نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال هجدهم شماره 3 (پیاپی 70، پاییز 1395)

در این مطالعه از شبکه عصبی GMDH بر اساس الگوریتم ژنتیک جهت پیش بینی درصد متان موجود در گاز دفن گاه زباله در مقیاس آزمایشگاهی، استفاده شده است. جهت تخمین درصد متان موجود در گاز مرکز دفن به وسیله شبکه عصبی GMDH، از مشخصات فاضلاب به عنوان داده های ورودی و از درصد متان موجود در بیوگاز به عنوان داده خروجی استفاده شده است. پارامترهای ورودی جهت پیش بینی میزان متان موجود در بیوگاز شامل دما، رطوبت، pH، COD و آمونیوم می باشد.
راکتورهای شبیه ساز مرکز دفن زباله که در این مطالعه از آن ها استفاده شده، در دو سیستم متفاوت عمل می کنند. سیستم یک(C1)، فقط شامل راکتور حاوی زباله تازه است، در این سیستم فاضلاب پس از تولید بر روی زباله تازه بازگردانده می شود. سیستم دو(C2)، شامل راکتور حاوی زباله تازه و راکتوری حاوی زباله خوب تجزیه شده است. در این سیستم، فاضلاب پس از خروج از زباله تازه، برروی راکتور حاوی زباله خوب تجزیه شده تخلیه و سپس بر روی زباله تازه بازگردانده می شود. در دو سیستم، پارامترهای کیفی فاضلاب و درصد متان موجود در بیوگاز راکتورها به مدت 132 روز پایش شده است.
نتایج مطالعه نشان می دهد، شبکه عصبی GMDH در پیش بینی درصد متان موجود در بیوگاز دارای عملکرد بالایی می باشد به طوری که ضریب همبستگی در داده های آموزش و تست به ترتیب برابر 98/0 و 99/0 برآورد می گردد.
با توجه به کارائی بالای شبکه عصبی GMDH در پیش بینی درصد متان موجود در بیوگاز، می توان از این مدل جهت طراحی بهینه سیستم های جمع آوری و تصیه گاز مراکز دفن زباله، و همچنین برای حصول اطمینان از نتایج پایش و کاهش هزینه پایش استفاده کرد.

تعیین غلظت های باقی مانده فلزات سنگین در شیر می تواند یک شاخص مستقیم تعیین وضع بهداشتی شیر و یک شاخص غیرمستقیم مشخص کننده درجه آلودگی محیطی باشد. این مطالعه با هدف بررسی میزان فلزات Pb،Cd،Cu، ZnوCa شیر پاستوریزه و پنیر دو کارخانه شیر در استان کرمان انجام یافته است.
از شیر خام، پاستوریزه و پنیر دو کارخانه دو نمونه در نیمه هر ماه در پاییز و زمستان 1392 برداشته شد. در مجموع بر روی 72 نمونه برداشته شده 360 آزمایش برای تعین میزان فلزات یاد شده با استفاده ازاسپکترومتری جذب اتمی انجام گرفت. کلیه آزمایش ها بر اساس دستورالعمل های کتاب روش های استاندارد برای آزمایش های آب و فاضلاب انجام یافت. داده ها با نرم افزارSPSS نسخه16 تجزیه وتحلیل شد.
میانگین سرب، کادمیوم، روی، مس و کلسیم اندازه گیری شده در شیر پاستوریزه سیرجان به ترتیب 0027/0±0034/0، 00008/0±00029/0، 39/0±06/5، 10/0±60/0و 73±1019میلی گرم بر لیتر و در پنیر کارخانه یاد شده به ترتیب 0085/0±0535/0، 00018/0±00208/0، 77/0±98/9، 18/0±65/1 و 161±2172میلی گرم برکیلوگرم بود. میانگین سرب، کادمیوم، روی، مس و کلسیم اندازه گیری شده در شیر پاستوریزه کرمان به ترتیب 0019/0±0036/0، 00009/0±00029/0، 54/0±5/4، 07/0±57/0 و 47±1075میلی گرم بر لیتر و در پنیر کارخانه یاد شده به ترتیب 007/0±0569/0، 00045/0±00367/0، 81/0±17/10، 13/0±49/1 و 126±2254میلی گرم بر کیلوگرم بود.
میزان فلزات اندازه گیری شده در پژوهش حاضر در حد استانداردهای جهانی (FAO/WHO و کدکس2007) و یا بعضی کشورهای تولید کننده لبنیات (آژانس ملی نظارت بهداشتی برزیل) بوده و فقط سرب موجود در پنیر از حد مجاز بیش تر بوده است.

به دنبال بحران نفت در دهه هفتاد میلادی و افزایش قیمت سوخت های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدید پذیر رونق گرفت. به دنبال کشف مشکلات و موارد محیط زیستی پدیده گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی، مسالهحفاظت از محیط زیست و تامین انرژی پایدار و پاک جوامع حایز اهمیت شد. به کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر به ویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسان تر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیش تر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایزال الهی وجود دارد، اما گرم کردن آب با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی، شاید از آسان ترین و اقتصادی ترین روش های موجود باشد.
دراین تحقیق امکان سنجی اقتصادی و محیط زیستی استفاده از سیستم های آبگرمکن خورشیدی در ساختمان مسکونی 6 واحدی (خانوارهای 4 یا 5 نفره) در تهران با استفاده از اطلاعات واقعی و در محیط نرم افزار Retscreen مورد بررسی قرار گرفته و مدلسازی شده است.
یافته ها و نتایج این تحقیق نشان می دهد که با جایگزینی آبگرمکن های گازی با آبگرمکن های خورشیدی، میزان صرفه جویی سالیانه در مصرف گاز طبیعی برای کل خانوارها برای تامین آب گرم مصرفی مورد نیاز 5820 مترمکعب می باشد و میزان صرفه جویی اقتصادی سالیانه برابر با 6،402،000 ریال خواهد بود و در اثر جایگزینی آبگرمکن های برقی با آبگرمکن های خورشیدی، میزان صرفه جویی سالیانه در انرژی الکتریکی 22995 کیلو وات ساعت و میزان صرفه جویی اقتصادی سالانه 120،244،000 ریال می باشد.

یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیستی ناشی از عملیات معدن کاری، تولید و انتشار زهاب اسیدی در محیط پیرامون آن ها است. زهاب اسیدی اغلب از اکسیداسیون کانی های سولفیدی (به ویژه پیریت) در باطله ها، کانسارها و فرآوری معدنی تولید می شود. از این رو، پیش بینی و اندازه گیری میزان پیریت نقش شایان توجهی در شناسایی و کنترل زهاب اسیدی دارد. در این مقاله با استفاده از روش آماری رگرسیون چند متغیره، رابطه ای برای پیش بینی میزان پیریت باقی مانده در یک دمپ باطله فرآوری زغال واقع دراطراف کارخانه زغال شویی البرزشرقی پیشنهاد شده است.
پیش بینی میزان پیریت باقی مانده (متغیر هدف) براساس متغیرهای تاثیرگذاری (مستقلی) مانند میزان اکسیژن نفوذی در ذرات باطله، عمق قرارگیری باطله ها در دمپ، میزان بارش تجمعی (از زمان ایجاد دمپ باطله تاکنون) و دمای محیطی در دمپ انجام گرفته است. برای تعیین میزان پیریت باقی مانده پس از انجام نمونه برداری و آماده سازی نمونه ها، از روش جذب اتمی برای اندازه گیری میزان آن در سولفور پیریتی استفاده شد. اندازه گیری اکسیژن نفوذی در باطله ها نیز به صورت برجا در محل ترانشه های حفر شده در دمپ باطله انجام شد.
نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داد که میزان پیریت باقی مانده با افزایش عمق باطله ها روند افزایشی داشته است در حالی که اکسیژن در باطله ها تا عمق دو متری از دمپ نفوذ کرده است. پس از اندازه گیری و جمع آوری داده های مورد نیاز آزمایشگاهی و تاریخی، مطالعات آماری گسترده ای بر روی داده ها انجام یافته که به واسطه آن، روابط آماری تجربی بین متغیر هدف و هریک از متغیرهای مستقل ارایه و پیشنهاد شدند. سپس با استفاده از این روابط غیرخطی پیشنهادی و به کمک روش رگرسیون چند متغیره بر اساس الگوریتم افروی مسون (به روش گام به گام)، بهترین مدل (رابطه) پیشنهادی برای پیش بینی میزان پیریت باقی مانده در دمپ باطله زغال ارایه شده است.
نتایج به دست آمده حاکی از قابلیت اطمینان بسیار مطلوب 87 درصدی مدل پیشنهادی است. ارتباط بالای داده های اعتبارسنجی و مدل پیشنهادی با ضریب قوت90%= R2 نیز دلیل دیگری بر مطلوب بودن مدل پیشنهادی برای پیش بینی میزان پیریت باقی مانده در دمپ باطله زغالی می باشد. مدل پیشنهادی قابلیت استفاده در دمپ های مشابه زغالی را دارد و سبب کاهش قابل توجهی در هزینه ها و زمان بررسی های زهاب اسیدی معدنی در مدیریت محیط زیستی باطله های معدنی خواهد شد.

نقش و اهمیت آب در زندگی و سلامت انسان موضوعی آشکار است و حقیقتی روشن تر این که منابع تامین کننده آب شرب چه سطحی یا زیرزمینی در معرض آلودگی قرار دارند و کمبود منابع مطمئن جایگزین، امروزه به یکی از پیچیده ترین مشکلات جوامع بشری تبدیل شده است. بر این اساس هر عاملی که به لحاظ کیفی و کمی منابع را مورد تهدید قرار دهد با حساسیت مورد توجه قرار می گیرد . با توجه به تامین بخش زیادی از آب شرب روستاهای شمیرانات از آب زیرزمینی و هم چنین به دلیل وجود باغات و مصرف کود و سموم در این منطقه، پایش کیفیت آب های زیرزمینی ضروری می باشد. هم چنین به واسطه استقرار برخی از چاه های شرب در روستاهای لواسانات بررسی پتانسیل اثرگذاری آلودگی بر این چاه ها و آنالیز آب این چاه ها الزامی می باشد.
در این پژوهش 4 حلقه چاه در چهار روستای هنزک، انباج، کند علیا و کند سفلا در طی دو دوره تیر و آذرماه مورد نمونه برداری قرار گرفتند و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب با رعایت شرایط استاندارد در آزمایشگاه معتمد محیط زیست مورد آنالیز قرار گرفت .
طبق یافته های بدست آمده، کلیه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب محدوده پژوهش درحوزه لواسانات کوچک با استانداردهای کشوری مطابقت داشت و تنها پارامترهای فسفات، فلوراید، سختی کل و منیزیم کمی بالاتر ازحداستاندارد می باشد.
براساس نتایج حاصله و مقایسه آن با استانداردهای موجود برای مصارف شرب ازطریق نمودارشولر کیفیت آب در حد نسبتا مطلوبی می باشد.

در سال های اخیر انتشار ریزگرد ها در هوای مناطق غرب، جنوب غرب و مرکزی ایران از روندی رو به رشد برخوردار بوده است. ذرات معلق با اندازه بزرگ تر از 10 میکرومتر حضور گسترده تر و پایاتری نسبت به ذرات کوچک تر در مناطق مواجه با پدیده ریزگرد ها دارند و از این رو به عنوان یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی کیفیت محیط زیست بشمار می روند. این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی این ذرات در نیمه غربی کشور انجام پذیرفت.
اندازه گیری میزان بارش ذرات معلق در واحد سطح از فروردین ماه لغایت اسفند ماه 1389 به مدت یک سال به روش سنجش انباشت در محوطه دانشگاه کردستان در شهر سنندج واقع در غرب ایران انجام پذیرفت. همچنین مقادیر محلول فلزات قلیایی و قلیایی خاکی Na، K، Ca و Mg و مقادیر کل فلزات سنگین Fe و Mn با استفاده از روش جذب اتمی و در کنار آن فراوانی و نوع کانی های تشکیل دهنده این ذرات با استفاده از آنالیز تفرق اشعه ایکس (XRD) در نمونه های جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که فروردین ماه با 71/19 و بهمن ماه با 38/1 گرم در مترمربع در ماه به ترتیب بیش ترین و کم ترین بارش ذرات مذکور در طول یک سال را به خود اختصاص دادند. همچنین میانگین مقادیر محلول Na، K، Ca و Mg باریده توسط این ذرات به ترتیب معادل 45/12، 74/5 ، 85/65 و 13/2 میلی گرم درمتر مربع در ماه و میانگین مقادیر کل Fe و Mn به ترتیب معادل 12/11 و 42/0 میلی گرم در متر مربع در ماه اندازه گیری شدند. مطالعه نمونه ها با استفاده از تفرق اشعه ایکس نیز نشان داد که در این ذرات کانی های کوارتز و کلسیت دارای حضور چشم گیری بودند.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که ترکیبات موجود در این ذرات می تواند تاکیدی برمنشا خاک زاد برای این ذرات معلق در غرب ایران باشد.

یکی از پیامدهای احتمالی گرمایش زمین بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می باشد. دانشمندان افزایش میزان گازهای گلخانه ای (کنترل کننده ی دمای زمین ) را دلیل این گرمایش جهانی دانسته و با اندازه گیری های ماهواره ای به طور متوسط سالیانه 1 تا 2 میلی متر برای افزایش سطح تراز آب دریاهای آزاد پیش بینی نموده اند.
این پژوهش با جمع آوری و آنالیز داده های دراز مدت میانگین سالانه دمای هوای جهان (Gtemp) ، میانگین سالانه دمای هوای استان هرمزگانTemp))، میانگین سالانه دمای سطحی آب(SST) و همچنین میانگین سالانه سطح تراز آب دریا(MSL) مربوط به این سواحل، ابتدا معنی داری تغییرات آن ها را در گروه بندی های 5 ساله طی 20 سال اخیر با یک گروه دراز مدت از هر متغیر به عنوان شاهد، از طریق آزمون دانکن مورد مقایسه قرار می دهد، سپس با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین گروه های مربوط به سال های اخیر، مابین سه متغیر اول (Gtemp ،Temp و SST )به عنوان متغیرهای مستقل با متغیر آخر (MSL) به عنوان متغیر وابسته از طریق رگرسیون چند متغیره به استخراج معادله رگرسیون، نحوه و میزان تاثیر هر یک از آنها را در پارامتر MSLمی پردازد و از این طریق پیش بینی های لازم را در این خصوص ارایه می کند.
یافته ها و نتایج این تحقیق نشان می دهد که روند افزایشی میانگین سالانه مقادیر گروه های آزمایشی منتهی به سال 2008(یعنی سال های اخیر) در هر 4 متغیر ذکر شده تفاوت معنی داری با گروه های قبل از خود (طی 20 ساله اخیر) وهمچنین با گروه شاهد (میانگین دراز مدت هر یک از گروه ها) داشته است. همچنین سه متغیرGtemp ،Temp و SST در معادله رگرسیون چند متغیره برای محاسبه ی MSL به ترتیب دارای ضرایب 54/4 ،713/1 و 798/0 می باشن

با توجه به این که محیطزیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های بشر داراست، لذا ارزیابی توان سرزمین بستر مناسبی برای برنامه ریزی محیط زیستی فراهم می آورد .هدف اصلی این مقاله تعیین معیار های مناسب وکاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره در ارزیابی توان محیط زیستی جهت استقرار شهر های جدید است.

در این مطالعه با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار(WLC) و با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی(GIS)،ارزیابی توان سرزمین به منظور توسعه شهری در حوزه آبخیز زرد خوزستان بر پایه 13 معیارشیب ارتفاع، جهت، بارندگی، میانگین دما، جنس زمین، خاک شناسی،کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، فاصله از صنایع، فاصله از جاده، حریم نقاط زلزله خیز و حریم گسل ها، انجام و نقشه توان سرزمین در محدوده مذکور تهیه شده که در آن مناطق الویت دار و مناسب برای توسعه شهری را نشان می دهد.
یافته ها معیارهای نقاط زلزله خیز،کاربری اراضی، خاکشناسی دارای وزن بیش تری نسبت به دیگر معیارها بوده و براساس نقشه نهایی پهنه های R11 وR4 ازاولویت با لاتری برخوردار می باشند.
نتایج بدست آمده از این تحقیق می تواند به عنوان الگویی جهت انتخاب مکان های مناسب توسعه شهری با توجه به رعایت ملاحظه های محیط زیستی مورد استفاده قرار گیرد.

ورود سم دیازینون به منابع تامین آب شرب می تواند اثرات بدی بر سلامتی انسان و محیط زیست داشته باشد که میزان بروز اثرات سوء آن بستگی به نوع ماده شیمیایی، مدت زمان استفاده، زمان در معرض، غلظت سم ورودی و میزان سمیت دارد. هدف از این مطالعه کارآیی کربن فعال گرانولی در حذف سم دیازینون از محیط های آبی و همبستگی بین اکسیژن مورد نیاز شیمیایی COD با غلظت این سم می باشد.
پژوهش حاضر به صورت تحقیق توصیفی- مقطعی در مقیاس آزمایشگاهی انجام یافت. ابتدا اقدام به تهیه غلظت های mg/L 1، 5، 10، 20، 30، 40، 50، 100، 150 سم از محلول استوکmg/L 1000 سم شد و سپس COD این نمونه ها اندازه گیری شد. pH بهینه حذف سم توسط کربن فعال گرانولی مشخص گردیده و میزان جذب سم در غلظت های متغیر سم اولیه و کربن فعال گرانولی در pH بهینه بدست آمد.
نتایج نشان داد که ارتباط مستقیم کاملی بین COD و غلظت سم وجود دارد. از طرفی دیگر با افزایش زمان تماس در غلظت های متغیر سم، میزان حذف COD افزایش یافته است، به نحوی که حداکثر میزان حذف سم(88%) در زمان تماس 50 دقیقه حاصل شد. pH بهینه برای حذف سم در تمامی غلظت های متغیر سم اولیه و کربن فعال گرانولی اضافه شده 6 pH= بدست آمد.
نتیجه این بررسی نشان داد که کربن فعال گرانولی قابلیت حذف سم دیازینون از محیط های آبی را با کارایی بالا دارد. همچنین بین COD و غلظت سم دیازینون ارتباط معنی داری برقرار بوده است، به طوری که می توان از اندازه گیری COD به جای اندازه گیری مستقیم سم دیازینون استفاده نمود.

آلودگی هوا یکی از مشکلات مهم شهر های بزرگ محسوب می شود. یکی از اهداف مسئولین شهری آگاهی از میزان کیفیت هوا در آینده است؛ برای پیشبینی کیفیت هوا، باید غلظت هریک از آلاینده ها مدلسازی شده و با استفاده از مدل ایجاد شده، نسبت به پیشبینی مقادیر هریک از آلاینده ها اقدام شود. با توجه به اینکه مونوکسید کربن یکی از آلاینده های مهم هوا است، و تاثیرات زیانباری بر سلامت انسان دارد.
در این مقاله به مدلسازی و پیشبینی 24 ساعته غلظت مونوکسید کربن با استفاده از شبکه های عصبی بازگشتی NAR و مدل آماری ARMA پرداخته شده و سپس نتایج این دو روش با یکدیگر مقایسه شده است. برای این منظور از داده های سال 2009 از 29 نوامبر تا 31 دسامبر، مربوط به غلظت آلاینده مونوکسیدکربن اندازه گیری شده در ایستگاه آزادی از ایستگاه های پایش کیفیت هوا متعلق به سازمان محیط زیست استان تهران استفاده شده است.
نتایج مدلسازی نشان می دهد که شبکه عصبی NAR دارای دقت بهتری نسبت به روش ARMA برای پیشبینی و مدلسازی غلظت مونوکسید کربن است. شبکه عصبی NAR با MSE کمتر از 6/1 دقت مناسبی در پیشبینی غلظت آلاینده مونوکسید کربن داشت. همچنین همبستگی بین مقادیر پیشبینی شده و مقادیر واقعی برای شبکه عصبی NAR، 84 درصد می باشد. در حالی که مدل ARMA دارای MSE برابر 46/5 و ضریب همبستگی 72 درصد می باشد.
می توان نتایج پیشبینی را جهت آگاه سازی عمومی در اینترنت و شبکه های جمعی منتشر کرد. همچنین نتایج مدلسازی و پیشبینی می تواند برای مدیریت بهتر آلودگی هوا توسط مدیران مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شبکه عصبی NAR قابلیت بسیار بالایی در پیشبینی سری زمانی غاظت مونوکسیدکربن دارد.

امروزه امنیت غذایی یکی از مسایل مهم برای مصرف کنندگان محصولات کشاورزی است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت باقی مانده سم دیازینون در محصول کدوسبز انجام یافته است.
10 نمونه کدوسبز از گلخانه ها و همچنین بازار مصرف شهر همدان تهیه شد. سپس نمونه ها خرد شده و پس از اضافه کردن استون و هم زدن آن ها، صاف شدند. به محلول صاف شده، سدیم سولفات و چند مرتبه دی کلرو متان اضافه شد و پس از 2 فازی شدن، فاز پایینی جدا شده و تا زمان رسیدن این فاز به حد 2 میلی لیتر، محلول در دستگاه آون قرار گرفت. سپس باقی مانده سم در نمونه ها توسط دستگاه اسپکتروفتومتر در 3 تکرار قرائت شد. پردازش آماری نتایج نیز توسط نرم افزار SPSS انجام یافت.
نتایج نشان داد که میانگین غلظت باقی مانده سم در نمونه ها به ترتیب 006/0±105/0، 003/0±093/0، 013/0±149/0، 027/0±159/0، 013/0±151/0، 018/0±147/0، 006/0±119/0، 013/0±171/0، 018/0±157/0 و 027/0±140/0 میلی گرم در کیلوگرم و بیش از حد استاندارد کمیسیون Codex و اتحادیه اروپا می باشد. همچنین مقایسه میانگین غلظت باقی مانده سم بین نمونه ها بیان گر وجود اختلاف معنی دار بین تمام نمونه ها بود (05/0>P).
با توجه به این که میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در محصول کدوسبز بیش از استانداردهای بین المللی بود، لذا لزوم اندیشیدن تمهیداتی در این خصوص و به ویژه آموزش کشاورزان به منظور استفاده صحیح و اصولی از نهاده های کشاورزی برای اطمینان بیش تر از حفظ سلامتی مصرف کنندگان بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.

امروزه با پیشرفت علوم و فن آوری، تولید و مدیریت مواد زاید جامد بسیار دگرگون شده است. با توجه به این که در عصر حاضر مدیریت راهبردی گامی موثر در جهت رسیدن به موفقیت سازمان و نیز تحقق اهداف سازمانی در برنامه های بلند مدت است، لذا در این پژوهش برنامه ریزی راهبردی مدیریت پسماند شهر زاهدان ارایه شده است.
به منظور ارایه برنامه راهبردی مدیریت پسماندهای شهر زاهدان از روش SWOT[1]وتکمیل جدول برنامه ریزی راهبردی کمی موسوم بهQSPM [2] استفاده شده است. همچنین از نظرات کارشناسی خبرگان نیز بهره گرفته شده است.
یافته های پژوهش نشان می دهد، مهم ترین راهبرد با بالاترین امتیاز جهت تحقق اهداف سازمان و دستیابی به توسعه پایدار در شهر زاهدان، همکاری و حمایت دولت جهت تخصیص اعتبارات لازم می باشد. مهیا کردن موقعیت جهت جذب و مشارکت بخش های خصوصی، ضرورت آموزش و فرهنگ سازی عمومی، تدوین رویه های تولید و بخش های نرم افزاری و عدم اجرای قوانین و مقررات مدیریت پسماند، سایر راهبردهای موثر در بهبود مدیریت پسماند شهر زاهدان می باشد.
اولویت های راهبردی به دست آمده در این تحقیق می تواند در مسیر توسعه پایدار، گامی اصولی جهت تحقق اهداف محیط زیستی مدیریت پسماند شهر زاهدان به شمار رود. از سوی دیگر، شهرداری ها و سازمان های محلی می توانند سیاست های لازم را جهت تقویت ابتکارها و ابداع های محلی سازمان دهی و اجرا نمایند. همچنین خانواده ها، صنایع و مشاغل، اداره ها و ارایه کنندگان خدمات در زمینه پسماند، ملزم به اجرای سیستم مدیریت پسماند شهری هستند.

بهره برداری بی رویه و ورود خسارات محیط زیستی توسط بشر، سبب نگرانی در تحقق حقوق نسل های آینده شده است. شناسایی حقوق نسل های آینده، گامی مهم برای دست یابی به توسعه پایدار است، که در این راستا حفاظت از محیط زیست و بهره برداری معقولانه و منصفانه از منابع در جهت دست یابی به آینده ای پایدار که به موجب آن حقوق نسل های آینده تضمین شود، وظیفه جامعه بین المللی به شمار می آید. در این راستا، مفهوم حقوق نسل های آینده که بدوا با تصویب منشور ملل متحد 1945 به عرصه حقوق بین الملل ورود پیدا کرد و متعاقبا با صدور اعلامیه استکهلم 1972 در حقوق بین الملل محیط زیست توسعه یافت. با این همه مفهوم «حقوق نسل های آینده» به عنوان اصلی اخلاقی یا هنجاری با ابهامات بسیاری روبروست. بخش اول این مقاله ضمن بررسی ابهامات حقوقی این مفهوم، از زوایای مختلف، به بررسی آن در حقوق بین الملل پرداخته است. بخش دوم به منظور مطالعه مبانی حقوقی این مفهوم در حقوق بین الملل محیط زیست، جایگاه آن در حقوق الزام آور و غیر الزام را مورد تبیین و پژوهش قرار می دهد. در بخش سوم، تلاش دارد. نیم نگاهی به اجرای این مفهوم در حقوق بین الملل محیط زیست داشته باشد، نهایتا در بخش چهارم ضمن جمع بندی و نتیجه گیری، به ارایه پیشنهادها در بهتر تحقق یافتن اجرای این مفهوم در حقوق بین الملل محیط زیست می پرد

باکلان بزرگ پرنده ای وابسته به بوم سامانه های آبی می باشد.این پرنده از نظر بوم شناسی در بالای زنجیره غذایی قرارداردومی تواند به طور ویژه ای نشان دهنده از بین رفتن زیستگاه و آلودگی محیط ودیگر فعالیت های انسان اثرگذار برمحیط زیست باشد. در این مطالعه فعالیت های تولید مثلی باکلان بزرگ درطی سال 1388از اوایل فروردین تا اواخر تیر در تالاب بین المللی امیرکلایه درسواحل جنوبی دریای خزر موردبررسی قرار گرفت.
دراین مطالعه زیست شناسی جوجه آوری،تعیین موفقیت تولید مثلی و نرخ بقای روزانه به روش می فیلد انجام شد. برای آگاهی از این که چه تغییراتی در موفقیت جوجه آوری اتفاق می افتد، باید موفقیت جوجه آوری در واحدهای زمان محاسبه گردد. مثلا تعداد تخم های که روی آن ها خوابیده شده، نسبت تخم های هچ شده و نسبت آشیانه های خراب شده و تعداد جوجه های مرده باید مورد پایش قراربگیرد.
داده های مربوط به تعداد دسته تخم ها در هر آشیانه (Clutch size )جمع آوری شدکه میانگین دسته تخم7/0± 88/2 تخم رابرای هر آشیانه نشان داد. براساس این روش نرخ بقای روزانه آشیانه ها ی باکلان بزرگ در طی دوره تخم 3/98% ودرمرحله آشیانه نشینی وپس آشیانه نشینی به ترتیب 4/99% و100% بدست امد.درکل، میزان موفقیت تولید مثلی دراین سال 4/56% برآوردشد.
نتایج نشان می دهد که در طی دوره ای که جوجه ها قادربه ترک لانه بودند هیچگونه تلفاتی وجودنداشت. مشاهده ها نشان دادکه عوامل اقلیمی مانندبادوبارش ناگهانی درمرحله ای که جوجه ها سرازتخم بیرون نیاورده اند بیش ترین تاثیر را دارد و میزان تلفات جوجه ها دراین مرحله 6/30 % بوده است، لذاجوجه ها در این زمان از حساسیت زیادی برخورداراند بنابراین برای مدیریت وحفاظت ازاین پرنده درزمان جوجه آوری، کاهش تهدیدها دردوران قبل ازتفریخ تخم ها می تواند موثر باشد. براساس نتایج این مطالعه نیاز به اقدام های بهبود مدیریت جهت حفاظت کلنی باکلان بزرگ درتالاب امیرکلایه درزمان جوجه آوری وجوددارد.

رفتار و واکنش های زیراشکوب ناشی از میزان بازشدن تاج پوشش است که شرایط نوری بطور شدیدی بعد از شکل گیری آن تغییر می کند.
در این تحقیق پارسل 18 طرح جنگل داری سری جمند انتخاب شد. با پیمایش صد در صد و بررسی تمامی حفره های طبیعی تاج پوشش موجود در آن، تاثیر اندازه سطح این حفره ها بر زادآوری طبیعی درختان جنگلی مطالعه شد و درختان مادری حاشیه حفره ها به تفکیک نوع گونه مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق حفره های تاج پوشش به 4 کلاسه اندازه سطح 200- 50 ، 400- 200 ، 600- 400 و 800- 600 متر مربع تقسیم شده و تجزیه و تحلیل بر روی آن ها صورت گرفت.
بر اساس نتایج بدست آمده میانگین طول قطرهای کوچک و بزرگ حفره ها در کلاسه اندازه سطح حفره های تاج پوشش در سطح 5% اختلاف معنی دار را نشان می دهد، بطوری که با افزایش کلاسه اندازه سطح میانگین طول قطرها افزایش می یابد و بالعکس. بیش ترین میزان نهال های خشک مشاهده شده، در میان زادآوری های استقرار یافته در درون میکروپلات های اندازه گیری شده در کلاسه اندازه سطح چهارم (کلاسه 8-6 آر) می باشد که اختلاف معنی داری را در سطح 5% نشان می دهد. بیش ترین فراوانی درخت ممرز در حاشیه حفره های کوچک تر از 2 آر وجود دارد و با افزایش کلاسه اندازه سطح از میانگین فراوانی درختان ممرز کاسته می شود. استقرار زادآوری و همچنین نوع گونه های زادآوری استقرار یافته، اختلاف معنی داری را در سطح 5% در کلاسه های مورد مطالعه نشان نداد.
بطور کلی در این تحقیق افزایش اندازه سطح روشنه های تاج پوشش و در نتیجه افزایش تنش های نوری و دمایی بر نهال های استقرار یافته، موجب مرگ و میر نهال ها می شود.