فهرست مطالب

پژوهشنامه زلزله شناسی و مهندسی زلزله - سال هجدهم شماره 4 (پیاپی 70، زمستان 1394)

پژوهشنامه زلزله شناسی و مهندسی زلزله
سال هجدهم شماره 4 (پیاپی 70، زمستان 1394)

  • 86 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1394/11/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • زیبا ابراهیمیان* صفحه 1
    فشار بر سنگ ها موجب انتشار امواج صوتی در آنها می شود که به باور محققین، ناشی از شکسته شدن تدریجی سنگ است. این امواج صوتی، در اثر فشار بر سنگ ظاهر شده و بیشتر تا شکست اصلی ادامه می-یابند. به همین دلیل، استفاده از این امواج از چندین دهه پیش برای پیش بینی ریزش سقف معادن کاربرد یافته است. ولی این سوال که آیا می توان از این امواج آکوستیکی برای پیش بینی زلزله هم استفاده کرد یا خیر، سوالی است که هنوز پاسخ روشنی نیافته است. در این میان، گزارش های فراوان در زمینه ی فرار حیوانات قبل از زلزله، احتمال استفاده از این امواج برای پیش بینی زمین لرزه را قوی تر می کند. این مسئله از چندین دهه پیش، منشا تحقیقات تئوریک و برداشت های میدانی و کارهای آزمایشگاهی بسیاری در سراسر دنیا شده است. در این مقاله، مروری بر تحلیل های تئوریک و آزمایش های عملی در این زمینه و همچنین نتایج حاصل از آنها شده، حوزه هایی در این زمینه که هنوز می بایستی مورد مطالعه قرار گیرند، بررسی می شوند.
    کلیدواژگان: امواج صوتی، پیش بینی زلزله، ناآرامی حیوانات، انتشارات صوتی
  • مرتضی جیریایی شراهی *، مجتبی نظری صفحه 19
    در تحقیق حاضر، پایداری دیواره های میخ کوبی شده در حالت استاتیکی و شبه استاتیکی با روش تعادل حدی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس نتایج حاصله با استفاده از روش شبکه ی عصبی مصنوعی توسعه پیدا کرده است و پیش بینی مقادیر ضرایب اطمینان صورت پذیرفته است. طول و زاویه میخ ها، مشخصات خاک، ابعاد گودبرداری، شیب گودبرداری، ضخامت شاتکریت، فاصله و قطر گمانه ی میخ ها از جمله پارامترهایی هستند که در نظر گرفته شده اند و اثر هریک از این پارامترها بر پایداری دیوارهای میخ کوبی شده به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته اند. بهبود مشخصات ذاتی خاک، افزایش طول میخ ها، کاهش زاویه ی میخ ها نسبت به خط افق و کاهش شیب دیواره موجب افزایش ضرایب اطمینان می گردد. شبکه ی عصبی مصنوعی نیز برای پیش بینی ضرایب اطمینان به کار گرفته شد که یک شبکه ی عصبی سه لایه با معماری مشخص عملکرد مناسبی از خود نشان داد.
    کلیدواژگان: گودبرداری، دیوارهای میخ کوبی شده، پایداری ترانشه، ضرایب اطمینان، شبکه عصبی مصنوعی
  • هومن مظلوم *، مریم فیروزی نظام آبادی صفحه 35
    هدف این مقاله بررسی اثرات زلزله های حوزه ی نزدیک بر پاسخ سازه های بلند با ساختار لوله ای بوده که برای این منظور از سازه ی 30 طبقه با پلان مربعی با شش دهانه ی 6 متری در هر جهت و با ارتفاع هر طبقه 70/3 متر در نظر گرفته شده است. با انجام تحلیل غیرخطی تاریخچه زمانی سازه ی فوق برای تاثیر عواملی مشتمل بر دو مولفه ی هم زمان زلزله و سه مولفه ی هم زمان زلزله در حوزه ی نزدیک و برای مقایسه در حوزه ی دور مورد ارزیابی قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که در سیستم لوله ای، در اثر وجود مولفه ی قائم در حالت سه مولفه نسبت به دو مولفه هم زمان زلزله، مقدار میانگین افزایش تغییرات نیروی محوری در ستون های کناری در حوزه ی دور و نزدیک به ترتیب در حدود 15 و 17 درصد و برای ستون های میانی در حدود 28 و 32 درصد بوده و ستون های وجه جان از حالت کششی به فشار تبدیل شده که میزان این تغییرات در حوزه ی نزدیک بیشتر از حوزه ی دور است.
    کلیدواژگان: سازه های بلند، سیستم لوله ای، تحلیل غیر خطی تاریخچه زمانی، زلزله های حوزه ی نزدیک و حوزه ی دور، دو و سه مولفه هم زمان زلزله
  • علی خیرالدین *، علی کارگران صفحه 43
    یکی از سیستم های متداول سازه ای مقاوم در برابر بارهای لرزه ای در سازه های بتن مسلح، سیستم قاب خشمی می باشد. مقاوم سازی قاب بتن مسلح با سیستم مهاربند فلزی یک روش ساده و مناسب و کم هزینه نسبت به سایر روش ها بوده که به دلیل داشتن سختی جانبی زیاد منجر به افزایش مقاومت سازه می گردند. تحلیل و طراحی این گونه سازه ها و بررسی رفتار لرزه ای مهاربندها به منظور حصول اطمینان از رفتار و عملکرد مناسب آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی رفتار غیر خطی یک سازه ی بتن مسلح 7 طبقه با سیستم قاب خمشی که بر روی آن یک سازه ی فولادی 5 طبقه با سیستم مهاربند هم محور اضافه شده پرداخته شده و نتایج حاصل از منحنی بار افزون، حداکثر تغییر مکان بام و طبقات و... به همراه ارائه ی طرح مقاوم سازی تیر و ستون ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد مقاوم سازی سازه ها با مهاربند و ورق فولادی منجر به افزایش ظرفیت و سطح عملکردی سازه ها و کاهش تعداد مفاصل پلاستیک و افزایش زمان وقوع آنها در تغییر مکان های بالاتر می گردد.
    کلیدواژگان: سازه ترکیبی، سازه بتن مسلح، مهاربند فولادی، مقاوم سازی، نقطه عملکرد، آنالیز استاتیکی غیر خطی
  • آزاده نوری فرد *، محمدرضا تابش پور، فاطمه مهدی زاده سراج صفحه 55
    در حال حاضر عمده توجه مهندسان به راه پله در طراحی معماری از لحاظ فرم، ابعاد، تامین دسترسی و سازمان دهی فضایی بوده و در طراحی سازه اغلب راه پله از مدل حذف و تاثیر آن بر سازه بررسی نمی شود. در اجرای ساختمان نیز به دلیل فقدان نقشه های اجرایی راه پله، کیفیت ساخت به مهارت و تجربه نیروی کار وابسته است که اغلب فاصله ی قابل توجهی با استانداردها دارد. مجموعه ی این عوامل موجب گردیده این عنصر ساختمانی در برابر زلزله بسیار آسیب پذیر باشد، درحالی که در شرایط بحران می بایست به عنوان راه فرار و مسیر امداد و نجات عمل کند. مطالعه ی رفتار سازه ها در دو حالت با و بدون راه پله نشان می دهد، وجود راه پله به دلیل عملکرد مهاربندگونه ی آن بر سختی سازه، پریود ارتعاشی، تغییر مکان جانبی، مرکز سختی، پتانسیل پیچش، تمرکز نیروهای برشی و ممان خمشی در ستون های پاگرد تاثیر قابل توجهی دارد. تجارب زلزله های گذشته نشان می دهد مودهای شکست راه پله بسیار متنوع است. در این مقاله 11 مود شکست راه پله در ساختمان های فلزی، بتنی و پیش ساخته در مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد جداسازی پله از سازه ی اصلی با روش های مختلف به عنوان یک راهکار اصلی از آثار نامطلوب پله بر سازه جلوگیری کرده و مانع از بخش عمده ای از مودهای شکست راه پله در زلزله می گردد.
    کلیدواژگان: راه پله، سختی، پیچش، تمرکز برش، مودهای شکست در زلزله
  • موسی محمودی صاحبی *، حسین حسن زاده صفحه 69
    افت سختی و مقاومت اعضا در چرخه های بارگذاری، باعث می شود نیاز لرزه ای- غیرارتجاعی ساختمان ها افزایش یابد. هدف این تحقیق، ارزیابی تاثیرات افت سختی، مقاومت و باریک شوندگی بر نیاز لرزه ای قاب های خمشی بتن مسلح است. برای این منظور چهار ساختمان از نوع قاب خمشی متوسط با تعداد طبقات 2، 4، 6 و 8 که بر اساس آئین نامه های ایران بارگذاری و طراحی شدند انتخاب شد و تاثیر مدل های کاهنده بر میزان نیاز شکل پذیری آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین نیازهای شکل پذیری از تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی غیرخطی و چهار مدل کاهنده ی سختی، مقاومت و باریک شوندگی استفاده شد. نیازهای شکل پذیری در دو حالت با و بدون مدل کاهنده محاسبه شد و با هم مقایسه گردید. نتایج نشان می دهد که کاهندگی سختی و مقاومت اعضا، کمتر از 10 درصد، پاسخ سازه ها را افزایش می دهند در حالی که خاصیت کاهندگی سختی و مقاومت به همراه باریک شوندگی در حلقه های بار- تغییر شکل، تاثیر قابل ملاحظه ای بر افزایش نیازهای لرزه ای- غیر ارتجاعی دارد.
    کلیدواژگان: تحلیل دینامیکی غیرخطی، کاهش سحتی و مقاومت، باریک شوندگی، مدل چرخه ای بار، تغییر شکل، قاب خمشی بتن مسلح
  • زمین لرزه های اخیر ایران
    صفحه 79