International Journal of Agricultural Management and Development
Volume:6 Issue: 4, Dec 2016

پژوهش حاضر با هدف نقش سرمایه اجتماعی برای توانمندسازی مرکبات کاران شهرستان ساری انجام شد. جامعه آماری پژوهش 12800نفر از مرکبات کاران شهرستان ساری می باشند. نمونه گیری تصادفی طبقه ای در این مطالعه به کاربرده شد و 291 نفراز مرکبات کاران انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی پرسشنامه، چندین نسخه از پرسشنامه در بین افراد صاحب نظر ومتخصص توزیع و پس از کسب نظرات آنها، اصلاحات لازم انجام گردید. آلفا کرونباخ سوالهای پرسشنامه 87/0 بدست آمد. برای تجزیه تحلیل داده ها ازSPSS 16 استفاده شد. میانگین میزان سرمایه اجتماعی و توانمندسازی مرکبات کاران شهرستان ساری در حد زیاد می باشد. شاخصهای معنی داری، اعتماد، تاثیر شایستگی و خودتعیینی رتبه های اول تا پنج شاخصهای توانمندسازی مرکبات کاران شهرستان ساری را داشتند. آگاهی، مشارکت، تعاملات، انسجام و اعتماد اجتماعی رتبه های اول تا پنجم مولفه های سرمای هاجتماعی را دارا بودند. رگرسیون بیانگر آن بود که4/12 درصد از واریانس توانمندسازی مرکبات کاران شهرستان ساری بوسیله سرمایه اجتماعی تبیین می شود و سرمایه اجتماعی به مقدار 6/35 درصد در توانمندسازی نقش داشت.

دستیابی به تولید موفقیت آمیز سیب زمینی شیرین درصورت استفاده بی رویه از نهاده های کشاورزی دشوار خواهد بود و باعث اتلاف و صدمات زیست محیطی خواهد شد هم چنانکه کشاورزی در ایالت آبیا با این مشکلات مواجه است. مسائل ناشی از مصرف نهاده های کشاورزی و پیامدهای آنها برای محیط زیست نیازمند مطالعه ای بر روی شیوه های زراعی مناسب و کارایی فنی مزرعه ای برای استفاده بهینه از منابع در تولید سیب زمینی شیرین در ایالت آبیا بود. داده های این تحقیق از 156 زارع سیب زمینی شیرین به کمک روش نمونه گیری چندمرحله ای با استفاده از یک پرسشنامه ساختارمند جمع آوری شدند. سپس این اطلاعات توسط آمار توصیفی مانند میانگین، توزیع فراوانی نسبی و تحلیل مرزی تولید تصادفی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که استفاده از کود غیرآلی (378/65 درصد) در سیستم تولید دیم با استفاده از سوزاندن مکرر بته ها (67/66 درصد) و استفاده از مقادیر پایین آهک (8/5 درصد) رایج ترین شیوه های زراعی هستند که نتایجی چون آبشویی، شکنندگی خاک، فرسایش، سیلاب و اسیدی شدن خاک را در پی دارد. کشت مختلط (46/63 درصد) با ارقام بهبودیافته ای چون TIS 8164 (2/71 درصد) و TIS 0087 (1/64 درصد) اقداماتی برای مقابله با برخی چالش های زیست محیطی اند. برآورد درست نمایی بیشینه (MLE) حاکی از بازده به مقیاس 236/0 است که در حال کاهش می باشد. این موضوع نشان می دهد که افزایش اندازه مزرعه و مصرف کود می تواند به شکل معنی داری به ترتیب باعث افزایش متناسب کمتر از 06538/0 و 08142/0 در خروجی سیب زمینی شیرین بشود یا می توان آن را با بهره روی سرمایه استقراضی به اندازه کمتر از 004138/0 کاهش دهد. گاما (0403/0) کمتر از واحد و در سطح p < 0.05 معنی دار بود که نشان می دهد حدود 30/4 درصد ناهمخواهی بین خروجی مشاهده شده و خروجی مرزی به خاطر عدم کارایی فنی کشاورزان سیب زمینی شیرین بود. ناهمخواهی گسترده در کارایی فنی کشاورزان بین 298/0 درصد تا 4/99 درصد متغیر بود و میانگین 1/47 درصد نشاندهنده نیاز به پر کردن این شکاف است. درنتیجه، به نظر می رسد کاهش اندازه خانوار، سابقه کشاورزی و منبع یابی مواد گیاهی از NRCRI یا IITA می تواند باعث افزایش عدم کارایی فنی کشاورزان بشود درحالی که این عدم کارایی را می توان با سن و سطح آموزش رسمی کشاورزان سیب زمینی شیرین در منطقه کاهش داد. به طور کلی، نتایج نشان می دهد که کاهش سوزاندن بته ها اما افزایش استفاده از آهک در کنار استفاده از افزودنی های آلی به خاک و آبیاری اگر با کشاورزان جوان و آموزش دیده همراه شود می تواند باعث کاهش صدمات زیست محیطی و همچنین افزایش کارایی فنی کشاورزان سیب زمینی شیرین در منطقه بشود.

واژه ی توسعه درمعانی خاص خود و در ترکیب با وا ژه های دیگر، حامل برخی اختلاف نظرها است ، اما درمعنای عام اگر بهبود اوضاع عمومی یک جامعه تعریف گردد، مفهومی مقبول نظریه پردازان و سیاست مداران جوامع مختلف خواهدبود. در ایران نیز پس از تاکید رهبر معظم انقلاب بر«طراحی مدل ایرانی اسلامی پیشرفت»، این مفهوم عام درمیان برنامه ریزان کلان کشور اهمیت ویژه ای یافت. توسعه روستایی به عنوان را هبردی به منظور بهبود زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاییان، بدون شک در کشوری که حیات اجتماعی آن بر روستا و روستاییان استوار است به توسعه در سطح ملی کمک خواهد کرد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز با تعابیری توسعه و عمران روستایی را در زمره وظایف دولت برمی شمارد. در پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم هریک از عوامل مورد توافق توسعه روستایی، در ایجاد توسعه ی پایدار روستایی استان گیلان، داده های مربوط به 75 شاخص توسعه روستایی از آمارهای رسمی موجود استخر اجو به روش تاکسونومی عددی، ذیل شش عامل طبقه بندی و هم معیارشده، سپس سهم هر یک بوسیله تحلیل های آماری، به ترتیب: 1-منابع انسانی ،2-هزینه های زیربنایی،3- هزینه های فرهنگی اجتماعی،4- عملکرد اقتصادی،5-موقعیت و منابع طبیعی 6-مدیریت روستایی، رتبه بندی گردید. هم چنین تاثیر واحدهای تعاونی در توسعه روستایی و تغییر سهم عوامل آن، بسیار ناچیز ارزیابی شد که لزوم بازنگری در ساختار اقتصادی و مدیریت روستایی استان با توجه به نظام بهره برداری تعاونی را آشکار می سازد.

با توجه به جمعیت رو به رشد دانش آموختگان کشاورزی و پایین بودن ظرفیت اشتغال بخش دولتی، توسعه ی شایستگی های کارآفرینی در میان دانشجویان و تقویت نیت کارآفرینی آنها اهمیت قابل توجهی دارد. در راستای دستیابی به این هدف لازم است عوامل اثرگذار بر نیات کارآفرینانه ی دانشجویان شناسایی شود. هدف این پژوهش پیمایشی، بررسی میزان نیت کارآفرینانه دانشجویان سال آخر مقطع کارشناسی رشته های مهندسی کشاورزی و شناسایی عوامل موثر بر آن بود. جامعه آماری را دانشجویان سال چهارم کارشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز تشکیل دادند. نمونه 196 نفری با روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده متناسب با حجم گزینش شد. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه طراحی و روایی صوری آن توسط متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی، تایید شد. ضریب آلفای کرونباخ برای گویه ها در دامنه 66/0 تا 87/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزار SPSSwin19 به کار گرفته شد. نتایج نشان دادند متغیرهای هنجارهای ذهنی، کنترل رفتار درک شده و نگرش نسبت به کارآفرینی دارای رابطه مثبت و معنی دار با نیت کارآفرینی دانشجویان هستند. نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که از بین متغیرهای مستقل، نگرش دانشجویان نسبت به کارآفرینی می تواند 40 درصد از نیت کارآفرینی دانشجویان را پیش بینی نماید. در نهایت بر پایه یافته های تحقیق پیشنهادها و راهکارهایی ارایه شد.

هدف اصلی این مقاله برآورد کارایی فنی با استفاده از روش آنالیز مرزی تصادفی (SFA) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) و هم چنین تاثیر نهاده های بکار گرفته شده بر روی ریسک تولید گاوداری های شهرستان زابل می با شد. برای این منظور اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1393-1392 جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که که میانگین کارایی فنی گاوداری ها با استفاده از روش SFA، 74/0 درصد و بکارگیری روش DEA و تحت بازدهی ثابت و متغیر نسبت به مقیاس بترتیب 55/0 و 63/0 درصد برآورد گردید. هم چنین یک رابطه مستقیم و معنادار بین میزان تولید و متغیرهای سبوس و تعداد راس گاو وجود دارد. برآورد عدم کارایی فنی حاکی از وجود رابطه ای منفی و معنادار بین سن دامپرور و عضویت در تعاونی با عدم کارایی فنی است. نتایج ریسک تابع تولید نشان داد که شرکت در کلاس های آموزشی ریسک را کاهش خواهد داد. در نهایت آموزش در رابطه با بکارگیری مصرف بهینه نهاده ها و بکارگیری مدیریت مناسب جهت افزایش میزان کارایی گاوداری ها پیشنهاد شد.

هدف از این پژوهش ارزیابی سطح نهادینه سازی کارآفرینی در صنایع تبدیلی و تکمیلی مرکبات در استان خوزستان می باشد. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی است. جامعه آماری کلیه مدیران صنایع تبدیلی و تکمیلی مرکبات به تعداد 75 نفر در استان خوزستان می باشد که از طریق سرشماری مطالعه شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه بود که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن از طریق ضریب کرونباخ آلفا مورد بررسی قرار گرفت که در دامنه آن بین 87/0 تا 91/0 بود. در این پژوهش نهادینه سازی کارآفرینی از طریق سه زیر بخش استمراربخشی، فراگیرسازی و تبدیل به واقعیت اجتماعی شدن، مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل وضعیت سه زیر بخش مذکور در بین جامعه مورد مطالعه به ترتیب پایین (6/2-4/2)، متوسط(85/2-83/2) و متوسط (84/2-71/2) بوده است. بر اساس نتایج حاصل بین مشارکت در برنامه های ترویجی، مسولیت پذیری، ریسک پذیری، نوگرایی، رقابت پذیری، نگرش به کارآفرینی و سطح تحصیلات با سطح نهادینه سازی کارآفرینی رابطه معنی داری به دست آمد. بر اساس نتایج رگرسیون متغیرهای مشارکت در برنامه های ترویجی، مسولیت پذیری، ریسک پذیری، نوگرایی، رقابت پذیری، نگرش به کارآفرینی و سطح تحصیلات به طور تعاملی 6/63% تغییرات متغیر نهادینه سازی کارآفرینی را تبیین نمودند.

جستجوی راه های جدید جهت رقابت در بازارهای رقابتی جوهره ی اصلی تفکر استراتژیک و استراتژی بازاریابی است. این موضوع همواره مورد توجه صاحب نظران و اندیشمندان علم اقتصاد بوده و در دهه های اخیر مورد توجه اندیشمندان مدیریت قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر به واکاوی راهبردهای کارآفرینانه افزایش مزیت رقابتی گیاهان دارویی استان ایلام می پردازد.این پژوهش، به لحاظ هدف کاربردی و از نظر پارادایم، جز تحقیقات ترکیبی (کیفی – کمی) می باشد. در قسمت کیفی از روش دلفی و در قسمت کمی از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است و جامعه آماری آن در بخش کیفی صاحبنظران حوزه بازاریابی، کارآفرینی و گیاهان دارویی در استان ایلام بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 12 نفر انتخاب شدند و در بخش کمی هم صاحب نظران حوزه گیاهان دارویی بودند که تعداد 33 نفر شناسایی شد که مورد تمام شماریقرار گرفتند. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه مقایسه زوجیگرد آوریشد و با استفاده از نرم افزار Expert Choice11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج نشان داد، از میان معیارهای بررسی شده (تمایز، کاهش هرینه، تمرکز بر مشتری و بازار، نوآوری و ریسک پذیری) ، استراتژی تمایزبیشترین نقش را در به مزیت رساندن گیاهاندارویی استان ایلام دارد.

یکی از مهم ترین اثرات نوسانات نرخ ارز اثر آن بر قیمت صادراتی محصولات مختلف است. بر اساس تئوری های جدید تجارت، ساختار بازار نقش مهمی در مرتبط کردن کاهش بهای نرخ ارز و کاهش قیمت ها دارد. در ایران نرخ ارز در دهه ی اخیر افزایش یافته است . بنابراین این مطالعه در تلاش است تا اثر تغییرات نرخ ارز را روی قیمت صادراتی زغفران ایران (که مهم ترین محصولات صادراتی غیر نفتی ایران بعد از پسته است) را در طی دوره 2001-2012 در بین 12 کشور وارد کننده بررسی نماید. بر اساس نتایج، اثر مقطع برای تمام مقاصد صادراتی به جز ایالات متحده آمریکا معنی دار است. هم چنین ضریب نرخ ارز برای تمام کشورهای نمونه معنی دار است. بنابراین براساس ادبیات مربوطه روشن است که فرضیه وجود بازار رقابتی برای بازار زعفران صادراتی رد شده و این شاهدی بر اعمال تبعیض قیمت توسط صادرکنندگان است . بنابراین پیشنهاد می شود که دولت برای حمایت از این محصول استراتژیک با سیاست های مناسب تلاش نماید.

منطقه رودخانه بر با حدود 111 هزار اصله نخل کریته، یکی از مهم ترین مناطق تولیدکننده محصول خرما در شهرستان رودان محسوب شده و درآمد مردم این منطقه تقریبا بطور مستقیم و یا غیر مستقیم از تولید این محصول تامین می گردد. در نتیجه کارایی تولید این محصول برای باغداران این منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل این مطالعه با استفاده از تحلیل پوششی داده های نهاده محور بوت استرپ و با نمونه گیری از 50 نخلستان تولیدکننده خرمای کریته منطقه رودخانه بر در سال 1392، به ارزیابی کارایی فنی نخلستان های این منطقه می پردازد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که 64 درصد تولیدکنندگان خرمای این منطقه با کارایی کمتر از 50 درصد فعالیت نموده و تنها 14 درصد از نخلستان ها به صورت کارآمد فعالیت می نمایند. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود با حمایت جهاد کشاورزی منطقه از فعالیت های ترویجی، مراکزی جهت تشکیل کلاس های آموزشی برای باغداران این منطقه دایر شود؛ تا در این مراکز علاوه بر آموزش، فرصتی برای اشتراک گذاری تجربیات باغداران موفق و خبره در جهت تخصیص مناسب تر نهاده ها در فعالیت های سایر باغدارن بوجود آید.

هدف این مقاله شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر رضایتمندی کشاورزان در تعاونی های تولیدات کشاورزی استان گیلان، ایران بود. بدین منظور، مطالعات کتابخانه ای انجام شده و 15 عامل موثر شناسایی گردید و برای اولویت بندی آنها، مطالعات میدانی از طریق پرسشنامه انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل کلیه اعضای تعاونی های تولیدات کشاورزی استان گیلان بود که با فرمول کوکران، حجم نمونه 93 نفر تعیین گردید. بنابراین، پرسشنامه ها به روش ترکیبی نمونه گیریتصادفی وسهمیه ای میان اعضای 12 تعاونی توزیع و تعداد 100 پرسشنامه به طور کامل گردآوری شد. روایی پرسشنامه به روش محتوایی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 79 درصد مورد پذیرش واقع شد. برای اولویت بندی عوامل، میانگین با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس محاسبه گردید و نتایج نشان داد که همدلی و همکاری میان اعضا؛ راهنمایی و هدایت اعضا درباره مشکلاتشان و برقراری ارتباطات اثربخش با جوامع محلی، به ترتیب، عواملی هستند که بیشترین تاثیر را بر رضایتمندی کشاورزان مورد مطالعه دارد. به علاوه، نتایج نشان داد که رضایتمندی اغلب کشاورزان عضو در تعاونی ها در سطح متوسطی قرار دارد.

هدف از مطالعه حاضر اندازه گیری کارایی فنی مزارع کلزا در شهرستان تبریز و بررسی عوامل موثر بر آن بود. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از کلزاکاران شهرستان تبریز در سال زراعی 93-1392 با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده از 157 نمونه تصادفی بدست آمد. کارایی فنی کلزاکاران نیز از طریق رهیافت تابع تولید تصادفی صورت گرفت. نتایج کشش تولید نهاده ها بیانگر آن است که تمامی این نهاده ها در ناحیه دوم اقتصادی مصرف می شوند. علاوه بر آن، بیشترین (504/0) و کمترین (095/0) کشش تولید به ترتیب مربوط به نهاده آب و سطح تحصیلات است. نتایج مربوط به محاسبه کارایی فنی نیز موید آن است که کمترین و بیشترین میزان آن 25 و 95 درصد با میانگین 80 درصد می باشد. لازم به ذکر است که بیشترین میزان کارایی فنی نیز در مزارع کلزا با سطح زیر کشت 3-4 هکتار مشاهده شده است. هم چنین، متغیرهای سطح تحصیلات، تعداد دوره های آموزشی و سطح زیرکشت اثز معنی دار و منفی و سن کشاورز اثر مثبت و معنی داری برعدم کارایی فنی دارد. مطابق یافته های تحقیق، توصیه می گردد آموزش بیشتر کلزاکاران در خصوص مصرف بهینه نهاده ها به همراه ارتقا سطح دانش آنها بیشتر مد نظر دولت قرار گیرد.

با توجه به کاهش سطح زیر کشت پنبه در ایران طی سال های اخیر، بررسی درجه ریسک پذیری پنبه کاران بخش زراعی کشور امری ضروری است. بررسی ها نشان می دهد که عملکرد این محصول طی سال های گذشته، رشد کافی نداشته و هزینه تولید پنبه نیزافزایش داشته است. رشد قیمت پنبه متناسب با افزایش هزینه تولید این محصول در دوره مورد مطالعه نیست. در این پژوهش گرایش ریسکی پنبه کاران با استفاده از رهیافت پارامتری و مدل میانگین- انحراف معیار ساها بررسی شد. اطلاعات آماری و هزینه تولید استان های تولید کننده عمده پنبه، طی سال های 1389-1379 گردآوری شد. با توجه به ماهیت تابلویی داده ها مدل های اقتصادسنجی در قالب داده های تابلویی تصریح و تخمین زده شد. نتایج حاکی از ریسک گریز بودن پنبه کاران است وگرایش ریسک گریزی پنبه کاران با افزایش نوسانات قیمت محصول (ریسک قیمتی) و عملکرد در هکتار افزایش می یابد.

این مطالعه با هدف بررسی نقش متغیرهای محیطی بر کاهش پیامدهای طرح هدفمندی یارانه ها بر گلخانه داران استان سمنان انجام شد. نمونه آماری شامل 287 گلخانه دار بود که از طریق فرمول کوکران تعداد آنها تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS21 استفاده گردید. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه بود که براساس مبانی تئوریک طراحی گردید و پس از اصلاح محتوا با فرمول کوکران مقدار آلفای آن 87/7 محاسبه شد. از همبستگی و رگرسیون برای تحلیل فرضیه ها استفاده شد. نتایج نشان داد کاهش هزینه های جاری، استفاده از سازه های مناسب، استفاده درست از سوخت، مکان یابی درست وسایل گرمایش و استفاده از کارگران ماهر بیشترین نقش را برکاهش پیامدهای هدفمندسازی یارانه هابرای گلخانه داران ایفا می کنند که مقدار 2/40 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل موثر بر موفقیت بنگاه های زودبازده بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ گردآوری داده ها، غیرآزمایشی و از دسته تحقیقات همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران بنگاه های زودبازده کشاورزی در استان سمنان بود که از نظر بانک کشاورزی استان موفق ارزیابی شده بودند و تعداد آنها برابر1932 واحد تولیدی کشاورزی است. با استفاده از فرمول کوکران 125 نفر را به عنوان حجم نمونه تخمین زده شد. ابزار اصلی گرد آوری داده ها و اندازه گیری متغیرهای پژوهش، پرسشنامه بود. روایی ابزار پژوهش بوسیله گروهی از متخصصان احراز گردید. پایایی ابزار پژوهش با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف پرسشنامه احراز شد. نتایج بدست آمده نشان داد که 4/6 درصد بنگاهای زودبازده کشاورزی کاملا موفق بودند و 2/79 درصد آنها موفق و 6/13 درصد آنها نسبتا موفق بودند. بین میزان تحصیلات، سابقه کار در کسب وکار، سابقه کار کشاورزی، اندازه بنگاه، سال های فعالیت بنگاه، تعداد افراد شاغل، ظرفیت اشتغال، میزان سرمایه اولیه، ارزش تولید فعلی، فاصله محل سکونت تا بنگاه، هزینه پرسنلی، میزان سرمایه گذاری رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که هفت متغیر میزان سرمایه اولیه، ارزش تولید فعلی، تعداد سال های فعالیت بنگاه، تعداد افراد شاغل، اندازه بنگاه، میزان سرمایه گذاری و متغیر سابقه کار در کسب وکار در مجموع 7/47 تغییرات متغیر وابسته موفقیت بنگاه زودبازده را تبیین کردند.