فهرست مطالب

پژوهشنامه ادبیات داستانی - سال چهارم شماره 1 (بهار 1395)

پژوهشنامه ادبیات داستانی
سال چهارم شماره 1 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/21
  • تعداد عناوین: 6
|
  • آسیب شناسی پژوهش های انجام شده در ادب داستانی فارسی بر مبنای الگوی ولادیمیر پراپ
    سید مظهر ابراهیمی صفحات 1-16
    در دو دهه اخیر توجه به نظریه های ادبی و انطباق آن ها با متون ادب پارسی، شتاب بیشتری به خود گرفته است. یکی از این نظریات، نظریه ریخت شناسی ولادیمیر پراپ (1895-1970) است که تاکنون پایان نامه ها و مقالات علمی - پژوهشی زیادی بر اساس آن نوشته شده است. این مقاله، به بررسی بیست و یک مقاله علمی - پژوهشی چاپ شده در فاصله سال های 1389 تا 1393، به عنوان پر بسامدترین سال های به کارگیری الگوی ولادیمیر پراپ در ایران، می پردازد. نتیجه بررسی ها نشان می دهد از مجموع این مقالات، تنها پنج مقاله در انطباق الگوی پراپ با متون ادب داستانی پارسی درست عمل کرده اند و در مابقی آن ها ناهمخوانی هایی با این الگو دیده می شود که نتایج به دست آمده را کم و بیش تحت تاثیر قرار داده است. این ناهمخوانی ها شامل مواردی چون در نظر گرفتن وضعیت آغازین به عنوان خویشکاری، اشتباه در تعیین خویشکاری ها، عدم توجه به ترکیب حرکت ها و اشتباه در تعیین حرکت های این متون است.
    کلیدواژگان: ریخت شناسی، ادب داستانی فارسی، ولادیمیر پراپ، وضعیت آغازین، خویشکاری، حرکت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازتاب شرایط اجتماعی زنان افغانستان در رمان هزار خورشید باشکوه (بر اساس رویکرد ادبیات تطبیقی و مطالعات میان رشته ای)
    تورج زینی وند*، سیده کلثوم مرتضایی صفحات 17-34
    ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍مطالعات میان رشته ای از قلمروهای نوین ادبیات تطبیقی است. این قلمرو، فصل تازه ای از پیوند ادبیات با دیگر دانش های بشری، از جمله جامعه شناسی گشوده است. در این پژوهش، ادبیات داستانی به عنوان یک کل و مکمل در نظر گرفته شده است که با دانش جامعه شناسی، پیوندی ناگسستنی و دو سویه دارد. یافته های این پژوهش، نشان می دهد که رمان هزار خورشید باشکوه اثر «خالد حسینی»، تصویر و بازتابی از مسائل و مشکلات زنان جامعه افغانستان و دربردارنده واقعیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اتفاق افتاده در یک دوره زمانی از تاریخ این کشور، در قالب داستان است. در این پژوهش توصیفی – تحلیلی، درمی یابم که نویسنده به صورت غیر مستقیم دغدغه های اجتماعی خویش را بیان می کند و مرکزیت این امر، حول محور وضعیت نابسامان زن در جامعه قرار دارد. او شنیدن صدای زن و تلاش برای کم رنگ کردن تبعیض جنسیتی و همچنین دست یابی به دانش و آگاهی و پرهیز از تعصب کور و خشک اندیشی و اهتمام به امور دینی را لازمه پیشرفت های فرهنگی و اجتماعی زنان در جامعه می داند.
    کلیدواژگان: زن، افغانستان، هزار خورشید باشکوه، مطالعات میان رشته ای، جامعه شناختی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • زاویه دید در داستان های «شرق بنفشه» و «شام سرو و آتش» شهریار مندنی پور
    شیرزاد طایفی*، مهدیه حیدری زاده کراتی صفحات 35-52
    استفاده از شگردها یا تکنیک های روایت، نقش مهمی در تاثیربخشی داستان و اثر هنری ایفا می کند؛ از این روست که داستان نویسان مدرن درصدد ایجاد خلاقیت در داستان نویسی و به ویژه روایت و شگردهای آن هستند. نویسنده نوگرا علاوه بر ایجاد ارتباط و القای افکار و اندیشه های خود به مخاطب، او را درگیر و دار روایت پردازی، توصیفات، فضاها و تکنیک های نو قرار می دهد تا خواننده خود به کشف آن دست یابد و زیبایی های ادبی اثر را درک کند. از جمله این نویسندگان، شهریار مندنی پور، نویسنده خلاق و پرکار معاصر است. او در آثارش به عنصر زاویه دید و چگونگی روایت توجه ویژه ای دارد. شگردهای روایتگری وی، ارتباط ساختاری و هماهنگی بین آن ها موجب شکل گیری شکل خاص داستان نویسی وی می شود؛ شکلی که به دنبال چگونگی و نحوه روایت، حاصل می شود و بر لذت زیباشناختانه اثر ادبی می افزاید. در پژوهش پیش رو با بهره گیری از روش استقرایی مبتنی بر توصیف و تحلیل و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای دو داستان «شرق بنفشه» و «شام سرو و آتش» از مجموعه داستان «شرق بنفشه» انتخاب بررسی شده است. یافته ها نشان می دهند که؛ راوی از شیوه جریان سیال ذهن بهره می برد؛ زیرا عنصر زمان سیر خطی ندارد و با پرش های سیال وار ذهن، نوعی شکاف و تداخل در نظم زمانی را به وجود می آورد. حوادث از ناخودآگاه ذهن شخصیت ها با پیچیدگی ها و درهم ریختگی های پیش از گفتار همراه است. علاوه براین انتخاب دقیق زاویه دید با محتوای داستان هماهنگی تام دارد. تاکید بر تغییر زاویه دید و بهره گیری از چند شیوه روایت، نشان دیدگاهی همه جانبه نگر است. همچنین بهره گیری از عنصر زمان یا زمان گریزی ها و مکان گریزی های راوی با نثری موزون، از ویژگی های داستان نویسی اوست.
    کلیدواژگان: ادبیات داستانی، نثر معاصر، مندنی پور، شگردهای روایت، مجموعه داستان شرق بنفشه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی مولفه زمانی «نظم»، «تداوم» و «بسامد» در فریدون پسر فرانک
    ذوالفقار علامی*، فائزه محمدی شکیبا صفحات 53-69
    امروزه روایت شناسی، با توجه به تنوع، ابعاد و پویایی خاصی که دارد، به عنوان نظریه و روشی علمی در مطالعه و بررسی فنون و ساختارهای روایی آثار ادبی، بیش از پیش مورد توجه و استفاده منتقدان و پژوهشگران ادبی قرار گرفته است. در این جستار مولفه زمان از دیدگاه روایت شناسی، به عنوان شاخه ای در نقد ادبی، با تکیه بر نظریه ژرار ژنت و از منظر نظم، تداوم و تکرار، در داستان فریدون پسر فرانک نوشته علیرضا محمودی ایرانمهر که برداشتی از داستان فریدون و پسرانش در شاهنامه فردوسی است، مورد واکاوی قرار گرفته است؛ به این دلیل که از میان ساخت مایه های روایی، عنصر زمان روایت در این رمان، مولفه ای قابل توجه است؛ از این رو، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، زمان روایی در سطح داستانی رمان فریدون پسر فرانک را مورد بررسی قرار داده است تا نقش زمان در شکل گیری روایت داستان و ارتباط میان متن و خواننده را روشن نماید. بررسی رمان مذکور نشان می دهد که روند روایت در این رمان مبتنی بر شیوه شکست زمان و رفت و برگشت های نامنسجم است و شکل روایت در آن، سیری مدور دارد و پایان داستان با آغازش ارتباطی مستقیم پیداکرده است.
    کلیدواژگان: روایت شناسی، ژرار ژنت، نظم، تداوم، بسامد، فریدون پسر فرانک
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل ساختار روایی رمان سلوک بر اساس نظریه ژنت
    محمد مجوزی، لیلا سوری* صفحات 71-99
    استفاده موثر از فنون روایی منجر به خلق آثاری موفق در حوزه ادبیات داستانی شده است. محمود دولت آبادی نویسنده ای برجسته در این حوزه و داستان سلوک وی، جزو آثار جریان سیال ذهن است. این پژوهش، به شیوه توصیفی - تحلیلی، در پی شناسایی تاثیر به کارگیری فنون روایی بر داستان سلوک است؛ به همین منظور، بعد از معرفی نظریه ژنت و شرح نظریه روایت وی در سه سطح «زمان دستوری: نظم و ترتیب، تداوم، بسامد»، «وجه: فاصله و کانونی شدگی)»، «صدا یا لحن»، داستان سلوک در این ساختار تحلیل شده است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که داستان سلوک به شیوه زمان پریشی به کلی از جریان خطی رخدادها فاصله گرفته و همه رخدادهای داستان با شتاب یکسان نقل نشده اند، راوی نیز از زوایای دید متفاوت ادراکی، روان شناختی و ایدئولوژیکی به مشاهده کانونی گرهای داستان نشسته و این خود از عواملی است که بر جذابیت داستان سلوک افزوده است. کاربرد گفت وگوهای طولانی نیز سبب چندصدا شدن متن داستان شده است.
    کلیدواژگان: محمود دولت آبادی، سلوک، روایت شناسی، نظریه ژرار ژنت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازتاب رمانتیسم اجتماعی در داستان به کی سلام کنم؟
    نجمه نظری*، سعید عبادی جمیل صفحات 97-112
    مکتب رمانتیسم دارای ویژگی هایی چون بیان آزادانه احساسات و عواطف، درون گرایی، توجه به عشق، غم گرایی، نارضایتی از محیط و زمان موجود و گریز به فضاها و زمان های دیگر است. در داستان کوتاه «به کی سلام کنم؟» از سیمین دانشور، ویژگی های مذکور را می توان دید. در این داستان، شیوه روایت، پیرنگ، زبان و لحن، نمادها و توصیف زمان و مکان در خدمت درون مایه غنایی اثر قرار گرفته است. در این داستان همچنین بیان احساسات و عواطف شخصیت اصلی، در کنار برخی مسائل اجتماعی و فرهنگی عصر، مانند انتقاد به رواج خرافات، مظلومیت زن، بیگانگی انسان ها با یکدیگر، اختلاف طبقاتی و... دیده می شود؛ از این رو می توان نشانه هایی از رمانتیسم اجتماعی را نیز که مقدمه ای بر ادبیات رئالیستی است، در این اثر دید.
    کلیدواژگان: رمانتیسم اجتماعی، سیمین دانشور، به کی سلام کنم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Study of Damages in Persian Tales due to Vladmir Propp's Model
    Mazhar Ebrahimi* Pages 1-16
    It is hastily aligning to the study of literary theories and comparing them with Persian literature. One of these theories is Vladmir Propp's morphology theory (1970-1895) by which many theses and the scientific studies have been compsed.The study tries to examine twenty one scientific essays which have been published since 1389 to 1393 as the most frequent years of applying Vladmir Propp's model in Iran.The results show that there are only five essays have adapted Vladmir Propp's model from all of essays and the left essays were not adapted with it,which has influenced on the received results.Such inconvenience include the cases initiation, such as self-managing, the fault of assigning self-managling, dont considering the combined movements and the faults of assigning movements in the texts.
    Keywords: Morphology, Perian Literary Tales, Vladmir Propp, Initiation, Self, managing, Movement
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Reflection of Afghanian Women's Social Conditions in The Novel Entitled, A thousand splendid Suns by Khaled Hosseyni (Comparative Literature and Interdisciplinary Studies)
    Toraj Zinivand* Pages 17-34
    Interdisciplinary studies are the new areas of comparative literature. This field opened a new chapter of literature connections to other human sciences, such as sociology. In this study, literary fiction, considered as a whole and supplements that had an inseparable and reciprocal connections to the sociology. The findings show that the novel entitled A thousand splendid suns by "Khaled Hosseini" is an image and reflection of the Afghan society problems including political realities, social and cultural realities, happened in a period of history in a story format. In this cross-sectional study we find out the author indirectly express their social concerns and centered on the unorganized situation of women in the society. He believes that it is necessary to hear the female voice, to try to decrease gender discrimination and knowledge in the social and cultural developments of community.
    Keywords: Woman, Afghanistan, A thousand splendid suns, Comparative Literature, Interdisciplinary Studies, Sociology
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Point of View in in " Sharge Banafsheh" and " Shame Sarv Va Atash" written by Shahriar Mandanipour
    Shirzad Tayefi* Mahdiye Heydarzade Pages 35-52
    Using techniques of narration plays an important role in the efficacy of narration and literature; hence, the modern writers try to develop creativity in narration scene, especially in narration and its techniques. By developing relationship and inducing his/her ideas to the contact, involves he/she in narration, descriptions, spaces and new techniques in narration in order to that the contact, modern writer detects the beauties with his/her mental probe. In the following study, by using inductive method base on description and analysis and according to library and documental studies, and two narrations Sharge Banafsheh and Shame Sarv Va Atash from tails Sharge Banafsheh written by Shahriar Mandanipour, the creative writer has analyzed contemporaneous from the aspects of ways and techniques of narration including stream of consciousness, change of point view, description and spacing, intra textual relationship, nature of poetic, condition of narration time, and lingual and tone properties. We concluded that the writer pays good attention to point of view and how the narration. His techniques of narration, structural relations and harmony between them lead to forming the special schema and form of his narration; schema and form that is achieved by how the narration and the way of it, and it has enhanced the art gratification.
    Keywords: Shahriar Mandanipour, Fiction Literature, Narrative Techniques, Sharghe Banafsheh, Shame Sarvva Atash
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Survey of the Order, Continuity and Frequency as Time Elements in The Novel of Fereidon The Son of Faranak (Due to The Theory of Gerard Genette)
    Zolfaghar Alami*, Faeze Mohamadi Pages 53-69
    Nowdays, regarding the variety, aspects and movements, as a scientific method of study, the study of structural methods of narration of literarily works have been considered very much by literary intellectuals and researchers. Here the time elements of morphology, have been considered as a branch of literary criticism, according to the Gerard Genette’s theory and in the view of order, continuity and frequency in the story of Fereidon, the son of Faranak by Alireza Iranmehr has been studied, the story that has been originated of the story of Fereidon and his sons in the Ferdowsi’s Shahname. It is why the time element of narration of novel has been considered among, so by using descriptive-analytic method, the essay tries to reveal the role of time in the generation of story’s narration and relation between text and reader. The survey of above novel shows that the narration in this novel is based upon the style of breaking of time and non-coherent crossings and that its form of narration is circular and it finally shows that the end of story is directly related to its beginning.
    Keywords: Narratology, Gerard Genette, Order, Continuity, Frequency, Fereidoon the Son of Faranak
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Analysis of Narration Structure of the Novel Entitled Soluk Due to Genette's Theories
    Leila Souri *, Mohammad Mojavezi Pages 71-99
    The affective application of narrative techniques leads to create the successful works in the literary fiction. Mahmood Dovlat Abadi is well known author in the field of Soluk story which has been considered by stream of consciousness techniques. This study is descriptive-analytical, in order to recognize the effects of narrative techniques in Soluk story, therefore, after introducing Genette's theories, explaining them in three levels of grammatical time, order, continuity, frequency, aspect: distance, centrality, tone, to analyze Soluk story. The results of story show that Soluk story is based upon avoiding time, as a linear movement goes far from the events, besides the events have not narrated by same speed. The narrator also takes the different point of views, psychology, ideology, in order to see the centrality of story, it makes the story more interesting, and furthermore, the use of long conversation makes the story heteroglossia.
    Keywords: Mahmud Dovlat Abadi, Soluk, Narratology, Genette's Theories
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Reflection of Social Romanticism in The Story of Who Ever Do I Hello?
    Najme Nazari *, Saeid Ebadijamil Pages 97-112
    Romanticism school contains some features such as free expression of emotions and feelings, introverting, love consideration, sorrowing, dissatisfaction of time and environment escaping to the other times and atmospheres. It is in the short story of Simin Daneshvar, whoever do I hello that you can see the foresaid features. It is in this story that the method of narration, plot, language, symbols and expression of time and place serve as a lyric theme. You can see expression of emotions and feelings of main characters beside some contemporary cultural and social problems criticism to criticize the distribution of superstitions, women submissiveness, alienation of human with each other, class differences and etc.in this story. Hence, you can see some symbols of social Romanticism which is introduction Realism literature.
    Keywords: Social Romanticism_Simin Daneshvar_Who Ever do I Hello
    Abstract View Paper Original: Persian