فهرست مطالب

تحقیقات تولیدات دامی - سال پنجم شماره 3 (پاییز 1395)

فصلنامه تحقیقات تولیدات دامی
سال پنجم شماره 3 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/09/30
  • تعداد عناوین: 9
|
  • مقاله پژوهشی
  • مریم نوبخت، حسن درمانی کوهی *، مازیار محیطی اصلی صفحات 1-10
    این آزمایش با استفاده از 240 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفیبا 6 تیمار، 4تکرار و 10 قطعهپرنده در هر تکرارانجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1، 2- جیره های فاقد عصاره آویشن با و بدون چربی در کل دوره، 3، 4- جیره حاوی 5/0 درصد عصاره آویشن با و بدون چربی در کل دوره و 5، 6- جیره حاوی 5/0 درصد عصاره آویشن با و بدون چربی در دو هفته آخر، بودند. شاخص های عملکردی جوجه ها (افزایش وزن، مصرف و ضریب تبدیل خوراک) به صورت هفتگی اندازه گیری و دوره ای مقایسه شدند. تعیین جمعیت میکروبی و محتوای کلسترول گوشت روی 2 جوجه از هر تکرار در سن 42 روزگی انجام شد. جیره های حاوی چربی، افزایش وزن و خوراک مصرفی روزانه بیشتر و ضریب تبدیل خوراک کمتری در مقایسه با جیره های بدون چربی داشتند (05/0>P). استفاده از عصاره آویشن شیرازی اثر معنی داری بر عملکرد جوجه های گوشتی نداشت (05/0). بطور کلی در این آزمایش استفاده از عصاره آویشن شیرازی به مدت 42 روز در جیره جوجه های گوشتی منجر به کاهش کلسترول عضله ران در طی ذخیره سازی و بهبود جمیعت میکروبی روده شد.
    کلیدواژگان: جوجه های گوشتی، چربی جیره ای، عصاره آویشن شیرازی، کلسترول گوشت، میکروفلور روده
  • سید ناصر موسوی* صفحات 11-20
    به منظور بررسی تاثیر اندازه ذرات خوراک در جیره های آردی و پلت، تعداد 480 قطعه مرغ تخم گذار سویه هایلاین W-36 در سن 27 هفتگی انتخاب و در یک آزمایش فاکتوریل 3×2 شامل عامل شکل فیزیکی (آردی و پلت) و اندازه ذرات دانه ذرت (آسیاب شده با اندازه های ریز، متوسط و درشت) مورد استفاده قرار گرفتند. فراسنجه های عملکردی طی 9 هفته آزمایش رکوردبرداری و در هفته پایانی آزمایش صفات کیفی تخم مرغ اندازه گیری شد. در بررسی اثرات اصلی، استفاده از خوراک پلت نسبت به خوراک آردی موجب افزایش مصرف خوراک (به ترتیب 9/97 و g 5/93)، ضریب تبدیل خوراک (به ترتیب 94/1 و 88/1)، وزن تخم مرغ (به ترتیب 3/58 و g 7/57)، افزایش وزن بدن (به ترتیب 2/73 و g 4/38)، واحد هاو (به ترتیب 5/81 و 5/77) و درصد زرده (به ترتیب 9/25، 2/25) و همچنین کاهش درصد سفیده تخم مرغ (به ترتیب (9/63 و 6/64) شد (05/0 >P). اثر متقابل تیمار ها بر خوراک مصرفی معنی دار بود (001/0>P). مصرف خوراک در تیمار جیره آردی با اندازه ذرات ریز (g 4/92) و متوسط (g 8/93) کمتر از تیمارهای جیره پلت بود (05/0>P). ضریب تبدیل خوراک تیمار جیره آردی با اندازه درشت (85/1) کمتر از تیمار جیره پلت با اندازه ریز (99/1) بود (05/0>P) و سایر تیمارها تفاوتی را نشان ندادند (05/0 کلیدواژگان: ابقای نیتروژن، اندازه ذرات، پلت، مرغ تخم گذار
  • روح الله کامیاب کلانتری، یوسف روزبهان*، حسن فضایلی صفحات 21-33
    هدف از این پژوهش مقایسه قابلیت هضم دو کنسانتره داخلی و خارجی با استفاده از نشانگرهای اکسید کروم و لیگنین در اسب ترکمن بود. آزمایش با استفاده از 16 راس اسب نژاد ترکمن با میانگین سن 3±8 سال و وزن 50±433 کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. تیمار های آزمایشی شامل یک کنسانتره خارجی در سطح 25 درصد ماده خشک جیره (Tc) و یک کنسانتره داخلی در سطوح 20، 25 و 30 درصد ماده خشک جیره بود (به ترتیب T1،T2 و T3). طول دوره آزمایش 28 روز بود، به طوری که 21 روز عادت‏پذیری و 7 روز نمونه‏برداری از مدفوع صورت گرفت. ضرایب قابلیت هضم ماده خشک و مواد مغذی جیره طبق روش استاندارد تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده از نشانگر اکسیدکروم، جیره حاوی 25 درصد کنسانتره داخلی از نظر قابلیت هضم ماده آلی (547 در مقابل 506 گرم در کیلوگرم)، پروتئین (545 در مقابل 527 گرم در کیلوگرم) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (427 در مقابل 309 گرم در کیلوگرم) نسبت به جیره حاوی کنسانتره خارجی برتر بود (05/0>P). افزایش سطح کنسانتره داخلی در جیره (بین سطوح 20، 25 و 30) باعث بهبود ضرایب گوارش پذیری ماده خشک و مواد مغذی (05/0>P) شد. در مجموع، ضرایب قابلیت هضم مواد مغذی جیره با مصرف کنسانتره داخلی در مقایسه با کنسانتره خارجی در سطح 25 و 30 درصد (به جز عصاره اتری)، در مقایسه با کنسانتره خارجی مشابه یا بیشتر بود. بنابراین می توان از کنسانتره داخلی به جای کنسانتره خارجی در تنظیم جیره استفاده نمود. با توجه به یافته های این آزمایش، در شرایطی که حداقل 70 درصد ماده خشک جیره اسب از علوفه تامین شود می توان از لیگنین به عنوان نشانگر داخلی در تعیین قابلیت هضم خوراک استفاده نمود.
    کلیدواژگان: اسب، اکسید کروم، قابلیت هضم، کنسانتره، لیگنین
  • خلیل زابلی* صفحات 35-47
    در این تحقیق از مدل های ریاضی برای بررسی کینتیک تخمیر شکمبه ای علوفه یونجه استفاده شد. این مدل ها شامل مدل نمایی (EXP)، میکائیلیس- منتن (MIC)، میچرلینگ (MIT)، ویبول (WEB)، کورکمز- اوکاردس (KOR) و فرانس (FRC) بودند. آزمون تولید گاز در 4 دوره جداگانه انجام شد. تعداد 3 عدد سرنگ (3 تکرار) حاوی نمونه خوراک برای هر دوره در نظر گرفته شد و حجم گاز تولید شده در هر دوره در زمان های مختلف انکوباسیون (144 ساعت) به وسیله این مدل ها برازش شد. از آماره های میانگین مربعات خطا (MSE)، ضریب تعیین (R2) و میانگین درصد خطا (MPE) برای نکویی برازش مدل ها استفاده شد. از آزمون های دوربین-واتسون، شاپیرو-ویلک، معیار اطلاعات بیزی (BIC)، معیار اطلاعات آکائیک (AIC) و فاکتور صحت (AF) برای انتخاب بهترین مدل استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار MSE در مدل های FRC (852/0) و MIC (917/0) نسبت به مدل EXP (437/7) کمتر بود (05/0P<)، اما مقدار R2 در مدل های FRC و MIC (به ترتیب 997/0 و 997/0) در مقایسه با مدل EXP (973/0) بیشتر بود (05/0P<). آزمون شاپیرو-ویلک نشان داد به غیر از مدل EXP، مقدار خطا در همه مدل ها دارای توزیع نرمال بود. مقادیر کمتر BIC،AIC و AF در مدل FRC (به ترتیب 47/6- ، 18/6- و 20/2) و در مدل MIC (به ترتیب 32/4- ، 98/3- و 40/2) نشان داد که این مدل ها دارای نکویی برازش بهتری در مقایسه با سایر مدل ها بودند. به طور کلی مدل های FRC و MIC کینتیک تخمیر شکمبه ای علوفه یونجه را با دقت بیشتری برآورد کردند. لذا می توان برای توصیف پروفیل تولید گاز از مدل های فوق به جای مدل EXP استفاده شود.
    کلیدواژگان: آزمون تولید گاز، مدل های ریاضی، نکویی برازش، یونجه
  • مهدی سبحانی، سیدروح الله ابراهیمی محمودآباد*، مهدی تقی نژاد رودبنه، یوسف مهمان نواز صفحات 49-57
    پژوهش حاضر به منظور مطالعه اثرات عمل آوری با پرتوتابی الکترون بر ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام و تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی تفاله زیتون انجام شد. پس از تهیه تفاله زیتون، نمونه ها با استفاده از شتاب دهنده رودوترون در دزهای 200، 250 و 300 کیلوگری پرتوتابی شدند. قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام به روش خاکستر نامحلول در اسید اندازه گیری شد. بدین منظور از 4 راس گوسفند نر قزل با میانگین وزن زنده 2±41 کیلوگرم استفاده شد. گوسفندها، 2 هفته از قبل از شروع آزمایش و در طول دوره آزمایش با جیره حاوی 70 درصد علوفه و 30 درصد تفاله زیتون به صورت جیره کاملا مخلوط تغذیه شدند. فراسنجه های تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی به روش کیسه های نایلونی اندازه گیری شد. مقدار 3 گرم از هر نمونه ماده خوراکی عمل آوری نشده یا عمل آوری شده به مدت صفر، 4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت در شکمبه چهار راس گوسفند نر قزل قرار داده شد. پرتوتابی سبب کاهش الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و افزایش قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام تفاله زیتون شد (05/0P<). پرتوتابی تفاله زیتون با دزهای 200، 250 و 300 کیلوگری درصد تجزیه پذیری موثر الیاف نامحلول در شوینده خنثی در سرعت عبور 5 درصد در ساعت را به ترتیب به میزان 4/6، 6/10 و 8/16 درصد نسبت به تفاله زیتون عمل آوری نشده افزایش داد(05/0P<). بر پایه یافته های این پژوهش، پرتوتابی الکترون سبب افزایش تجزیه پذیری شکمبه ای و قابلیت هضم ظاهری تفاله زیتون شد و دز 300 کیلوگری، بیشترین اثرات مثبت بر بهبود ارزش غذایی تفاله زیتون را داشت.
    کلیدواژگان: پرتو الکترون، تجزیه پذیری، تفاله زیتون، قابلیت هضم
  • تقی قورچی*، سیداسماعیل رضوی، هادی بهزاد، عطیه مهرابی، روح الله مستانی صفحات 59-69
    در این مطالعه اثر کشت قارچ پوسیدگی سفید رنگین کمان (Trametes versicolor) و قارچ صدفی (Pleurotus ostreatus) بر پروتئین خام و تجزیه پذیری کاه ذرت، کاه سویا، بقایای پنبه دانه، کاه برنج و کلزا بررسی شد. میوه قارچ رنگین کمان و قارچ صدفی از جنگل شصت کلاته جمع آوری شد. انواع کاه با میسلیوم قارچ رنگین کمان و صدفی تلقیح و به مدت 21 روز در کیسه های پلاستیکی در 3 تکرار نگهداری شد. برای اندازه گیری تجزیه پذیری شکمبه ای از سه راس قوچ بالغ نژاد دالاق و برای هر نمونه آزمایشی سه تکرار در نظر گرفته شد. کیسه ها حاوی 4 گرم از ضایعات کشاورزی فرآوری شده با قارچ، در زمان های صفر، 4، 8، 16، 24، 48 و 72 در فاز مایع شکمبه قرار داده شد. نتایج نشان داد که مقدار پروتئین خام در تیمارهای کاه سویا و بقایای پنبه دانه فرآوری شده افزایش و در کاه ذرت، کاه برنج و کاه کلزا اختلاف معنی دار نشان نداد. پس از فرآوری با قارچ، دیواره سلولی در کاه ذرت کاهش و در سایر تیمارها افزایش یافت. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، بیشترین تجزیه پذیری و تجزیه پذیری موثر ماده خشک و دیواره سلولی در سرعت های عبور (درصد در ساعت) 2، 5 و 8 و مواد سریع التجزیه، تجزیه پذیری کاه ذرت فرآوری شده با قارچ رنگین کمان و فلوریدا داشت. بر اساس یافته های به دست آمده می توان چنین نتیجه گرفت که اثرات رشد قارچ رنگین کمان و فلوریدا روی انواع کاه متفاوت بوده و موجب تغییرات متفاوتی در ترکیب شیمیایی، دیواره سلولی و تجزیه پذیری ماده خشک آن ها شده است.
    کلیدواژگان: تجزیه پذیری، قارچ پوسیدگی سفید، قارچ سفید رنگین کمان، قارچ صدفی، محصولات فرعی زارعی
  • علی توحیدی، رضا راه چمنی *، جواد بیات کوهسار، داوود علی ساقی صفحات 71-82
    این تحقیق به منظور بررسی اثرات اسانس شوید و نعناع بر پارامترهای عملکرد و رشد، شاخص های رشد اسکلتی و متابولیت های خونی بره های نر در حال رشد نژاد کردی انجام شد. در این آزمایش از 30 راس بره نر در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و ده تکرار به مدت 9 هفته استفاده شد . تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد (بدون اسانس)، 2) تیمار نعناع با 025/0 درصد اسانس نعناع بر اساس ماده خشک و 3) تیمار شوید با 025/0 درصد اسانس شوید بر اساس ماده خشک بود. از پنج بره در هر تیمار در هفته های 1، 3، 5، 7 و 9 نمونه خون برای اندازه گیری گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید و اوره و هفته های 3، 5 و7 نمونه مایع شکمبه برای اندازه گیری pH گرفته شد. شاخص های رشد اسکلتی شامل ارتفاع جدوگاه، ارتفاع هیپ، دور سینه، طول بدن و فاصله هیپ تا هیپ اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که ارتفاع جدوگاه بین تیمار نعناع و شوید (به ترتیب 4/62 و 8/60 سانتی متر) و دور سینه بین هر سه تیمار شاهد، شوید و نعناع (به ترتیب 76، 8/72 و 2/74 سانتی متر) اختلاف معنی داری داشتند، میزان کلسترول نیز در هفته نهم در شاهد به طور معنی داری بالاتر از تیمار نعناع و شوید (به ترتیب 58، 66/51 و 51 میلی گرم بر دسی لیتر) بود (05/0 > P ). افزودن اسانس اثری بر سایر شاخص های اسکلتی، متابولیت های خونی، مصرف خوراک و افزایش وزن نداشت (05/0 < P ). بطور کلی نتایج نشان داد که افزودن اسانس نعناع و شوید اثر قابل ملاحظه ای بر عملکرد و رشد بره های پرواری نداشت.
    کلیدواژگان: تخمیر شکمبه، شوید، گوسفند کردی، متابولیت های خونی، نعناع
  • فاطمه رضایی، طاهره محمد آبادی *، مرتضی چاجی، محمدرضا مشایخی صفحات 83-92
    هدف از این آزمایش بررسی اثر تغذیه گیاه گل میمونی سازوئی (تشنه داری) بر خصوصیات تخمیر، تولید گاز و هضم پذیری الیاف و پروتئین در گوسفند لری- بختیاری بود. در این آزمایش 12 راس بره ( میانگین وزن Kg 1 ± 5/30) به سه گروه (تیمار) و هر گروه به چهار زیر گروه (تکرار) تقسیم شدند و با جیره حاوی 6، 3 و صفر (شاهد) گرم گل میمونی سازوئی در کیلوگرم ماده خشک برای یک ماه تغذیه شدند. در پایان آزمایش، مایع شکمبه از 3 تکرار گرفته شده و فراسنجه های تولید گاز (بعد از 96 ساعت) و قابلیت هضم آزمایشگاهی کاه گندم و کنجاله سویا (4 تکرار از هر کدام) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد پتانسیل تولید گاز شاهد برای کنجاله سویا ( mL19/61) و کاه ( mL48/50) بیشتر از تیمارهای گل میمونی بود (05/0>P)، اما خصوصیات تخمیری کنجاله سویا تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0P). قابلیت هضم ماده خشک کاه در هیچ کدام از تیمارها معنی دار نشد (05/0 کلیدواژگان: تخمیر، تولید گاز، قابلیت هضم، گل میمونی سازوئی، گوسفند لری، بختیاری
  • ندا فرزین*، ابوالقاسم سراج صفحات 93-105
    هدف تحقیق حاضر بررسی اثر سن بلوغ جنسی بر برآورد مولفه های واریانس و وراثت پذیری صفت تولید تخم تجمعی در یک لاین تجاری گوشتی بود. تولید تخم از سن 24 تا 55 هفتگی ثبت و از جمع تعداد تخم هفته های مختلف هر مرغ، تولید تخم تجمعی محاسبه شد. مولفه های واریانس ژنتیکی و فنوتیپی در سه حالت قرار دادن یا ندادن سن بلوغ جنسی به عنوان متغیر کمکی در مدل و سن بلوغ جنسی به عنوان یک صفت در تجزیه چند صفتی، با استفاده از مدل حیوان و نرم افزار WOMBAT برآورد شد. بدون در نظر گرفتن سن بلوغ جنسی، وراثت پذیری تولید تخم تجمعی دامنه ای از 17/0 (تولید تجمعی هفته های 1 تا 32) تا 43/0 (تولید تجمعی هفته های 1 تا 4) داشت. با درنظر گرفتن اثر سن بلوغ جنسی، ضریب تغییرات وراثت پذیری برای تولید تجمعی هفته های مختلف تخمگذاری کاهش یافت. این برآوردها دامنه ای از 12/0 (تولید تجمعی هفته های 1 تا 20) تا 19/0 (تولید تجمعی هفته های 1 تا 4) داشت. برآوردهای حاصل از تجزیه و تحلیل دو صفتی تولید تجمعی تخم و سن بلوغ جنسی مشابه نتایج حاصل از در نظر نگرفتن سن بلوغ جنسی به عنوان متغیر کمکی بود. این نتایج نشان می دهد که با در نظر گرفتن سن بلوغ جنسی به عنوان یک صفت در تجزیه چند صفتی، اثر آن بر تولید تخم و به ویژه تولید هفته های آغازین تخمگذاری تصحیح نشده و حتما باید این اثر به عنوان یک متغیر در مدل آماری لحاظ شود.
    کلیدواژگان: تولید تجمعی تخم، سن بلوغ جنسی، مولفه های واریانس، وراثت پذیری