فصلنامه علوم روانشناختی
پیاپی 31 (پاییز 1388)

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه اضطراب و افسردگی با تصویر ذهنی از خدا در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران و علوم پزشکی ایران می باشد. بدین منظور تعداد 513 نفر از دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی تهران و علوم پزشکی ایران با استفاده از نمونه گیری سهمی انتخاب شدند. سیاهه تصویر ذهنی از خدا (لارنس، 1997) و چک لیست نشانگان رفتاری (دراگوتیس و همکاران، 1973) بر روی آنان اجرا گردید. تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که اضطراب و افسردگی دانشجویان را به طور کلی می توان از روی تصویر ذهنی شان از خدا پیش بینی کرد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد، دانشجویانی که تصویر پذیرنده و مثبتی از خدا داشتند از اضطراب و افسردگی کمتری برخوردار بودند، ولی دانشجویانی که تصویر ذهنی منفی و تعارض آمیزی از خدا داشتند اضطراب و افسردگی بیشتری از خود نشان می دادند.

خشونت و استرس های ناشی از جنگ، سلامت و بهزیستی عمومی کودکان و نوجوانان را چنان تحت تاثیر خود قرار می دهد که به نمود الگویی از نشانگان جنگ زدگی منتهی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای میزان مشکلات روانشناختی نوجوانان پناهنده و ساکن در مناطق جنگی افغانستان صورت پذیرفته است. در این مطالعه صد و هشتاد نفر دانش آموز (90 پناهنده و 90 ساکن) در مقطع متوسطه شهر هرات با تکمیل پرسشنامه خودسنجی YSR شرکت کردند. بررسی نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان داد، نوجوانان ساکن در مناطق جنگی در مقایسه با نوجوانان پناهنده افغانی از نمرات بالاتری در مقیاس های اضطراب- افسردگی، گوشه گیری، شکایات جسمانی، مشکلات توجه و مشکلات درونی سازی رنج می برند. بر اساس یافته های این پژوهش بین نوجوانان مورد بررسی تفاوت معناداری از نظر نمرات مقیاس های مشکلات اجتماعی، مشکلات تفکر، رفتار بزهکارانه، رفتار پرخاشگرایانه و مشکلات برونی سازی مشاهده نگردید.

مطالعات بسیاری در خصوص نیمرخ شخصیتی افراد معتاد با استفاده از پرسشنامه های مختلف انجام شده اند که یکی از این پرسشنامه ها، پرسشنامه سه بعدی شخصیت کلنینجر (TPQ) می باشد. مهمترین ویژگی متمایز این پرسشنامه ها نسبت به پرسشنامه های دیگر آن است که مکانیسم های زیستی شخصیتی را نیز توضیح می دهد. بالاخص، این پرسشنامه ها 3 بعد شخصیتی از جمله نوجویی، پاداش وابستگی و آسیب گریزی را می سنجد. گرچه بعضی مطالعات از این پرسشنامه استفاده کرده اند ولی هیچ یک از آنها بطور خاص زیرمقیاس نوجویی را مطالعه نکرده اند. لذا هدف مطالعه کنونی پرداختن به این موضوع است. در این راستا، افراد معتاد تحت درمان و عادی) 109(n= به شکل تصادفی انتخاب گشته و پرسشنامه کلنینجر (TPQ) بر روی آنها انجام شد. نتایج مطالعه نشان داد که هیچ گونه تفاوت معناداری در خصوص نوجویی بین معتادین و افراد عادی وجود نداشت. این نتایج در چارچوب مباحث زیستی مورد بحث قرار گرفتند.

این پژوهش با هدف تغییر اندریافت خود و افزایش تصور مثبت فرد نسبت به توانایی های خویش برای کاهش علائم افسردگی و ارزیابی روش شناختی مرور خود، براساس روی آورد شناختی به صورت مطالعه تک بررسی انجام گرفته است . در این پژوهش پس از انجام آزمون افسردگی بک و آزمون اندریافت خود پورحسین، آزمودنی پنج بار طی پنج جلسه مرورخود، خویشتن را توصیف کرد. پس از انجام هرجلسه، آزمون های مذکور تکرار می شد. پس از پنج جلسه مداخله درمانگری با این روش، نتایج نشان داد که توصیف پنجم نسبت به توصیف اول تفاوت قابل ملاحظه ای درجهت ارتقا سطح خودپنداشت پیدا کرده و جملات منفی درباره خویشتن به جملات مثبت تبدیل شده و همچنین میزان افسردگی فرد بشدت کاهش پیدا کرده است. روش مرور خود و تکیه دوباره به ویژگی های مثبت فرد، اثر شناخت و هشیاری بیشتر درباره توانایی های خود را در ارتقاء سطح خودپنداشت و حرمت خود و نیز کاهش افسردگی نشان می دهد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه معنویت با احساس شخصی رواندرستی بود. مقایسه احساس شخصی رواندرستی دانشجویان و طلاب هدف دیگر این پژوهش به شمار می رود. با روش نمونه گیری در دسترس 404 پاسخ دهنده شامل 241 دانشجو و 163 طلبه (3/56 درصد زن) در این پژوهش شرکت داده شدند. شرکت کنندگان به سه پرسشنامه «مقیاس خودارزیابی معنویت»، «مقیاس شادی فاعلی» و «مقیاس رضایت از زندگی» پاسخ دادند. داده ها با استفاده از شاخص ها و روش های آماری شامل فراوانی، میانگین، انحراف معیار، همبستگی پیرسون، و رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند. بین معنویت با هر دو بعد احساس شخصی رواندرستی رابطه مثبت کم اما معناداری (0001/0p<) بدست آمد. مقایسه شادی و رضایت از زندگی دانشجویان و طلاب تفاوت معناداری را نشان نداد. این پژوهش نشان داد که بین معنویت و احساس شخصی رواندرستی رابطه مثبت وجود دارد لذا به نظر می رسد تقویت پایه های معنویت منجر به افزایش میزان شادی و رضایت از زندگی افراد گردد.

اختلال هذیانی از جمله اختلالات روان‏پریشی است که میزان شیوع آن در جامعه در حدود 03/0 درصد برآورد شده است و می‏تواند مشکلات شدید شغلی، اجتماعی و زناشویی برای افراد مبتلا به آن ایجاد کند. دو رویکرد مهم در سبب‏شناسی و درمان اختلالات روان‏پریشی عبارتند: رویکرد دارویی و رویکرد روانی‏ اجتماعی. نتایج تحقیقات کنترل شده در مورد بیماران مبتلا به اختلالات روان‏پریشی مقاوم به دارودرمانی نشان داده است که استفاده همزمان از مداخلات شناختی- رفتاری و دارودرمانی منجر به تسریع دوره درمان، کاهش و از بین رفتن نشانگان و پیشگیری از عودت نشانگان در مبتلایان به این اختلال می‏گردد. لذا هدف این پژوهش درمان یک آزمودنی مبتلا به اختلال هذیانی از نوع جنون عشقی با استفاده از روش درمان ترکیبی (شناختی رفتاری و دارویی) است. روش پژوهش حاضر از نوع تک بررسی است که یکی از روش های پژوهش کیفی می باشد. فنون مورد استفاده در این پژوهش شامل بازسازی شناختی از طریق اصلاح تفسیرها و باورهای نادرست آزمودنی در مورد وقایع، تقویت استدلال منطقی، ارزشیابی از شواهد و مدارک، آزمودن واقعیت، آموزش حل مساله و راهبردهای مقابله‏ای رفتاری و شناختی، تنش‏زدایی و مثبت‏نگری به همراه دارو درمانی است. نتایج نشان‏دهنده کارایی بالای روش ترکیبی در کاهش و از بین رفتن باورهای هذیانی و پیشگیری از عودت مجدد آنها طی یک دوره یک ساله است. از جمله نکات قابل بحث در مورد کارایی فنون شناختی رفتاری به همراه دارو درمانی در درمان اختلالات روان‏پریشی، نقش آموزش راهبردهای مقابله‏ای موثر در کاهش مشکلات مربوط به کارکردهای اجتماعی افراد مبتلا به اختلالات هذیانی و پیشگیری از عودت این نشانگان است.

هدف از این پژوهش مقایسه سلامت روانی و سلامت جنسی در زنان بارور و زنان نابارور متقاضی روش رحم جایگزین است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه زنان نابارور متقاضی رحم جایگزین مراجع به کلینیک ناباروری بیمارستان امام خمینی و رویان و زنان بارور مراجع به مدارس دوره راهنمایی منطقه 7 است. حجم نمونه طبق اصول علمی 60 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها از دو ابزار عمده الف) پرسشنامه سلامت روانی دارای 34 سوال پنج گزینه ای در دو بعد 1) بهزیستی روان شناختی و درماندگی روان شناختی ب) پرسشنامه وضعیت جنسی گلومبوک- روست دارای 28 سوال پنج درجه ای استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t گروه های مستقل و آزمون ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که:1- بین سلامت روانی (بهزیستی روان شناختی و درماندگی روان شناختی) زنان بارور با زنان نابارور متقاضی روش رحم جایگزین تفاوت معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین نمرات موید آن است که بهزیستی روان شناختی زنان نابارور کمتر از زنان بارور و درماندگی شناختی زنان نابارور بیشتر از زنان بارور است.
2- بین مشکلات جنسی (عدم کامروایی، اجتناب، انقباض مهبلی و عدم ارگاسم) زنان بارور با زنان نابارور متقاضی روش رحم جایگزین تفاوت معنی داری وجود دارد.
3- بین سلامت روانی، مشکلات جنسی و مدت ناباروری زنان نابارور رابطه معنی داری وجود دارد.