فهرست مطالب

گیاه و زیست فناوری ایران - سال یازدهم شماره 1 (بهار و تابستان 1395)

فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران
سال یازدهم شماره 1 (بهار و تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/06/23
  • تعداد عناوین: 6
|
  • الهام مطلبی* صفحات 5-12
    معمولا حرکت آب در خاک و در منطقه ریشه گیاه در شرایطی رخ می دهد که خاک حالت غیراشباع دارد. از جمله خواص این بخش می توان به منحنی رطوبتی خاک اشاره کرد که برای کمی کردن آن از روش های مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود. اندازه گیری مستقیم این ویژگی وقت گیر و هزینه بر می باشد، بنابراین روش های غیرمستقیم مانند استفاده از توابع انتقالی خاک یا PTFs مورد توجه قرارگرفته است. در این پژوهش تلاش شده است با در نظر گرفتن ذرات آهک به عنوان جزء مستقل در خاک منحنی رطوبتی خاک با استفاده از توابع انتقالی تعیین گردد. به همین منظور، 50 نمونه خاک از خاک های آهکی شهرستان گرمسار به صورت تصادفی انتخاب گردید. فراوانی نسبی ذرات خاک، جرم ویژه ظاهری و درصد آهک به عنوان ویژگی های زودیافت و منحنی رطوبتی در مکش های 0، 33، 50، 100، 300، 500 و 1500 کیلوپاسکال به عنوان ویژگی های دیریافت مدنظر قرارگرفتند. نتایج حاصله نشان داد که مقدار آهک به عنوان مهم ترین پارامتر مستقل در توابع انتقالی خاکهای آهکی بیشترین تاثیر را در مکش های بیش از 300 کیلوپاسکال ونیز بر مقدار رطوبت باقی مانده خاک می گذارد.
    کلیدواژگان: توابع انتقالی خاک، خاک های آهکی گرمسار، منحنی رطوبتی خاک
  • کیوان سلطان، سید علیرضا سلامی* صفحات 13-23
    شاهدانه Cannabis sativa L.)) گیاهی دو پایه و یکساله متعلق به تیره Cannabinaceae است که متابولیت های ثانویه متنوعی را تولید می کند و دارای ویژگی های فیبری، دارویی و غذایی متعددی می باشد. دو کانابینوئید مهم و ارزشمند در شاهدانه دلتا-9-تتراهیدروکانابینول THC)) و کانابیدیول CBD)) می باشد. از روش های اساسی برای تولید متابولیت بیشتر علاوه بر گزینش و اصلاح، می توان به دستورزی ژنتیکی مسیرهای زیستی اشاره کرد. در این میان بهره گیری از روش های ساده و سهل الوصول همچون کاربرد الیسیتورهای ایمن و ارزان برای افزایش یک متابولیت خاص یک روش تجاری و ارزشمند است. در این تحقیق هدف اصلی، تایید نقش الیسیتوری اسید آسکوربیک به عنوان یک مولکول کوچک زیستی و ارزان و ایمن در تحریک بیان ژن های مسیر بیوسنتزی کانابینوئیدها در شاهدانه و متناظر با آن نقش آن در افزایش متابولیت های کلیدی THC و CBD بود. نتایج، افزایش معناداری را در بیان ژن های THCAS، CBDAS، PTو OLS به عنوان ژن های کلیدی مسیر بیوسنتز کانابینوئیدها در شاهدانه نشان داد. اسید آسکوربیک به عنوان یک الیسیتور غیرزیستی افزایش معناداری را در دو کانابینوئید اصلی THC و CBD که همواره در تولید دارو از این دو ماده موثره بهره گرفته می شود، ایجاد کرد.
    کلیدواژگان: اسید آسکوربیک، الیسیتور، تولید دارو
  • ویدا اخوان مرکزی، وحید عبدوسی* صفحات 25-32
    در این تحقیق توان گیاه پالایی گیاه سدم گونه acre در محیط آلوده به فلزات سنگین سرب و کادمیم مورد بررسی قرارگرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملا« تصادفی، در سه تکرار، با استفاده از، سرب در سطوح 150 و 300 mg/l، کادمیم در سطوح 5 و 10 mg/l و اسید هیومیک 100 و 200 mg/l طراحی و انجام گردید. صفاتی چون وزن تر و خشک اندام هوایی، کلروفیل، تجمع سرب و فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اسید هیومیک در غلظت 200 میلی گرم بر لیتر بهترین اثرات را روی ویژگی های فیزیولوژیکی ازجمله وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک و تر ریشه و محتوای کلروفیل کل برگ و ویژگی های بیو شیمیایی از جمله محتوای پرولین ریشه و اندام هوایی و فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز داشت. این تیمار قادر به کاهش اثرات تنش در گیاه شد، اما بطور قابل توجهی مشاهده گردید که اسید هیومیک تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیم را در گیاه کاهش داد، لذا این ماده جهت افزایش توان گیاه پالایی گیاه سدم گونه acre مناسب نبود. همچنین تیمار ترکیبی کلرید کادمیم 10 میلی گرم بر لیتر بهمراه نیترات سرب 300 میلی گرم بر لیتر بیشترین اثرات منفی را روی ویژگی های فیزیولوژیکی گیاهان تیمار شده داشت. در این تیمار بیشترین محتوای پرولین ریشه و اندام هوایی و بیشترین فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز ریشه و اندام هوایی مشاهده شد. نتایج نشان داد که سدم گونه acreقادر به گیاه پالایی و تجمع فلزات سرب و کادمیم در خود بوده است و می توان از این گیاه جهت پاکسازی خاک در محیط های آلوده استفاده کرد.
    کلیدواژگان: اسید هیومیک، سدم، کلرید کادمیم، گیاه پالایی، نیترات سرب
  • سید وحید فرهنگی*، مظفر روستایی، هادی خرسندی صفحات 33-41
    مقاومت نسبی 10 رقم تجارتی و لاین پیشرفته مهم گندم نان دیم در مناطق سردسیری نسبت به شته سبز گندم مورد بررسی قرارگرفت. این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با 10 تیمار و 20 تکرار در مزارع آزمایشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد. صفات مورد اندازه گیری، میزان بقای پوره ها، طول دوره نشو و نمای پورگی، قدرت باروری و نرخ افزایش ذاتی جمعیت شته سبز گندم طی 15 روز اول دوره تولید مثلی آن در سه مرحله رشدی گندم، پنجه زنی و ساقه رفتن و سنبله دهی بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها بر اساس آزمایش فاکتوریل (3×10) با دو فاکتور رقم یا لاین گندم نان در 10 سطح و مرحله رشدی در سه سطح نشان داد که بین ژنوتیپ ها یا لاین های مورد بررسی، سه مرحله رشدی و اثرات متقابل آنها اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. مقایسه میانگین داده ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن (01/0P<) حاکی از آن است که رقم آذر 2 با طولانی ترین دوره نشو و نمای پورگی (64/8 روز)، کمترین میانگین تعداد نتاج شته های پرورش یافته (594/43 پوره) و پایین ترین نرخ افزایش ذاتی جمعیت در گروه اول و رقم رصد با کوتاهترین طول دوره (581/6)، بیشترین تعداد نتاج (922/73 پوره) و بالاترین نرخ افزایش ذاتی جمعیت در گروه آخر قرار داشتند. بالاترین میانگین نرخ افزایش ذاتی جمعیت شته (شاخص rm) طی دوره زمانی 15 روزه روی رقم رصد (339/0=rm) و کمترین میانگین آن، روی رقم آذر 2(236/0=rm) به دست آمد. بنابراین می توان اظهار داشت رقم رصد که نسبت به بقیه ژنوتیپ ها مطلوبیت بیشتری داشته، رقم حساس، رقم آذر 2 مقاوم، سرداری 39(314/0=rm) نسبتا حساس و لاین Doghu88/Ghafghaz (255/0=rm) نسبتا مقاوم به شته سبز گندم بوده اند. مقایسه میانگین اثرات متقابل ژنوتیپ ها و لاین ها در مراحل رشدی مختلف موید این بود که ترجیحات غذایی شته سبز گندم روی ارقام یا لاین های مورد بررسی و در مراحل مختلف فنو لوژیکی آن ها متفاوت می باشد.
    کلیدواژگان: ارقام گندم دیم، خصوصیات بیولوژیکی، شته سبز گندم، مقاومت، نرخ افزایش ذاتی جمعیت
  • راضیه سادات هاشمی نژاد کشکویی، مسعود مشهدی اکبر بوجار*، سپیده کلاته جاری صفحات 43-52
    گیاهان از طریق ریشه ها با حجم قابل توجهی از بستر زمین در تماس هستند تا منابع اولیه برای ساخت غذا را تامین کنند، در صورتیکه مقدار عناصر در محیط زندگیشان بیش از حد نیاز باشد وادار به پاسخ های سازشی شده یا از بین می روند. این عناصر سنگین همانند نیترات، فسفات، کروم، مس، آهن، منگنز، مولیبدن، روی، کادمیوم و کبالت تجزیه ناپذیر بوده، ولی از طریق تثبیت یا غیرفعال شدن در بافت های گیاهی قابل پالایش می باشند. در این تحقیق توجه ویژه ای به چهار گونه درختی زبان گنجشک (Fraxinus spp.)، چنار (Platanus spp)، اقاقیا (Robinia pseudo-acacia) و سرونقره ای (Cupressus arizonica) موجود در فضای سبز کارخانه مس و شهرک مسکونی سرچشمه در طی فصول بهار، تابستان و پاییز شده و شاخص های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و مکانیسم های تحمل تنش محیطی و امکان بیش انباشتگری عنصر مس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح مس در خاک کارخانه و شهرک به چندین برابر سطح مجاز آن رسیده علاوه براین عنصر سایر عناصر در خاک اطراف کارخانه تغلیظ مس و شهرک مجاور بیشتر بوده ولی این افزایش در مقایسه با افزایش عنصر مس ناچیز است. در کل گیاهان استراتژی های متفاوتی را برعلیه سمیت فلزی بکار می برند. سطح کلروفیل a و b و وزن خشک اندام های هوائی در اکثر گونه های گیاهی محوطه کارخانه به نحو معنی دار و شاخصی نسبت به گونه های موجود در شهرک کاهش یافته بود. برعکس میزان انباشت عنصر مس در برگ ها و شاخه ها این گیاهان دارای افزایش معنی داری در فضای سبز کارخانه نسبت به شهرک داشت. براساس مطالعات انجام گرفته در این سه فصل رشد و تجمع مس در اندام های هوائی گونه های گیاهی مورد بررسی، درخت زبان گنجشک گونه ی اصلی انباشتگر، به منظور کاهش خطرات سمیت این عنصر سنگین در محیط زیست منطقه شناسایی شد.
    کلیدواژگان: تجمع فلزی، گونه های گیاهی فضای سبز، سمیت عنصر مس، مکانیسم مقاومت و تحمل
  • پریسا شاهی، وحید عبدوسی*، الهام پورنامداری صفحات 53-59
    در این تحقیق تاثیر تیمارهای محلول پاشی فرم های مختلف کود روی در غلظت های گوناگون بر برخی صفات کیفی انار رقم ملس تبریزی مورد مطالعه قرارگرفته است. استفاده از تیمار نانو کلات روی با غلظت mgl-1500 تاثیر معناداری بر افزایش درصد دانه ها، درصد پوست و پالپ، وزن خشک صد دانه، وزن خشک پوست و پالپ، درصد محتوای نسبی صد دانه و درصد محتوای نسبی پوست و پالپ میوه داشت. علاوه بر آن تیمار سولفات روی با غلظت mgl-1 1500 بر تمامی صفات ذکر شده اثر سمیت داشته و موجب کاهش تمامی آنها به طور چشمگیری شده است. لذا نتایج بررسی ها نشان می دهد استفاده از محلول پاشی نانوکلات روی نسبت به سولفات روی از تاثیرات بهتری برخوردار بوده و غلظت mgl-1500 آن در محلول پاشی ها توصیه می گردد که بهبود کیفی میوه ی انار در پی دارد.
    کلیدواژگان: انار، سولفات روی، نانو کلات روی
|
  • Elham Moltallebi* Pages 5-12
    Usually water movement in the soil and in the plant root zone occurs when the soil is unsaturated mode. Among the properties of the soil water retention curve can be noted that the direct and indirect techniques used for quantifying it. Direct measurements of these properties is time-consuming and costly¡ so indirect methods such as the use of Pedo Transfer functions or PTFs soil is considered. The objective of this study was determined effect of lime in water retention curve with the use of PTFs. Consequently¡ chosen 50 limy soil samples randomly from Garmsar. Particle size distribution¡ bulk density and calcium carbonate were used to establish PTFs at tensions of 0¡ 33¡ 50¡ 100¡ 300¡ 500 and 1500 kPa. The results indicated that the lime content appeared to be the most important dominant parameters to predict the water retention curve in PTFs. It also indicated that soil with lime increases water retention at matric potentials of 300¡ 500¡ and 1500 kPa.
    Keywords: Garmsar Calcareous soils, Pedo, Transfer functions, Soil retention curve
  • Keyvan Soltan, Seyed Alireza Salami* Pages 13-23
    Hemp (Cannabis sativa L.) is an annual dioecious plant of the Cannabiaceae family that produces various secondary metabolites and has numerous dietary fiber and pharmaceutical properties and nutritional value. Dela-9-tetrahydrocannabinol (THC) and cannabidiol (CBD) are two of the important cannabinoids in hemp. One of the basic steps for the increased production of metabolites is to study the contents of important metabolites and the effects various elicitors have on their production. Moreover¡ employing simple and convenient methods in the application of safe and inexpensive elicitors with the purpose of increasing the content of a specific metabolite is a commercial and valuable treatment. The main purpose of this research was to confirm the role played by ascorbic acid (a small¡ inexpensive¡ and safe biomolecules) as an elicitor in stimulating expression of genes involved in the biosynthetic pathways of cannabinoids in the valuable hemp plant¡ which leads to increased production of the key metabolites THC and CBD. Results showed a significant increase in the expression of the THCAS¡CBDAS¡ PT¡ and OLS genes as the key genes in the biosynthetic pathways of cannabinoids in hemp. Based on biochemical measurements¡ gene expression patterns matched metabolite production. The abiotic elicitor ascorbic acid significantly increased production of the two main cannabinoids THC and CBD¡ the two active ingredients that are used in drug manufacturing.
    Keywords: Ascorbic acid, Elicitor, Medicine production
  • Vida Akhavan Markazi, Vahid Abdossi* Pages 25-32
    The intention of this research is to check the ability of sedum Phytoremediation under the influence of lead and cadmium in a completely randomized design with three replications Treatments Included control Cadmium chloride 5 mg per liter¡Cadmium chloride 10 mg per liter¡ lead nitrate150 mg per liter¡ lead nitrate 300 mg per liter¡ cadmium chloride 5 mg per liter lead nitrate 150 mg per liter¡ cadmium chloride 5 mg per liter lead nitrate 300 mg per liter of¡ Cadmium chloride 10 mg per liter lead nitrate 150 mg per liter¡ Cadmium chloride 10 mg per liter lead nitrate 300 mg per liter¡ Humic acid 100 mg per liter Humic acid 200 mg per liter¡ Cadmium chloride 5 mg per liter Humic acid 100 mg per liter¡ Cadmium chloride 5 mg per liter Humic acid 200 mg per liter¡ Cadmium chloride 10 mg per liter Humic acid 100 mg per liter¡ Cadmium chloride 10 mg per liter Humic acid 200 mg per liter¡ lead nitrate 150 mg per liter Humic acid 100 mg per liter¡ lead nitrate 150 mg per liter Humic acid 200 mg per liter¡ lead nitrate 300 mg per liter Humic acid 100 mg per liter and lead nitrate 300 mg per liter Humic acid 200 mg per liter. Attributes evaluated as follows: Shoot dry weight; Shoot fresh weight; Full leaf chlorophyll¡ the amount of proline in Shoot; the amount of lead in Shoot¡ the amount of cadmium in Shoot and shoot activity of the enzyme superoxide dismutase. The results showed that humic acid treatment of 200 mg per liter most favorable effect on dry weight and fresh weight of the shoot¡ full leaf chlorophyll and shoot activity of the enzyme superoxide dismutase. Also the lowest level of proline and Accumulation of lead and cadmium has been observed in this treatment. Combined treatment of cadmium chloride10 mg per liter lead nitrate300 mg per liter had the most depressing effect upon Treated plants and the highest level of proline and Accumulation of lead and cadmium has been observed in this treatment.
    Keywords: Cadmium chloride, Humic acid, Lead nitrate, Phytoremediation, Sedum
  • Seyyed Vahid Farhangi*, Mozaffar Roustaii, Hadi Khorsandy Pages 33-41
    Investigation was made on relative resistance of 10 bread wheat cultivars to English grain aphid (Sitobion avenae (F.)). The study was conducted in a completely randomized blockes design with 10 treatments each with 20 replicates for bread wheats. The survival rate of the nymphs¡ their developmental time¡ adult fecondity and the relevant rate of natural population increase (rm value) within the first 15 days of reproductive period¡ at three tillering¡ stem elongation and heading growth stages of the plants was calculated. ANOVA of the results based on factorial experiment (10×3) with two factors¡ variety and growth stages¡ indicated highly significant differences (P
    Keywords: Biological features, Dryland wheat varieties, English grain aphid, Relevant rate of natural population increase, Resistance
  • Razieh Sadat Hashemi Nejad Kashkoee*, Masoud Mashhadi Akbar Boojar, Sepideh Kalatejari Pages 43-52
    plants through the roots with a considerable amount of ground contact To provide basic resources for food preparation¡ whereas the amount of heavy elements in their environment than is required to induce the adaptive response or of the process. Inseparability of the elements¡ but the fixation or inactivation of plant tissue can be refined. Mineral contaminants that can be refined by flora containing nitrate¡ phosphate¡ chromium¡ copper¡ iron¡ manganese¡ molybdenum¡ zinc¡ cadmium and cobalt. In this study special attention to four trees Fraxinus spp.¡ Platanus spp.¡ Robinia pseudo-acacia and Cupressus arizonica in residential landscaping plant originated during the spring¡ summer and autumn¡ and Indicator mechanisms of physiological and environmental stress tolerance and the possibility accumulator of copper has been studied. The results showed that levels of copper in the soil¡ plant¡ and it has allowed the city several times. strategy analysis revealed that different plants against metal toxicity are used. Levels of chlorophyll a and b and the weight of dry air herbal plant species in the most meaningful way and the ratio was reduced in the town. Conversely¡ accumulation of Cu in leaves and branches. Do plants have a significant increase in the green zone of the plant. Based on studies in the three seasons of growth and accumulation of copper in organs of air species - plant studied¡ Ash (Fraxinus spp.) main way accumulator¡ in order to reduce the risks of toxic heavy metal was detected in the environment.
    Keywords: Copper toxicity, Green, space trees, Metal accumulation, Tolerance mechanism
  • Parisa Shahi, Vahid Abdossi*, Elham Poornamdari Pages 53-59
    In this investigation¡ the effect of foliar spray application of different forms of Zinc in different concentrations on some quality characteristics of pomegranate fruit¡ were studied. This spray application was carried out in May and July of 2016. This study was conducted based on a randomized complete block design with seven treatments and three replications per treatment. ZnSO4 fertilizer and nano-Zn chelate fertilizer were applied in 500¡ 1000 and 1500 mgl-1 concectrations. Application of 500 mgl-1 nano-Zn chelate significantly increased fruit grain percentage¡ fruit peel percentage¡ dry weight of 100 grains¡ dry weight of peel¡ relative water content of 100 grains percentage and relative water content of peel. Furthermore¡ 1500 mgl-1 ZnSo4 treatment had a toxic effect on these characteristics and significantly decreased all of them. According to the results¡ nano- Zn chelate spray application is better than ZnSo4 spray application and 500 mgl-1 concentration of this fertilizer is suggested in spray applications.
    Keywords: Pomegranate fruit, Zinc Sulfate, Nano chahate