مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
سال هفدهم شماره 6 (پیاپی 82، 1394)

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شایع ترین اختلال غدد درون ریز در زنان می باشد. این سندرم با علایم افزایش هورمون های آندروژنی، عدم تخمک گذاری، ناباروری و چاقی مشخص می گردد. مهم ترین نشانه برای وجود تخمدان پلی سیستیک، افزایش آندروژن های خونی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره هیدروالکلی ریشه شیرین بیان بر عوارض هایپرآندروژنیسم ایجاد شده توسط تخمدان پلی کیستیک تجربی بر توان باروری موش های سوری ماده می باشد.
در این بررسی، 84 قطعه موش سوری به 6 گروه تقسیم شدند: گروه های کنترل، هایپرآندروژن، تیمار 1 mg/kg)150 (، تیمار 2 mg/kg)300 (، تیمار 3 mg/kg)450 ( و تجویز شیرین بیان تنها با دوز mg/kg450 صورت گرفت. گروه های هایپرآندروژن و تیمار 21 روز متوالی لتروزول با دوز mg/kg 2 لتروزول از طریق خوراکی دریافت کردند. گروه های تیماری دو ساعت بعد عصاره شیرین بیان با دوزهای یاد شده از طریق خوراکی دریافت کردند. بعد از پایان دوره درمان از هر گروه 10 قطعه موش به طور تصادفی برای انجام فرایند لقاح داخل آزمایشگاهی انتخاب شدند. در روند لقاح داخل آزمایشگاهی درصد اووسیت ها، میزان لقاح و رویان و بلاستوسیست و توقف آن ها بین گروه های مختلف مقایسه شد.
مقایسه نتایج در گروه های مختلف نشان داد که در گروه هایپرآندروژن عوامل باروری موش ها به شدت افت کرده و عصاره شیرین بیان توانسته اثرات محافظتی نسبی داشته باشد. این اثرات در گروه تیمار 2 بیشتر بود.
نهایتا می توان نتیجه گرفت که اثرات سوء استفاده از لتروزول، پتانسیل کاهش توان باروری در جنس ماده را داشته و استفاده از عصاره هیدروالکلی شیرین بیان با دوز مناسب، بعنوان یک آنتی اکسیدانت تا حدودی می تواند اثرات سوء هایپرآندروژنیسم ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک بر توان باروری موش ماده را بهبود بخشد.

عفونت ادراری یکی از شایع ترین علل مراجعات سرپایی بیماران به مراکز پزشکی است که گاها به دلیل وخامت حال عمومی و یا وجود یک زمینه ناتوان کننده در شخص، نیاز به بستری احساس می شود. در حال حاضر جهت جلوگیری از عود مکرر سیستیت چند روش وجود دارد که شایعترین آن استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی طولانی مدت می باشد. درمان آنتی بیوتیک طولانی مدت منجر به ایجاد مقاومت میکروبی و رشد سوش های مقاوم خواهد شد.
هدف این مطالعه تعیین مقایسه ای اثر قرص زغال اخته و قرص نیتروفورانتویین و پلاسبو بر پیشگیری از عود عفونت ادراری راجعه در زنان 15-45 ساله مراجعه کننده به کلینیک بیمارستان کاشانی شهرکرد بود.
این مطالعه یک کارآزمایی بالینی بود که برروی 3 گروه 21 نفره از زنان 15-45 ساله مراجعه کننده به کلینیک بیمارستان کاشانی شهرکرد که دچار سیستیت مکرر شده بودند انجام گرفت. افرادی که اختلال آناتومیک دستگاه ادراری تناسلی (سنگ ، یورتروسل و هیدرونفروز) واختلال فانکشنال دستگاه ادراری تناسلی (مثانه نوروژنیک) دارند و همچنین افرادی که دچار مقاومت باکتریایی شده اند از مطالعه مذکور خارج میشوند. بیماران به صورت کاملا تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. قبل از ورود افراد به مطالعه بیماران از نظر مشکلات فانکشنال و آناتومیک تحت معاینه بالینی و در صورت لزوم سونوگرافی قرار گرفتند. پس از درمان عفونت ادراری فعلی وکسب بهبود بالینی، به گروه اول قرص زغال اخته 500 میلی گرم شبانه به مدت 6 ماه و به گروه دوم قرص نیتروفورانتوئین با دوز پروفیلاکسی به صورت 100 میلی گرم شبانه به مدت 6 ماه و به گروه سوم پلاسبو داده شد. این بیماران طی شش ماه مورد بررسی و پیگیری قرار گرفتند. هر دو ماه یکبار بیمار مورد معاینه بالینی، آنالیز و کشت ادرار و ارزیابی از نظر علائم بالینی سیستیت قرار گرفتند. به بیماران توصیه شد در صورت بروز علائم عفونت در هر زمان ،جهت کشت ادرار مجدد (علاوه بر کشت های ذکر شده) مراجعه کنند.
در مطالعه انجام شده تفاوت معنا داری بین سه گروه مورد مطالعه از نظر عود عفونت ادراری راجعه وجود نداشت (005/0 P>)، گرچه اختلافاتی وجود داشت. کشت ادرار مثبت در طی 6 ماه در گروه نیتروفورانتوئین 9.6 درصد و در گروه زغال اخته 19 درصد و در گروه پلاسبو 33.4 درصد بود. از نظر سوزش ادراری در طی 6 ماه بررسی و نوبت دوم تفاوت معنا داری بین گروه پلاسبو و زغال اخته وجود داشت (004/ P = ) سوزش ادرار در طی 6 ماه در گروه زغال اخته 14.2 درصد و درگروه پلاسبو 56.2 درصد بود.
با توجه به نتایج، مصرف قرص زغال اخته با دوز 500 میلی گرم در روز می تواند باعث کاهش سوزش ادرار در بیماران مبتلا به عفونت ادراری راجعه شود.

هیپرگلیسمی دیابتی باعث قندی شدن پروتئین های بدن و به نوبه خود موجب تغییر در ساختمان و عملکرد آن ها می گردد. برخی از عوارض بیماری دیابت از جمله نفروپاتی و رتینوپاتی به دلیل واکنش قندی شدن غیر آنزیمی پروتئین ها است. یکی از راه های درمانی برای مهار این واکنش، شکستن پیوند قند-پروتئین با استفاده از ترکیبات موجود در گیاهان دارویی می باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر عصاره هیدروالکلی موسیر ایرانی (Allium hirtifolium) بر مهار واکنش قند دار شدن آلبومین و توانایی شکستن پیوند آلبومین و گلوکز انجام شده است.
در این مطالعه آزمایشگاهی تاثیر غلظت های 1/0، 2/0، 5/0، 1 گرم بر دسی لیتر از عصاره موسیر ایرانی در دو حالت مختلف:الف) مهار واکنش قندی شدن آلبومین ب) تاثیر آن بر شکستن پیوند آلبومین و گلوکز در زمان های 72،48،24 و 144 ساعت بررسی گردید. میزان قندی شدن با روش تیوباربیتوریک اسید سنجیده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و سپس آزمون توکی استفاده گردید. 05/0P < نمایان گر اختلاف معنی دار بود.
عصاره هیدروالکلی موسیر ایرانی در غلظت های 1/0 و 2/0 باعث مهار واکنش قندی شدن آلبومین شد. به عبارت دیگر تمامی غلظت های مورد استفاده، پیوند آلبومین و گلوکز را شکستند که بیش ترین تاثیر، در زمان های 72 و 144 ساعت پس ازتیمار با عصاره موسیر در غلظت 5/0 گرم بر دسی لیتر مشاهده شد .میزان شکستن پیوند، ارتباط مستقیم با زمان تیمار داشت.
نتایج نشان داد که موسیر ایرانی مانع از قندی شدن آلبومین شده و پیوند بین آلبومین و گلوکز را می شکند.بنابراین پیشنهاد می شود که تحقیقات بالینی بیشتر جهت ارزیابی اثر موسیر ایرانی بر کاهش قندی شدن آلبومین انجام شود.

هدف از این مطالعه یافتن ترکیبات گیاهی جدید و مطالعه اثرات ضد میکروبی عصاره مرزه، چای کوهی و پونه بر روی باکتری های استافیلوکوک آرئوس مقام و حساس به متی سیلین می باشد.
در این مطالعه ی توصیفی تحلیلی، میزان MIC (حداقل غلضت مهارکنندگی رشد) و MBC (حداقل غلظت کشندگی) به روش رقیق سازی در میکروپلیت 96 خانه و روش Broth Micro dilution تعیین گردید. میزان ترکیبات فنولی، فلاونوئید و فلاونول در عصاره های گیاهی اندازه گیری شد و در پایان مقدار ترکیبات فوق بر اساس mgr/ml گزارش گردید.
کمترین میزان MICمربوط به عصاره مرزه می باشد که برای هر دو سویه استاندارد mgr/ml5 است. عصاره چای با MIC معادل mgr/ml20 بالاترین میزان MIC را در مقابل استافیوکوک آرئوس حساس به متی سیلین و به همراه عصاره پونه با MIC معادل mgr/ml10 بالاترین میزان MIC را در مقابل استافیلوکوک آرئوس مقاوم به متی سیلین دارد. کمترین میزان MBC نیز مربوط به عصاره مرزه می باشد که برای استافیلوکوک آرئوس حساس و مقاوم به متی سیلین mgr/ml5 می باشد. بیشترین میزان MBC در مقابل استافیلوکوک آرئوس مقاوم به متی سیلین مربوط به عصاره پونه می باشد. عصاره گیاه مرزه بالاترین میزان ترکیبات فنول، فلاونوئید و فلاونول (mgr/ml37/169، 82/25، 98/14) را دارد و مقدار ترکیبات فنولی این عصاره نسبت به دیگر عصاره ها بالاتر است.
عصاره مرزه تاثیر زیادی در جلوگیری از رشد استافیلوکوک آرئوس مقاوم و حساس به متی سیلین دارد که ناشی از بالا بودن میزان ترکیبات فنولی این عصاره می باشد.

با افزایش مقاومتهای ناشی از استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیکهای سنتتیک شیمیایی، یافتن داروهای جایگزین که هم دارای خواص آنتی باکتریال بوده و هم کمترین عوارض جانبی را برای انسان به همراه داشته باشند ضروری به نظر می رسد. در مطالعات زیادی گیاهان دارویی دارای خواص ضد میکروبی مورد توجه قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه مروری بر خواص آنتی باکتریال برخی از گیاهان دارویی ایرانی می باشد.
در این مطالعه مروری با جستجوی واژگان کلیدی گیاهان دارویی ایران (Medicinal Plants)، خواص آنتی باکتریال گیاهان دارویی ایران (Antibacterial Effect of Medicinal Plants)، خواص ضد میکروبی گیاهان دارویی ایران Antimicrobial Effect of Medicinal Plants) ( در مقالات علمی منتشر شده در بانک های اطلاعاتی Iran medx،Magiran،Google scholar، Ebsco،Pubmed،Science direct،SID مطالب مورد نیاز به دست آمده است.
بسیاری از گیاهان دارویی شامل آویشن شیرازی،گزنه،زعفران،افسنطین،نعناء،اکالیپتوس،گل گاوزبان،گل میمونی بیابانی،زیره سبز،رزماری،موسیر، میوه بلوط،سیر، سگ دندان خاردار، برگ گردوی ایرانی و مریم گلی دارای خواص آنتی باکتریال خوبی بر ضد انواع باکتری های پاتوژن می باشند.
بوسیله خواص ضد میکروبی گیاهان دارویی مورد بررسی، علاوه بر کمک در برگشت حساسیت آنتی بیوتیکها در باکتری های پاتوژن به عنوان نگهدارنده های طبیعی در انواع غذاهای آماده می توان بهره گرفت که از بین گیاهان دارویی بررسی شده آویشن شیرازی و سیر بر روی طیف وسیعی از باکتری های گرم مثبت و منفی اثرات آنتی باکتریال دارند.

اسطوخدوس و بهارنارنج دارای ترکیبات فلاونوئیدی بوده ودر طب سنتی ایران به عنوان آرام بخش استفاده می شوند. این مطالعه به منظور تعیین و مقایسه اثرات ضد افسردگی اسانس اسطوخدوس و بهارنارنج بر موش های سوری بود.
در این مطالعه تجربی 54 سر موش سوری به 9 گروه 6 تایی تقسیم شدند. گروه یک: گروه کنترل دریافت کننده نرمال سالین، گروه دوم ،سوم، چهارم و پنجم بترتیب اسانس اسطوخودوس با دوزهای 25، 50، 75 و 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و گروه های ششم، هفتم و هشتم اسانس بهارنارنج با دوزهای 25، 50 و 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و گروه نهم ایمی پرامین با دوز 15 میلی گرم بازای هر کیلوگرم بصورت داخل صفاقی دریافت کردند. در همه گروه ها آزمون شنای اجباری انجام وزمان بی حرکتی توسط نرم افزار SPSS و آزمون آماری ANOVA و دانکن آنالیز شدند.
اسطوخودوس با دوز 25 میلی گرم بازای هر کیلوگرم وزن بدن مدت زمان بی حرکتی را نسبت به گروه کنترل کاهش داد (05/P <) اما با دوز 100 میلی گرم بازای هر کیلوگرم وزن بدن مدت زمان بی حرکتی را نسبت به گروه کنترل افزایش داد(01/P <) . همچنین بهارنارنج با دوز 25، 50 و 100 میلی گرم بازای هر کیلوگرم وزن بدن مدت زمان بی حرکتی را نسبت به گروه کنترل تغییر نداد (05/P >).
گیاه اسطوخدوس و بهارنارنج دارای اثرات ضد افسردگی هستند و ممکن است با خاصیت آنتی اکسیدانی در ارتباط باشد.

پوسیدگی دندان یکی از بیماری های شایع دندان است که باکتری استرپتوکوک موتانس مهمترین عامل پوسیدگی دندان است. با توجه به افزایش روز افزون مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها و عوارض آن ها و استفاده گیاه مریم نخودی به عنوان یک ماده باکتری کش در طب سنتی این پژوهش با هدف تعیین اثر ضد میکروبی عصاره هیدروالکلی گیاه مریم نخودی (Teucrium chamaedrys) بر باکتری استرپتوکوک موتانس در شرایط آزمایشگاهی انجام شد.
در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی، ابتدا عصاره ی گیاه مریم نخودی به روش ماسراسیون گرفته شد، سپس سوش استاندارد باکتری استرپتوکوکوس موتانس با PTCC 1683 و 35668 ATCC از سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران به صورت لیوفیلیزه تهیه و جهت بررسی اثر مریم نخودی بر رشد باکتری استرپتوکوکوس موتانس استفاده شد. سپس به روش broth micro dilution اثر آنتی باکتریال عصاره هیدروالکلی گیاه مریم نخودی روی باکتری استرپتوکوکوس موتانس بررسی شد و حداقل غلظت مهار کنندگی و حداقل غلظت کشندگی به دست آمد.
نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد MIC عصاره هیدروالکلی گیاه مریم نخودی بر روی باکتری استرپتوکوکوس موتانس با روش براث میکرودایلوشن، 128 میکروگرم بر میلی لیتر و MBC مورد نظر نیز 256 میکروگرم بر میلی لیتر به دست آمد.
با توجه به مطالعه حاضر می توان نتیجه گرفت که گیاه مریم نخودی تاثیر کمی بر باکتری استرپتوکوکوس موتانس و به تبع آن بر پوسیدگی دندان نیز اثر بازدارنده کمی دارد.

جنس گل ماهور بزرگترین جنس خانواده گل میمون است. اندام های این گیاه حاوی مواد موثره مانند فنول ها و موسیلاژ هستند. هدف از این تحقیق بررسی میزان ترکیبات فنلی تام و فعالیت آنتی اکسیدانی گل ماهور در جنوب غرب ایران بود.
در این مطالعه 10 اکوتیپ از گونه Verbascum songaricum ارزیابی شدند. استخراج و اندازه گیری فنول کل به روش فولین سیوکالتیو انجام شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های نمونه های برگ، با استفاده از روش DPPH اندازه گیری شد.
نتایج بدست آمده نشان داد که محتوای فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی اکوتیپ های مختلف متفاوت بود. بیشترین و کمترین میزان فنول کل عصاره برگ به ترتیب از اکوتیپ منطقه اردل (mg GAE/g DW 92/192) و منطقه میمند (mg GAE/g DW 71/107) بدست آمد. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به اکوتیپ منطقه اردل (g/mlμ 09/31 IC50: ) بود که با سایر اکوتیپ های گل ماهور تفاوت معنی داری داشت.
میزان فنول کل و فعالیت آنتی اکسیدانی نمونه ها متاثر از شرایط اقلیمی محل رویش بود. با توجه به میزان بالایی فنول و فعالیت آنتی اکسیدانی به نظر می رسد گیاه دارویی گل ماهور گزینه مناسبی به عنوان یک آنتی اکسیدان در درمان های مکمل باشد.

ایسکمی مغزی و خونرسانی مجدد علت اصلی ناتوانی جدی و طولانی مدت در جهان است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر عصاره هیدروالکلی بابونه بر اختلالات حافظه و درد ناشی از ایسکمی بود.
گل های خشک بابونه (Matricaria chamomilla) از عطاری تهیه شده و توسط الکل 70 درصد عصاره گیری شد. حیوانات به صورت تصادفی به 6 گروه 7 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل فقط نرمال سالین دریافت کردند، گروه ایسکمی تحت ایسکمی قرار گرفته و نرمال سالین دریافت کردند، گروه شاهد(sham): تحت جراحی قرار گرفتند بدون اینکه شریان های کاروتید آن ها بسته شود. گروه های درمانی با عصاره تحت ایسکمی قرار گرفته و عصاره بابونه را به صورت داخل صفاقی در دوز 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن دریافت کردند. تست رفتاری توسط شاتل باکس و تست ضد درد توسط تست تیل فیلیک انجام شد.
عصاره بابونه در غلظت های 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم حافظه احترازی غیرفعال موش های صحرایی تحت ایسکمی را به طور معنی دار افزایش داد. علاوه بر این عصاره بابونه زمان تاخیر ظهور رفلکس دردناک دم را در تست تیل فلیک به طور معنی داری افزایش داد و غلظت 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره اثر بیشتری نسبت به غلظت های بالاتر آن نشان داد.
نتایج مطالعه حاضر حاکی از اثرات حفاظتی عصاره بابونه در برابر اختلال حافظه احترازی و درد ایجاد شده در اثر ایسکمی بود که احتمالا به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره گیاه می باشد

مطالعات اخیر پیشنهاد می کنند که عصاره تمبر هندی باعث سرکوب التهاب و کاهش آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو می شود. در این مطالعه ما تلاش کردیم، ارتباط بین اثر پیش تغذیه عصاره تمبرهندی بر میزان نفوذپذیری سد خونی- مغزی و میزان بروز ادم مغزی را در مدل سکته مغزی رت مشخص کنیم.
در این مطالعه تجربی 70 سر موش نر از نژاد ویستار به 10 گروه تقسیم شدند. گروه کنترل آب مقطر دریافت می کردند، در حالی که در گروه شم تیمار و القای ایسکمی صورت نمی گرفت. 3 گروه تیمار عصاره تمبر هندی را به صورت خوراکی از طریق گاواژ به مدت 30 روز دریافت کردند (50، 75 و100میلی لیتر بر کیلوگرم وزن بدن). 2 ساعت بعد از آخرین دوز هر گروه اصلی به زیر گروه های MCAO(انسداد شریان میانی مغز) برای اندازه گیری سد خونی- مغزی و زیر گروه برای سنجش ادم مغزی تقسیم می شوند. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) و آزمون تعقیبی LSD مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
نتایج بررسی ها نشان داد عصاره آبی تمبر هندی در دوزهای 75 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم سبب کاهش میزان ادم (به ترتیب 16/0±49/79، 19/0±61/76) نسبت به گروه کنترل (80/0±60/80) گردید؛ همچنین این عصاره سبب کاهش نفوذپذیری سد خونی- مغزی در دوزهای 75 و 100 میلی لیتر بر کیلوگرم به ترتیب (73/0±61/9، 79/0±05/9) نسبت به گروه کنترل (81/0±75/12) گردید.
طبق یافته های این تحقیق پیش تیمار با عصاره آبی تمبر هندی باعث کاهش نفوذ پذیری سد خونی- مغزی در مدل ایسکمی- خون رسانی مجدد می شود، اما کارهای بیشتری نیاز است تا این مشاهدات را گسترش دهد.

انجام تحقیقات بنیادی بر روی گیاهان به منظور تشخیص عوامل موثره داروئی آن ها و تاثیر بر عوامل بیماریزای بیولوژیک، در مراکز تحقیقات گیاهان دارویی در سراسر جهان و به ویژه کشور ما ایران در سال های اخیر رو به افزایش می باشد این مطالعه با هدف تعیین میزان تانن موجود در عصاره میوه بلوط (Quercus branti) و بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره هیدرو الکلی این عصاره بر روی 2 باکتری بیماری زای انسانی لیستریا منوسیتوژنز (Listeria monocytogenes) وانتروکوکوس فکالیس (Enterococcus faecalis) انجام شده است.
در این مطالعه بنیادی- تجربی، پس از تهیه میوه بلوط ایرانی و خشکاندن و تهیه پودر آن در شرایط مناسب با استفاده از اتانول، عصاره هیدروالکلی آن به روش خیساندن و پرکولاسیون تهیه گردید و هم چنین میزان تانن آن بر اساس روش رنگ سنجی و توسط معرف فولین- دنیس اندازه گیری شد؛ سپس اثرات ضد باکتریایی عصاره این گیاه با تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) آن و با استفاده از روش روش میکروبراث دایلوشن مورد بررسی قرار گرفت.
براساس نتایج این تحقیق، مقدار تانن در هر گرم عصاره خشک بلوط 5/3±5/123 میلی گرم و میزان MIC و MBC عصاره برای لیستریا منوسیتوژنز به ترتیب 2 و 8 میلی گرم بر میلی لیتر و برای انتروکوکوس فکالیس به ترتیب 2 و 4 میلی گرم بر میلی لیتر اندازه گیری شد.
عصاره بلوط ایرانی با دارا بودن ماده ضد میکروبی تانن دارای اثر مهارکنندگی رشد و کشندگی بر روی دو باکتری بیماری زای انسانی لیستریا منوسیتوژنز و انتروکوکوس فکالیس بوده است.

گیاه مرزه بختیاری با نام علمی Satureja bachtiarica Bunge ظرفیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد و از آنجا که نوع روش استخراج بر درصد و نوع ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس های گیاهی موثر است ، تصمیم گرفتیم به مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس های گیاه مرزه بختیاری حاصل از روش های مختلف استخراج بپردازیم و روش بهینه استخراج را تعیین نماییم .
فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل اسانس های مرزه بختیاری حاصل از 8 روش مختلف استخراج در دو قالب سنتی ( تقطیر ساده ، تقطیر با بخار ، تقطیر با آب و بخار) و نوین ( روش نفوذ آب به کمک مایکروویو و روش نفوذ آب به کمک مایکروویو و بخار) به روش DPPHو فولین سیوکالتیو تعیین شد . در این مطالعه BHT و Ascorbic acid به عنوان شاهد مثبت به کار برده شدند و داده ها درنرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های توصیفی تجزیه و تحلیل شدند .
نتایج آزمون های آماری اختلاف معنی داری را در میزان فنل کل و میزان IC50اسانس های حاصل از روش های مختلف استخراج نشان داد (05/0 p ≤). کم ترین میزان IC50 ( یا بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی ) برابرmg/ml 0.13 ±1.95 مربوط به روش نفوذ آب به کمک مایکروویو و بخار با توان 800 وات بود. در این آزمایش میزان IC50 برای BHTوAscorbic acid به ترتیب mg/ml 0.13 و 0.11 بود .
روش نفوذ آب به کمک مایکروویو و بخار با توان 800 وات بهترین روش استخراج اسانس از گیاه مرزه بختیاری با حفظ بالاترین خاصیت آنتی اکسیدانی است .

سیاه دانه از لحاظ طبی و مذهبی دارای تاریخچه غنی است. همچنین بدلیل توجه همیشگی به یادگیری و حافطه، انسان همیشه در پی راهی برای افزایش توانایی آن بوده است. در این تحقیق تاثیر عصاره الکلی سیاه دانه بر روی حافظه و یادگیری مورد مطالعه قرار داده شد.
پژوهش حاضر بر روی 28 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار (وزن 160-200 گرم) در قالب 4 گروه (7 موش در هر گروه) انجام شد. گروه اول (گروه شاهد) هیچ دارویی را دریافت نکردند، گروه دوم و سوم عصاره الکلی سیاه دانه را با دوز 400 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن و به صورت گاواژ به مدت 21روز دریافت کردند، باید توجه داشت که گروه سوم علاوه بر گاواژ تحت استرس بی حرکتی نیز قرار گرفته، گروه چهارم: تنها به حیوانات استرس بی حرکتی داده شده. حیوانات 3 روز تحت آموزش قرار گرفتند و در روز 21 بدون تجویز عصاره تست حافظه با استفاده از ماز شعاعی 8 شاخه انجام گردید. در روز اول و چهاردم آزمایش،کلیه موش ها توسط (ترازو دیجیتالی) توزین گردیدند. نتایج با استفاده از آزمون آماری ANOVA یک طرفه وتست تعقیبی توکی مقایسه گردید و سطح معنی داری، 0/05>p در نظر گرفته شد.
با توجه به نتایج بدست آمده گروه (سیاه دانه) نسبت به گروه ( شاهد) و همچنین گروه ( استرس+ سیاه دانه) نسبت به گروه (استرس) یادگیری و حافظه فضایی به طور معنی داری افزایش یافته است (0/05>P). همچنین عصاره سیاه دانه باعث افزایش وزن در حیوانات گروه های دریافت کننده سیاه دانه می گردد (0/05>P).
نتایج بدست آمده نشان داد عصاره الکلی سیاه دانه باعث افزایش یادگیری و کاهش تاثیرات منفی استرس بر یادگیری و حافظه فضایی می گردد و باعث افزایش متناسب وزن گردید.

استرس اکسیداتیو یک نقش کلیدی در بروز بسیاری از بیماری ها دارد. خرفه حاوی انواع اسیدهای چرب غیر اشباع و ترکیباتی مانند : آلفا-توکوفرول، اسید آسکوربیک و گلوتاتیون می باشد. که اثرات آنتی اکسیدانی دارند، بنابراین شاید بتواند نقشی موثر جهت پیشگیری و درمان بیماری های مرتبط با استرس اکسیداتیو داشته باشد. جهت بررسی این امر، استرس اکسیداتیو در یک مدل حیوانی از طریق تزریق لیپو ساکارید باکتریایی (LPS) القا گردید. در مرحله بعدی اثر عصاره هیدروالکلی خرفه بر بهبود آسیب اکسیداتیو القا شده توسط LPS در کبد موشهای صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.
موشهای صحرایی نر نژاد ویستار در 4 گروه قرار گرفتند. عصاره خرفه (400 mg/kg) طی یک دوره 14 روزه از طریق تزریق دهانی (گاواژ) به حیوانات داده شد. LPS (1000 μg/kg) ، به صورت داخل صفاقی تزریق گردید. میزان فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان از طریق اندازه گیری کاتالاز(CAT) ، سوپراکسیددسموتاز(SOD) و گلوتاتیون ردوکتاز (GR) در بافت کبد گروه های مختلف صورت گرفت. میزان پروکسیداسیون لیپیدی نیز به عنوان مارکری برای تعیین آسیب اکسیداتیو اندازه گیری شد. همچنین مطالعات بافت شناسی نیز صورت گرفت.
LPS موجب تحریک و افزایش فعالیت آنزیم SOD، CAT و کاهش فعالیت GR نسبت به گروه کنترل شد. همچنین LPS موجب افزایش مالون دی آلدئید(MDA) کبد شد. از طرفی در گروه پیشگیری عصاره خرفه به صورت معناداری فعالیت آنزیم های SOD، CAT و GRرا نسبت به گروه LPS افزایش داد و باعث کاهش معنادار MAD نسبت به گروه دریافت کننده LPS گردید.
به نظر می رسد خرفه به علت دارا بودن میزان بالایی از ترکیبات انتی اکسیدانی می تواند به عنوان یک محصول طبیعی، برای پیشگیری از آسیب و بیماری های ناشی از استرس اکسیداتیو استفاده شود.

داروی شیمیایی سیکلوفسفامید علی رغم اثرات دارویی چشمگیری که در درمان بیماری های متعدد به ویژه سرطان دارد با عوارض جانبی متعددی همراه می باشد که کاربرد آن را تا حدودی محدود نموده است. این مطالعه مروری قصد دارد اثرات محافظتی گیاهان دارویی و ترکیبات مشتق شده از آن ها را بر کاهش عوارض حاصل از داروی سیکلوفسفامید بر روی دستگاه تناسلی نر مرور و نقش گیاهان را در خصوص کاهش این عوارض جانبی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
برای انجام این مطالعه مروری واژگان کلیدی سیکلوفسفامید، دستگاه تناسلی نر، سمیت، سرطان، شیمی درمانی، عوارض جانبی در ترکیب با واژگان گیاهان دارویی، داروهای گیاهی و ترکیبات طبیعی از پایگاه های اطلاعاتی ISI، پابمد، اسکاپوس و گوگل اسکالر جستجو شدند. بر اساس معیارهای انتخاب تعداد 20 مقاله که در محدوده سال 2000 تا 2015 منتشر شده بودند انتخاب و وارد مطالعه شدند.
از میان 20 مقاله، 13 مقاله مربوط به عصاره های گیاهی، 3 مقاله مربوط به ترکیبات فعال گیاهی، 2 مقاله مربوط به اسانس های روغنی و 2 مقاله نیز مربوط به دارو های گیاهی بودند که مشخصات پایه ای آن ها، تاثیر محافظتی این گیاهان و همچنین ترکیبات موثر آن ها بر روی سمیت دستگاه تولید مثلی جنس نر ناشی از تجویز سیکلوفسفامید مورد بحث قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد، گیاهانی که دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی نظیر فلاونوئیدها هستند قادرند سمیت ناشی از تجویز سیکلوفسفامید را که سبب بروز استرس اکسیداتیو و افزایش رادیکال های آزاد می گردند، در بافت بیضه کاهش دهند؛ لذا پیشنهاد می گردد گیاهانی که اثرات آنتی اکسیدانی چشمگیری دارند در کنار داروی سیکلوفسفامید تجویز و اثرات محافظتی آن ها نسبت به گیاهان و ترکیبات مشتق شده از آن ها که اثرات محافظتی آنها بررسی شده است مقایسه گردد.