نشریه مدیریت فردا
پیاپی 28 (پاییز 1390)

دولتهای سراسر جهان به دلایل متعدد از جمله دستیابی به ارائه خدمات با ارزش افزوده بیشتر برای شهروندان، دولت و سایر ذینفعان و ایجاد یک حاکمیت خوب به پیاده سازی دولت الکترونیکی روی آورده اند. از آنجا که دو موضوع مهم مستتر در واژه دولت الکترونیک یعنی مفهوم دولت و الکترونیکی شدن با پیشرفت فناوری و گذشت زمان دچار تحول خواهد شد. بدون تردید شناخت آینده دولت الکترونیک به منظور ترسیم چشم انداز دولت الکترونیک آینده نگر و دخیل کردن آن در نقشه راه پیاده سازی دولت الکترونیک در هر کشور می تواند باعث اثر بخشی بیشتر عملکرد و کاهش هزینه ها باشد. دراین راستا از جمله مهمترین اقدامات تدوین اهداف دولت الکترونیکی از دیدگاه ذینفعان و از جمله از منظر شهروندان است. در این مقاله هدف آن است که برای تعیین اهداف دولت الکترونیک از دیدگاه شهروندان روش مناسبی تعیین و پیشنهاد شود تا اهداف مورد انتظار شهروندان از دولت الکترونیکی آینده استخراج شود. برای این کار ابتدا معیارهای مورد نیاز برای داشتن دیدگاه آینده نگر تعیین می شود. سپس روش های تبیین اهداف آینده نگر به اختصار معرفی و ارزیابی شده و با استفاده از نظرسنجی از خبرگان و بکارگیری رویکرد رتبه بندی فازی، با اولویت ترین روش هدفگذاری معرفی می شود. نتایج حاکی از آن است که دو روش تفکر ارزشی و رویش نظریه ها با لاترین امتیازها را کسب کرده اند. نتایج این مقاله می تواند به عنوان نقشه راهی برای تعیین اهداف آینده نگر در سایر حوزه های فناوری اطلاعات نیز مورد استفاده قرار گیرد.

امروزه مدیران سازمان ها به دلیل فشارهای شدید رقابتی و تلاش برای بقای خود ، به مبحث کیفیت توجه ویژه ای دارند]1[ آنان معتقدند که کیفیت برای موفقیت در هر کسب و کاری ، از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد]2[ ، این امر در حالی است که بسیاری از متفکران کیفیت، در مباحث خود نقش دانش را در رویه های مختلف مورد توجه قرار داده اند. به عنوان مثال، رویکرد تیلور (1911) انتخاب بهترین کارگران برای انجام کار و در نتیجه بهبود فرآیند بود. این متد به عنوان یک روش استاندارد، به سایر کارکنان آموزش داده می شد، وی سعی داشت به وسیله جذب دانش فردی کارگران و تبدیل آن به دانش سازمانی ، رویه های استاندارد عملیاتی بهترین کارکنان را در سازمان ایجاد نمایند]3[ و یا دمینگ معتقد است که دانش و دانش آفرینی نقش مهمی در فعالیت های بهبود کیفیت ایفا می کند]4[ . این مقاله با در پیش گرفتن رویکردی منسجم در ارتباط با کیفیت و دانش با استفاده از مدل دانش آفرینی نوناکا و تاکوچی بدنبال تبیین و شناسایی تاثیرگذاری عوامل فرهنگ سازمانی ، زیرساخت های فناوری و یادگیری سازمانی ، بواسطه مدیریت دانش در دانش کیفیتی محصولات می باشد. در واقع اتخاذ این دیدگاه مبتنی بر این اندیشه است که دانش می تواند به عنوان میانجی درک عمیقی را در ارتقای کیفیت محصولات در سازمان ها داشته باشد. یافته های بدست آمده در سازمان مورد پژوهش ، حاصل از شاخص های برازش نمودارهای مسیر شامل:شاخص نکویی برازش (84/0GFI=) ، شاخص نکویی برازش اصلاح شده (74/0AGFI=) ، و شاخص ریشه میانگین مربعات برآورد )130/0(RMSEA= ، مبیین برازش مناسب و قابل قبول تری از مدل معادلات ساختاری است که مدیریت دانش در آن بعنوان میانجی در ایجاد دانش کیفیتی محصولات نقش آفرینی داشته است.

تئوری محدودیتها یک نگرش سیستمی است که با درک روابط علت و معلولی و تمرکز بر گلوگاه های سیستم، روشی را برای شناسایی، اولویت بندی و حل مسائل غیر فیزیکی ارائه می کند. این روش فرآیند تفکر نام دارد و از تعدادی نمودار منطقی به نام درخت تشکیل شده است با بررسی جامع مقالات ارائه شده در زمینه کاربردهای مختلف فرآیندتفکر در مسائل مختلف دو نیاز اساسی احساس شد. اول استفاده بسیار کم از گروه های های احتیاطات قانونی همزمان با ایجاد درخت های فرآیند تفکر جهت اعتبار سنجی درخت های ایجاد شده و دوم کاربرد همزمان ابزارهای درخت واقعیت جاری، نمودار ابر تبخیر شونده ، درخت واقعیت آتی و شروط شاخه های منفی می باشد. از اینرو برای اولین بار سعی شده است تا این دو خلاء مهم پوشش داده شوند هدف از این مقاله این است تا نشان دهد که چگونه مدیران وتصمیم گیرندگان می توانند از نمودارهای منطقی فرایند تفکر تئوری محدودیت ها جهت شناسایی و حل مسائل سازمانی استفاده نمایند. همچنین پس از تشریح ابزارها و مراحل فرآیند تفکر از یک مثال واقعی در حوزه اداری برای درک بیشتر موضوع استفاده شده است. در این مورد دو روش درخت واقعیت جاری و ابرهای تبخیر شونده(ابر تناقض اصلی) برای شناسایی مسائل و دلایل اصلی اثرات نامطلوب مشاهده شده در سازمان بکار گرفته شده است. زمانی که مشکلات ریشه ای مشخص شدند، اقداماتی برای از بین بردن آنها و در نتیجه حل مشکل سیستم تعیین می شود. اما پیش از اجرا بایستی تاثیرات این اقدامات دیده شود. در واقع درخت واقعیت آتی یک ابزار منطقی ساخت و آزمایش راه حلهای بالقوه پیش از اجرای آنهاست. اما باید توجه داشت که همراه با هر تغییر پیشنهادی، این امکان وجود دارد که شروط شاخه های منفی به وجود آید. یعنی روابط علی بین یک اقدام اصلاحی و هر اثر منفی که به طور منطقی می تواند از آن اقدام اصلاحی ایجاد شود شناسایی شود. از اینرو برای شناسایی این اثرات منفی نمودار شروط شاخه های منفی نیز ترسیم شده است. همزمان سعی شده است تا از گروه های احتیاطات قانونی برای اعتبار سنجی نهادها و ارتباط های موجود آنها در زمان ایجاد درختان استفاده شود.نتایج بدست آمده بدلیل تمرکز به مسائل و مشکلات اصلی و ریشه ای به جای مشکلات ظاهری مشاهده شده، موجب تمرکز بر رفع مشکلات ریشه ای می شود و ازاینرو سازمان صرفه جویی های قابل توجه ای را در زمان و هزینه بدست خواهد آورد و توانایی ارائه استراتی های بلند مدت را بدست خواهد آورد.

موضوع تعهد سازمانی از اوایل دهه 1950 در زمینه رفتار سازمانی مطرح شده و همواره در راس علاقه محققین قرار داشته است ( Meyer & Allen ، 1997; Baruch، 1998; Mowday،1998;Buck& Watson.2002; Dixon،2002)چرا که آنان معتقد هستند که مدیریت صحیح تعهد سازمانی میتواند منجر به نتایج سودمندی از قبیل اثربخشی سازمانی ، بهبود عملکرد ، کاهش جابجایی و همچنین کاهش غیبت شود. عوامل موثر برتعهد سازمانی شامل عوامل محیطی (فرصت های شغلی ، فرهنگ و...) سازمانی ( ساختار، سبک های رهبری، رضایت شغلی ، نوع شغل و...) و زمینه ای ( سن ، جنس ، وضع تاهل ، تحصیلات ، سابقه و...)می باشند.در این پژوهش تاثیر کیفیت زندگی کاری به عنوان یک عامل درون سازمانی روی تعهد سازمانی کارکنان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حکایت از وجودرابطه معنی دار و مستقیم بین کیفیت زندگی کاری وتعهد سازمانی کارکنان دارد.و این مطلب ازطریق آزمون همبستگی بین شاخصهای کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی کارکنان تایید شده است.

یکی از تصمیمات مهم در بانک ها و موسسات مالی و اعتباری، تصمیم گیری در مورد اعطای وام به مشتریان و کاهش ریسک اعتباری است. هدف این مقاله، ارائه مدلی مبتنی بر شبکه های عصبی پیش خور برای شناسایی مشتریان اعتباری بد حساب در بانک سامان است. جهت یافتن ساختاری مناسب برای شبکه عصبی در مدل پیشنهادی، از سه استراتژی سریع، پویا و چندگانه استفاده شده است. سه طرح یادگیری از نسبت های مختلف داده های آموزشی، آزمایشی و اعتبارسنجی تشکیل شده و شبکه های عصبی مورد استفاده، در پیکربندی و تعداد لایه های پنهان با یکدیگر اختلاف دارند. در این پژوهش از متدولوژی داده کاوی CRISP استفاده شده است. داده های مورد استفاده در این پژوهش، داده های مربوط به مشتریان اعتباری بانک سامان طی سالهای 1379 الی 1387 است. برای آماده سازی داده ها، پیش پردازش کاملی روی داده ها صورت گرفته است. جهت پیش گیری از بیش برازش مدل با مشخصات داده های آموزشی، بر اساس روش اعتبارسنجی تقاطعی، داده ها به سه قسمت داده های آموزشی، آزمایشی و اعتبارسنجی تقسیم گردیدند. برای ارزیابی مدل پیشنهادی، نتایج حاصل از استراتژی ها و طرح های مختلف در شبکه ها با یکدیگر و با برخی از روش های رایج پیش بینی نظیر درخت تصمیم و رگرسیون لجستیک مقایسه گردیده است. نتایج حاصل نشان می دهد که شبکه عصبی سه لایه تحت الگوریتم یادگیری پس انتشار و با استراتژی سریع و طرح یادگیری اول از دقت بالاتری برخوردار است.

در محیط متلاطم و متغیر امروزی، شرکتها برای بقا و رشد در بازار رقابتی باید نسبت به رقبا دارای مزیت رقابتی باشند. محصولات جدید، فناوری های پیشرفته، ترکیب های سازمانی جدید و غیره در صورتی موفقیت شرکتها را فراهم می کند که در خلق و ایجاد مزیت رقابتی پایدار موثر می باشند. مسئله مقاله حاضر در پی این است تا بررسی نماید تا نقش کارآفرینی استراتژیک را در حفظ و توسعه مزیت رقابتی پایدار بررسی نماید. روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ میزان نظارت و درجه کنترل میدانی و از نظر نحوه گردآوری داده ها از نوع همبستگی است. برای گردآوری داده ها از روش دلفی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است . به منظور پالایش داده ها از نرم افزار spss و از مدل ساختاری در قالب تحلیل عاملی تائیدی، تحلیل مسیر و نرم افزار LISREL استفاده شده است. برای این تحقیق پنج فرضیه تدوین گردید که با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی و تحلیل مسیر مورد آزمون قرار گرفت و هر پنج فرضیه تائید شد.که در این میانمشخص شد که بازار گرایی از اهمیت بالاتری در مقایسه با سایر متغیرها برخوردار است. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می شود که شرکتها با به کارگیری بازار گرایی و شناسایی و ارضای نیازهای حال و آتی مشتریان، شناخت رقبا و برنامه هایشان و ایجاد هماهنگی های لازم بین بخشهای مختلف سازمان، برای مشتریان خود ایجاد ارزش نمایند و از این طریق مزیت رقابتی پایدار برای خود ایجاد نماید.