افزایش 19/3 درصدی فشارهای زیست محیطی می شود. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط بین اندازه اقتصاد سایه و فشار بر طبیعت به سطح فساد کشورها بستگی دارد، به طوری که افزایش سطح فساد، اثر اقتصاد سایه بر فشارهای زیست محیطی را افزایش می دهد. بنابراین، تولید در اقتصاد سایه کشورها منجر به عدم رعایت قوانین زیست محیطی توسط بنگاه ها و در نتیجه افزایش فشارهای زیست محیطی می شود.
    کلیدواژگان: اقتصاد سایه، فساد، فشارهای زیست محیطی، کشورهای منا
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • آیا تعامل میان فساد و آزادسازی مالی بر رشد اقتصادی تاثیرگذار است؟ شواهدی از کشورهای صادر کننده نفت (OPEC)
    ابراهیم انواری، احمد صلاح منش، مجید شیخ انصاری، مهوش مرادی* صفحات 115-129
    بررسی اثر فساد دولتی و آزادسازی حساب مالی بر رشد اقتصادی یکی از موضوعات اصلی در مطالعات اخیر اقتصادی است. اما بررسی تاثیر همزمان این دو پدیده بر رشد کشورها مقوله ای بوده که از نگاه محققان پنهان مانده است. این پژوهش به صورت تجربی و تئوری به بررسی این مسئله می پردازد که چگونه اثر منفی فساد دولتی توسط آزادسازی مالی تحت تاثیر قرار می گیرد. مدل تئوری نشان از آن دارد که در صورت آزادسازی حساب مالی، کشورهای با فساد بیشتر نرخ های مالیات بالاتری را وضع می کنند، بنابراین، اثر منفی فساد دولتی بر رشد اقتصادی در این کشورها تشدید می شود. در مدل تجربی، کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت در دوره 2013-1990 مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از مدل گشتاورهای تعمیم یافته نشان از آن دارد که تعامل میان آزادسازی مالی و فساد دولتی منفی است و بیانگر این حقیقت است که بخشی از اثر آزادسازی مالی بر رشد اقتصادی با افزایش نرخ فساد کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، فساد دولتی، آزادسازی مالی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • عوامل موثر بر رشد اقتصادی ایران و اثر افزایش قیمت حامل های انرژی
    حسین استادی* صفحات 129-141
    رشد صنعتی و توسعه اقتصادی تا حد زیادی به مقدار و سطح استفاده کار آمد از حامل های انرژی ارتباط دارد و لذا درتجارت جهانی بیشترین سهم به عامل انرژی اختصاص دارد. با توجه به آنکه رشد اقتصادی یکی از مهم ترین اهداف اقتصاد کلان می باشد و نرخ آن نشان دهنده سرعت افزایش یا کاهش تولید ناخالص داخلی و در نتیجه، سرعت بهبود یا کاهش سطح رفاه و برخورداری افراد است و باتوجه به سهم قابل توجه بخش صنعت در تولیدناخالص داخلی، در این پژوهش، عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی ایران با توجه به اثرات طرح هدفمندسازی یارانه ها و افزایش قیمت حامل های انرژی بررسی شده است. متغیرهای تحقیق شامل سری های زمانی اقتصاد ایران بر اساس آخرین داده های منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران می باشد. در این تحقیق، پس از اجرای آزمون ریشه واحد و بررسی مانایی متغیرها بر اساس آزمون دیکی فولر تعمیم یافته (ADF)، ضرایب مدل با استفاده از سیستم معادلات همزمان و به روش حداقل مربعات دو مرحله ای در محیط نرم افزار Eviews برآورد شده است.
    یافته های تحقیق، بیانگر آن است که ارزش افزوده بخش های مختلف اقتصادی، اثر مثبت و معنی داری بر تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی دارد. با توجه به آنکه اندازه دولت با شاخص نسبت هزینه های دولت به تولید ناخالص داخلی سنجیده می شود، ضریب مربوط به متغیر مخارج دولت منفی و به لحاظ آماری در سطح 6 درصد، معنی دار است. گسترش دخالت دولت در اقتصاد از طریق پدیده جانشینی جبری یا پدیده رانش و جایگزین شدن بخش دولت به جای بخش خصوصی باعث کاهش هزینه های سرمایه گذاری خصوصی گردیده و رشد اقتصادی را کاهش می دهد. ضرایب مربوط به متغیر قیمت حامل های انرژی نیز منفی و معنی دار است و نشان دهنده آن است که پدیده تورم و افزایش قیمت حامل های انرژی باعث افزایش هزینه های تولید در کوتاه مدت گردیده و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را کاهش می دهد.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، قیمت حامل های انرژی، طرح هدفمندسازی یارانه ها، اقتصاد ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Study on the Relationship between Energy Consumption, Economic Growth and Export Industry in Iran (Analysis Based on Panel Data)
    Mohammad Reza Lotfalipour, Mohammad Hossein Mahdavi Adeli, Hasan Rezaei* Pages 13-35
    Due to limitation of energy resources and its importance in the supply chain as the final products for consumers and inputs for manufacturers on the one hand, and On the other hand, due to the large fluctuations in prices and increased greenhouse gas emissions conservation policies and factors affecting supply and demand in recent decades have been considered by the scientific and policy communities.
    In this study, the relationship between energy consumption, export and economic growth in the industrial sector of the Iranian economy has been tested.For this purpose, the panel data of energy consumption, export and value added of the industrial sector in the ISIC 2-digit level detail over the years 2002 to 2012 were used.
    To study causality and dynamics between variables in the industrial sector the Toda-Yamamoto causality and vector error correction model were used. The results show bidirectional short-run, long-run and strong causality between variables, Except for one case that from exports to energy consumption and economic growth in the short run, there is no causality.
    Keywords: Economic Growth, Energy Consumption, Exports, Panel Data, Error Correction
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Trade Partner Choosing; Club Convergence Approach
    Khadijeh Nasrollahi, Karim Azarbaiejani, Mohammadreza Zeinolabedini* Pages 35-50
    The aim of this study has been to evaluate the club convergence between Iran and its trading partners over the period 1978-2013. For this purpose, this paper has used log(t) test with the limited dependent variable. Then,by using a sequential dependent variable model, factors affecting the formation of these club has been investigated and identified.
    According to estimated model in the form of panel data, a convergence club income between Iran and some of its trading partners has been confirmed. The results show that there are the potential for income convergence of Iran and Belize, Algeria, Egypt, Fiji, Guatemala, Honduras, India, Kiribati, Morocco, Nicaragua, Swaziland, Thailand, Tonga, Tunisia and Vietnam countries and they can form an effective economic block, and strength their internal relationships in order to achieve higher economic growth and faster convergence.
    Keywords: Economic Development, Club Convergence, Income Per Capita, Capital Stock, Labor Force
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Modeling and Predicting of Iran's Economic Growth Using ANFIS, Markov Switching and ARIMA Models
    Morteza Salehi Sarbijan* Pages 51-64
    Economic growth forecast is a major problem in economy that has a significant impact in government policy and economic planning. It also helps policy makers for future decisions. Multivariate econometric forecasting models associated with many limitations, so an alternative approach is the use of univariate models, but most of these methods need a lot of data to achieve the best result. In this study, data from 1959 to 2005 were used to estimate the models. Then the performances of auto regressive integrated moving average (ARIMA) model in the economic growth forecast of Iran was evaluated and compared with Markov switching method and fuzzy neural network (ANFIS) for the period from 2006 to 2013 using the Criteria RMSE, MAE and MAPE. Results showed that ANFIS model had the best performance. Furthermore, Markov switching method was more suitable than ARIMA model.
    Keywords: Economic Growth, Markov Switching, ANFIS, ARIMA
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Application of the GMM Method in Analyzing the Effect of Insurance Penetration Rate on GDP, The Case of Iran
    Sadegh Ali Movahed Manesh* Pages 65-78
    Financial markets is one of the most important mechanisms to attract investment and efficient distribution of assets by transferring savings to investment.Given the importance of insurance in the country's economic activities, the effect of insurance industry on the GDP of Iran is calculated. Thus the insurance penetration rate and degree of trade openness on GDP in Iran during 1971-2013 were examined. The generalized model of Avram (2010) were used. Long-term equilibrium relationship between the variables of the model was confirmed by Johansen-Juselius tests. According to GMM, the results showed a positive effect of country's insurance penetration rate on the GDP of Iran.
    Keywords: Insurance Industry, Insurance Penetration Rate, GDP, Economic Growth, GMM Method
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Impact of Heterogeneous Distribution of Population on Economic Growth of Iran: Case Study of Centers in the Provinces of Iran (1976-2014)
    Mohammadali Maghsoudpour* Pages 79-103
    This paper uses the endogenous growth model and the Auto Regressive Distributed Lag Method (ARDL), has been done during 1976 to 2014. To measure the distribution of the population, provincial capitals were selected. Then using Herfindahl -Hirschman Index (HHI), their population distribution calculated and as an index of heterogeneousdistribution of population has been added to the economic model of endogenous growth. The results show a negative impact of uneven distribution of population on economic growth of Iran. According to the results, the application of the policies of decentralization and balanced distribution of the population recommended.
    Keywords: Population Distribution, Population Density, Economic Growth, Urban Economy
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Shadow Economy and its Role in Control of Environmental Damages of MENA Countries
    Abbas Mirzaei, Reza Esfanjari Kenari, Abolfazl Mahmoodi *, Mehdi Shabanzadeh Pages 103-115
    One of the major concerns for the future of human is living conditions on Earth. Environmental degradation by humans has caused to climate change in addition to vast reduction of natural resources. Recognition of environmental problems and factors is the first step in maintaining desirable biological conditions. Accordingly, in present study, was investigated the effect of shadow economy on environmental pressures and also the role of political and administrative corruption level in this regard. For this purpose, the pressure on nature was measured by sum of energy, mineral, net forest depletions and carbon dioxide damage. Also, panel data of 15 MENA countries from 1999 to 2013 were used to test this relationship. The result showed that relationship between the shadow economy and the environmental pressure is positive and significant. As, a 1% increase in the size of shadow economy increases the pressure on nature to 3.19%. Also, the result showed that the relationship between the size of shadow economy and the pressure on nature are dependent on the levels of countries corruption, so that increase in the corruption level increases the effect of shadow economy on environmental pressures. Therefore, production in the shadow economy of countries causes failure to comply environmental regulations by firms and increase of environmental pressures.
    Keywords: Shadow Economy, Corruption, Environmental Pressure, MENA Countries
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Do the Interactions between Corruption and Financial Liberalization Affect Economic Growth? Evidence from OPEC
    Ebrahim Anvari, Ahmad Salahmanesh, Majid Sheikh Ansari, Mahvash Moradi* Pages 115-129
    Investigating the effect of government corruption and financial liberalization on economic growth is a fundamental issue in recent economic literature. However, considering these two phenomena simultaneously have been ignored by researchers. This paper, empirically and theoretically, studies how negative effect of corruption can be affected by financial liberalization. The results show that, by liberalizing financial account, high corrupt countries levy more taxes and therefore the negative effect of corruption on economic growth intensified. In empirical model, we include OPEC countries for the duration of 1990-2013. Estimation results by GMM method show that the negative signs of the interaction between financial liberalization and corruption imply that the partial impact of financial openness on economic growth decreases as the degree of corruption increases.
    Keywords: Economic Growth, Government Corruption, Financial Liberalization
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Important Factors of Iran Economic Growth by Considering the Effects of Increased Energy Prices
    Hossein Ostadi* Pages 129-141
    Economic growth is one of the most important goals of macroeconomics in current communities and its rate shows the rate of increase or reduction of GDP and improvement or reduction rate of welfare of people. This study evaluates the important factors of economic growth in Iran based on the effects of subsidy targeting plan. The study period is 1991-2012 and the study variables are including time series of Iran economy. After performing unit root test and evaluation of the stationary of variables based on Augmented Dickey-Fuller Test (ADF), the model coefficients are estimated by concurrent equations system and Two-Stage Least Square Method (2SLS) in Eviews software.
    The study findings show that value added of various economic sectors has positive and significant impact on GDP and economic growth. As the government size is evaluated by government costs to GDP ratio, the coefficient of government expenditures variable is negative and significant at level 6% statistically. The coefficient of public level variable of prices is negative and significant and it shows that inflation phenomenon and increasing the price of energy carriers increase production costs in short-term and GDP growth rate is reduced. The elimination of paid subsidies to manufactures and increases of production costs of economic enterprises and serious economic sanctions reduce economic growth rate.
    Keywords: Economic Growth, Energy Prices, Subsidies Targeting Plan, Iran Economy
    Abstract View Paper Original: Persian