فهرست مطالب
نشریه سیاست دفاعی
پیاپی 95 (تابستان 1395)
- تاریخ انتشار: 1395/06/20
- تعداد عناوین: 8
-
-
سخن سردبیرصفحه 1هرجا که قابلیتی پدید می آید هم تهاجم و تدافعی بر آن متصور است هر قابلیت جدیدی، فرصت ها و تهدیدات خاص خود را توامان خلق و در ذات خود جذب می کند. شکوهمند انقلاب اسلامی ایران به مثابه قابلیتی شگرف در پیشرانی ایران و جهان اسلام، مصداق روشنی برای تایید این اصل در عرصه ی تعاملات نظام بین الملل در بیش از سه دهه ی اخیر و آینده بوده است. این قابلیت بی بدیل در آغازین مرحله حرکت خود و پیش از آنی که به صورت نظام مند ساز و کار دفاعی اش تدبیر و ایجاد شود با سیل تهدیدات مواجه گردید. برخی از این تهدیدات مانند جنگ عراق علیه ایران در د.ران دفاع مقدس به میدان عمل ره یافته و برخی دیگر مانند کودتای نوژه در نطفه خفه شدند.
این توجه غالب به «کی» به جای «چه» مشی شناسایی، تحلیل و ارائه راه کار مقابله با تهدیدات را در نظام اسلامی رقم زده است، به طوری که شاید در چارچوب نظری رویکردهای امنیتی به توان این نوع نگرش را نوعی «تهدید محوری» عنوان کرد. تهدید محوری در مقاطعی به شکل نسبی شاید پاسخگوی تهدید معینی بوده، لیکن در مواجه با طیف تهدیدات نوظهور و چندگانه و چندلایه، اذت عامل خود را مستعد غافلگیری های اهبردی نماید.
این که با «چه» می توان منافع و قابلیت های موجود و در حال خلق را در برابر طیف تهدیدات شناخته شده و ناشناخته ی آینده تامین و ضمانت کرد، در مرتبه ی نخست مرهون شناخت اهداف، آرمان ها، ارزش ها و منافع کلانی است که به وجود آورده ایم و یا می خواهیم به وجود آوریم. چنانچه تحقق تمدن اسلامی هدف نظام اسلامی است، این «دکترین دفاعی جهان اسلام» است که باید دستور کار قرار گرفته، گفتمان سازی شود، چنانچه حفاظت از «انقلاب اسلامی» و تامین ارزش ها و منافع آن مورد نظر است؛ این دکترین دفاعی انقالب اسلامی است که در برگیرنده ی طیف قابلیت ها و تهدیدات موجود و آینده ی انقلاب می باشد و چنانچه دکترین دفاعی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ضامن تامین دستاوردهای انقلاب اسلامی است هم افق با این سطح تهدیدات طبقه بندی و الویت بندی و تحلیل پذیرند. به عبارت دیگر، این سطح و هدف دفاع است که قابلیت های موجود و متصور بر هدف را معین و در نهایت امکان طرح ریزی دفاعی یا تهاجمی را فراهم می سازد.کلیدواژگان: فصلنامه سیاست دفاعی -
صفحه 9بهره مندی از طیف متنوعی از گزینه های سخت و نرم در سیاست دفاعی کشورها، بسترساز آزادی عمل بیش تر خواهد بود که می توان از دیپلماسی دفاعی به عنوان سازوکاری برای بهره گیری از قدرت نرم استفاده کرد. در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران، به رغم تلاش ها و اقدام های وسیعی که در سال های اخیر به منظور بهره گیری از قدرت نرم در حوزه ی دفاعی انجام گرفته، ولی با فقدان چارچوب منسجم دیپلماسی دفاعی مشهود باید با شناخت شاخص های قدرت نرم دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران، تاملی شناختی در ابعاد و مولفه های قدرت نرم دیپلماسی دفاعی کشور صورت گیرد.
بنابراین، مقاله ی حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل محتوا با بررسی این روند، نشانه های قدرت نرم دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران را در پرتو شاخص هایی مانند برخورداری از اقتدار معنوی، استقلال و عدم تعهد به قطبهای قدرت جهانی، الهام بخشی، میراث فرهنگی، مردمی سازی دفاع در قالب دکترین دفاع همه جانبه، هویت اسلامی- ایرانی و یکپارچگی ملی، سوابق افتخارآمیز دوران دفاع مقدس و بازدارندگی نرم را بررسی مورد بررسی قرار داده است.کلیدواژگان: شاخص های قدرت نرم، دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران، دفاع همه جانبه، مردمی سازی دفاع، عدم تعهد، الهام بخشی، بازدارندگی نرم -
صفحه 35فضای ژئوپلیتیک هر کشور یا منطقه ای تحت تاثیر عوامل مختلف با کارکردهای متفاوت می تواند در طیفی از شرایط کاملا مساعد تا شرایط نامساعد قرار داشته باشد و بازیگران نظام بین الملل تحت تاثیر اهداف خاص خود می کوشند تا محیط ژئوپلیتیک آن کشور یا منطقه را تعریف و تبیین نمایند. حوزه ی دریای عمان و کشورهای پیرامونی آن مشتمل بر ایران، پاکستان، عمان و امارات متحده عربی که به عنوان بخشی از حوزه ی ژئواستراتژیک اقیانوس هند محسوب می شود، یک محیط نسبتا ناشناخته و مغفول در ابعاد مختلف از جمله عوامل و علایق ژئوپلیتیکی مرتبط با مسائل دفاعی است.
بنابراین، در پژوهش حاضر تلاش شده تا با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و به صورت کاربردی پس از انجام مطالعات نظری و محیط شناسی حوزه ی دریای عمان، علایق ژئوپلیتیکی کشورهای ساحلی و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای که بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در این حوزه موثر می باشند، شناسایی و تبیین می گردد.کلیدواژگان: تاثیر علایق ژئوپلیتیک، بازیگران حوزه ی دریای عمان، تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، فضای ژئوپلیتیک، حوزه ی ژئواستراتژیک اقیانوس هند، قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای -
صفحه 73حضور انگلستان به عنوان یک قدرت فرامنطقه ای در غرب آسیا از دیر باز تاثیرات زیادی بر کشورهای این منطقه از جمله ایران داشته است. این تاثیرات هم چنان به انحای مختلف ادامه دارد. انگلستان در منطقه ی غرب آسیا به دنبال اهداف راهبردی خود می باشد که غالبا با منافع این کشورها در تضاد است. اهداف این کشور از حضور در منطقه، تامین منافع استعماری خود است که البته شکل آن با گذشته متفاوت است، ولی ماهیت آن فرقی ندارد.
بنابراین، هدف این مقاله شناخت ماهیت تاثیرات سیاست خارجی انگلستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در سه حوزه ی امنیت سیاسی، اقتصادی و نظامی می باشد که با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی در پاسخ به سوال «سیاست خارجی انگلستان چه تاثیراتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟»، به بررسی این موضوع پرداخته می شود و ابزار گردآوری اطلاعات از طریق فیش برداری به جمع آوری و تجزیه و تحلیل اسناد و مدارک مختلف اقدام شده است.کلیدواژگان: سیاست خارجی انگلستان، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، منطقه ی غرب آسیا، قدرت های فرامنطقه ای، سه حوزه ی امنیت سیاسی، اقتصادی و نظامی -
صفحه 109روابط دوجانبه ی ترکیه و سوریه تا سال های آغازین قرن 21م. تحت تاثیر سه اختلاف عمده بر سر کردها، تقسیم آب دجله و فرات و اختلافات ارضی بر سر منطقه ی «هاتای» فراز و نشیب های زیادی را طی کرده است، اما با بروز تحولات سیاسی و شکل گیری بحران سوریه در سال 2011م. این کشور به میدانی برای رقابت های بین المللی و بازیگری قدرت های منطقه بدل گردید. دولت ترکیه با بازیگری در تحولات این کشور در جهت کسب وجهه ای اجتماعی و جلب توجه نظام غرب و اتحادیه ی اروپا گام برداشت و اقدامات مختلفی را در سطوح مختلف سیاسی و اقتصادی و نظامی علیه سوریه انجام داد.
بنابراین، مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از گردآوری کتابخانه ای و اسنادی در صدد یافتن پاسخ به این سوال است که سیاست خارجی ترکیه در دوران اسلام گرایان در قبال تحولات سوریه چه تاثیری بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ که نتایجی در پایان ارائه گردید.کلیدواژگان: سیاست خارجی ترکیه، دوره ی اسلام گرایان، بحران سوریه، محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران، رقابت های بین المللی، نظریه ی نئورئالیسم -
صفحه 145پس از انقلاب اسلامی ایران، دولت های ایران و سوریه علی رغم اینکه دارای نگرش های فکری و ایدئولوژی های متفاوتی بودند، به واسطه ی اتخاذ مواضع مشترک پیرامون برخی مسائل منطقه ای و بین المللی سطح روابط خود را در عرصه های سیاسی و بین المللی روز به روز گسترش دادند. آمریکا و متحدان غربی و منطقه ای آن، محور ایران، سوریه و مقاومت اسلامی را بزرگ ترین تهدید در منطقه به حساب می آورند.
بر این اساس، این پژوهش تلاش دارد تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و از منظر رئالیسم تدافعی به این پرسش اساسی پاسخ دهد که «با توجه به تحولات اخیر سوریه، ایران در سیاست خارجی خود در رابطه با این کشور، چه رویکردی را در پیش گرفته است؟» که فرضیه ی این پژوهش عبارت است از «با شکل گیری ترتیبات سیاسی امنیتی جدید در منطقه ی غرب آسیا پس از حادثه ی یازده سپتامبر به ویژه حمله ی آمریکا به عراق، بحران سوریه و افزایش فشار به این کشور از جانب آمریکا و متحدان غربی و عربی اش برای دور شدن از ایران، جایگاه سوریه در سیاست خارجی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران از اهمیت زیادی برخوردار شده است.کلیدواژگان: سیاست خارجی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران، محور ایران، سوریه و مقاومت اسلامی، منطقه ی غرب آسیا، حمله ی آمریکا به عراق، بحران سوریه، ترتیبات سیاسی، امنیتی جدید -
صفحه 191آسیب شناسی به معنای شناخت و بررسی علل پیدایش نابسامانی ها و انحرافات، شناخت اشکالات و ایراداتی که بر باورها، آگاهی و دانش و رفتار و کارکرد صورت می گیرد، می باشد. از این رو، با شناخت آسیب ها و تشخیص مشکلات می توان از بروز بحران های داخلی و خارجی پیشگیری نمود. در صورتی که آسیب ها از نظر کمی و کیفی افزایش یابد، ممکن است به تهدید امنیتی تبدیل شود.
در این مقاله سعی شده است آسیب های امنیتی مناطق کردنشین شناسایی و راهبردهای مقابله تنظیم گردد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی (پیمایشی) می باشد.کلیدواژگان: آسیب شناسی امنیتی مناطق کردنشین، بحران های داخلی و خارجی، علل پیدایش نابسامانی ها و انحرافات، آرایش سیاسی، نظامی منطقه ی غرب آسیا (خاورمیانه)، تهدیدات آمریکا -
صفحه 223با دگرگونی مفهوم امنیت ملی، ماهیت تهدیدات بر علیه کشورها تغییر یافته است. هرچند هنوز هم تهدیدات نظامی خارجی بخشی از عوامل تاثیرگذار بر امنیت ملی محسوب می گردد که نواحی مرزی به عنوان دروازه های ورودی هر کشور در مقایسه با نواحی داخلی در معرض تهدیدات بیش تری می باشند و از این لحاظ آسیب پذیرترند.
مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیل به دنبال پاسخ به این سوال است که «امنیت شهر بندرعباس به عنوان یک شهر مرزی ساحلی از لحاظ ویژگی ها و موقعیت ویژه جغرافیایی، اقتصادی، نظامی و تهدیدات در چه جایگاهی قرار دارد؟» به عبارتی «عوامل جغرافیایی و هم چنین تهدیدات داخلی و خارجی در امنیت این شهر تا چه اندازه تاثیرگذارند؟» نتایج پژوهش نشان می دهد که عواملی مانند قاچاق مواد مخدر، کالا، سوخت و انسان به همراه پدیده مهاجرت و تاثیرات فرهنگی برون مرزی و تهدیدات خارجی شامل تهدیدات منطقه ای و فرامنطقه ای، تهدیدات سیاسی و طبیعی امنیت این شهر را با چالش روبرو ساخته و هم چنین جزایر منطقه تنگه هرمز، جایگاه اقتصادی و موقعیت جغرافیایی آن در امنیت این شهر اثرگذار می باشد.کلیدواژگان: امنیت، مرز، نواحی مرزی، بندرعباس، هرمزگان، جزایر منطقه تنگه هرمز، تهدیدات منطقه ای و فرامنطقه ای، امنیت ملی
-
Page 9Employing a miscellaneous range of soft- and hard options in countries defense policy, will pave the way for increased freedom of action, in which defense diplomacy could be used as a mechanism for drawing on soft power. This use of soft power has been made in defense-related areas, but a cognitive reflection on the components of soft power in IRIs defense diplomacy must be developed through identifying the factors of soft power of defense diplomacy due to the lack of an integrated framework of defense diplomacy. So, using analytical-descriptive method with content-analysis, the present article addresses the indications of soft power in IRIs defense diplomacy in the light of factors such as enjoying spiritual authority, demonstrating independence and being non-aligned to poles of global power, inspiration, cultural legacy, democratizing defense in the form of full spectrum defense, Iranian-Islamic identity, national integration, displaying honorary records during the Holy Defense and soft deterrence.Keywords: the factors of soft power, IRI's defense diplomacy, al, out defense, democratized defense, non, alignment, inspiration, soft deterrence
-
Page 35Influenced by various factors with various functions, the geopolitical climate in each country or region might be under a range of conditions from fully favorable to unfavorable, where the actors in the international system, who are under the influence of their specific objectives- try to define and explain the geopolitical environment in their country or in the region. The Gulf of Oman region and its peripheral countries involving Iran, Oman, and the United Arab Emirates, considered a part of the geopolitics of the Indian Ocean region, is a relatively unknown environment in terms of various dimensions including geopolitical factors and interests related to defense affairs. Therefore, having conducted theoretical studies on the Gulf of Oman region, this article tries to detect and explain the geopolitical interests of coastal countries, as well as the regional and trans-regional countries by using analytical-descriptive method in an applied manner.Keywords: the effects of geopolitical interests, the actors in the Gulf of Oman region, developing IRI's defense strategy, geopolitical climate, the geopolitics of the Indian Ocean, regional, trans, regional powers
-
Page 73The United Kingdom's presence as a trans-regional power in the West Asia region has long had much effect on the countries in region including Iran. These effects continue to exist in different ways. The United Kingdom in the West Asia region pursues its strategic objectives, which are at odds with the interests of these countries. It plans to pursue its colonialist objectives by its presence in the region, which, of course, differs in form from the past, though not in nature. Therefore, this article aims at capturing the identity of the effects of the United Kingdom's foreign policy on IRI's national security in three domains-namely security, economic and military. Further, it draws on a descriptive-analytical methodology to answer the question of "What effects does the United Kingdom's foreign policy have on the security of the Islamic Republic of Iran?" This is followed by the use of note-taking to gather data in order to collect and analyze different documents.Keywords: the United Kingdom's foreign policy, IRI's national security, West Asia region, trans, regional powers
-
Page 109The reciprocal relationship between Turkey and Syria until the early years of the 21st century has gone through three major disputes- namely the issue of Kurds, and the territorial dispute over Hatay, and sharing the water of the Tigris and Euphrates Rivers. However, as the political developments took place with the outbreak of the Syrian crisis in 2011, this country developed into a scene of international rivalries on which the regional powers acted their parts. Acting its part in the developments that took place in Turkey, the Administration made every effort to acquire a social prestige and secure the support of the West, carrying out different measures on different levels-political, economic, and military- against Syria. Applying the analytical-descriptive method with the use of library and documentary data collection, the present article plans to answer the question of "What effect does Turkey's foreign policy under Islamists towards the Syrian developments have on the security environment of the Islamic Republic of Iran?"Keywords: Turkey's foreign policy, under Islamists, the Syrian crisis, IRI's security environment, international rivalries, theory of Neu, Realism
-
Page 145After the victory of the Islamic Republic of Iran, Iran and Syria- albeit with different attitudes and ideologies, increasingly developed their relations in international and political fields, due to the fact that they had adopted common positions on a few regional and international considerations. The United States and its regional and Western allies do consider Iran, Syria and the Islamic resistance as the greatest threats in the region. On this basis, this research tries to answer the question of What approach has Iran taken in its foreign policy in its relationship with Syria with regard to the recent developments in the former? by using an analytical-descriptive method and from the viewpoint of defensive realism. The hypothesis in this research is: Syrias status in IRIs security and foreign policy has become of increasing importance, with the formation of new security-political arrangements in the West Asia region after the September 11 attacks especially American invasion of Iraq, the Syrian crisis and the pressures upon Syria exerted by America and its Western and Arabic allies to make it keep away from Iran.Keywords: IRI's security, political policy, Iran's axis, Syria, the Islamic Resistance, the West Asia region, America's invasion of Iraq, the Syrian crisis, the new political, security arrangements
-
Page 191Pathology means understanding the reasons why disorders and deviations take place, and capturing the objections raised against the beliefs, the level of awareness, behavior, and function. Hence, the occurrence of internal and external crises could be preempted through vulnerability detection and problem diagnosis. In case the vulnerabilities increase both quantitatively and qualitatively, they me be translated into security threats. This article tries to detect the security vulnerabilities in the Kurdish regions and craft the counterstrategies. The type of research is applied, and the methodology is descriptive-analytical (survey).Keywords: the security pathology of Kurdisg regions, internal, external crises, the reasons why disorders, deviations occur, the political, military deployments in the West region of Asia, American threats
-
Page 223Along with the transformation of the concept of national security, the nature of threats against countries has been transformed as well. However, external military threats constitute part of the factors that have an effect on national security, in which border areas as entrance gates in each country are exposed to more threats than internal areas which make the former more vulnerable. Using analytical-descriptive methodology, the present article seeks to answer the question of What status does the security of Bandar Abbas as a coastal border city fall in in terms of military, economic and geographical features and locations? This question can be paraphrased as How much effective are the geographical factors as well as the internal and external threats in contributing to the security of this city? The findings of the research indicate that factors like smuggling narcotics, goods, and humans along with immigrations and extraterritorial cultural effects and external threats involving regional and extraregional threats, and natural and political threats have challenged. Also, the islands of the Strait of Hormuz with its economic status and geographical location contribute to the security of this city.Keywords: security, border, border areas, Bandar Abbas, Hormozgan, the islands of the Strait of Hormuz, regional, extra, regional, national security
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.