International Multidisciplinary Journal of Pure Life
Volume:4 Issue: 9, 2017

خلق الله الخلائق و نفخ فی الإنسان من روحه (و نفخت فیه من روحی) وکل شیء بذاته یرجع الی اصله (إنا لله وإنا إلیه راجعون) فالسعاده هی سلوک سبیل الحیاه الصحیحه علی منوال الشریعه الغراء والإهتداء بالهدایه الخاصه (ربنا الذی اعطی کل شی‏ء خلقه ثم هدی) او (الذی خلق فسوی * والذی قدر فهدی) مع إن السعاده للإنسان امر حقیقی، وهذه السنن الفطریه التی هی امور اعتباریه، توجب حرکته وسیره إلی مقام الکمال الحقیقی، فإذا ما انحرفت تلک السنن احیانا فی اعتبارها، فإن تلک السعاده الحقیقیه والکمال المنشود لن یکونا من نصیبه.

نتعرض فی هذا البحث الی النظام السیاسی فی الإسلام والمتمثل فی حاکمیه الله وصلاحیته للتشریع؛ ونتعرض الی اهم النقاط التی نفترق فی ها مع بقیه المذاهب من ناحیه امتداد حاکمیه النبوه والإمامه إلی المرجعیه الدینیه فی عصر الغیبه لبناء الدوله الإسلامیه والدعوه العالمیه؛ وإیضاح النقاط الرئیسیه من النص والاجتهاد والعصمه والادله علی ضرورتها تمهیدا لتصدیر الثوره الإسلامیه إلی العالم اجمع.

إن کلمه الثوره فی بادئ النظر توحی بالتحول الجذری علی مستوی النظام السیاسی لبلد معین. فهی عباره عن لا الکبیره فی وجه حکومه تمتلک القدره، تضع القوانین، وتتحکم بزمام الامور، فإذا بها تتفاجا بسلب کل هذه الحقوق بغته، ویطرد کل منتمی ها من البلد، وتسقط معها وسائل الإقتدار السیاسیه والإجتماعیه والثقافیه برمتها. بداهه ان فی کل الانظمه السیاسیه هناک من لا یروق لهم اسلوب الحکم، او الإداره الاقتصادیه، وحتی شرعیه الدوله الحاکمه، لکن علی الاغلب تکون هذه العناصر المعارضه متشتته ومتفرقه، وبالتالی من المستحیل فعلا ان تقدر علی الإطاحه بالنظام الحاکم. فیا تری ما هو مصدر هذه القدره والطاقه العظیمه؟ واین کانت هذه الطاقه وعند ایه شریحه وکیف کان یتم تخزینها قبل تحقق الثوره؟

بررسی و شناخت روش دانشمندان در هر علمی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چه اینکه شناخت این روش به محققان هر رشته این امکان را می دهد که چگونگی بهره برداری از منابع آن رشته را فراگیرند، و برای تحقیق و پژوهش و بررسی و نقد یافته های دیگر دانشمندان- با روش و شیوه پذیرفته شده آن رشته- اقدام نماید. در این میان، روش شناسی علم فقه نیز در خور توجه است. به طور کلی، بررسی رفتار علمی فقها نشانگر آن است که دو روش فردگرایانه و جمع گرایانه وجود دارد، که اولی در جریان استنباط تنها به فرد و شرایط او توجه دارد؛ اما روش دوم، به فرد به عنوان عضوی از یک جامعه نظر کرده، و مناسبات و شرایط پیچیده حاکم بر جامعه را نیز در نظر می گیرد. بنابراین پرسش اصلی این پژوهش آن بود، که فقه فردی و فقه حکومتی چه شباهتها و تفاوتهایی با هم دارند؟ پاسخ این پرسش که با روش توصیفی- تحلیلی بررسی شد، موید آن بود که فقه فردی و فقه حکومتی در برخی حوزه ها- همچون یکسان بودن منابع- شبیه هم بوده؛ و در برخی- همچون ارکان و مقومات- متفاوتند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد، که با توجه به شرایط امروز و تشکیل حکومت اسلامی، بهره گیری از روش فقه حکومتی بر فقه فردی ترجیح دارد؛ به نحوی که می تواند مبانی نظری دولت، حکومت و تمدن اسلامی را ارائه نماید.

در حکومت اسلامی، قوانین حاکم بر اساس مبانی دینی و الهی ترسیم می شود؛ لذا انتظار از چنین جامعه ای، رفتارهای دین مدارانه است؛ از همین رو، توقع از حاکمان این حکومت این است، که رفتارهای خود را با دیگران- اعم از مخالف و موافق- بر اساس دستورات دینی استوار گردانند؛ به همین ترتیب، از مردم نیز انتظار می رود روابط خود را با حکومت، بر اساس روابط دینی تنظیم نمایند. از طرف دیگر، از مهم ترین حقوق حاکم بر مردم ، اطاعت از دستورات او، حمایت از او و داشتن رفتار خیرخواهانه نسبت به حکومت و حاکم است. در اندیشه سیاسی امام علی علیه السلام رابطه حقوقی مردم و حکومت، رابطه ای دوجانبه و متقابل- و به دور از هر گونه تبعیض و دوگانگی- است؛ چه اینکه اگر حقی هست، در هر دو سوی این رابطه وجود دارد؛ به نحوی که هر دو طرف ملزم به رعایت آن هستند. در این پژوهش تلاش می شود به بررسی حقوق متقابل مردم و حاکم در دین اسلام- مطابق با آموزه های محموعه ارزشمند نهج البلاغه- پرداخته شود.

به نظر می رسد از بیشترین مناقشه ها در مدیریت اسلامی را در سطح کلان و در عصر غیبت، می توان در نوع نگاه به موضوع ولایت فقیه دانست؛ البته در مسئله پذیرش یا عدم پذیرش مطلقه بودن آن؛ چه اینکه اعتقاد به این اصل مترقی به عنوان سازوکار حکومت در عصر غیبت- در چارچوب اعتقادی اسلامی ایرانی- ضرورت محل بحث را تامین می نماید؛ لذا جدالی در انکار نیست، و آنچه وجود دارد، اشکال شکلی و سازوکاری است. به همین قرائن- در این تک نگاری- ابتدا به اثبات عقلانی موضوع ولایت مطلقه فقیه با نگرش فلسفه عرفانی پرداخته شد؛ سپس بررسی پیامدها، شبهات و کارکردهای آن به صورت اجمالی پردازش شد تا در نهایت به پاسخی برای پرسش اصلی پژوهش برسد، که: - ولایت فقیه با قید اطلاق، ضرورتی در عصر غیبت است؛ یا مصلحتی برای جامعه اسلامی است؛ و یا حربه ای پنهان برای استبداد است؟

اسلامی فلسفہ سیاست کا اصلی مفروض یہ ہے کہ میدان سیاست میں زندگی کو کس طریقہ سے منظم کیاجائے کہ سعادت اور فلاح تک رسائی حاصل کی جا سکے ۔ اس بنا پر اسلامی فلسفہ سیاست میں سعادت کا مفہوم بنیادی حیثیت کا مالک ہے ۔ اس علم میں مختلف مسلمان فلاسفه جیسا فارابی،خواجه نصیر الدین طوسی، ابن سینا،شهاب الدین سهروردی، قطب الدین شیرازی اور ملاصدرا نے اپنے آراء اور تجاویز پیش کی ہیں ۔ ان دونوں کے درمیان پائی جانے والی خاص قرابت کے باعث باہمی تاثیر و تاثر کا رابطہ، باعث هوئے هیں که ایک خاص مشترکات اور امتیازات حاصل کریں ۔