فهرست مطالب
مجله صفه
پیاپی 60 (بهار 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/03/18
- تعداد عناوین: 7
-
- علوم فنی و مهندسی
-
صفحه 5معماری هنر است و به تعبیری دقت ذوق و اندیشه است و آن کس که بدین معیار اثری خلق کند حق استفاده انحصاری از آن را دارد.قانون گذار در بند 7 ماده 2 قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان1348، یکی از آثار در معرض حمایت را اثر معماری، از قبیل طرح و نقشه ساختمان اعلام کرده است.در این قانون به معمار «پدیدآورنده» و به آنچه که از راه دانش یا هنر و نیز ابتکار معمار پدید می آید، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و ظهور یا ایجاد آن به کار رفته«اثر» اطلاق می شود. در این مقاله، حقوق و امتیازات مالکیت فکری معمار و شرایط و ضوابط حمایت از آثار فکری معمار، از منظر این قانون، بررسی و تبیین میشود.کلیدواژگان: مالکیت فکری معار، پدیدآورنده اثر، حقوق معمار
-
صفحه 17این مطالعه بخشی از پژوهش مفصل تری درباره ی «نسبت میان معمار و تاریخ» است. در مقاله حاضر در جستجوی چگونگی حضور تاریخ در تفکر و ذهن معمار، به دانش پیشینی و از آن طریق به موضوع « حافظه» توجه شده است. اندیشیدن به موضوع حافظه در تاریخ تفکر انسان، چه در فلسفه و چه در علم، همواره از طریق مدل یا استعاره بوده است.از این رو مروری اجمالی بر سیر تطور این مدل ها صورت میگیرد تا از این راه، وجوه بیشتری از مفهوم حافظه برای پژوهش ما روشن شود. اینکه حافظه زا به چه معنا و با چه استعاره ای بفهمیم، مستقیما بر فهم ما از نسبت حافظه و تفکر طراحی تاثیر میگذارد.استعاره مکانی برای حافظه، آن را به صورت خزانه ی صورت ها و تجارب معمار تلقی میکند، اما استعاره های پویا مانند اسکیما و حافظه سازنده با ویژگی بازسازی و فعالیت که از آن منظر برای حافظه قائلند، مدلهای بهتری برای توضیح تفکر طراحی هستند و وجوه تاریکی از مدل تفکر طراحی را روشن میکنند. بازخوانی مدلهای پویای حافظه، میتواند افقهای جدیدی درباره ی نقش دانش پیشینی، خبرگی طراح، تاریخ و زبان در تفکر طراحی بگشاید.کلیدواژگان: تفکر، حافظه، اسکیما، ذهن، طراح، تفکر طراحی
-
صفحه 31هر اثر معماری امیخته ای است از ماده و معنی که بر حسب مورد، یکی بر دیگری رجحان می یابد.در میان انواع معماری، یادمان ها جایگاهی ویژه دارند. یادمان ها بناهایی هستند همه اندیشه، که وظیفه سنگینی در بیان معانی و ارزش ها بر گردن انهاست.در جای جای جهان بناهایی یادکانی مشاهده میگردد که یادآور خاطره دلاوری ها و حماسه های ملت ها برای آیندگان هستند. در ایران نیز یادمانهای دفاع مقدس هر یک به زبانی حماسه هشت سال پایداری در برابر دشمن متجاوز را بازگو میکند. هرچند در پیشینه ی معماری ما بناه9ای بدون کارکرد به ندرت مشاهده می شود و ارزشها در قالب بناهایی چوه مسجد و سقاخانه و آب انبار و برج- مقبره متجلی می گردیده اند. ولی امروز در عصر رسانه ها پرداختن به معماری یادمانی یکی از ضرورت های فرهنگی به شمار می آیدکه غفلت از ان همچون سکوت در برابر هیاهو و هجمه بیگانگان است. در این مقاله چگونگی بیان مفاهیم، ارزش ها و معانی در اثر معماری و نیز چگونگی ارتباط بنای یادمانی با مکان احداث آن کنکاش خواهد شد. این جستجو پس از مروری بر چنذ اثر داخلی و خارجی، روی سه بنای یادمانی سال های پس از دفاع مقدس متمرکز خواهد شد : 1. مشهد چمران : محل شهادت دکتر مصطفی چمران – دهلاویه 2. سیمرغ: یادگاه دانشجویان دانشگاه تهران – پردیس مرکزی دانشگاه تهران. 3. سروستان یادان ملی دفاع مقدس – تهران. 4. در این مقاله پس از تشریح سه مکان فوق، نگاهی تحلیلی به مبنای نظری آن ها خواهیم داشت، که در هر یک به شیوه ای سعی در کالبدی کردن مفاهیم تجریدی و عینیت بخشیدن به باورها و ذهنیت هایفرهنگی میدم این مرز و بوم شده است. پایان بخش مقاله تاملی است بر جایگاه مبانی نظری در طراحی بناهای فرهنگی- ارزشی در ایران و تاکید بر لزوم پرداختن بیش از پیش به این امر مهم در مدارس معماری.کلیدواژگان: معماری یادمان دفاع مقدس موضوع قدس مکان مشخص
-
صفحه 51آس باد در نشتیفان شگردی هوشمندانه است و مردم این سرزمین آن را از سالیان پیش برای سازگاری با طبیعت و تبدیل موانع زیستی منطقه به فرصت ها و امکانات زیستی، تدبیر کرده اند.آس بادها نمونه ای از فناوری محیطی و مجموعه ای از علوم بومی مهندسی ساختمان و مکانیک و معماری و شناخت مواد در ایران است. این مقاله بر اساس تحقیق میدانی و بررسی های تاریخی و مطالعات کتابخانه ای و برای شناخت و تحلیل جزء به جزء سازوکار و ساخت یک واحد از این آس بادها نگاشته شده است. در این مقاله، برای نخستین بار نقشه ای کامل و دقیق از یکی از این آس بادها آورده و بر مبنای آن و گفتگو با مردم و کارشناسان بومی و مردم شناسان، فنون ساخت، مراحل اجرا، مصالح بومی، و منابع آن ها، و همچنین اصطلاحات محلی مربوط به اجزای آس باد نظام این دستگاه و نسبت آن با فرهنگ بومی زیستگاه بررسی و معرفی شده است. این نوشتار نشان میدهد که یک مهندسی بومی چگونه پاسخ گوی یکی از حیاتی ترین نیازهای ساکنان روستای نشتیفان شده است. برای کامل شدن شناخت این پدیده، اسناد و متون تاریخی مطالعه و نقش آس بادها در معیشت و اقتصاد گذشته و امروز بررسی شده است.کلیدواژگان: آس باد، نشتیفان، فناوری بومی، مهندسی
-
صفحه 65در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قالب ئانش طراحی شهری تعیین و در آنها بر معرفی ماهیت و محتوای نظم کالبدی در این زمینه سعی شده است. به همین لحاظ بر تشخیص ساختار شکل و فرم شهر، اصالت بافت، و از همه مهم تر ویژگی های تشکیل دهنده هویت و تشخص آن تاکید ویژه شده است. چیدمان توده و فضا و چگونگی ایجاد محصوریت های لازم برای شکل دهی به فضا های شهری از توجهات دانش طراحی شهری و از مطالعات مورفولوژی است .همچنین دریافت و تحلیل ادرام شهروندان از حس و حال محیط ابعاد ذهنی آنرا تشکیل می دهد. مجموعه این توجهات حاکی از تفاوت ماهیت مطالعات مورفولوژی در این دانش با سایر دیسیپلین ها است. کالبد و فرم فیزیکی شهر شامل ساختارهای شکل دهی به عرصه های عمومی و تودده های دربرگیرنده فضاهای خصوصی است که امکان وقوع عملکرد و فعالیت های مختلف اجتماعی و اقتصادی در آنها بسترسازی شده است. بر این اساس شهرها متناسب با جایگاه اجتماعی و نقش اقتصادی خود، هویت و نظم کالبدی شهرها نیز متناسب با آن و به طور مداوم سازماندهی جدید میشود. این تحول شامل تغییر در ماهیت عناصر و چیدمان فضایی آن است. روش تحقیق بر اساس استناد به آخرین پایگاه های نظری شناخته شده در هر یک از مقولات است و در هر مبحث نظریه ای ر قالب جمع بندی دیدگاه ها و طبقه بندی جدید تدوین شده است. مقاله از سه بخش اصلی تشکیل شده است . بخش اول تحت عنان «مفاهیم و محتوی»معرفی پدیده و دامنه توجهات آن، مرتبط با دانش طراحی شهری است، بخش دوم تحت عنوان«عناصر سازمان کالبدی» نگاه دقیق تر به شاخص های سازنده این نظم است و بخش سوم مبحث «سازمان دهی» و مهمترین بخش از این مطالعات کالبدی را تشکیل می دهد و بیان انطباق محیط کالبدی با تغییرات لازم اجتماعی و اقتصادی است، تحولی که باید برای بهینه سازی و مطلوبیت محیط راهبردی شود. در مبحث سازماندهی به اصول مدیریت و رهنمودهای دستیابی به شرایط پایداری و بلوغ سازمان کالبدی شهر میپردازیم.کلیدواژگان: نظم کالبدی، بافت شهری، چیدمان توده و فضا، مورفولوژی، سازماندهی، فضای شهری، حس مکان، محصوریت فضایی
-
صفحه 91هدف ازاین مقاله تحقیق برای شناخت ویژگی های طراحی شهری تاب آور در برابر سانحه به صورت کلی در قالب ابعاد ماهوی و رویه ای و کیفیت های طراحی شهری تاب آور است. سوانح طبیعی همواره چالشی در تحقق توسعه پایدار در جوامع انسانی به شمار می آیند. ایران همواره در معرض سوانح طبیعی مانند زلزله و سیل و... است، بنا بر این پرداختن به رویکردهای نوین مواجهه با سوانح لازم و ضروری می نماید. ار آنجا که در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر برنامه های کاهش آسیب پذیری و مقاوم سازی در برابر سانحه به افزایش تاب آوری در حوزه طراحی شهری با طرح یک چهارچوب مفهومی بر اساس مدل مکان پایدار، مفاهیم طراحی شهری پایدار را در قالب دو رویکرد عمده تعادلی و غیر تعادلی در دو بعد ما هوی و رویه ای تدوین شده است. بر پایه مرور متون و اسناد مرتبط در این حوزه، ضمن بررسی مفاهیم نظری تاب آوری و طراحی شهری، به ابعاد مختلف آن و نیز طبقه بندی علل و عوامل دخیل در آن، تبیین کیفیت های دخیل در طراحی شهری تاب آور در تحقق بعد ماهوی آن، و فرایند تحقق در سایه بعد رویه ای پرداخته میشود. یافته های تحقیق نشان میدهد که برخی از کیفیت های طراحی شهری در ساخت شهرها و فضاهای شهری تاب آور از بعد ماهوی و در توجه به فرایند طراحی در تحقق تاب آوری ازبعد رویه ای متاثر است.کلیدواژگان: تاب آوری، طراحی شهری، تاب آوری طراحی شهری
-
صفحه 105بهره گرفتن از امکان بررسی تطبیقی و به کمک اجزاء و جوانب معلوم شهر تاریخی،اجزا و جوانب مجهول و شبکه آب رسانی آن را تبیین کرد.اگر امروزه از این امکان بهره نگیریم، بی شک در آینده با مجهول ها و دشواری ها ی بیشتری روبرو خواهیم شد. هدف از این نوشتار نگاهی به ارتباط ساختار شهر و شکل شریان های حیاتی آن در شیراز است و تلاش بر این است که با روشی غیر منحصربه این شهر، در شهرهایی با وضعیت مشابه، به لحاظتامین آب نیز قابل آزمایش باشد. مهمترین منابع آب شهر شیراز از دیر باز قنات ها بوده اند. آبی که از طریق بارش بر دشت و کوه به سفره های زیر زمینی راه می یافت، با قنات به حوالی شهر منتقل میشد، مظهر این قنات ها معمولا خارج از باروی شهر بود از آن پس این ابها به صورت نهر و جداول آب( در این مقاله همه جا «نهر» و «جوی» «جدول»دریک معنی، مسیرهای روباز آب به کار خواهد رفت) در داخل شهر توزیع میشد و همه شهر از آن بهره مند میشدند. در این مقاله ارتباط جداول آب درون شهر و ساختار شهر از دو نظر تبیین می شود.کلیدواژگان: قنات خیرات، قنات خیر آباد، مسجد عتیق، مسجد نو، باغ های شیراز، بیبی دختران، وقف نامه معین الدین غیاثی
-
Page 5Intellectual property rights are recognized in the Iranian jurisprudence both in form of International Conventions to which Iran has acceded, as well as laws adopted by the national Parliament. The Law for Protecting the Rights of Authors, Composers and Artists (1969) particularly considers architectural designs and drawings as an intellectual property (article2.7). Thus, the originator (architect, designer or engineer) is entitled to a set of intangible and tangible rights with regard to a certain property. There are certain criteria for a design to qualify as intellectual property, however. The intangible rights of the originator are not limited to a physical or temporal sphere and are not transferrable, while there is a limited protection period and territory for the tangible rights. Criminal and civil liabilities are envisaged in this law in case intellectual property rights are violated.
-
Page 17To clarify the role of memory in design thinking, this paper first reviews the evolution of memory models. Memory was initially thought to be a mnemic capacity attributed to the ancient Greek Goddess, Mnemosyne. The nature of memory was further developed in Platonic and Aristotelian models. In Islamic psychology, memory was defined as one of the five cognitive abilities which stores the cognizable. Modern cognitive psychology theories employ dynamic models based on schemata as syllogistic figures. These theories consider the memory not to be solely a storage capability, but rather as a constructive capacity, that both stores and analyzes. Thus they explain the role of memory in generating design alternatives, tacit knowing of designers, and their unconscious reasoning.
-
Page 31A memorial is a structure built with the intention to commemorate a person or an event. It also represents beliefs, values and the identity of a people or territory. Design of a memorial thus becomes a complicated architectural problem. Several memorials were designed and built pursuant to the Iran-Iraq war (1980~1988) to commemorate its heroes or events. These can be divided to three categories: (i) story-based memorials that depict a certain event; (ii) symbolic memorials that employ commonly accepted symbols of war and martyrdom; and (iii) conceptual memorials, which are abstract expressions of an epistemological impression, linked to their specific location. This paper analyzes three sample memorials in terms of their design concepts, function, location, symbolic expression, etc. These include: the Chamran Martyry built in Dehlavieh Village, Khuzestan; University of Tehran Martyrs Memorial, built in Tehran University Main Campus; and the Holy Defense National Memorial to be built at the entrance of Holy Defense Museum in Tehran. Recommendations are made in conclusion for an improved design of memorials.
-
Page 51Located some 270 kilometers southwest of the provincial capital city of Mashad, Nashtifan Village is subject to strong windstorms for a period of about 120 days per year. The row of windmills built in surrounding mountains of the village is an ingenious solution that both shields the settlement against windstorms and yields a sustainable source of energy. This paper explains the creative mechanisms employed in building windmills by presenting a detailed survey of design, materials, and operation requirements of one such mill.
-
Page 65The formal composition of urban elements or the urban physical organization followed the need for vehicular access under the principles of Modern Architecture. Urban design in a postmodern age however, emphasizes the role of physical organization in creating a sense of place. In a purely functional view, the positioning of urban solids facilitates the flow of vehicular traffic through urban voids, i.e. urban spaces. The organization of openness and enclosure thus becomes a function of urban mobility. On the contrary, the postmodernist approach to the organization of urban physical elements prioritizes pedestrian traffic to foster human encounters, enrich cognitive experience of an urban environment, and thus create a sense of place. This approach thus affects the organization of such urban elements as buildings and parcels; streets and squares; urban blocks and urban patterns, both at macro and micro-scales.
-
Page 91Urban resilience is defined as the capability to prepare for, respond to, and recover from significant multi-hazard threats with minimum damage to public safety and health, the economy, and security of a given urban area. Its dimensions include social, economic, environmental and physical resilience. Resilient urban design is based on two models: the equilibrium model and the non-equilibrium model. The former model attempts to reduce vulnerability and increase response capacity, while the latter emphasizes the adaptability of physical form and city functions to hazards. In terms of content, both models require certain quality features to be envisaged in urban design as regards function, environment and aesthetics. In terms of process, resilient urban design requires a knowledge-based strategic approach that is both interactive and participatory.
-
Page 105This paper examines the formation of Shiraz historic fabric in response to its lifelines by employing a methodology that could be replicated in studies of other cities, as well. For this purpose, (i) the formation of alleys in response to topography and irrigation network is explained; and (ii) the impact of the irrigation network on formation of key monuments is reviewed. The subterranean and surface channels of an important irrigation network Kheirat Qanat is followed between ca 13 century AD to ca 19 century AD as a case demonstrating this papers hypotheses. To this end, a literature review ascertains the gravitational direction of irrigation channels. Then, a hypothetical network of alleys is developed based on topography and the irrigation network. This yields a hypothetical direction for water flow connecting key monuments built in 13 century. Reference to existing documentation verifies the existence of a water aqueduct, while a field visit reveals remnants of its flow.
The location of later monuments is thus explained by continuation or disruption of this hypothetical water channel.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.