فهرست مطالب

رسانه های دیداری و شنیداری - پیاپی 26 (بهار 1394)

نشریه رسانه های دیداری و شنیداری
پیاپی 26 (بهار 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/03/18
  • تعداد عناوین: 8
|
  • احمد ضابطی جهرمی صفحات 9-33
    پیش از اختراع سینما و تلویزیون تنها راه آگاهی مردم از تاریخ، گوش دادن به روایات شفاهی یا خواندن متون مکتوب تاریخی بود- خواندن نوشته نیز به سواد نیاز داشت. اما این دو رسانه، امکان دیگری با خود آوردند: تماشای تصاویر متحرکی که به مثابه «بازنمایی زنده تاریخ»یا روایت تصویری زندگی گذشته بود. تاریخ نگاران در نیمه دوم قرن بیستم سرانجام پذیرفتند که محتوای تصاویر فیلم مستند، ارزش های اطلاعاتی معتبری برای استخراج حقایق تاریخی و تبیین و تفسیر رویدادها، دوره ها و شخصیت های تاریخی دارند. گروهی از مورخان پست مدرنیست در چند دهه اخیر، فیلم مستند را – به ویژه «مستند گردآوری» از مواد آرشیو فیلم – به مثابه شیوه ای از تاریخ نگاری به رسمیت شناختند و آن را «تاریخ نگاری تصویری» نامیدند. این در حالی بود که از اواخر دوره سینمای صامت، سنت تولید این نوع مستند شکل گرفته بود و «شورای بین المللی آرشیوها» نیز به سال 1972 طی بیانیه ای، مواد فیلم را به عنوان سند عملا به رسمیت شناخته بود.«فیلم گردآوری» فیلمی است که با تدوین فیلم های قبلا ساخته (فیلمبرداری) شده – معمولا با استفاده از نماهای موجود در آرشیو فیلم - تولید می شود. چنانچه این نماها مواد مستند باشند، آن فیلم را «مستند گردآوری» خوانند. این مقاله با به کارگیری روش تحقیق کتابخانه و اسنادی، ضمن معرفی گونه فیلم «مستند گردآوری» و دسته بندی زیرگونه های آن، تاریخ، روش های تولید و ویژگی های ساختاری آن را معلوم می کند و طی معرفی آثار شاخص تلویزیونی و سینمایی ایرانی و خارجی این گونه، مهارت های لازم را برای تولید آن برمی شمارد. مقاله در انتها به این نتیجه می رسد:*در تاریخ تولیدات سینمایی و تلویزیونی مستند، تاکنون دو شیوه کلی از «تاریخ نگاری تصویری» تجربه شده است:1. بازسازی نمایشی تاریخ (درام مستند)
    2. بازنمایی مستقیم اسناد تصویری و شواهد تاریخی (مستند گردآوری از مواد آرشیو فیلم و عکس).
    *مستند گردآوری یکی از کم هزینه ترین روش های مستندسازی برای تصویر کردن موضوعات تاریخی قرن گذشته و قرن جاری است.امروزه کانال های اختصاصی «تاریخ» عمدتا به این شیوه مستندسازی متکی اند، که این شیوه نیز خود به پشتوانه ای از یک آرشیو غنی، سازمان یافته و مدرن متکی است.
    کلیدواژگان: مستند، گونه شناسی مستند، فیلم گردآوری، آرشیو فیلم، تاریخ نگاری تصویری
  • ابوالحسن قاسمی صفحات 35-58
    پژوهش حاضر به بررسی شیوه های گوناگون مستند و راهبردهای مداخله، بیان و مصور ساختن واقعیت و راه های به کار گرفته شده از سوی مستندساز با استفاده از روش اسنادی- توصیفی می پردازد. ارائه چارچوبی نظری برای شناخت تفاوت ها میان مستندهای تلویزیونی، نحوه مداخله مستندساز، تفسیر او از دنیای پیرامون و سرانجام راهبردهای اتخاذ شده از سوی مستندساز در مواجهه با واقعیت، اهداف پژوهش حاضر می باشد. حرکت از حوزه گسترده و وسیع «دنیای واقعیت» به سمت برنامه مستند، الزاما نوعی انتخاب و گزینش را به دنبال دارد که به دگرگونی ناگزیر در مراحل مختلف تولید برنامه می انجامد که نوعی «مداخله» محسوب می شود. فرضیه پژوهش بر این چارچوب نظری استوار است که برای درک بهتر نحوه مداخله مستندساز در انعکاس واقعیت می توان از مقیاسی تحت عنوان «مستند بسته – مستند باز» بهره گرفت. این پژوهش سعی دارد، دو مقیاس نظری «میزان» و «نحوه مداخله» را در قالب نظریه ای تحت عنوان «مستند باز و مستند بسته» بررسی کند و آن را به اثبات برساند.
    کلیدواژگان: راهبرد مداخله، شیوه های مستند، فیلم مستند، مستند باز، مستند بسته، واقعیت
  • علی رجب زاده طهماسبی صفحات 59-89
    آسیب شناسی گونه های نوشتاری انواع متون مکتوب در تلویزیون ایران نشان می دهد، به طور روزافزون سازندگان برنامه های مختلف تلویزیونی، ساختارهای اصولی نوشتن را زیرپا می گذارند و خواسته یا ناخواسته، کیفیت برنامه های تلویزیونی را تنزل می دهند و ظرفیت تاثیرگذاری فرهنگی و هنری برنامه های تلویزیونی را کمتر می کنند. به نظر می رسد بسیاری از سازندگان برنامه های تلویزیونی یا به طراحی و زیربنا بودن متن اعتقاد ندارند، یا دارند، اما قواعد آن را نمی شناسند و به ناچار یا به بهانه های مختلف (مثل شتاب تولید، ولع آنتن و...) اهمیت ساختار نوشتاری را در تلویزیون نادیده می گیرند.همه زندگی با ظرایف تمام روابطش در تلویزیون جریان دارد و به جای آنکه رسانه تلویزیون آینه زندگی باشد و مسائل آن را بازسازی و بازتاب دهد، در جهان امروز، در بسیاری مواقع این زندگی است که آینه تلویزیون شده و نقش و رنگ آن را به خود گرفته است.براین اساس، نوشتار تلویزیون، همان قدر که واقعیت ها را برملا کرده، توانسته در کتمان آنها نیز قدم بردارد. لذا در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد با روش تحلیلی– توصیفی، به بررسی و واکاوی ساختار متن روایی در گونه های نمایشی تلویزیون بپردازد و به این نتیجه رسیده است که هستی و حیات یک برنامه نمایشی در تلویزیون و بالندگی و رکود آن به قاعده مند بودن ساختار متن روایی آن با در نظر گرفتن قواعد رسانه تلویزیون برمی گردد. هر چه ساختار نوشتار آن به سامان تر و قاعده مندتر باشد، ساختار روند زیبایی شناسانه برنامه بر مخاطب تلویزیون تاثیرگذارتر خواهد بود.
    کلیدواژگان: تلویزیون، روایت، ساختار متون روایتی
  • مرتضی حسینی گلکار، سیدمحسن هاشمی صفحات 91-115
    در میان شکل گرایان دو دیدگاه متفاوت نسبت به مونتاژ فیلم وجود دارد: دیدگاه نخست، مونتاژ را فرآیند پیوند تصاویر عنصری (نامعین و فاقد استقلال) توصیف می کند و دیدگاه دیگر مونتاژ را برخورد دیالکتیک میان تصاویری سلولی (دارای ساختار) می داند. پژوهش حاضر، ضمن بررسی این دو دیدگاه، تلاش می کند تا از طریق بررسی وجوه اختلاف و مطالعه فصول مشترک، دیدگاهی واحد به مونتاژ از منظر شکل گرایان به دست آورد. برای این منظور، ابتدا از هر یک از دو منظر ماده خام مونتاژ بررسی شده است که نتایج این بررسی نشان می دهد میان دیدگاه دو نگره متفاوت به ماده خام مونتاژ در یک ویژگی اساسی - یعنی نامعین بودن معنی - اشتراک وجود دارد و تفاوت دیدگاه بیشتر از آنکه ذاتی باشد، حاصل تفاوت در روش تولید فیلم است. در ادامه، از طریق بررسی تفاوت دو نگره، در روش تولید فیلم و تفاوت های نظری سردمداران این دو دیدگاه (پودفکین و آیزنشتاین)، بحثی پیرامون فرآیند مونتاژ، ماهیت و محدوده آن صورت گرفته که هدف از این بحث، شناسایی مبانی مشترکی است که نظر این دو دیدگاه را در یک مقوله وحدت می بخشد. در پایان نیز به نتیجه گیری از این مباحث پرداخته شده تا دیدگاه مرکبی از موارد فوق گرد وجوه وحدت بخش دو نگره ارائه گردد.
    کلیدواژگان: دیالکتیک، شکل گرایی، فرآیند، ماده خام، مونتاژ
  • امیرحسن ندایی صفحات 117-148
    موسیقی تصویر MusicVideo، قالبی نسبتا جدید و بسیار تاثیرگذار در برنامه سازی و تلویزیونی ترین شکل استفاده از موسیقی است. موسیقی تصویر به عنوان شکلی جذاب، اکنون در بسیاری از شبکه های تلویزیونی غرب جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. این پدیده، ابزار جدیدی برای گسترش امکانات بیانی در فرم های پیشرو فیلم سازی و هنرهای رسانه ای است. اما نکته مهم، تاثیر انکارناپذیر این پدیده بر ذهن مخاطب است. به خصوص از این نظر که مخاطبان این پدیده را غالبا جوانان تشکیل می دهند. پرسش اصلی این پژوهش آن است که زمینه های نشانه شناسانه موسیقی تصویر و حضور ستاره (خواننده)، تا چه حد برای هویت سازی در ذهن مخاطب (که غالبا طیف نوجوان و جوان را در برمی گیرد) تاثیرگذارند؟ از این رو این مقاله در پی آن است تا چهارچوبی نشانه شناسانه برای درک هویت سازی در موسیقی تصویر، به عنوان پدیده ای همه گیر و عامه پسند Popular، بیابد. مبنای بحث در این مقاله، قطعات موسیقی تصویر غربی است که اجراکننده (خواننده) نقشی کلیدی در آن ها ایفا می کند. در چنین حالتی ارائه تصویری یک قطعه موسیقی، به حضور خواننده به عنوان راوی، شخصیت داستانی و خالق جهان درون اثر، در نوعی حالت آرمانی، و القای تفکرات مورد نظر سیاست گذاران رسانه ای غرب، بسیار وابسته است. در واقع موسیقی تصویر نشانه های جدیدی را برای ارتباط با مخاطب ساخته و رمزگان هایی را به کارگرفته که بر ناخودآگاه تماشاگر تاثیر می گذارد. این رمزگان ها، بنا به گفته پژوهش گران علوم رسانه ای، زمینه ای مناسب را برای هویت سازی و القای ایدئولوژی های خاص بر ذهن جوانان پدید می آورند. ایدئولوژی هایی که گاه در غالب یک تفکر منحط (تقابل با هنجارهای فرهنگی جامعه) و گاه در هیئت فرهنگ های مصرفی (برای وابسته سازی بیش تر جوانان) نمود می یابند. از این رو در این مقاله پس از مرور تاریخ موسیقی تصویر، به نشانه شناسی عناصر اثرگذار آن و سپس به عنوان پدیده ای که هر روز جلوه ای نو می یابد، می پردازیم و سپس سیستم و کارکرد ستاره سازی در موسیقی تصویر بررسی شده و در نهایت عملکرد این سیستم در خلق جهانی آرمانی برای جذب بیننده و ساخت هویتی تازه برای او تحلیل می شود.بررسی کارکردهای اثرگذاری این پدیده، از مهم ترین بحث های آکادمیک امروز جهان در علوم رسانه ای، هنرهای بصری و روان شناسی اجتماعی است.
    کلیدواژگان: موسیقی تصویر، هویت سازی در رسانه، سیستم ستاره سازی، نشانه شناسی شخصیت در تلویزیون
  • مهرزاد بهمنی، فرزان سجودی صفحات 149-170
    هویت جنسیتی به عنوان یکی از وجوه مهم هویت انسان از مفاهیمی است که همواره محملی برای نظریه پردازی و واکاوی های علمی و پژوهشی قرار گرفته است. در این میان، هویت جنسیتی مردانه به عنوان نیمه قوی جامعه و نحوه بازنمایی آن در رسانه تلویزیون، موضوع پژوهش حاضر است. این پژوهش با بهره گیری از روش نشانه شناسی درصدد آن است نشان دهد هویت مردانه مردان سریال تلویزیونی ستایش به چه نحوی کدگذاری شده است. مهمترین نتایج این پژوهش نشان داد، مردان این مجموعه به طور کلی در سه گروه مردان سلطه گر، سلطه پذیر و مستقل بازنمایی شده است که حضور مردان سلطه گر و سلطه پذیر بیش از مردان مستقل در این مجموعه انعکاس یافته است. همچنین بازنمایی صورت گرفته از مردان در این سریال، مشروعیت پدرسالاری را به چالش کشیده به طوری که تصویری منفی از این نظام به مخاطب معرفی شده است.
    کلیدواژگان: بازنمایی، پدرسالاری، سریال تلویزیونی، مردانگی، نشانه شناسی، هویت جنسیتی
  • عبدالرحمان علیزاده، محمد مهدی فرقانی، محمدسعید ذکایی، محمد مهدیزاده صفحات 171-195
    مقاله حاضر، در پی شناخت نحوه بازنمایی رویدادها توسط رسانه ها و نحوه خوانش مخاطبان از آنهاست. این مقاله مبتنی بر الگوی رمزگذاری/ رمزگشایی استوارت هال، در بخش اول با الگوی تحلیل گفتمان ون دایک به تحلیل متون خبری از دو تلویزیون بی بی سی فارسی و شبکه یک (فرآیند رمزگذاری) می پردازد تا مولفه های گفتمان خبری این شبکه ها را استخراج کند. برای این منظور، دو بسته خبری مربوط به رویدادهای خبری برکناری مرسی در مصر و اقتصاد ایران از یک دوره زمانی یک ماهه (8 تیر تا 8 مرداد 1392) به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش دوم، برای بررسی خوانش شهروندان تهرانی از رویدادهای خبری منتخب از مصاحبه متمرکز نیمه ساخت یافته فردی و گروهی استفاده شده است. در مجموع 29 مصاحبه فردی و گروهی با 54 نفر از شهروندان تهرانی از گروه های سنی و جنسی مختلف به عمل آمد. نتایج نشان داد، بی بی سی فارسی در بازنمایی هر سه رویداد از مولفه های گفتمانی لیبرال دموکراسی استفاده کرده است. بازنمایی شبکه یک نیز عمدتا مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی است. اما مصاحبه شوندگان در مواجهه با این رویدادها تحت تاثیر متون هویتی، تجربه زیسته، دسترسی به گفتمان های دیگر و مولفه های زمینه ای و با استفاده از مولفه های هر دو گفتمان به خوانش مسلط، توافقی و متضاد هر دو شبکه پرداختند.
    کلیدواژگان: بی بی سی فارسی، تحلیل گفتمان، تلویزیون ج، ا، ا، خبر تلویزیونی، رمزگذاری و رمزگشایی، مصاحبه فردی و گروهی
  • اردشیر زابلی زاده صفحات 197-232
    خبر، در معنای عام کلمه، بازنمایی رخدادها در بافت گفتمان حاکم بر جامعه است. بنا بر این تعبیر، قابل تصور نیست که اخبار و گزارش های خبری تابع یا زیرمجموعه گفتمان عمومی جامعه نباشد؛ زیرا در این صورت یا به طور کلی مورد توجه قرار نمی گیرند یا کارکردهای خبری خود را از دست خواهند داد. هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی گزارش های خبری شبکه خبر صداوسیماست. در این پژوهش، مقولات ساختاری خبر در قالب خطابه و روایت در 160 گزارش خبری تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که چه مقولات و ویژگی هایی در این خبرها مغفول مانده است و برای بهینه سازی و پیشبرد کار خبررسانی در شبکه خبر، بهتر است بر روی چه مواردی تاکید شود. به نظر می رسد که در این گزارش ها به صورت محسوسی مولفه ها و ساختارهای کلان، متنی یا غایب هستند و یا از تمایز و انسجام کافی برخوردار نیستند. برای مثال، گزارش های خبرنگاران شبکه، بسیاری از مقولات عرفی روایت مانند زمان، مکان و طرح مسئله را به وضوح بازنمایی نمی کنند.
    کلیدواژگان: خبر، روایت، ساختار خبر، شبکه خبر، گزارش خبری
|
  • Ahmad Zabeti Jahromi Pages 9-33
    Before the invention of film and television, there was not any way for people, except listening to oral narratives of history or studying the written texts to understand history. But film and television brought new achievements for people: watching moving pictures as (live representation of history).
    Finally, after second World War, a group of historians recognized the documentary film footages for their investigations, explanations, and interpretations of historical facts. The post-modernist historians recognized compilation documentary films as a new method for «visualhistoriography» while the tradition of compilation documentary film production had begun in the last years of silent films era and the international council of archives (ICA) had recognized the documentary film footage as an authentic document for historical researchers in Moscow congress in 1972. But what is the definition of compilation film? Film assembled in the editing room, from pre-existing/archival film footages. Most compilation films are classified as documentaries since they drive their material from nonfiction sources. The main source for the compilation film has newsreel which by 1910 was being issued regularly in several European countries and in the United. The States of America. This article through introducing and categorizing all types of compilation (documentary) films by using a library and documental researchers methods, also explains the history, methods of production and structural characteristics of this type of documentary. Besides, the article introduces and analyzes a group of Iranian and Western TV productions in all sub-genres of compilation documentary film, and finally, comes to these
    Conclusions
    There are two basic methods in documentary filmmaking for «visual historiography»:1. Recreation/reconstruction of history by re-enactment method (historical docudrama)
    2. Direct representation of visual documents by using documentary photographs and archival film footages. In a condition of establishing a rich, well-organized and modern film archive, as supporter and source of material for compilation film production, this type of documentary filmmaking is one of the low-cost productions for making historical films, for representing periods, events and historical figures through the last and current century.
    Keywords: The Documentary, Typology of Documentary, Compilation Film, Film Archive, Visual Historiography
  • Aboulhasan Ghasemi Pages 35-58
    The main issue of this essay is to survey on the various modes of television documentary and examines the documentary strategies of intervention, visualization, and representation of reality which documentary filmmakers have practiced. The goal of this essay is also to suggest a theoretical framework in order to recognize and distinguish among documentaries and suggest a framework for discussing , and making distinctions among documentaries by a descriptive method.
    The framework of this article outlining is based on a theoretical platform . The primary goal is to advance parameters for an analytical engagement in documentaries .This must be the right place for integrating framework; We can make a distinction between two fundamentally different offerings, and correspondingly two oppositional motivations.
    on the one hand that which is “ closed Documentary“ , exclusive , and embracing in its dealing with knowledge. Which is argumentative , persuasive and heavily concerned with proving its conviction of certainty. And on the other hand is “opened Documentary " which wants to expand and open up the territory of signification by triggering off a metaphorical, associative, emotional or poetic reflection .
    The degree of intervention will be determinant in relation to the kind of aesthetics found in the program .It might be helpful to visualize this parameter as a continuum stretched out between a low and a high degree of intervention . A strategy of low intervention means giving high priority to the pro- films in itself .Doing as little as possible in terms of intervention means trying to catch reality out there as it unfolds without disturbing it too much.
    We can say that primary representation is the kind of representation exercised when the degree of intervention is low. Secondary representation has to do with talking about and referring to reality without showing it . An open documentary could then either be the non-interventional type , or the interventional type relinquishing the rhetorical tools of explicitly and authority and the propositional advantage of the direct mode of address.
    Keywords: Reality, Documentary film, Documentary Modes, Strategy of Intervention, Closed Documentary, Opened Document
  • Ali Rajabzadeh Tahmasebi Pages 59-89
    Pathological research on different forms of written texts in Iranian Television shows reveals that creators of TV programs increasingly break the basic principles of writing and, intentionally or unintentionally degrade the quality of television programs and decrease the cultural and artistic impact of those programs. It seems that many of the creators of television programs do not believe the design and infrastructure of the text, or does, but do not know its rules or because of various pretexts (such as production speed, craving antennas, etc.) are forced to ignore the importance of writing in television production. All the rigors of life and all the relations live on TV and instead of being the mirror of life and its problems,in today's world, in many cases; this is a life that mirrors the television. Accordingly, television texts, as much as revealing the truth, they are able to conceal them. In this regard, the present study tries, in an analytical - descriptive way, to review and analyze the structure of the narrative text in TV drama genre. It has concluded that the existence and development of a drama program on television, on one hand, and the eloquence of it depends on the regularities of the narrative text structure.The more organized and systematic the structure of TV texts, the more effective and organized will be the impact of the program on TV audience.
    Keywords: Narrative texts structure, Narrative, Television
  • Morteza Hoseinigolkar, Seyed Mohsen Hashemi Pages 91-115
    There are two different approaches to Montage among Formalists, First one explains montage as resolving of the material into its elements and subsequent building from them of a film whole (Constructive Editing). In the second approach, Montage is a Dialectic process to make meaning from a conflict. In this article, we want to compare these approaches and look for differences and similarities to unify two opposite approaches. First of all, we need to know how they approach Material of Montage (or Movie), Form and finally to Process itself. So we have few questions: How different is Material of Montage in each approach? Which Concepts are similar between two approaches? How can we unify those approaches? How different approaches to montage itself makes differences in methods of montage?
    To find answers we will study Eisenstein's Film Form and Film Sense also Pudovkin's Film Technique and Film Acting and some of their classic movies. At the end of this article, we hope to achieve a united formal approach to Montage of movies.
    Keywords: Montage, dialectic, formalism, construction, conflict
  • Amirhasan Nedaei Pages 117-148
    The music video is a relatively new and influential form in TV programming which is the most used form of music in TV. Music video as an attractive form is widely used in many West TV channels. This is a new tool to expand the expressive possibilities in film –making forms and media arts. But the important point is its undeniable impact on audience’s minds. Its audiences are often the youths.
    The main question of this research is, to what extent the typology of music video and the star (singer) have an impact on audience's mind to build an identity? Therefore this article tries to find a typological framework for the perception of identity in the music video as a popular phenomenon. The discussion in this article is the West music video in which the singer plays a Key role. Image of a piece of music is highly dependent on the singer as the narrator, story characters, creator of the piece and ideally the thoughts induction of the West media policy-makers. Indeed, the music video applies new indications to communicate with the audience and affect the audience’s unconscious. According to media researchers, this encoding is a convenient theme for identity and ideology induction in youth’s minds. These ideologies are sometimes appeared as a decadent thinking (as opposed to the cultural norms of society) and sometimes as an expenditure culture (for more dependent youth).
    Therefore,this article gives a brief revision of music video history, then introduces a typology of its effective elements, studies on the mechanism and function of star making in music videos and finally analyzes this ideal system to attract an audience and build a new identity for him/her.
    Studying on effective functions of this phenomenon fits among the most important today academic discussions in media sciences, visual arts, and social psychology.