فهرست مطالب

بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید - سال بیست و ششم شماره 4 (زمستان 1394)

نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید
سال بیست و ششم شماره 4 (زمستان 1394)

  • 164 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1394/12/20
  • تعداد عناوین: 9
|
  • آقای محمدعلی موفق پور، رضا زنجیرانی فراهانی صفحه 399
    هدف از این تحقیق طراحی و حل یک مدل برای برنامه ریزی توزیع و موجودی در زنجیره تامین است. یک مدل برنامه ریزی ریاضی مختلط عدد صحیح برای یک شبکه توزیع سه سطحی توسعه داده شده است که هزینه های معمول در مدیریت زنجیره تامین و هزینه های دیرکرد و زودکرد را در نظر می گیرد. مدل توسعه داده شده همچنین تقاضای با محدودیت زمانی در ارضا، محدودیت در ظرفیت حمل، تحویل و ذخیره را در نظر می گیرد و به عنوان خروجی نوع وسیله حمل را نیز مشخص می کند. حل این مدل چند دوره ای، چند کالایی، با چند مد حمل به دلیل تعداد زیاد متغیرهای عدد صحیح، برای ابعاد واقعی در زمان منطقی قابل حصول نیست لذا یک الگوریتم ممتیک توسعه داده شده است. الگوریتم ممتیک توسعه داده شده از آن رو که بر چارچوب الگوریتم ژنتیک بنا شده است، از مزایای الگوریتم ژنتیک سود می برد و از سوی دیگر چون در مرحله ارزیابی کروموزوم ها با استفاده از جستجوی محلی کیفیت کروموزوم ها ارتقا می یابد، به طور متوسط انتظار می رود جواب هایی به مراتب بهتر از الگوریتم ژنتیک به دست آید. نتایج محاسباتی برتری کارایی روش حل توسعه داده شده را نسبت به روش عمومی حل مسایل برنامه ریزی ریاضی مختلط نشان می دهد.
    کلیدواژگان: مدیریت زنجیره تامین، موجودی، حمل و نقل، پنجره زمانی، بهینه سازی، الگوریتم ممتیک
  • سعید امامی، محمد سعید صباغ، سید رضا حجازی صفحه 413
    در مقاله حاضر، یک سیستم ساخت بر اساس سفارش(MTO) با چند ماشین موازی مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به محدودیت ظرفیت ماشین ها و الزامات مورد نظر برای تحویل به موقع سفارشات، می توان فقط تعداد محدودی از سفارشات را برای بیشینه کردن سود مورد پذیرش قرار داد. بر این اساس، یک مدل برنامه ریزی ریاضی خطی مختلط عدد صحیح (MILP) برای مساله یکپارچه پذیرش سفارشات و زمانبندی (OAS) برروی ماشین ها ارائه شده است. همچنین از آنجائیکه زمان پردازش سفارشات برروی ماشین ها غیرقطعی می باشد، همزاد استوار مدل پیشنهادی ارائه گردیده است. زمان حل مدل های پیشنهادی حتی برای مسائل کوچک نیز در پاره ای از موارد بسیار طولانی بوده و لذا توسعه ای از الگوریتم تفکیک سازی تو در تو (NP) بنام الگوریتم تفکیک سازی بیرونی و درونی ارائه شده است. بررسی های عددی نشان داده اند که الگوریتم پیشنهادی کارائی مطلوبی چه به لحاظ زمانی و چه به لحاظ یافتن یک جواب خوب نسبت به نرم افزار GAMS /CPLEX دارد.
    کلیدواژگان: بهینه سازی استوار، پذیرش سفارشات و زمانبندی، الگوریتم تفکیک سازی تو در تو، ماشین های موازی
  • وحید خداکرمی، بهمن اسمعیل نژاد، سلمان اسمعیل نژاد آقابابایی حقی، فرشاد حقی صفحه 433
    مدل مقدار اقتصادی تولید یکی از مشهورترین مدلهای کنترل موجودی است. در مدلهای تولید اقتصادی، امکان تولید قطعات معیوب وجود دارد، که در نظر نگرفتن این امر، موجب می شود هزینه های احتسابی، غیر واقعی جلوه کنند. ضمنا وجود تورم و ارزش زمانی پول در مدل های اقتصادی، اختلاف قابل توجهی در محاسبات هزینه ایجاد می کند. در این مقاله تولید قطعات معیوب در حالت چندمحصولی با در نظر گرفتن تورم و ارزش زمانی پول، مورد بررسی قرار می گیرد. در نظر گرفتن حالت چندمحصولی در این مباحث یک تحلیل جدید می باشد، که تاکنون انجام نشده است. مطالعات در این زمینه نشان می دهد که وارد کردن موضوع تورم و ارزش زمانی پول در مدیریت و کنترل موجودی، منجر به تغییر دسته تولید بهینه خواهد شد. بدلیل آنکه پیدا کردن سیکل بهینه با روش مشتق گیری، مشکل است، از ترکیب دو الگوریتم جستجوی شتابدار و دیکوتوماس در تعیین نقطه بهینه استفاده می شود. در نهایت تحلیل حساسیت براساس پارامترهای نرخ بهره، نرخ تورم و نرخ توام انجام شده است. نتایج نشان می دهد که در نظر نگرفتن تورم و نرخ بهره باعث خطا در محاسبه ی هزینه می شود.
    کلیدواژگان: تولید چند محصولی، نرخ تورم، نرخ بهره، قطعات معیوب، سیکل ثابت گردشی
  • کامران سپانلو، سجاد بهربر، سیما بهربر رستایش صفحه 445
    درصد بالای خطای انسانی در وقوع حوادث در سیستم های پیچیده بزرگ همچون نیروگاه های هسته ای ، این نتیجه را در برداشته که خطای انسانی، عامل عمده حوادث و پیامد های ناگوار آنها بوده است. با این حال انسان ها به دلیل برخی ویژگی ها همچون قابلیت انعطاف، تطبیق پذیری سریع و از همه مهمتر یادگیری و تجربه پذیری ، در این سیستم ها نگه داشته شده اند. یادگیری، تجربه ای مبتنی بر آموزش است که به منظور ایجاد تغییری نسبتا پایدار در انسان صورت می گیرد. این تغییر که در برگیرنده ایجاد شرایط مناسب در رفتار، ادراک، عادات، افکار و نهایتا عملکرد ها است، به عنوان اساسی ترین جلوه یادگیری قلمداد می شود. در این مقاله با استفاده از روش HEART در کمی سازی خطای انسانی و دخالت آن در احتمال خرابی هر یک از اجزاء متاثر از خطای انسانی موجود در سیستم خنک کنندگی راکتور تحقیقاتی تهران، و مقایسه آن با ارزیابی کمی یادگیری وارد شده با استفاده از روش ابداعی 22 معیار، جهت تحلیل اثر بخشی تئوری یادگیری در کاهش احتمال خطای انسانی به خصوص در شرایط بحرانی برای وظیفه اپراتوری هدایت کننده راکتور به طور ویژه نشان داده شده است. نتایج حاصل میزان احتمال بروز هر یک از چهار حادثه محتمل در راکتور را در حالت کلاسیک و نیز در حالت دخالت خطای انسانی و بحث یادگیرندگی انسان، با شرایط و روش های اعمالی و نیز عوامل مهم تاثیر گذار برای اجزاء تاثیر پذیر را در افزایش قابلیت اطمینان کل، با استفاده از کد محاسباتی تحلیل احتمالات ایمنی (RELAB) با هم مقایسه کرده و صحت روش و احتمال کلی بروز هر یک از حوادث را با احتمال داده های ژنریک تایید کرده است.
    کلیدواژگان: خطای انسانی، یادگیری، روشHEART، کد محاسباتی تحلیل احتمالات ایمنی(RELAB)، سیستم خنک کننده راکتور تحقیقاتی تهران
  • اسماعیل مهدی زاده، آقای بهروز میرخان زاده صفحه 455
    فرآیند حمل و نقل یکی از فرآیندهای اصلی لجستیک بوده که محققان همواره با طراحی سیستمهای مناسب حمل و نقل سعی در کمینه نمودن هزینه های ناشی از آن نموده اند. یکی از این سیستمها، لجستیک میلک ران می باشد و به عنوان گام بعدی تولید ناب که موجب کاهش زمان سیکل، سطح موجودی و آزاد سازی فضای انبارش می شود، شناخته شده است. در این پژوهش یک مدل پیشنهادی مبتنی بر خوشه بندی ارائه شده که در فاز اول تامین کنندگان را به منظور ایجاد سازگاری در مواد و قطعات مورد حمل، خوشه بندی نموده و سپس در فاز دوم برای تامین کنندگانی که در یک خوشه قرار گرفته اند، مسیریابی بهینه با هدف کمینه کردن هزینه های سفر و زمان سفر با در نظر گرفتن دو محدودیت مهم حداکثر ظرفیت و زمان سفر برای هر وسیله نقلیه را انجام می دهد. الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم ژنتیک حل شده و به منظور تنظیم پارامترها از روش تاگوچی بهره گرفته شده است. در نهایت نتایج حاصله از اجرای الگوریتم پیشنهادی با نتایج حاصل از نرم افزار لینگو، کارایی الگوریتم پیشنهادی را تصدیق می کنند.
    کلیدواژگان: مدیریت زنجیره تامین، لجستیک، مسئله مسیریابی وسایل نقلیه، الگوریتم ژنتیک، خوشه بندی
  • مصطفی پارسا، ناصر ملاوردی صفحه 473
    مدیریت موجودی توسط فروشنده (VMI) یکی از استراتژی هایی است که به طور گسترده در زمینه ی یکپارچه سازی و ساده سازی زنجیره ی تامین استفاده می شود. VMI، مشارکتی بین تامین کننده (اغلب تولیدکننده) و خرده فروشان است که به موجب آن تامین کننده تصمیمات مربوط به بازپرسازی خرده فروشان را اتخاذ می کند. از آن جا که در مطالعات پیشین ارزش زمانی پول در مدل های تحلیلی VMI منعکس نشده است؛ در این پژوهش برای اولین بار مدل جدیدی برای زنجیره ی تامین دو سطحی یک تولیدکننده و چند خرده فروش تحت برنامه ی VMI غیرامانتی (non-consignment VMI) با درنظر گرفتن ارزش زمانی پول ارائه می شود. به منظور وارد کردن ارزش زمانی پول ابتدا ارزش فعلی هزینه ها در طی یک دوره محاسبه و سپس به افق بی نهایت تعمیم و بعد به هزینه ی همسنگ سالیانه تبدیل می شود. همچنین نشان داده می شود که تحت سیستم VMI غیرامانتی هزینه ی خرده فروشان نسبت به سیستم سنتی (بدون VMI) از کاهش زیادی برخوردار ولی تولیدکننده با افزایش هزینه مواجه می شود. در این پژوهش دلایل همکاری تولیدکننده با برنامه ی VMI علی رغم افزایش هزینه هایش به روشنی تبیین می شود. درنهایت تحلیل حساسیت به منظور بررسی تاثیر پارامترهای مختلف مدل بر جواب بهینه انجام می شود. نتایج علاوه بر درستی رفتار مدل نشان می داد که با درنظرگرفتن هزینه ی جریمه ی بالا به ازای هر واحد کالا، مدل ارائه شده می تواند برای زنجیره ی تامین با محدودیت ظرفیت نیز به کار گرفته شود.
    کلیدواژگان: مدیریت زنجیره ی تامین، مدیریت موجودی توسط فروشنده، ارزش زمانی پول، تحلیل حساسیت
  • پیمان اخوان، مصطفی جعفری، مهندس امید حسن نژاد صفحه 499
    هدف از این تحقیق بررسی چالشها و راهکارهای تسهیم دانش در مراحل چرخه حیات پروژه در سازمان های پروژه محور می باشد. بدین منظور شرکت سازه پردازی ایران به عنوان یک سازمان پروژه محور مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا با مرور ادبیات تحقیق و مصاحبه با خبرگان حوزه های مدیریت دانش و مدیریت پروژه نسبت به شناسایی چالشها و راهکارهای تسهیم دانش اقدام گردید. در گام بعدی با استفاده از پیمایش پرسشنامه ای، بررسی اسناد رسمی و مصاحبه با مدیران سازمان، وضعیت موجود سازمان در خصوص هر کدام از چالشها و راهکارها در مراحل مختلف چرخه حیات پروژه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تحلیلهای انجام شده حاکی از وجود چالش های مختلف بر سر راه تسهیم دانش در گروه های مختلف شناسایی شده و در مراحل چرخه حیات پروژه که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفتند، می باشد. از طرف دیگر برای غلبه بر چالش های ذکر شده، راهکارهای مختلفی در گروه های مختلف و در مراحل مختلف چرخه حیات پروژه مورد شناسایی قرار گرفت که در این تحقیق تلاش شده از طریق ارائه یک چارچوب مفهومی، راهکارهای غلبه بر چالش های شناسایی شده برای تسهیم دانش در مراحل چرخه حیات پروژه ها ارائه گردد.
    کلیدواژگان: دانش، مدیریت دانش، سازمان پروژه محور، چرخه حیات پروژه، تسهیم دانش
  • علی مروتی شریف آبادی صفحه 525
    تخصیص و مکان یابی ایستگاه های امداد جاده ای، به دلیل داشتن تاثیرات زیاد بر نحوه ی خدمت دهی به رخدادهای جاده ای، مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. هدف اصلی این مسائل، مکان یابی بهینه ی ایستگاه های امداد جاده ای و تقسیم بندی نواحی تحت خدمت، جهت تخصیص مناسب آن ها به خدمت دهنده ها است. این مسائل معیار های عملکردی سیستم از جمله مدت زمان انتظار مشتری را بهبود داده و از طرفی اهداف سازمان خدمت دهنده را برآورده ساخته و رضایت مشتری و خدمت دهنده را در پی خواهد داشت. در این تحقیق تخصیص ایستگاه های امداد خودرو ایران در طول بزرگراه تهران-قم، با استفاده از مدل صف هایپرکیوب (یکی از معروف ترین مدل های صف در زمینه ی مکان یابی)، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، پس از تعیین تعداد حالات سیستم، معادلات تعادلی هر حالت سیستم با استفاده از نمودارهای آهنگ تعادل استخراج شده است. سپس با استفاده از احتمالات حدی به دست آمده، معیار های عملکردی سیستم، مانند میزان بار کاری هر خدمت دهنده و مدت زمان انتظار مشتری جهت دریافت خدمت محاسبه شده است. در ادامه با طراحی و اجرای الگوریتم ژنتیک، تغییر بهینه ی قابل اجرا در عمل، در اندازه ی نواحی تخصیص داده شده به هر خدمت دهنده، با هدف کمینه کردن میزان عدم توازن بار کاری خدمت دهنده ها و مدت زمان انتظار مشتری، انجام شده است.
    کلیدواژگان: مکان یابی، تخصیص، مدل صف هایپرکیوب، خدمت دهنده ی متحرک، الگوریتم ژنتیک
  • شیوا ذکایی، آرمین جبارزاده، سید جعفر سجادی صفحه 543
    این مقاله به ارائه یک مدل طراحی شبکه زنجیره تامین امداد رسانی سه سطحی شامل تامین کنندگان، مراکز توزیع امداد و نقاط آسیب دیده (نقاط تقاضا) در شرایط عدم قطعیت پرداخته است. جهت لحاظ نمودن عدم قطعیت موجود در پارامترهای تقاضا، تامین و مولفه های هزینه ای مسئله، از رویکرد بهینه سازی استوار داده های بازه ای استفاده شده است. مدل استوار ارائه شده قادر است تا با هدف کمینه نمودن مجموع هزینه های زنجیره تامین، به صورت همزمان تصمیمات بهینه مکان یابی و تخصیص محصولات امدادی در زنجیره تامین را تعیین نماید. در نهایت، با بهره گیری از داده های حاصل از مطالعه موردی وقوع زلزله در مناطق زلزله خیر شمال و جنوب البرز مرکزی، مدل ارائه شده مورد آزمون قرار گرفته و کاربرد پذیری آن در شرایط واقعی نشان داده شده است.
    کلیدواژگان: زنجیره تامین انسان دوستانه، عدم قطعیت، بهینه سازی استوار، داده های بازه ای، زلزله