نشریه تدبیر
پیاپی 288 (آبان 1395)

تحولات سریع فناوری و رشد فزاینده جمعیت و استفاده از منابع طبیعی در طی چند دهه گذشته موجب شد تا بشر در حل چالش ها و بحرانهای نوظهور، به رویکردها و ابزارهای مختلف روی آورد. پیدایش پارادایمهای رشد، توسعه و یا توسعه پایدار در این راستا قابل تبیین است. مفهوم پایداری و رویکردهای مرتبط، به سرعت در اقتصاد موجب ایجاد شاخه های اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست و اخیرا اقتصاد سبز شد] 3[و در بسیاری از کشورها، راهنمای تدوین راهبردهای توسعه و برنامه ریزیهای کلان و منطقه ای قرار گرفت که در اقتصاد مقاومتی جایگاه ویژه ای دارد. اقتصاد مقاومتی در واقع یک الگوی بومی و علمی است که برآمده فرهنگ انقلابی و اسامی ما است، متناسب با وضعیت امروز و فردای ما است، مربوط به وضع کنونی و شرایط کنونی کشور نیست، این یک تدبیر بلندمدت برای اقتصاد کشور است، میتواند اهداف نظام جمهوری اسامی را در زمینه مسایل اقتصادی برآورده کند که قطعا باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه، پیش شرط و الزام چنین موضوعی است] 5[. اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگیها و تاکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی است. در این مقاله میزان تاثیر توسعه پایدار و اقتصاد سبز بر اقتصاد مقاومتی بررسی میشود. امید است تا با بهره گیری از مفاهیم توسعه پایدار و اقتصاد سبز بتوان قدم های مثبت و رو به جلویی در راستای تحقق آرمان های اقتصاد مقاومتی برداشت.

با ظهور انقلاب اسلامی، شکل جدیدی از حکومت در دنیا پدیدار شد که بنای سازگاری با قطب قدرت استکبار را نداشته و به مبارزه با استکبار پرداخت. ظهور چنین حکومتی آن هم در منطقه خاورمیانه که از لحاظ اقتصادی و ژیوپلیتیکی دارای اهمیت بسیار زیاد است، باعث شد که نظام استکبار جهانی با تمام قوا به مبارزه با انقلاب برخیزد. با پایان یافتن جنگ و عدم پیروزی استکبار در زمینه های نظامی، تهاجمات به عرصه های دیگر کشیده شد. یکیاز این عرصه ها که خصوصا در سال های اخیر با تهاجمات گسترده همراه بوده است، «عرصه اقتصادی » است. 

در بازارهای جهانی بپردازند. این موضوع زمانی از اهمیت بالاتری برخوردار میشود که مسئله تحریمهای اقتصادی وارد معامله شود. زمانی که کشوری با تحریم های اقتصادی مواجه میشود، شرکت های دانش بنیان به عنوان یک راهبرد اثرگذار برای مقابله با تحریم ها کاربرد خواهد داشت. اقتصاد مقاومتی یک نظام اقتصادی است که هماهنگ با سیاستهای کلان سیاسی و امنیتی نظام اسلامی و برای مقاومت در برابر اقدامات تخریبی شکل میگیرد تا بتواند در برابر ضربات اقتصادی تحریمها و توطیه های گوناگون اقتصادی نظام استکبار مقاومت کرده و توسعه و پیشرفت خود را ادامه دهد. اقتصاد مقاومتی بر پایه خودکفایی در تمام زمینه ها بنا نهاده شده است خودکفایی را در کشور مسلمان ایران میتوان به این صورت معرفی کرد: رسیدن به جایگاه واقعی استقلال با حفظ ارزشهای اسلامی. ارکان اقتصاد دانش بنیان رابطه مثبتی با بهره وری دارند و پیامد این رابطه،کاهش بی کاری، رونق تولید داخلی، یکفیت بهتر تولیدات و خدمات، اصلاح الگوی مصرف و در واقع تحقق مولفه های اقتصاد مقاومتی خواهد بود.بنابراین در این راستا می توان بیان نمود اقتصاد دانش بنیان میتواند راهکاری برای دستیابی به این مهم باشد که نه تنها به عنوان یک نیاز اساسی برای کشورهای در حال توسعه نظیر ایران به شمار می آید، بلکه اجتناب از حرکت به سمت چنین اقتصادی توان رقابتی را به شدت کاهش میدهد. این اقتصاد با وقوع تحولات علمی و تحقیقاتی، دگرگونی عمیقی در عرصه رشد و تولید اقتصادی ایفا میکند. اقتصاد مبتنی بر علم و دانش موجب رشد و توسعه پایدار جامعه و در نهایت، تحقق اقتصاد مقاومتی میشود. با توجه به ضرورت و اهمیت تحقق اقتصادی مقاومتی و در نهایت رشد اقتصادی کشور و عوامل موثر در تحقق اهداف مشخص شده در این الگو؛ در این تحقیق برآنیم تا با شناسایی ماهیت اقتصاد مقاومتی، چگونگی تاثیر اقتصاد دانش بنیان را بر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی مورد بررسی قرار دهیم.

امروزه در محیط متغیر، پیچیده و رقابتی کسب وکار، بقای سازمان ها مشروط و وابسته به متغیر های مختلفی است. هما نطور که م یدانیم بیش از 85 درصد سازمان ها بعد از پای هگذاری به علت عدم شناخت صحیح محیط و عدم چابکی در تطابق با محیط در پنج سال اول تاسیسشان محکوم به فنا هستند. شاید بتوان گفت که برای بقای سازمان ها، مه مترین فاکتور کسب مزیت رقابتی است که خود نتیجه شناخت محیط خارجی و پیرو آن، انطباق با آن محیط است، بدین معنا که سازمان های امروزی از هوشمندی، انعطاف پذیری و انطباق پذیری لازم جهت کسب اطلاعات از محیط و ایجاد تغییرات ضروری و لازم جهت غلبه بر تهدیدات محیطی برخوردار هستند. این انعطاف پذیری در وهله اول م یتواند جنبه ساختاری داشته باشد، بدین معنا که سازما نهای امروزی از حالت عمودی و بلند)مکانیستیک(خارج شده اند و به سازمانهای افقی و تخت (ارگانیک) تبدیل شد هاند.م دانیم این تغییرات در سازمان توسط فرایند سازماندهی مجدد، یا فرایند انتخاب دایم صورت می پذیرد و اینکه سازماندهی در سازمان امری مداوم و مستمر است. اما هما نطور که واضح است این انعطا فپذیری و انطبا قپذیری م یتواند جنبه رفتاری نیز داشته باشد

هنگامی که در جستجوی کار هستیم و رویای شاغل شدن را در سر می پرورانیم، به محض یافتن شغلی با درآمد خوب و امنیت شغلی مناسب به شدت شادمان می شویم. اما دیری نمی گذرد که با اطمینان از رفاه مادی ایجاد شده، ذهن ما آزاد شده و دوباره شادی جای خود را به نارضایتی می دهد! احساس می کنیم که اگرچه شاغل بودن برای تامین نیازهای اولیه ضروری است، اما کافی نیست. حس می کنیم با ابتلا به روزمرگی داریم به انسانی عادی تبدیل می شویم و این در حالی است که در درون خود را بسیار غیرعادی می دانیم! اینجاست که به نفرت از شغل خود دچار می شویم. در واقع، مشکل جدید قرار گرفتن بر سر دوراهی پول و معناست! مواجهه با این دو راهی نه تنها بد نیست،بلکه حاکی از آن است که مطالبه گر توقعات والاتری از سفر زندگی خود هستیم. بنابراین صورت مسئله اصلی در اینجا اشتیاق داشتن شغلی رضایت بخش است: شغلی که در عین برخورداری از معنا، تجسم ارزش ها، علایق و هویت انسانی ما باشد.

روابط بین فردی و تعاملات اجتماعی یکی از ابعاد رفتار سازمانی است که از عوامل مهم در اجرای مناسب وظایف اصلی سازمان، پیشبرد اهداف استراتژیک آن و نحوه برخورد سازمان با محیط خارجی محسوب میشود، اما برعکس سایر عواملی نظیر نگرشهای مرتبط با شغل، سیستم جبران خدمات و سایر جنبه های رفتاری کارکنان که مورد توجه زیادی از سوی محققان حوزه رفتار سازمانی به آنها شده است، مورد غفلت قرار گرفته است. یکی از بدرفتاریهای سازمانی در حیطه روابط بین فردی و تعاملات اجتماعی، تضعیف اجتماعی نام دارد که شامل رفتارهایی است که در طول زمان به منظور تضعیف فرد در تثبیت و حفظ روابط بین فردی، موفقیت های مرتبط با کار و حسن شهرت او صورت میپذیرد. تضعیف اجتماعی شامل رفتارهایی میشود که باعث حس عصبانیت و مورد آزار قرار گرفتن یا نقض حریم خصوصی نیز میشود. دانشمندان این حوزه، پیامدهای این رفتارها بر روی کارکنان را به سه دسته تقسیم کرده اند:

یکی از مهمترین مهارتهای مدیریتی در دنیای امروز، مهارت ارتباطات بین فردی است. شما در هر شغلی که مشغول به کار باشید، نیاز به این مهارت دارید؛ اما به عنوان مدیر یک کسب وکار کوچک این مهارت برای شما تبدیل به یک مهارت حیاتی و کلیدی میشود. فراموش نکنید که همواره لازم است با مشتریان، شرکت های همکار، تامین کنندگان و حتی رقبای خود در تعامل و ارتباط باشید. آشنایی با اصول ارتباطات اثربخش علاوه بر ساختن یک برند شخصی جذاب برای شما در بلندمدت تبدیل به یک مزیت رقابتی جدی برای کسب وکار شما نیز م یشود؛ زیرا مردم دوست دارند با افرادی که اصول رفتاری حرف های را به خوبی آموخته اند و رعایت می کنند در ارتباط باشند و همین ارتباطات در زمان مناسب، تبدیل به بزرگ ترین فرصت های کسب وکار برای شما خواهند شد!