نشریه ریاضی و جامعه
سال یکم شماره 4 (زمستان 1395)

در این یادداشت با کمک پایگاه داده MathSciNet به عنوان نسخه الکترونیکی Mathematical Reviews (از انتشارات انجمن ریاضی امریکا) به همراه نسخه الکترونیکی Zentralblatt Math (از انتشارات انجمن ریاضی اروپا ) که بزرگترین پایگاه های نقد، مرور و چکیده نگاری مقالات ریاضی را در جهان تشکیل می دهند به بررسی وضعیت مجلات ریاضی ایران می پردازیم و چند پیشنهاد برای بهبود کیفی آنها ارائه می دهیم.
در این یادداشت با کمک پایگاه داده MathSciNet به عنوان نسخه الکترونیکی Mathematical Reviews (از انتشارات انجمن ریاضی امریکا) به همراه نسخه الکترونیکی Zentralblatt Math (از انتشارات انجمن ریاضی اروپا ) که بزرگترین پایگاه های نقد، مرور و چکیده نگاری مقالات ریاضی را در جهان تشکیل می دهند به بررسی وضعیت مجلات ریاضی ایران می پردازیم و چند پیشنهاد برای بهبود کیفی آنها ارائه می دهیم.
در این یادداشت با کمک پایگاه داده MathSciNet به عنوان نسخه الکترونیکی Mathematical Reviews (از انتشارات انجمن ریاضی امریکا) به همراه نسخه الکترونیکی Zentralblatt Math (از انتشارات انجمن ریاضی اروپا ) که بزرگترین پایگاه های نقد، مرور و چکیده نگاری مقالات ریاضی را در جهان تشکیل می دهند به بررسی وضعیت مجلات ریاضی ایران می پردازیم و چند پیشنهاد برای بهبود کیفی آنها ارائه می دهیم.

نوشته حاضر ترجمه مقاله زیر است:Peter Sarnak ، What is an Expander? ، Notices of The American Mathematical Society ، 51 No . 7 (2004) 762-763

پراکندگی یک گراف همراه با همبندی بسیار قوی، ویژگی است که ساختار باسط ها را مورد توجه قرار داد. این ساختار تناقض گونه موجودیت آن ها را نیز تا مدت ها انکار می کرد. پس از مدتی اگرچه پینسکر( (pinsker) توانست با یک بحث شمارشی وجود آن ها را اثبات کند، اما هنوز برای شناختی گسترده، شخص نیاز به ساختاری صریح داشت. با ادامه این شناخت، این ویژگی، کاربرد باسط ها را هرچه بیشتر در ریاضیات و علوم دیگر(ساخت ساده گراف هایی با کمر و عدد رنگی بزرگ، طرح شبکه های ارتباطی بسیار کارا ، ساختارهای کدهای تصحیح خطا، کدگذاری و کدگشایی بسیار کارآمد، غیرتصادفی کردن الگوریتم های تصادفی و تحلیل الگوریتم ها در نظریه گروه محاسباتی ازجمله کاربردهای آن می باشد) آشکار نمود.
آن چه در این مقاله مورد نظر است ارائه یک تعریف رسمی است که رفته رفته توسط بسیاری تکمیل گردیده و ساختار باسط ها را هرچه بیشتر روشن نموده است.

آیا یک مدرس می تواند دانشجویان را وادار به یادگیری ریاضی نماید؟ چگونه می توان دانشجویان را به مطالعه ریاضی تشویق کرد؟ برای تدریس ریاضیات، مدرس چه توانایی هایی باید داشته باشد؟ سازماندهی محتوای درس چگونه باید باشد؟ دستخط، لهجه و پوشش مدرس چه تاثیری بر کیفیت تدریس دارد؟ اینها سوالاتی هستند که همواره ذهن مدرسان دروس ریاضی را به خود مشغول می کند.
این مقاله، که نویسنده آن ناشناس است، راهنمایی برای تدریس ریاضیات می باشد و با بیانی طنز سوالات فوق را پاسخ می دهد.
آیا یک مدرس می تواند دانشجویان را وادار به یادگیری ریاضی نماید؟ چگونه می توان دانشجویان را به مطالعه ریاضی تشویق کرد؟ برای تدریس ریاضیات، مدرس چه توانایی هایی باید داشته باشد؟ سازماندهی محتوای درس چگونه باید باشد؟ دستخط، لهجه و پوشش مدرس چه تاثیری بر کیفیت تدریس دارد؟ اینها سوالاتی هستند که همواره ذهن مدرسان دروس ریاضی را به خود مشغول می کند.
این مقاله، که نویسنده آن ناشناس است، راهنمایی برای تدریس ریاضیات می باشد و با بیانی طنز سوالات فوق را پاسخ می دهد.

متن حاضر ترجمه ای است از مقاله «تاج طاووس: ریشه های غیر اروپایی ریاضیات» نوشته کلمنسی مونتله. او که مدرس ارشد ریاضیات در گروه ریاضی وآمار دانشگاه کانتربری در نیوزلند است، در این مقاله به نقد و تحلیل کتاب تاج طاووس نوشته جورج گورگس جوزف می پردازد. مونتله تاج طاووس را از این حیث حائز اهمیت و دارای شهرت فراگیر می داند که شرحی قابل دسترس از فرهنگ ریاضی مردم غیر اروپایی ارائه کرده است. به اعتقاد او، این کتاب آمیزه ای از ابعد جالب فعالیت های ریاضی در برخی از فرهنگ های پیشین است که با زبانی آسان و مبتنی بر علوم انسانی، اساس و عصاره این دانش را، به طور خلاصه، در دسترس دانشجویان و مدرسان ریاضی قرار می دهد. مونتله معتقد است علیرغم اینکه جوزف در سرتاسر کتاب خود رویکرد اروپا محوری را نکوهش می کند اما گاهی نحوه نگارش او در راستای تایید و تداوم این هژمونی است و در این زمینه نمونه هایی ذکر می کند. او همچنین در مورد ابهامات موجود در کتاب از جمله مقوله تعیین تاریخ و نیز کتاب شناسی جوزف به تفصیل سخن می گوید. در مجموع مونتله تاج طاووس را کتابی مهم و موثر می داند؛ چرا که تاریخ ریاضیات را به مخاطبان روز می شناساند و فرهنگ های پژوهش پیشین ریاضی را به آنان نشان می دهد.

علاوه بر نقش سنتی ریاضیات در علوم پایه و عقلی و نقش کاربردی آن در علوم کار بردی، خصوصا در دو دهه ی اخیر، همواره مجموعه ی علوم ریاضی ایفاگر نقشی بسیار اساسی و پایه ای در احیا، انتقال و گسترش دانش های جدید بشری بوده است؛ دانش هایی که حتی در نگاه بشری خود، شاید حتی تصوری از وجود ارتباطی ریاضی در آن قائل نشویم. علاوه بر آن، دسته ایی ار علوم قدیمی که در ذهنیت ما ارتباطی منطقی با ریاضی ندارند، هم اکنون بخشی از رشد خود را مدیون و حتی وام دار این شاخه از دانش بشری هستند. این مقاله علمی- ترویجی، در کنار بررسی این دسته از واقعیت ها، به صورت جنبی به کالبد شکافی یک سوال قدیمی عامه در مورد ماهیت ریاضیات می پردازد و به دنبال تبیین نگرشی تازه در پاسخ به آن با توجه به برخی از نقش های جدید مجموعه ی علوم ریاضی در جهان فعلی است؛ چنان که انعکاسی از واقعیت های حال حاضر دانش بشری در عصر حاضر و بررسی اجمالی از نقش ریاضی در برخی از آنها نیز باشد.

از جمله بیماری هایی که سلامت انسانها را با خطر جدی مواجه می سازد،بیماری سرطان است. این بیماری در کشورهای در حال توسعه، دومین عامل مرگ و میر به شمار می رود به طوری که ازهر هزار نفر، پنج نفر به نوعی از این بیماری مبتلاست. یکی از روش های مؤثر در درمان سرطان، پرتو درمانی است. هدف از پرتو درمانی، ازبین بردن دی-إن-إی (DNA) سلولهای آلوده و جلوگیری از رشد و تکثیر آنها به سایر نقاط بدن است که این کار با تابش پرتوهایی نافذ انجام میگیرد. مسألهای که در این فرآیند حائز اهمیت است، تعداد و شدت تابش این پرتوهاست به گونهای که ضمن رسیدن به نتیجه مطلوب، به سلولهای سالمی که در مجاورت سلولهای آلوده قراردارند، آسیبی وارد نشود که میتوان آنرا به صورت یک مسأله بهینهسازی خطی چندهدفه فرمولبندی نمود. در این مقاله ضمن ارائه مسأله فرمولبندی شده، الگوریتمی که برای حل آن مطرح شده است را نیز بررسی خواهیم نمود.