فصلنامه لیزر در پزشکی
سال سیزدهم شماره 2 (پیاپی 61، تابستان و پاییز 1395)

التهاب اپی کوندیل خارجی آرنج (Lateral Epicondylitis-LE) یکی از مهم ترین ضایعات ناحیه آرنج و بازو است که در حدود 1 تا 3 درصد جمعیت فعال را در بر می گیرد و اغلب موجب صدماتی در ناحیه دست و بازو می گردد. تنیس البو (Tennis Elbow) معمولا به دنبال فعالیت های تکراری همراه با اکستنشن مچ دست و سوپینیشن ساعد بروز می کند. این سندرم در خانم ها و عموما بین سنین 30 تا 60 سال شیوع بیشتری دارد. مطالعات الکترومیوگرافیک نشان می دهد که این بیماری در مبدا عضله اکستنسور کارپی رادیالیس برویس E.C.R.B بیشتر از سایر عضلات اکستنسوری صدمه ایجاد می کند و روند ترمیم تاندون در آن به سختی صورت می گیرد. این بیماران در صورت عدم درمان صحیح و به موقع اغلب دچار مشکل در کار و فعالیت های روزانه می گردند و از شرایط فعالیت حرفه ا ی دور خواهند ماند.
22 نفر بیمار زن در سنین بین 40 تا 60 سال مبتلا به تنیس البو با معرفی متخصصان جراح ارتوپد در این مطالعه شرکت داده شدند. پس از ارزیابی اولیه و رعایت معیارهای ورودی بیماران به صورت تصادفی به 2 گروه تقسیم شدند. گروه اول (10 نفر) تحت درمان با لیزر گالیوم آرسناید با طول موج 980 نانومتر و با توان 5/0 وات قرار داده شدند. بیماران گروه دوم ( 12نفر) تحت درمان با لیزرگالیوم آرسناید با طول موج 980 نانومتر و با توان 2 وات قرار گرفتند. تابش پرتوهای لیزر در یک سطح 9 سانتی متر مربع در ناحیه اپی کندیل خارجی آرنج (تکنیک گراید) انجام گردید و دوز مورد استفاده برای این بیماران 10 ژول بر سانتی متر مربع در هر جلسه بود. بیماران یک روز در میان و به مدت ده جلسه تحت درمان ذکر شده قرار گرفتند. متغیرهای درد در زمان استراحت و درد به هنگام اکستنشن مقاومتی انگشت میانی (با استفاده از مقیاس Visual Analog Scale و پرسشنامه مک گیل)، میزان قدرت گریپ (با استفاده از دینامومتر) و عملکرد دست قبل (با استفاده از پرسشنامه DASH) قبل و بلافاصله پس از جلسات درمانی مورد ارزیابی قرار گرفتند.
درد در حالت استراحت و به هنگام اکستنشن مقاومتی انگشت میانی در هر دو گروه تحت تاثیر تابش پرتوهای لیزر کاهش معنی داری نشان دادند. قدرت گریپ دست و همچنین امتیاز عملکردی اندام فوقانی پس از استفاده در هر دو گروه تحت تاثیر پرتوهای لیزر افزایش معنی داری را نشان داد و این افزایش در گروه تحت تاثیر پرتوهای لیزر 2 وات نسبت به گروه لیزر 5/0وات بیشتر بود.
نتایج مطالعه حاضر به سودمندی استفاده از لیزر با توان های بالا (پرتوان) نسبت به لیزر های کم توان و گروه پلاسبو در جهت درمان و بهبود بیماران مبتلا به تنیس البو تاکید دارد.

در سال های اخیر، پیشرفت های قابل توجهی در تکنولوژی ساخت لیزر نزدیک مادون قرمز به وجود آمده که استفاده از لیزرهای ارزان در محدوده طیفی 1000 تا 1900 نانومتر را ممکن ساخته است. چگونگی استفاده از پرتوهای اینگونه از لیزرها برای درمان به نحوه انتشار نور در بافت و تحلیل داده ها بستگی دارد.
روش بررسی و در این مقاله شبیه سازی انتشار نور در محدوده طول موج از 1000 تا 1900 نانومتر در پوست انسان با استفاده از روش مونت کارلو با واریانس کاهش یافته صورت گرفته است. پس از انجام محاسبات و شبیه سازی مشخص گردید90 درصد میزان جذب در لایه زیرپوستی و 48 درصد جذب در لایه میانی پوست به ترتیب با استفاده از طول موج های 1780 و 1550 نانومتر به دست می آیند. در مورد انتقال توان به لایه میانی برای مقادیر کمتر از 150 از طول موج 1350 نانومتر و برای مقادیر جذب بیشتر از 250 باید از طول موج 1550 نانومتر استفاده گردد. به نظر می رسد طول موج 1780 نانومتر بیشترین انتقال توان به لایه زیر پوستی را نشان می دهد.

سرطان پروستات اولین و مهم ترین بیماری سرطانی است که در مردان تقریبا در تمام سنین بعد از بلوغ از شیوع بالایی برخوردار است. روش های کنونی مشتمل بر جراحی، هورمون درمانی، شیمی درمانی و رادیوتراپی می باشند که هریک عوارض زیادی را در پی دارند. فوتودینامیک تراپی یک روش جدید برای درمان سرطان می باشد. این روش دارای خواص برتر در مقایسه با روش های متداول درمانی مانند رادیوتراپی، جراحی، هورمون درمانی و شیمی درمانی است که شامل انتخابی بودن و عوارض جانبی کم است. در این روش برای از بین بردن سلول های سرطانی از نور و داروی حساس به نور استفاده می شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر سمی ماده حساس به نور متیلن بلو بر روی رده سلولی DU145 است.
سلول های رده DU145 در محیط کشت (SIGM) DMEM محتوی 10 درصد سرم جنین گاوی کشت داده شدند. سلول ها در ابتدا تحت تاثیر غلظت های مختلف دارو قرار گرفتند . غلظت به دست آمده تحت تابش توان های 50 ، 80 میلی وات و غلظت های 5/0 ، 1 ، 5/1 ، 2 میلی گرم بر میلی لیتر متیلن بلو به عنوان ماده حساس به نور و زمان تابش مختلف 60 و 120 ثانیه و دیود لیزری با طول موج 670 نانومتر به عنوان منبع نور قرار گرفتند. بررسی توان زیستی سلول ها با استفاده از روش MTT مورد مطالعه قرار گرفت.
به طور کلی نتایج نشان می دهد فوتودینامیک تراپی سلول های سرطانی DU145 با ماده حساس به نور متیلن بلو با غلظت 2 میکروگرم بر میلی لیتر و به همراه پرتوی لیزر دیودی با طول موج 670 نانومتر و توان 80 میلی وات و زمان تابش 120 ثانیه بهترین راندمان را در نابودی سلول های سرطانی دارد در این حالت توان زیستی سلول ها تا 56 درصد کاهش یافت. نتایج حاصل بیانگر حساسیت سلول های سرطانی به این روش درمانی است .
بحث و این تحقیق پیشنهاد می کند که ترکیب متیلن بلو و لیزر دیود تاثیر به سزایی در از بین بردن سلول های سرطانی در سرطان پروستات دارد.

بیمای های پریودنتال یکی از شایع ترین علل از دست دادن دندان ها است. بازسازی اتصال از دست رفته و برقراری چسبندگی مجدد بافت به سطح عریان شده دندان ها مهم ترین هدف در درمان های پریودنتال است. با توجه به معایب روش های معمول آماده سازی سطح ریشه امروزه استفاده از لیزرها به ویژه لیزر Er:YAG برای انجام درمان های پریودنتال مناسب می باشند. و نیز با توجه به خلا اطلاعات آماری از چگونگی عملکرد لیزر در بهبود درمان های پریودنتال در تحقیق حاضر اثرات جرم گیری دستی، اولترا سونیک و لیزر Er:YAG بر نرخ بقای سلولی فیبروبلاست های لثه انسانی بررسی شد.
این تحقیق به صورت مطالعه Expriemental و با استفاده از تست MTT انجام شد. در این مطالعه 35 دندان تک ریشه مبتلا به پریودنتیت و 7 دندان سالم که به دلایل ارتودنسی کشیده شدند (گروه کنترل) مورد بررسی قرار گرفت. مجموع برش ها در 5 گروه قرار داده شد: 1) گروه سالم بدن درمان (کنترل +) 2) گروه درمان نشده مبتلا به پریودنتیت (کنترل-) 3) گروه جرم گیری دستی (Scaled Gracey) 4) تابش لیزر Er:YAG (mj100 و Hz 10) با Pulse duration 230 very short همراه با روش دستی 5)گروه اولتراسونیک. برش ها در محیط کشت سلولی قرار داده شد نرخ بقای سلول های فیبروبلاست لثه انسانی در گروه های فوق با استفاده از تست MTT بررسی شد.
نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر با استفاده از آنالیز کوواریانس (Ancova) نشان داد که از نظر میزان بقای سلول های فیبروبلاست لثه ای بین 5 گروه اختلاف معنی داری وجود دارد(001/0P<). هر چند اختلاف معنی داری بین تعداد سلول های فیبروبلاست بر روی دیواره دندان ها بین چهار گروه یافت نشد، ولی هر 4 گروه مورد بررسی تفاوت معنی داری با گروه کنترل مثبت داشتند (کنترل مثبت/36±65/208، اولتراسونیک82/18±65/133، دستی41/26±29/128، دستی+Er-YAG 1/14±113، کنترل منفی57/10±43/130).
تحقیق نشان داد که استفاده از لیزر Er:YAG (mj100 و Hz10) نمی تواند سبب افزایش نرخ بقاء فیبروبلاست لثه ای گردد.

زخم پای دیابتی یکی از شایع ترین مشکلات در بیماران دیابتی می باشد. درمان زخم پای دیابتی بسیار پیچیده است و نیاز به دقت زیادی دارد به طوری که پاسخ های نامناسب به روش های درمانی مختلف دارویی و جراحی، این عارضه را به صورت یک معضل در آورده است. هدف از این گزارش ارائه تجربیات بالینی طب تلفیقی مدرن و سنتی ایرانی می باشد که دارای بیشترین اثر درمانی در کوتاه ترین مدت زمانی بوده است.
در این مطالعه، 20 بیمار دارای زخم پای دیابتی درجه دو و سه براساس پروتکل های درمانی مبتنی بر طب سنتی ایرانی در بجنورد قرار گرفتند. همه بیماران در محدوده سنی 45 تا 75 سال بوده که در یکی از بیمارستان بجنورد، مشهد و گنبد در طی سال های 95-1394 بستری گردیده و تحت درمان های اولیه شامل داروهای کنترل قند و کنترل عفونت قرار می گیرند. زخم پای بیماران به درمانهای رایج پاسخ نداده و مطابق با مشاوره پزشک متخصص ارتوپدی دستور آمپوتاسیون از مچ پای بیماران از طرف پزشک معالج برای بیماران صادر گردید. بیماران جهت مشاوره به کلینیک طب سنتی مراجعه می نماید. بیماران دارای زخم های مختلف در پای راست یا چپ با التهاب شدید بوده اند. بعبارت دیگر بیماران مبتلا دارای زخم های عفونی با التهاب شدید بوده اند. بیماران بعد از ورود به کلینیک طب سنتی تحت تدابیر حفظ سلامت و تغذیه قرار می گیرند. تدابیر داروئی در این بیماران با توجه به مزاج و وضعیت بیماری شامل گیاهان داروئی، داروهای ترکیبی و داروی های مدرن کنترل قند خون بوده است. اعمال یداوی شامل بادکش کامل پشت هرشب تا پایان مراحل درمانی، ماساژ درمانی و زالو درمانی داخل و اطراف زخم هر 3 الی 7 روز یک بار با 10 تا 12 عدد زالوی ریز، متوسط و بزرگ برای 10 جلسه برای بیماران استفاده شد.
در همه بیماران بعد از 40 تا 60 روز معالجه، زخم پای دیابتی بیمار بهبود کامل پیدا کرده، قوای جسمی و وضعیت روانی بیماران بهبود یافته و وضعیت قند خون بیمار کنترل گردیده است.
طب موثر به عنوان یک مکتب تلفیقی از دو دانش در دو مکتب درمانی طب مدرن و طب سنتی ایران می تواند یافته های بالینی موثری در درمان برخی بیماری ها از قبیل بیماری زخم پای دیابتی داشته باشد. به طوری که در درمان زخم پای دیابتی استفاده از روش طب موثر باعث صرف هزینه کمتر و کاهش استفاده از آنتی بیوتیک ها در افراد دیابتی می گردد. لذا با توجه به اصول مکاتب طب مدرن و طب سنتی ایران می تواند به عنوان یک روش درمانی جدید غیر تهاجمی که دارای بیشترین اثر درمانی در کوتاه ترین مدت زمانی باشد، مورد تحقیق و ارزیابی قرار بگیرد.

دیابت نوع 2 بیماری شایعی است که طیف گسترده ای از افراد جامعه را در بر می گیرد. پاسخ نامناسب به انواع روش های درمانی این عارضه را به صورت یک معضل برای بیماران و گروه درمانی در آورده است. لیزر درمانی داخل وریدی (Intravascular Laser Irradiation of Blood ،ILIB) در درمان بیماری های مختلف از جمله دیابت مورد استفاده قرار گرفته است. بررسی طیف سنجی مغناطیس هسته 1HNMR(Nuclear Magnetic Resonance)، رویکرد مناسبی برای تعیین پروفایل متابولیکی نمونه های زیستی با استفاده از تکنیک های غیر تهاجمی برای ارزیابی نشانگرهای متابولیکی می باشد. با استفاده از علم کمومتریکس می توان الگوی متابولیتی و تغییرات پس از آن را بررسی نمود.
پس از گرفتن رضایت نامه از 9 فرد مراجعه کننده جهت لیزر درمانی داخل وریدی با نور قرمز در بیمارستان میلاد، نمونه خون قبل و بعد از لیزر درمانی گرفته شد. لیزر وریدی با استفاده از لیزر نور قرمز، 650 نانومتر، 5/1 میلی وات، به مدت 30 دقیقه و از طریق ورید کوبیتال انجام شد. پس از جمع آوری نمونه های خون در لوله های هپارینه، پلاسمای خون قبل و بعد از لیزر درمانی، جهت طیف سنجی 1HNMRبا روش spin-echo CPMG((Carr-Purcell-Meibom-Gill به آزمایشگاه مرکزی دانشگاه اصفهان فرستاده شد. متابولیت های تغییر یافته پس از ILIBرا می توان با استفاده از طیف سنجی 1HNMR مورد مطالعه قرار داد و آنالیز طیف ها با PLS-DAو استفاده از نرم افزارMATLAB انجام شد.
با استفاده از نرم افزار ProMetab، 1460 متابولیت برای طیف هر نمونه حاصل شد. در این بررسی متابولیت های تاثیر گذار با استفاده از نرم افزار پایگاه اطلاعاتی Human Metabolome Data Base به دست آمد و به منظور به دست آوردن چرخه های متابولیتی از نرم افزار پایگاه اطلاعاتی Metaboanalyst Data Base استفاده گردید.
لیزر وریدی باعث کاهش قابل ملاحظه قند خون و افزایش سطح -Lآرژنین و کلسترول (001/0p<) در بیماران شد. در چرخه های آمینواسیدها و بیوسنتز پروتئین ها، گلیکولیز و گلوکونئوژنز تفاوت هایی مشاهده شد که در کاهش قند خون حائز اهمیت هستند.
از لیزر وریدی می توان به عنوان یک روش موثر و بی عارضه در تنظیم قند و کلسترول خون و متابولیسم بیماران دیابتی استفاده کرد.

اختلالات و ناهنجاری های پوستی ناشی از عوامل ژنتیکی و ارثی، بیماری ها، تصادفات، سوختگی ها و سایر حوادث بازتاب های روانی و اجتماعی ناخوشایندی را در زندگی افراد مبتلا ایجاد می کند که صرف نظر از هزینه های درمانی و بهداشتی ممکن است به ناهنجاری های رفتاری دیگری از جمله گوشه گیری و افسردگی در افراد مبتلا منتهی گردد. امروزه، مطالعات زیادی در سرتاسر جهان برای درک بهتر فرآیند ترمیم آسیب های پوستی و زخم ها به منظور کمک به اینگونه افراد صورت می گیرد. تا به امروز پیشرفت های قابل توجهی در درمان اختلالات پوستی حاصل شده است. شناخت فرآیند ترمیم زخم و ژن ها و مولکول های درگیر در این مسیر چه در محیط In vivo و چه در محیط In vitro می تواند به طراحی روش های درمانی موثر و کارآمد کمک نماید. ژن ها و فاکتورهای متعددی بدین منظور شناسایی شده اند و مشخص شده است که نقص یا بیان نامناسب در هر یک از آن ها می تواند منجر به اختلال در فرآیند ترمیم زخم گردد. یکی از فناوری های نوین که کمک شایان توجهی به فرآیند ترمیم زخم می کند، فناوری نانو ذرات می باشد. مطالعات نشان داده است که این ذرات بر روی بیان ژن های درگیر در فرآیند ترمیم زخم نیز موثر می باشند. در این مقاله مروری سعی شده است که ژن های موثر در فرآیند ترمیم زخم بیان شوند و نقش فناوری نانو در این زمینه توصیف گردد.

با معرفی سیستم های لیزری و توسعه آن ها فصل نوینی از کاربری سیستم های لیزر در زمینه های متنوع تحقیقاتی و علوم بالینی و کاربردهای مختلف درمانی و تشخیصی برای متخصصان رشته های مختلف پزشکی در دسترس قرار گرفت. بیشتر لیزرها تابشی گسیل می دارند که با احتمال خطر همراه است و در برهمکنش با بافت و یا موجود زنده بر اساس مکانیسم هایی سبب احتمالی ایجاد آسیب خواهند شد. هر یک از این مکانیسم ها بر اساس مشخصات تابشی چشمه لیزر همچون طول موج، مدت زمان پالس لیزر، توان و چگالی انرژی و بر اساس نوع بافت بیولوژیکی هدف ایجاد آسیب می نماید. بنابر این ضروری است در کلیه کاربردهای لیزر به ویژه کاربردهای بالینی و لیزر پزشکی برای کاهش آسیب های بافتی، ملاحظات ایمنی لیزر به هنگام استفاده از لیزرها در سطح کاربران لیزر، بیماران و سیستم های لیزر مورد استفاده مد نظر قرار گیرد.