فهرست مطالب
مجله صفه
پیاپی 56 (بهار 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/03/30
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 7پیچیدگی مسائل پیش روی طراحان و نیاز به دانش های مرتبط با معماری، لزوم پیوند دادن قلمروهای طراحی و تحقیق را بیش از پیش آشکار می کند. گرچه ارتباط تنگاتنگی میان این دو گستره در نظر و عمل وجود دارد، با این وجود شناخت طراحان از آن دو و مرزهای میان آن ها همچنان آکنده از ابهام است. نوشتار حاضر به این موضوع می پردازد که چگونه ره آورد سفر به دنیای تحقیق می تواند به طراح در فرایند آفرینش معماری یاری رساند. از این رو پس از شناخت دو قلمروی طراحی و تحقیق، در پی یافتن زمینه های اشتراک و افتراق میان آن ها در محتوا و روش است. از سوی دیگر به نقش ویژه تحقیق در راستای شناخت مسئله و فرایند طراحی خواهد پرداخت.این پیوند در ابتدا (شناخت و برنامه ریزی) و انتهای (ارزیابی و اجرا) فرایند طراحی نقش آشکارتری را نسبت به مرحله ابداع طرح مایه، که در آن تحقیق در لایه های زیرین آگاهی حضوری پنهان دارد، خواهد داشت. همچنین تحقیق و روش علمی به عنوان حلقه واسطی میان طراحی و علوم، تاثیر ویژه ای در آموزش پذیر ساختن طراحی و علوم مرتبط با معماری خواهد داشت. بدین ترتیب هرچند طراحی نمی تواند بر بنیادهای علمی محض استوار شود ولی می باید مبتنی بر بالاترین سطح از فراست و دانشی فراگیر باشد.کلیدواژگان: طراحی معماری، تحقیق، فرایند طراحی، روش علمی، خلاقیت
-
صفحه 23با بررسی دنیای پیرامونی، قاعده مندی خاصی در نظام پیچیده طبیعت و ذهن انسان ها دیده می شود، که برای برقراری نظم و تعادل در زندگی ضروری است. از این رو تصمیم گیری در شرایط متفاوت ملزم به ساده کردن پیچیدگی ها از لحاظ ذهنی و یافتن نوعی قاعده مندی در نظم و بی نظمی است تا از این طریق الگوهایی را شناسایی و به خاطر بسپارند، الگوهایی که کشف آگاهانه الگوهای طراحی را درپی دارد. کریستوفر الکساندر اولین بار با مطرح کردن نظریه «زبان الگو» گامی موثر در این زمینه برداشت، اما امروزه، علی رغم طرح الگوهای متعددی بر مبنای شناخت شهودی الکساندر، هنوز برخی اندیشمندان به این مبحث معماری توجهی نکرده اند.
این مقاله تلاشی است، برای یافتن چهارچوب علمی، به منظور تعریف زبان الگو، به تعبیری تعریف ساختاری منسجم از ترکیب الگوها و مطابقت آن با ذهن و معانی ادراک شده. از این رو نظریات حوزه روانشناسی شناختی مبنای مناسبی برای این تحقیق در نظر گرفته شده است. نتایج بررسی های انجام شده، این مطلب را نشان می دهد که، نظریه زبان الگو با نظریه های طرح واره شناختی قرابت بسیاری دارد و طرح واره را می توان بازنمای ذهنی الگوها و ترکیب آن ها در مقیاس های مختلف دانست.کلیدواژگان: زبان الگو، الگوهای ذهنی، رمزگردانی، سامان دهی، طرح واره ذهنی -
صفحه 41مفهوم پایداری یکی از مفاهیم حائز اهمیت در جهان امروز است. در این مفهوم به نگرشی جامع و کلی برای ارتباط یافتن سه عنصراجتماع، اقتصاد، و محیط توجه خاص مبذول می شود. در برخی از کشورهای در حال توسعه به جنبه های محیطی و تکنولوژیکی پایداری فارغ از عوامل اجتماعی و اقتصادی توجه می شود.مفهوم پایداری یا هر مفهوم دیگری که وارد ادبیات (ذهن و زبان) هر کشور می شود، باید متناسب با آداب و سنن آن مرز و بوم تفسیرشود تا فهم آن برای جامعه امکان پذیر و هضم آن در آن فرهنگ میسر شود. در راستای خواسته های مطروحه فوق در این نوشته کوشش می شود که دیدگاه جامع پیشینیان ایران زمین نسبت به مفهوم پایداری در ساخت سرداب های یزد و فضاهای مرتبط با آن بررسی شود و عناصر اجتماعی، اقتصادی، و محیطی این بناها کاویده شوند. بدین ترتیب با بررسی سرداب های یزد و فضاهای مرتبط با آن که راهکارهای محیطی استفاده شده در آن با جنبه های اجتماعی واقتصادی همراه شده است، ضابطه ها و احکام به کاررفته در طراحی معماری پایدار آن که برای جهان امروز مفید و قابل استفاده و برای جامعه ایرانی مانوس است استخراج و استنباط می شود.کلیدواژگان: سرداب، پایداری، آسایش حرارتی، تهویه طبیعی، اجتماع، و اقتصاد
-
صفحه 57با توجه به عوارض مصرف انرژی های فسیلی و آلودگی های زیست محیطی، کشور ایران نیز همچون دیگر کشورها به استفاده از انرژی های تجدید پذیر روی آورده است. در میان منابع تجدیدپذیر، استفاده از انرژی خورشیدی توسعه بیشتری یافته است. پرکاربردترین و رایج ترین شیوه استفاده از انرژی خورشیدی، به کار بردن سیستم های فتوولتاییک در معماری و از جمله ترکیب این سیستم با ساختمان به صورت «ساختمان های یکپارچه با فتوولتاییک» است.با توجه به پیشرفت سیستم های فتوولتاییک در معماری و روند رو به رشد آنها در سراسر دنیا و با توجه به نیاز کشور ما به این مقوله، در مقاله حاضر عواملی که در طراحی این ساختمان ها مطرح می شود، بررسی شده و در پایان راهکارهای مورد نیاز برای طراحی ساختمان های یکپارچه با فتوولتاییک در شهر تهران ارائه شده است. ملاک انتخاب شیوه های طراحی، عواملی است که در شهر تهران بر طراحی این نوع ساختمانها تاثیر می گذارد. همچنین با استفاده از تحلیل آمار اقلیمی شهر تهران، آمار تابش خورشید، نمودارهای تابش، زوایای تابش خورشید در طول سال، و... و بر اساس اهداف این مقاله پیشنهادهایی برای ساختن ساختمانهای یکپارچه با فتوولتاییک ارائه شده است که می تواند در فرآیند طراحی راهگشای طراحان و معماران باشد. متخصصان رشته های مختلف درگیر با پروژه ساختمانی نیز می توانند از نتایج و راهکارهای این مقاله بهره مند شوند.کلیدواژگان: انرژی خورشیدی، سیستم های فتوولتاییک، ساختمان های یکپارچه با فتوولتاییک، شهر تهران
-
صفحه 75صرفه جویی در مصرف انرژی مبحث جدیدی در سطح جهانی نیست.اما در ایران به خصوص در بخش ساختمان اهمیت موضوع به تازگی روشن شده و اقداماتی اولیه در این راستا آغاز شده است. میانگین مصرف انرژی در ساختمان های ایران به ازای هر متر مربع حدود310 کیلو وات ساعت در سال و 5/2 برابر مصرف کشورهای اروپایی در شرایط مشابه است از آن جا که 70%از ساختمان ها کاربری شان مسکونی است، بهینه سازی مصرف انرژی در این بخش به ویژه در مرحله طراحی ضروری است در طراحی ساختمان که به عهده معمار است کاهش مصرف انرژی با جانمایی فضاها در پلان بر اساس تطبیق الگوی اشغال فضا و چرخه خورشیدی، انتخاب پوسته مناسب با اقلیم،ابعاد و انواع بازشو،ودر نهایت استفاده از شیوه های مناسب برای جایگزین کردن انرژی های تجدیدی پذیر به جای انرژی های تجدید ناپذیر حاصل شود. در پژوهش حاضر تاثیر بازنگری در طراحی معماری ساختمان های مسکونی شهر اردبیل بر اساس چرخه خورشیدی بر بار حرارتی خانه محاسبه شده است. این محاسبات با شبیه سازی در نرم افزار محاسبات انرژی انجام پذیرفته است. خروجی شبیه سازی کامپیوتری، بار گرمایشی وسرمایشی مورد نیاز خانه در طول یک سال است. به وسیله محاسبات انرژی به دست آمده می توان تاثیر جانمایی فضاها بر اساس چرخه خورشیدی، اصلاح پوسته ساختمان بر اساس مبحث نوزدهم صرفه جویی در مصرف انرژی، و تغییر دمای ترموستات بر اساس نمودار آسایش حرارتی منطقه بر مصرف انرژی یک متر مربع از خانه را ارزیابی کرد و بر اساس نتایج آن تصمیمات لازم را در مرحله طراحی گرفت.کلیدواژگان: ساختمان مسکونی، طراحی پلان، چرخه خورشیدی، بار گرمایشی، بار سرمایشی، نرم افزار اکوتکت
-
صفحه 87با پیشرفت دانش پزشکی و ارتقای استانداردهای بهداشتی، شیوع بیماری های واگیر کاهش یافته، ولی آنچه هم کشورهای توسعه یافته و هم جوامعی نظیر ایران درگیر آن هستند، بروز بیماری های غیر واگیری مانند فشار خون بالا، دیابت، و سکته قلبی است. در حال حاضر مشکل اصلی بهداشت شهرها افزایش شهروندانی است که از کم تحرکی، چاقی، و بیماری های مرتبط با آن ها رنج می برند.
امروزه در نگرش جدید علوم پزشکی، تحقیق«ارتقای سلامت انسان»یک حوزه میان رشت های قلمداد شده و از سوی متخصصان رشته های بسیاری از جمله تخصص های مرتبط با محیط کالبدی نظیر معماری، معماری منظر، برنامه ریزی، و طراحی شهری بدان توجه شده است. در این نگرش محیط انسان- ساخت بستر زندگی و فعالیت انسان است و نقش مهمی در ارتقای سلامت او دارد، از این رو طراحی شهری، رشته ای که امکان مداخله مستقیم بر محیط انسان- ساخت را فراهم می کند، توانایی بسیاری در بهبود ابعاد گوناگون فضاهای شهری و مکان سکونت شهروندان، به منظور ارتقای سلامت آن ها، از طریق تشویق شان به زندگی فعال، دارد.
هدف این مقاله بررسی تحلیلی مفهوم سلامت و الزامات آن برای محیط زندگی سالم و فعال از دریچه رشته طراحی شهری است. در این نوشتار تلاش می گردد که، تعامل بین دو مفهوم سلامت و محیط انسان- ساخت، از منظر دستاوردهای حاصل از همکاری رشته طراحی شهری با حوزه علوم پزشکی، بررسی شود، سپس چهارچوب مفهومی تحقیق مدل مکان پایدار معرفی و با استفاده از این مدل، عوامل محیطی موثر بر سلامت برشمرده و در انتها رابطه علت و معلولی کیفیت های طراحی شهری با ابعاد مختلف سلامت در یک نمودار علی نمایش داده میشود. یافته های مقاله نشان می دهد که از یک سو، سلامت علاوه بر ابعاد متعارفی چون بعد اجتماعی و اقتصادی بعد فضایی هم دارد و از سوی دیگر، طراحی شهری نیز بعد سلامت دارد و لازم است بر این ابعاد در کنار یکدیگر توجه شود.کلیدواژگان: سلامت، محیط انسان ساخت، طراحی شهری، علوم پزشکی، زندگی فعال -
صفحه 101شناخت شیوه های زندگی انسان شهری یا انسان در شهر، موضوعی است که در دهه های اخیر بدان توجه شده و پژوهش های انجام گرفته فارغ از خاستگاه فکری و ایدئولوژیکی خود، به واکاوی و جستجو در این مفهوم و بازتولید مفاهیم و انگاره های مرتبط با آن پرداخته اند. در این میان آن چه بیش وکم بر آن توافق شده، تبلور جلوه های مدنی حیات انسان در فضای عمومی است. و بدین سبب حیات شهری در گروی وجود و رونق فضاهای عمومی معنا می یابد و کیفیت این فضاها به عنوان معیار کیفیت زندگی شهری به طور عام و در شهرهای« خودانگیخته » به عنوان معیار تکوین مفهوم شهر به طور خاص، مد نظر قرار گرفته است. این نوشتار سعی بر آن دارد تا با شناسایی و مقایسه تطبیقی فضاهای عمومی در سه شهر ورامین، قرچک، و اسلامشهر، در گام نخست مفاهیم عام فضا یا عرصه عمومی را بر مبنای دو رویکرد « فلسفه سیاسی اجتماعی » و « برنامه ریزی و طراحی شهری» به گونه ای موجز واکاوی کند و در گام بعدی با عطف به ویژگی های عیان و مستتر در نمونه های پژوهش شده، انگاره فضای عمومی را در چهارچوب سه گونه اصلی و یک گونه فرعی (1. فضای شهری، 2. فضای مذهبی، 3. فضای سبز، و 4. فضای عمومی بالقوه) بررسی و تحلیل کند. تحلیل کلی یافته های پژوهش بر مبنای شباهت ها و تفاوت های فضای عمومی در این سه شهر در قالب سه معیار کالبدی، عملکردی، و اجتماعی نشان از آن دارند که در هر سه شهر گونه های بسیار شاخص و متفاوتی از فضاهای شهری و عرصه های عمومی تکوین یافته که ویژگی های آنان در ارتباط با علل و نحوه شکل گیری سه شهر بسیار معنادار است؛ ورامین شکل دهنده مراجع ذهنی پرقدرت و فضاهای عمومی باهویت و معنادار، قرچک در آغاز پویشی برای به دست آوردن هویت شهری و فضاهای مرتبط با آن، و اسلام شهر به سرعت در حال تولید فضاهای شهری و مراجع نمود جلوه های حیات مدنی است.کلیدواژگان: فضای عمومی، فضای شهری، فضای مذهبی، فضای سبز، حیات مدنی
-
صفحه 121در این مقاله با هدف درک چگونگی شکل گیری الگوی فضایی« میدان توپخانه » در شهر ایرانی، به پیگیری پیشینه این فضا و عوامل بنیادین دخیل در شکل گیری آن پرداخته شده است. به این منظور ابتدا پیشینه استقرار توپ در میدان شهری و سپس چگونگی استقرار دائمی توپ ها و توپ چیان در میدان ارگ و در نهایت شکل گیری و تثبیت الگوی فضایی میدان توپخانه را به مثابه مراحل پیوسته روند تدریجی شکل گیری این الگوی فضایی بررسی شده است. این بررسی مبتنی بر منابع مکتوب و تصویری دست اول و دست دوم و تحلیل و ارزیابی شواهد موجود در قالب روش تفسیری تاریخی صورت پذیرفته است . مبتنی بر نتایج به دست آمده روند شکل گیری میدان توپخانه این چنین است: پس از تجهیز ایرانیان به توپخانه توپ در میدان عمومی حکومتی شهر به مثابه نمادی از قدرت و پیروزی مستقر شد. به تدریج به واسطه بروز ناامنی در مناطق داخلی کشور تو پهای مستقر در میدان به ابزار واقعی دفاع بدل شد. این تغییر با محصوریت میدان در میان برج و باروی ارگ و استقرار دائمی نظامیان توپچی هماهنگ شد و به این ترتیب کیفیت فضایی تازه ای شکل گرفت که به پیدایش میدانی عمومی- حکومتی- نظامی انجامید. ضرورت استقرار دائمی تو پها و توپچیان در این میدان شکل گیری تدریجی حجره هایی را در پیرامون آن موجب شد. به این ترتیب کیفیت فضایی و مشخصات کالبدی مذکور به این میدان هویتی منحصر به فرد بخشید و به تدریج«میدان توپخانه»به الگویی مشخص در شهر ایرانی بدل شد.کلیدواژگان: میدان توپخانه، میدان ارگ، شهر ایرانی، الگوی فضایی، استقرار توپ و توپچی
-
Page 7The increasing complexity of design problems requires a more prominent role for application of research methods in the design process. This paper tries to define the common area where research could best contribute to the design. To this end, both design process and research methods are explained to determine their similarities and differences. The role of research is shown to be more prominent and explicit at the beginning and end of the design process, i.e. during studies, programming, and evaluation of proposed alternatives.
Nevertheless, the role of research in generation of the conceptual design is more implicit. It is further argued that although design cannot be based on pure scientific approaches, research provides a sound basis of knowledge in design process. -
Page 23Christopher Wolfgang Alexander (born October 4, 1936 in Vienna, Austria) produced and validated a pattern language concept designed to empower anyone to design and build at any scale. A notable value of pattern language is that the architectural system consists only of classic patterns tested in the real world and reviewed by multiple architects for beauty and practicality. The idea of a pattern language appears to apply to any complex engineering task, and has been applied to some of them. It has been especially influential in software engineering where patterns have been used to document collective knowledge in the field.
This paper compares this idea with cognitive theories. It is argued that schema in cognitive theories and its role in deduction of knowledge could resemble the role of pattern in production of architecture. -
Page 41A serdab (from Persian sard meaning cold and ab meaning water) is a loanword in Arabic for cellar in referring to Ancient Egyptian crypts. Traditional houses in Yazd City included an elaborate underground basement called serdab, which housed key residential functions in hot seasons. This paper reviews the typology, architectural elements, design, construction, finishing and ornament in the traditional serdab and presents an analysis of its socioeconomic and environmental aspects. It is concludes that the serdab was a sustainable element which could be reused in contemporary architecture.
-
Page 57Photovoltaics is a method of generating electrical power by converting solar radiation into direct current electricity using semiconductors that exhibit the photovoltaic effect. Due to the growing demand for renewable energy sources, the manufacturing of solar cells and photovoltaic arrays has advanced considerably in recent years. Solar photovoltaics is now, after hydraulic and wind power, the third most important renewable energy source. Installations may be groundmounted or building-integrated photovoltaics (BIPV), i.e. built into the roof or walls of a building. This paper tries to assess the feasibility of using BIPV in Tehran, while reviewing factors affecting its use. In conclusion, design methods for optimal use of BIPV are recommended.
-
Page 75Significant energy savings can be obtained by design improvements such as matching spatial occupancy with solar cycles, designing an appropriate building shell, determining apposite opening sizes, and maximizing use of renewable energy sources. This paper reviews the impact of architectural design on the energy loading of residential buildings in Ardebil City. This city has a cold climate. To this end, annual heating and cooling loads of four sample houses are simulated using ECOTECH software. It is concluded that by matching spatial occupancy with solar cycles the heating requirements could be reduced by 14.5% at no significant costs. Designing an appropriate building shell can further reduce the heating requirements by 25.5%. Another 8% saving could be achieved by reducing internal temperature by 1°C.
-
Page 87The growing awareness on the impact of man-made environments on human health and welfare has drawn attention to planning measures which contribute to creating a healthy environment. This paper first reviews the health and environment concepts based on medical and planning theories, respectively. Then the Sustainable Place Model is used as a conceptual basis for determining those functional, physical, cognitive and ecological features, which affect diverse health dimensions. Accordingly, a causation diagram is developed to include urban feature and health dimensions. It is shown that in addition to conventional socioeconomic dimensions, health has a spatial dimension, while planning also has a health dimension.
-
Page 101This paper presents the results of a comparative study conducted in three suburban towns in south of Tehran: Varamin, Qarchak, and Islamshahr. The former town boasts a long history, while the latter towns were initially developed as informal settlements in the chaotic post revolution period. The notion of public space is first defined based on sociopolitical and planning approaches to include four types: i) urban space; ii) religious space; iii) green space; and iv) potential public space. A comparison of these spaces in the three towns in terms of physical, functional, and social criteria reveal drastic differences and a significant correlation with their history and formation. While Varamin boasts public spaces with a strong identity, Qarchak and Islamshahr demonstrate an effort towards achieving an urban identity through their civil life and dynamism.
-
Page 121This paper attempts to clarify the formation of Toopkhaneh Square (literally the place of cannons) -one of key historic squares in Tehran. Placing cannons before the palace initiated in the Safavid period, first to indicate supremacy and victory and later to prevent attacks on the citadel. This led to formation of an open space in front of the gate to the citadel where cannons and cannoneers were constantly posted to guard the entrance. Later, some buildings surrounded this open space to accommodate guards. Thus a new urban space was formed. Adjacent to the royal citadel, this space functioned as a military, public and governmental urban space and thus possessed an identity per se.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.