فهرست مطالب

نشریه اسلام و سلامت
سال دوم شماره 1 (پیاپی 8، بهار 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/02/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • محمدعلی ززولی، مریم یوسفی *، نادیا علی پور صفحه 7
    سابقه و هدف
    مساجد خانه های خدا هستند و بایستی همیشه پاکیزه و مطهر باشند. در کشور ما توجه به مساجد و سایر اماکن مذهبی از اهمیت خاصی برخوردار است، لذا هدف از این تحقیق بررسی وضعیت بهداشت محیط مساجد اماکن متبرکه شهرستان آمل می باشد.
    مواد و روش ها
    این پژوهش یک مطالعه توصیفی-مقطعی است. کل مساجد و اماکن متبرکه شهرستان آمل اعم از شهری و روستایی به صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات با استفاده از چک لیست فرم آئین نامه بهداشت محیط مساجد از طریق بازدید و مشاهده مستقیم جمع آوری گردید. سپس با استفاده از نرم افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایح حاصله نشان داد که 69 درصد از مساجد، حسینیه ها و تکیه های مورد مطالعه از وضعیت مطلوبی برخوردار بودند، اما تنها 47 درصد از اماکن متبرکه وضعیت مطلوبی داشتند. همچنین 7 درصد از مساجد، 4 درصد از حسینیه ها و تکیه ها و 14 درصد از اماکن متبرکه وضعیت نامطلوبی داشتند. مساجد شهری و روستایی اختلاف معناداری داشتند. اماکن متبرکه ی شهری از وضعیت مناسب تری نسبت به روستایی برخوردار بودند، اما این اختلاف معنادار نبود.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج بدست آمده، وضعیت بهداشتی اماکن مذهبی مورد مطالعه در حد نسبتا مطلوبی می باشد، اما تقریبا نیمی از اماکن متبرکه ی روستایی از لحاظ بهداشتی در حد ضعیف و متوسط می باشند. توصیه می شود با همکاری مسئولین بهداشتی و مشارکت فعال روحانیون و ائمه جمعه و همچنین جلب مشارکت های مردمی وضعیت بهداشتی این اماکن بهبود یابد.
    کلیدواژگان: بهداشت محیط، مساجد، اماکن متبرکه
  • محمد رحیمی *، محمد هادی یدالله پور، غلامعلی جورسرایی، ثریا خفری صفحه 13
    مقدمه و هدف
    دین و مذهب یکی از اساسی ترین و مهم ترین نهادهایی است که جامعه بشری به خود دیده است. از طرفی دستورات و آئین های مذهبی اگر به درستی به کار گرفته شود می تواند موجبات سلامتی و شادکامی افراد را در جامعه ای که در آن زندگی می کنند فراهم آورد. این مطالعه در نظر دارد تا به بررسی میزان باورهای دانشجویان مامایی در عرصه، اینترنها، رزیدنتهای زنان و زایمان و کادر بهداشتی بخش های زنان و زایمان در دانشگاه علوم پزشکی بابل بپردازد.
    مواد و روش ها
    مطالعه حاضر در مجموع بر روی 186 نفر از دانشجویان پزشکی در مقطع کارورزی، دانشجویان مامایی، دستیاران و کارکنان بهداشتی بخش های زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام گردید، بدین صورت که میزان باورهای مذهبی توسط پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن مورد تایید است، مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS-19 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین سنی نمونه های پژوهش 7.57±28.24 سال بود. 16.6% افراد مورد مطالعه مرد و 83.4% زن بودند. 38.8% افراد در رشته پزشکی، 41.5% مامایی، 15.3% پرستاری و 4.4% در سایر رشته های علوم پزشکی تحصیل می کردند. 56.1% افراد مورد مطالعه دانشجو و 43.9% شاغل بودند. میانگین نمره کل میزان باورهای مذهبی به طور معنی داری در فراگیران رشته پزشکی پایین تر از سایر رشته های علوم پزشکی بود( P<0.001). 94.6% افراد مورد مطالعه میزان باور مذهبی مطلوب داشتند.
    نتیجه گیری
    این مطالعه نشان داد میزان باورهای مذهبی در میان دانشجویان پزشکی، مامایی، دستیاران و کارکنان بخش های زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی بابل از وضعیت مطلوبی برخوردار است.
    کلیدواژگان: دین، مذهب، باور، بابل، نگرش
  • اقای محمد آقاجانی *، خانم فریبا مرصعی، ندا میرباقر صفحه 19
    مقدمه و هدف
    بیماری نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز با مشکلات متعددی مواجه می شوند و باورهای مذهبی و امید نقش مهمی را در سازگاری و کاهش مشکلات روانشناسی انها دارد. با توجه به نقش باورهای مذهبی و امید در روند درمان بیماران و توجهات فرهنگی این مطالعه با هدف تعیین ارتباط باورهای مذهبی و امید در بیماران همودیالیزی انجام گرفته است.
    مواد و
    روش
    این مطالعه از نوع مقطعی است که برروی 300 بیمار همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان امین اصفهان در سال 1393 انجام شد. نمونه گیری به روش دردسترس بود و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه باورهای مذهبی کندلر و پرسشنامه امید هرث جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار spss14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین سن بیماران شرکت کننده 38/11±64/51 سال، 55% مرد بودند و مدت زمان همودیالیز به طور متوسط 72/16±25 ماه بود. بیش از 90 درصد از بیماران دارای باورهای مذهبی در حد متوسط بودند. ارتباط مثبت و معنی داری را بین باورهای مذهبی با امید بیماران یافت شد. (0.03p<) . همچنین رابطه خطی مثبت و معنی داری بین باورهای مذهبی، سن بیمار ، تعداد فرزندان با امید بدست آمد (p=0.04)
    کلیدواژگان: باورهای مذهبی، امید، همودیالیز
  • حامد توان *، حمید تقی نژاد، کوروش سایه میری، یحیی یاری، امین خلف زاده، حسین فتحی زاده، اکبر سرابی، حسن پورعبدالله صفحه 26
    مقدمه
    بعد معنوی مهمترین بعد سلامت انسان است، هر چه سلامت معنوی دانشجویان پرستاری بالاتر باشد، بهتر می توانند از بیماران مراقبت کنند، سلامت معنوی افراد با آموزش دادن قابل ارتقا می باشد، با توجه به اینکه سلامت معنوی در دانشجویان پسر و دختر متفاوت است و دانشجویان جزو فراگیرترین افراد در جامعه هستند، لذا هدف از این مطالعه مقایسه سلامت معنوی سلامت معنوی پولوتزین و الیسون می باشد.
    مواد و روش ها
    در این پژوهش به صورت توصیفی-مقایسه ایی 100 نفر از 188 نفر دانشجویان به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه 20 سوالی استاندارد سلامت معنوی پولوتزین و الیسون«Palutzian-Elison »بود. سلامت معنوی به چهار سطح پایین)40-20)، متوسط رو به پایین(70-41)، متوسط رو به بالا(99-71) و بالا(120-100) تقسیم بندی شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    14درصد کل نمونه های پژوهش دارای سلامت معنوی نمره متوسط رو به پایین(70-41)، 60 درصد نمره متوسط رو به بالا(99-71) و 26 درصد نمره بالا(120-100) بودند. بین سن با سلامت وجودی همبستگی آماری معناداری مشاهده شد(05/ 0P<) ولی با دیگر متغیرهای جمعیت شناختی مشاهده نشد(05/ 0P>). ضریب همبستگی بین سلامت مذهبی و سلامت وجودی 84% بود که نشان می دهد هر چه نمره ی سلامت مذهبی بالاتر باشد، نمره ی سلامت وجودی هم بالاتر است.
    نتیجه گیری
    به طور کلی نمره ی سلامت معنوی دختران بیشتر از پسران بوده است. اگر دیدگاه دانشجویان در مورد معنویت در طی دوره چهار ساله تحصیلی تقویت و ارتقا یابد دفعات بیشتری را به مبادرت و ارائه مراقبت معنوی از بیمار می پردازند.
    کلیدواژگان: سلامت معنوی، دانشجویان پرستاری
  • مسعود اسدی *، بهروز براتی مقدم، مهسا نقوی صفحه 33
    سابقه و هدف
    سبک زندگی اسلامی، با تمام زندگی افراد و ابعاد آن مرتبط است. شادکامی نیز از مهم ترین نیازهای روانی بشر است که تاثیر عمده ای بر شکل گیری شخصیت و سلامت روان دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد سبک زندگی اسلامی و شادکامی در بین دانشجویان انجام شد.
    مواد و روش ها
    روش پژوهش همبستگی بود و جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل دادند. گروه نمونه این پژوهش 225 نفر دانشجو (114 دختر، 111 پسر) بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه سبک زندگی کاویانی (1391) و پرسشنامه شادکامی آکسفورد بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ورگرسیون گام به گام استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که بین بین شادکامی و متغیرهای روشنفکری منفی، دنیاخواهی، گنهکاری، نوع دوستی، لذت خواهی و کم همتی همبستگی منفی و معنادار وجود دارد و بین شادکامی و متغیرهای ویژگی های درونی، عبادی و اجتماعی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و ابعاد زندگی عبادی، گنهکاری و ویژگی های درونی در سه گام توانستند حدود 23 درصد از واریانس شادکامی را تبیین کنند.
    نتیجه گیری
    از این نتایج می توان برای استفاده در برنامه های آموزشی، پیش گیرانه و رشدی در دانشگاه ها و مراکز مشاوره جهت غنی سازی سبک زندگی اسلامی و شادکامی دانشجویان بهره برد.
    کلیدواژگان: سبک زندگی اسلامی، شادکامی، دانشجویان
  • عبدالله درگاهی * صفحه 39
    اسلام به حکم اینکه دینی جامع و مبتنی برفطرت انسانی است ازهیچ دستوری درجهت تکامل جسم و روح انسان فروگذارنکرده است، آموزش بهداشت نیز یکی از راهکارهای ارتقاء سلامتی درسطح جامعه است. هدف از انجام این مطالعه ارائه روش ها و شیوه های آموزشی با بهره گیری از آموزه ها و تعالیم اسلامی جهت ارتقاء سلامت بود.
    روش کار
    این پژوهش نوعی مطالعه توصیفی-استنادی است که با بررسی منابع متعبر اسلامی سیره و آموزه های پیامبر و امامان در مورد سلامت و تندرستی استخراج شده است .
    بحث و نتیجه گیری
    آموزش و تعلیم بون تربیت هیچ گونه سودی نخواهد داشت، و در حقیقت تربیت در مرحله قبل از آموزش و تعلیم قرار دارد. با بررسی متون کتب اسلامی مشخص گردید که مهمترین شیوه های آموزشی عبارت بودند از: شیوه فرض مخالف، آموزش با استفاده از عمل، معرفی الگوی خوب و بد، دعوت به مشترکات، تداعی معانی، روش مقایسه کردن، تحریک افکار (سوال کردن و ذکر پدیده های طبیعی)، تشبیه و تمثیل، تلقین، تشویق و تنبیه، بکارگیری هنر در آموزش، استفاده از بیان سرگذشت ها در آموزش،القاء غیر مستقیم، برهان و مناظره که بابهره گیری از این روش ها میتوان سلامتی را در سطح جامعه ارتقاء بخشید.
    کلیدواژگان: اسلام، آموزش بهداشت، ارتقاء سلامت
  • خانم افسانه شهبازی راد *، خدامراد مومنی، فضل الله میردریکوند صفحه 40
    سابقه و هدف
    کیفیت زندگی امروزه یکی از پدیده های مهم سلامتی به شمار می آید که شناسایی عوامل دخیل در آن می تواند به افزایش و بهبود کیفیت زندگی کمک کند، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سلامت معنوی در تبیین کیفیت زندگی دانشجویان انجام شد.
    مواد و روش ها
    طرح پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی است، جامعه ی آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 94-1393 بود. حجم نمونه برآورد شده 100 نفر بود که به صورت نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل مقیاس سلامت معنوی و پرسشنامه کیفیت زندگی(36 SF-) و همچنین برگه ی اطلاعات جمعیت شناختی دانشجویان بود. برای تحلیل داده های حاصله، علاوه بر آمار توصیفی از روش های آمار استنباطی مثل ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، آزمون تی مستقل نیز استفاده شد. نرم افزار مورد استفاده SPSS نسخه 19 بود.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که بین سلامت معنوی و کیفیت زندگی در دانشجویان رابطه مثبت معناداری مشاهده شد(244/0r=). بین کیفیت زندگی با ابعاد سلامت معنوی، یعنی بعد وجودی(199/0 r=) و بعد مذهبی(225/ 0 r=) رابطه معناداری وجود داشت و سلامت معنوی توانست 15.3% واریانس کیفیت زندگی را در بین دانشجویان پیش بینی کند(001/0P<). بین دو گروه از دانشجویان دختر و پسر در متغیرهای کیفیت زندگی و سلامت معنوی تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که بیشتر دانشجویان در طبقه ی متوسط سلامت معنوی قرار داشتند.
    نتیجه گیری
    با توجه به رابطه بین متغیرهای پژوهش، بهتر است با تدارک بسته ها و آموزش هایی در قالب کلاس و کارگاه آموزشی، برای افزایش سلامت معنوی در جهت بالا بردن میزان کیفیت زندگی دانشجویان، برنامه ریزی مناسب توسط مسئولین دانشگاه ها انجام شود.
    کلیدواژگان: کیفیت زندگی، سلامت معنوی، دانشجویان
  • رحمت الله مرزبند *، مصطفی معلمی، مرتضی دارابی نیا صفحه 51
    ایمنی غذایی اصطلاحی است که انسان ها در یافت واحدی از آن ندارند. یکی از عوامل برجسته و اثر گذار در شکل دهی مفهوم ایمنی غذایی، اموزه های دینی است . هدف از این مطالعه شناسایی مفهوم ایمنی غذا در متون اسلامی می باشد.. یافته ها نشان می دهد که نگرش به غذا به عنوان آیه ای در شناخت خدا ، باورمندی به رازقیت الهی، برخورداری از نیت الهی در مصرف، ادای حقوق نیازمندان به هنگام مصرف، تمیز نگداشتن غذا، استفاده از غذاهای متنوع، التزام به غذای حلال و پرهیز از غذای حرام از مهمترین راهبردهای نگرشی و رفتاری ایمنی بخش غذایی با نگاه اسلامی می باشد. همچنین دستیابی به ایمنی غذا در آموزه اسلامی مبتنی بر پیشایندهای از قبیل پذیرش آموزه های دینی بعنوان منبع الهام ایمنی تغذیه ونیز اصالت دادن به سلامت روح در ایمنی تغذیه می باشد. علاوه بر این از مهمترین نتایج راهبردهای نگرشی و رفتاری ایمنی غذایی کرامت جسمی و روحی شمرده می شود.
    کلیدواژگان: غذا، متون اسلامی، ایمنی غذا، غذای طیب، غذای حلال